روضة الصفا فى سيرةالانبيا و الملوك و الخلفاء
(تاريخ ـ فارسى)
از : ميرخواند محمّد بن خاوند شاه بن محمود خوارزمشاه (903)بشماره (5) مراجعه فرمائيد. اين نسخه جلد اول مىباشد كه پس از بيان حكماى يونان بحكايتهاى دو برادر صالح و طالح بهروز و بهرام پرداخته است.نستعليق، نام كاتب و تاريخ كتابت ندارد. در حاشيه برگ 174 تاريخ وفات عباس ميرزا فرمانفرماى آذربايجان ماه جمادى الثانى ئيلان ايل 1249 آمده است. جلد تيماج مشگى، بخشى از برگها وصالى شده، عناوين و نشانها شنگرف.374 گ، 21 س، 5/17×24 سم.
جنگ
(متفرقه ـ عربى، فارسى)
از : ابواحمد بن على؟در بخش نخستين اعتقادات شيعه را در موضوع خدا، پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) امام، احوالات قيامت، حضرت حجت(عليه السلام) و جز آن به عنوان «يجب ان يعتقد، يجب ان يعتقد» نگاشته، روايات را از غيبت نعمانى، بحار، انوار نعمانيه، كافى و غيره مىآورد.بخش دوم : نمـاز با بيانى عرفانى. قسمت سوم: روايات و حكايات اخلاقى، تولد پيامبر دعا و فوائد ديگر. گاهى براى ورود در موضوعى مهم ديباچه زيبائى مىآورد.آغاز : «الحمدللّه جزيل النعم و الآلاء، و جميل الافضال و العطاء، و حسن البلاء و جليل العظمة و الكبرياء».انجام : «فقذفت به فاحترق، فكانت تلك الكواكب رجوما للشياطين فافهم».نستعليق، در متن و حاشيه، جلد تيماج مشگى، برگهائى در ميان سفيد.107 گ، سطور مختلف، 19×5/23 سم.* * *
خلاصة الأخبار فى احوال الأخيار؟
امام، احوالات قيامت، حضرت حجت(عليه السلام) و جز آن به عنوان «يجب ان يعتقد، يجب ان يعتقد» نگاشته، روايات را از غيبت نعمانى، بحار، انوار نعمانيه، كافى و غيره مىآورد.بخش دوم : نمـاز با بيانى عرفانى. قسمت سوم: روايات و حكايات اخلاقى، تولد پيامبر دعا و فوائد ديگر. گاهى براى ورود در موضوعى مهم ديباچه زيبائى مىآورد.آغاز : «الحمدللّه جزيل النعم و الآلاء، و جميل الافضال و العطاء، و حسن البلاء و جليل العظمة و الكبرياء».انجام : «فقذفت به فاحترق، فكانت تلك الكواكب رجوما للشياطين فافهم».نستعليق، در متن و حاشيه، جلد تيماج مشگى، برگهائى در ميان سفيد.107 گ، سطور مختلف، 19×5/23 سم.* * *
خلاصة الأخبار فى احوال الأخيار؟
و جز آن به عنوان «يجب ان يعتقد، يجب ان يعتقد» نگاشته، روايات را از غيبت نعمانى، بحار، انوار نعمانيه، كافى و غيره مىآورد.بخش دوم : نمـاز با بيانى عرفانى. قسمت سوم: روايات و حكايات اخلاقى، تولد پيامبر دعا و فوائد ديگر. گاهى براى ورود در موضوعى مهم ديباچه زيبائى مىآورد.آغاز : «الحمدللّه جزيل النعم و الآلاء، و جميل الافضال و العطاء، و حسن البلاء و جليل العظمة و الكبرياء».انجام : «فقذفت به فاحترق، فكانت تلك الكواكب رجوما للشياطين فافهم».نستعليق، در متن و حاشيه، جلد تيماج مشگى، برگهائى در ميان سفيد.107 گ، سطور مختلف، 19×5/23 سم.* * *
خلاصة الأخبار فى احوال الأخيار؟
(تاريخ ـ فارسى)
از : خواند مير، غياثالدين محمد بن همام الدين شيرازى (942)تاريخ عمومى پيامبران گذشته، مقاله هشتم طبقات سلاطين، طاهريان، صفّاريان، سامانيان بنىاميّه، بنىعباس، ديلميان، اسماعيليّه تا سلطنت ميرزا شاه محمود پسر ميرزا بابر، و جنگ او با ميرزا ابراهيم در حوالى رباط شاه ملك.آغاز افتاده : «ايشان را بغارت و اسيرى برد، و قرب صد هزار كس بروجمع گشتند و ابوجعفر بعد از استماع اين خبر جمهور بن مراد عجلى را».انجام افتاده : «در اوائل شعبان ميرزا ابراهيم بعزم رزم مخالفان نهضت نموده، در حوالى رباط اميرشاه ملك بميرزا شاه محمود رسيد، جنگى عظيم بوقوع پيوست».نستعليق، نام كاتب و تاريخ كتابت ندارد، جلد تيماج مشكى بىمقوّا عنوان و نشان شنگرف، اوراق بر هم ريخته است.
طريق النجاة
(عرفان ـ فارسى)
از : حاج كريم خان بن ابراهيم كرمانى (1288)بشماره (170) مراجعه كنيد، نسخه حاضر جلد سوم مىباشد و در قريه لنجو، 28 صفر، 1279 پايان يافته است.نسخ، على نقى بن محمد باقر الراينى، 16 جمادى الثانى، 1280 عناوين نانوشته، جلد تيماج نيلى، ضربى، داراى ترنجهاى طلائى، بر فراز صفحه آغازين: موقوفه حاج خسروخان، 1340.215 گ، 18 س، 5/16×24 سم.
حقّ اليقين
(عقائد ـ فارسى)
از : محمد باقر بن محمد تقى مجلسى (1111)بشماره (125) مراجعه فرمائيد.نستعليق، عناوين شنگرف، صفحات مجدول به لاجورد و شنگرف و طلائى و مشگى. ملكيت سيد كريم اميرى فيروز كوهى در 1316 هجرى شمسى روى برگ اول ديده مىشود.537 گ، 18 س، 5/13×23 سم.
مجموعه1ـ اقبالنامه جهانگيرى (1 ر ـ 8 پ)
(تاريخ ـ فارسى)
از : ميرزا محمّد شريف معتمدخان نخشبى (1049)تاريخ عدهئىاز پادشاهان هند استكه بنام جهانگيرپادشاه نگاشته در سه جلد:1ـ امير تيمور گوركانى تا همايون (937 ـ 963. 2ـ اكبرشاه (963 ـ 1014) 3ـ زندگانى و جنگها و سفرهاى ابوالمظفر نورالدين محمد جهانگيرشاه (1014 ـ 1027) سال به سال نگاشته.اين كتاب از سال 1014 شروع و به سال 1035 به پايان آمده است، نسخه حاضر متأسفانه فقط 8 برگ از جلد سوم است.آغاز : «شايسته سرير سلطنت، و فرمانروائى زيبنده افسر خلافت و كشورگشائى بلند اقبالى تواند بود».
2ـ مكاتبات علامى
(ادب ـ فارسى)
از : ابوالفضل علامى بن مبارك (1011)نامهها و فرمانهاى اكبرشاه به: ـ صدرالصّدور هندوستان موسوى خان، مهابتخان، نجابتخان، ظفرخان، جعفرخان، پندنامه چندربهان (ص 117)، فرمان شاه بشاهزاده سلطان مراد، به اعظم خان كوكل ناس ولد شمس الدين (ص 145) به عبداللّه خان اوزبك (ص 160)، به والى كاشمر (164)، به شرفا و كرام مكه و مدينه (ص 169) و غيره.قسمت دوم: نامههاى محمد جهانگيرشاه به استانداران و غيره. قسمت سوم: پند واندرز، تعريف جاهائى از قبيل: صوبه احمر، صوبه اللّه آباد، صوبه بهار، صوبه بنگاله، اوديسه، قندهار، بلخ، بدخشان، چمن برهمن.آغاز افتاده : «داشته به مطالب خاص فايز داراد. (عنوان): سرحلقه ارباب دانش و بينش... دانشمندخان».انجام افتاده: «و صحايف اوراق زندگانى به دعاى ايام كامرانى استدعاى».نستعليق رام چند، ولد ديونهاى ابن كش رام قوم بروت، روز پنجشنبه، سوم جمادى الثانى، 1185 (ص 219)، عناوين شنگرف جلد شميز عطف پارچه.138 گ، سطور مختلف، 5/13×5/22 سم.گنج بخش 3/1202. (مكاتبات) آقانجفى 1/411 و گنج بخش 4/2022 (اقبالنامه).
شرح تهذيب المنطق
(منطق ـ فارسى)
از : جمال الدين محمد بن محمود حسينى معروف به سنائى (؟)شرحى است ـ در حد توضيح عبارات ـ بر تهذيب المنطق سعدالدين مسعود بن عمر تفتازانى ـ (793) كه در هنگام تحصيل نگاشته، از حاشيه ملاعبداللّه يزدى بهره فراوان برده است.آغاز : «سپاس بى حدّ و قياس بى عدّ حكيمى را كه زبان را منطق فصيح، و دلرا طريق تصوّر حق و تصديق صحيح كرامت فرمود».انجام : «و هذا بالمقاصد اشبه، يعنى آنچه مذكور شد در ثامن از رؤس ثمانيه بمقاصد اشبه است، اين ظاهر شد از بيان مذكوره».نستعليق خوش، محمد رضى نوشته و به فرزندش شيخعلى بن رضى تفريشى بخشيده، چهارشنبه 1274، پس از كتاب 5 برگ فوائدى از جلال الدين دوانى و اميرصدرالدين در «كل كلامى كاذب» آورده است. مهر مربع «افوض امرى الى اللّه عبده محمد رضى» روى برگ اول و مهر «يا على ملاّ على» در چند جاى كتاب ديده مىشود. جلد تيماج قهوهاى روشن، ضربى، ترنجدار.124 گ، سطور مختلف، 13×5/21 سم.
مثنوى سحر حلال
(ادب ـ فارسى)
از : محمّد بن يوسف اهلى شيرازى (942)در حدود 230 بيت است در ستايش خدايمتعال، توحيد، مناجات، نعت رسول اكرم، پند و اندرز، داستان دخترى گل نام، ملك زاده جم و دلباختگى وى نامه جم به گل، جواب گل، رفتن جم به گوى بازى و افتادن از اسب و مردن، در پايان گل خود را به آتش افكنده و مىسوزاند، نتيجه عرفانى داستان كه: غيرت عشق از همه كس برنخاست * عشق هم از طينت خس برنخاست.گويا نسخه حاضر گزيدهاى از اصل باشد.آغاز : «اى همـه عالـم برِ تو بىشكوه * شـوكت خـاك درِ تـو بيش كوه».انجام : «شرطـه شد از همـت محمـودباد * آخـر كـار همه محمـود بـاد».نستعليق، عناوين ابيات نانوشته، جلد شميز عطف گالينگور22 گ، 11 س، 5/13×5/22 سم.ذريعه 19/202. گنجبخش 3/1644. ريحانه 1/210.
مرشد العوام
شـوكت خـاك درِ تـو بيش كوه».انجام : «شرطـه شد از همـت محمـودباد * آخـر كـار همه محمـود بـاد».نستعليق، عناوين ابيات نانوشته، جلد شميز عطف گالينگور22 گ، 11 س، 5/13×5/22 سم.ذريعه 19/202. گنجبخش 3/1644. ريحانه 1/210.
مرشد العوام
(فقه ـ فارسى)
از : ميرزا ابوالقاسم محمّد بن حسن گيلانى قمى (1231)بشماره (47) مراجعه فرمائيد، اين نسخه شامل جلد اول و دوّم مىباشد.نستعليق، محمد حسين، 16 ربيعالآخر، روز جمعه، 1234 برخى عناوين شنگرف، برخى نانوشته، جلد تيماج مشگى، مالكيّت على اكبر حسينى مشهور به شمسالعلما، با مهر بيضوى «شمس العلماء» روى برگ اول ديده مىشود.128 گ، 19 س، 5/16×22 سم.
مجموعه1ـ رساله عمليّه؟ (1 ر ـ 57 پ)
(فقه ـ فارسى)
از : عبدالرّزاق بن حمد الروى (المروى ظ) (ق 13)مسائل فقهى را به گونه فتوائى گردآورده، بعضاً گفته ديگران را نيز بيان مىكند. نسخه حاضر مسائل روزه، زكواة، خمس و به دنبال آن صدقات است.آغاز افتاده : «باب سيّم: در صوم است، و در آن چند مطلب است، مطلب اوّل در فضيلت روزه داشتن است».انجام : «و بر ذوى العلم و العالم، خاصّة فقراى ايشان بر هر يكى هزاران يعنى هزار هزار عوض است».
2ـ صيغ العقود و الايقاعات (58 ر ـ 64 پ)
(فقه ـ عربى)
از : ملامحمّد جعفر بن سيف الدين شريعتمدار استرابادى (1263)بشماره (122) مراجعه كنيد.كتاب اوّل نستعليق به خط، مؤلف دهه اول ذيقعده، 1267، نشانها شنگرف، كتاب دوّم، نسخ، نام كتاب نيامده، عنوان و نشان شنگرف جلد تيماج مشگى يك لنگه.64 گ، سطور مختلف، 5/13×22 سم.
حيواة القلوب
(تاريخ ـ فارسى)
از : ملا محمد باقر بن محمّد تقى مجلسى (1111)بشماره (189) مراجعه شود. اين نسخه جلد سوّم مىباشد.نستعليق، آيهها نسخ معرّب، ابوالقاسم بن ميرمحمد رضا حسينى، شب عرفه، 1258، نشان و عنوان شنگرف يا نانوشته، جلد تيماج مشكى.181 گ، 19 س، 5/14×5/21 سم.
تذكرة الأئمّة
(تاريخ ـ فارسى)
از : ملامحمّد باقر بن محمد تقى مجلسى (1111)بشماره (44) مراجعه فرمائيد.نستعليق، عبدالرّسول درمى بن ميرزا حسن، آخر شوال به سال 1120، عنوان و نشان شنگرف، جلد دورو تيماج روقهوهاى سير، پشت دارچينى روشن.108 گ، 18 س، 13×21 سم.
مجموعه1ـ الشّافيه (1 پ ـ 24 پ)
(صرف ـ عربى)
از : ابوعمرو عثمان بن عمر مشهور به ابن حاجب (646)متن مختصرى است در صرف كه پس از متن «كافيه» در نحو نوشته است. و دانشمندان ادب عربى توجه زيادى به وى دارند.آغاز : «فقد سئلنى من لايسعنى مخالفته ان ألحق بمقدمتى فى الاعراب مقدمة فى التّصريف على نحوها».انجام : «و امّا الحروف فلم يكتب بالياء غير بلى والى و على و حتّى».
2ـ شرح الشافيه (25 پ ـ 165 ر)
(صرف ـ عربى)
از : فخرالدين احمد بن حسن جاربردى (746)بشماره (81) مراجعه شود.كتاب اوّل نسخ نشان و برخى از عناوين در حاشيه شنگرف. حاشيه نويسى دارد. كتاب دوم: نستعليق 12 جمادى الاول سال 1329. جلد تيماج مشگى ضربى.165 گ، سطور مختلف، 15×21 سم.آقا نجفى 1/128 (شافيه).
مرصاد العباد من المبدأ الى المعاد
(عرفان ـ فارسى)
از : نجمالدين، ابوبكر عبداللّهبنمحمّد بن شاهاور اسدى رازى معروف بدايه (654)در بيان آداب تصوّف و تزكيه نفس، و بيان شيخ و مريد و ذكر و مكاشفه و بازگشت نفس و سير و سلوك و جز اينها. بنام سلطان علاءالدّين ابوالفتح كيقباد بن كيخسرو بن قلج ارسلان و در رمضان 618 شروع و رجب 620 در شهر سيواس به پايان برده است. اين كتاب داراى پنج باب مىباشد مشتمل بر چهل فصل بدين قرار:باب اوّل: در ديباچه كتاب 3 فصل.باب دوّم: در مبدأ موجودات 5 فصل.باب سوّم: در معاش خلق، 20 فصل.باب چهارم: در معاد نفوس سعدا و اشقيا، 4 فصل.باب پنجم: در بيان سلوك طوائف مختلفه 8 فصل.آغاز : «حمد بى حدّ و ثناى بى عدد پادشاهى را كه وجود هر موجود نتيجه جود اوست».انجام :«يا رب تو مر اين سايه يزدانى را *
بخشـاى بـدين جهان جهانبانى را
انـدر كنـف عاطفت خويشتدار *ايـن حـامـى بيضـه مسلمانى را».
نستعليق، روز پنجشنبه 19 رمضان، 1235، عناوين و نشانها شنگرف، جلد تيماج حنائى بىمقوّا.110 گ، 22 س، 15×21 سم.كشف الظنون 2/1655. آقا نجفى 9/253.مجموعه1ـ الألفيّة (1 پ ـ 36 ر)
(فقه ـ عربى)
از : شهيد اول محمد بن مكى عاملى (شهادت 786)هزار واجب از واجبات نماز را در يك مقدمه و سه فصل و يك خاتمه به طور فشرده گرد آورده است.آغاز : «الحمدللّه ربّ العالمين... امّا بعد فهذه رسالة وجيزة فى فرض الصلواة اجابة لالتماس من طاعته حتم و اسعافه غنم».انجام : «و لو اطلق القضاء على صلواة الطواف و الجنازة فمجاز، و كذا النذر. والحمدللّه ربّ العالمين».
2ـ الكبرى فى المنطق (38 پ ـ 77 ر)
(منطق ـ فارسى)
از : مير سيد شريف على بن محمّد جرجانى (825)قواعد منطقى را در چند فصل بطور مختصر آورده است.آغاز : «بدان ايّدك اللّه كه آدمى را قوّتيست درّاكه، كه منقّش گردد در وى صور اشياء».انجام : «چنانكه گوئى: اين جسم يا لاشجر است يا لاحجر، ليكن شجر است پس لاحجر باشد، ليكن حجر است پس لاشجر باشد».
3ـ الكافيه (78 ر ـ 151 ر)
(نحو ـ عربى)
از : ابوعمرو عثمان بن عمر معروف به ابن حاجب (646)متن مختصر مشهورى است كه دانشمندان نحو بر آن شروح و حواشى فراوانى نوشتهاند، و از كتابهاى پرارج نحوى به شمار مىرود.آغاز : «الكلمة لفظ وضع لمعنى مفرد و هى اسم و فعل و حرف، لأنّها امّا ان تدل على معنى».انجام : «و المخفّفة تحذف للسّاكن و فى الوقف، فيردّ ما حذف، و المفتوح ماقبلها يقلب الفاً».
4ـ الفوائد الضيائيه فى شرح الكافيه (152 ـ 229)
(نحو ـ عربى)
از : نورالدين عبدالرحمن بن احمد جامى (898)بشماره (209) مراجعه شود. نسخه حاضر تا نعت مىباشد.
5ـ هداية المسترشدين (348 ـ 395)
(اصول ـ عربى)
از : شيخ محمّد تقى بن محمّد رحيم طهرانى اصفهانى (1248)شرح بسيار مفصلى است بر كتاب «معالم الدّين» كه به حاشيه معالم معروف شده، از اين رو كه به عنوان «قوله ـ قوله» شرح نموده است. اين شرح در دو جلد مىباشد كه نسخه حاضر از جلد اوّل است.آغاز : «الحمد للّه ربّ العالمين... قوله الفقه فى اللّغة الفهم كما نص عليه الجوهرى و غيرة قال اللّه تعالى و لكن لا تفقهون تسبيحهم».انجام نسخه افتاده : «فانّ الدّاعى الى الصّلواة فى الدّار المغصوبة الاطاعة و هوى النفس».
6ـ مفتاح الجنان
(عقائد ـ فارسى)
از : محمد شفيع بن محمد صالحبشماره (49) مراجعه كنيد. اين نسخه قسمتى از آن كتاب است.كتاب اول نسخ حسين بن ابراهيم طباطبائى، 13 جمادى الأول 1196. كتاب دوّم نسخ ملك محمد بن حاج سلطان. كتاب سوّم نسخ حسين الطباطبائى 16 ربيعالثانى سال 1070.در پايان مهر مربع «عبده حسين الطباطبائى» و مهر بيضوى «انّ ربى غنى كريم» ديده مىشود. كتاب چهارم نسخ، نام كاتب و تاريخ كتابت ندارد. پس از اين، كتاب برگهاى پراكندهاى است بدين قرار از ص 230 ـ 251 حاشية القوانين، از 252 ـ 259 از كتاب الموطأ ابن مالك، 260 ـ 275 فقه (رهن)، 276 ـ 283 فلسفه 284 ـ 307 فقه، 308 ـ 315 اصول (تجزى اجتهاده) 316 ـ 331 فقه، 332 ـ 346 اصول. كتاب پنجم و ششم نستعليق و نسخ، در بيشتر كتابها عنوان و نشان شنگرف. جلد شميز سرخ، عطف پارچه.419 ص، سطور مختلف، 15×5/21 سم.ذريعه 17/295 و ريحانه 3/213 و آقانجفى 2/125 (الكبرى). آقانجفى 1/53 (الألفيّه). و 2/284 (الكافيه). ذريعه: 25/195 (هداية).
مجموعه1ـ زبدة الأصول (1 پ ـ 58 ر)
(اصول ـ عربى)
از : شيخ بهاءالدين محمد بن حسين عاملى (1031)بشماره (55) مراجعه شود.
2ـ الاعتقادات (59 پ ـ 103 ر)
(عقائد ـ عربى)
از : شيخ صدوق، ابوجعفر محمد بن على بن بابويه قمى (381)اعتقادات شيعه اماميه را به طور مختصر در اين كتاب آورده، و بنا بگفته الذريعه اين اعتقادات را در نيشابور در مجلس خود روز جمعه 12 شعبان سال 368 بيان كرده است.آغاز : «الحمدللّه ربّ العالمين... باب فى صفة اعتقاد الاماميّة فى التوحيد، قال الشيخ ... ابوجعفر».انجام : «و قد اخرجت الخبر فى ذلك مستقصى شرحه فى كتاب التوحيد، و سأجرّد كتابا فى ذلك بمشيّة اللّه و عونه انشاءاللّه».كتاب اول نستعليق، شب پنجشنبه 14 جمادى الثانى 1267. حاشيهنويسى بعنوان «منه» دارد. كتاب دوم: نسخ روز دوشنبه ذيقعده سال 1259. جلد تيماج قهوهاى بىمقوا.103 گ، سطور مختلف، 5/15×5/20 سم.آقا نجفى 1/111. ذريعه 2/226 (اعتقادات).
مرشد العوام
(فقه ـ فارسى)
از : ميرزا ابوالقاسم محمّد بن حسن گيلانى قمى (1231)بشماره (47) مراجعه كنيد. نسخه حاضر جلد دوّم مىباشد كه كتاب صوم و اعتكاف را دربر دارد.نسخ، مهدى، روز پنجشنبه آخر محرّم 1227، عناوين شنگرف، جلد تيماج قهوهاى، كوچكتر از كتاب. مهر بيضوى «مهدى» در پايان ديده مىشود.62 گ، 23 س، 15×21 سم.
مجموعه1ـ رياض الفتيان (1 پ ـ 62 ر)
(لغت ـ فارسى)
از : نظام الدّين بن كمال الدّين معروف به ابن حسام هروى (ق 8)شرح نسبتاً مفصّلى است بر «نصاب الصبيان» ابونصر فراهى (640) مشتمل بر حلّ مشكلات و معانى لغات و توضيح بحرهاى عروضى.اين شرح به فارسى آميخته به عربى است و جهات ادبى را بيان كرده و از آيات نيز شاهد مىآورد. مؤلف آن را در سال (737) ساخته است.آغاز : «سپاس بيقياس مر قادرى را كه اساس حيات اناس را بر علم و معرفت نهاده».انجام : «العليقه بالمهملة و بالقاف فعيلة بمعنى المفعول من العلوق من باب علم يعنى آويختن و عليقه تو بره او».* * *
2ـ العوامل (63 پ ـ 82 ر)
(نحو ـ عربى)
از : ملاّ محسن بن محمّد طاهر قزوينى (ق 12)حروف و عواملى جز آنها كه در الفاظ عربى عمل اعرابى دارند در بيست نوع: سيزده نوع سماعى و هفت نوع قياسى و در پايان دو نوع عامل معنوى را آورده است.آغاز : «احمدك يامن يرفع اليه صالح العمل... النحو علم يعرف به احوال اواخر الكلمات اعرابا و بناءً».انجام : «و هذا خلاصة ما اوردناه و هو جزء ممّا يدّخرون ليوم لاينفع مال و لابنون، و لمثل هذا فليعمل العاملون».
3ـ امثله (83 پ ـ 87 پ)
(صرف ـ فارسى)
از : ؟قواعد صرفى را به طور فشرده بيان كرده است. گويا اين رساله حلقه گمشدهايست بين دو كتابِ مشهورِ جامع المقدمات «امثله» و «صرف مير».آغاز : «بدان كه عربان زبر را فتحه مىگويند، و حرفى كه فتحه دارد مفتوح مىگويند، پيش را ضمه مىگويند».انجام : «تصريف ماضى: اجاب، اجابا، ... اجبت اجبنا، تم الكتاب بعون الملك الوهّاب».
4ـ رياض الفتيان (87 پ ـ 90 پ)
(لغت ـ فارسى)
از : نظام الدين بن كمال الدين معروف به ابن حسام هروىبشماره (1) همين مجموعه مراجعه كنيد.* * *
5ـ قوانين الأعراب (91 پ ـ 96 ر)
(نحو ـ عربى)
از : ؟مختصرى است كه قواعدى از نحو را در يك مقدمه و چهار باب و يكّ خاتمه گرد آورده است.آغاز : «نحمده على ما هدانا الصراط المستقيم و رفع الينا الآيات الذكر الحكيم».انجام : «والثانى العامل فى المضارع، وهو تجرده عن النواصب و الجوازم، و عملها الرفع فقط، تم و الحمدللّه»كتابها: نستعليق، مير نصراللّه بن ميرمعصوم، در تبريز كتاب اول 10 شعبان 1179.پس از كتاب دوم يكبرگ قصيده امرء القيس: قفانبك. سوّم 11 جمادى الاول 1179. مهر بيضوى «الواثق باللّه الغنى عبده نصر اللّه الحسينى» و «ادركنى يا خليل اللّه» در چند جاى كتاب ديده مىشود، حاشيهنويسى دارد.96 گ، سطور مختلف، 16×20 سم.ذريعة 11/333 و آقانجفى 6/375 (رياض). ذريعة 15/359 آقانجفى 2/285 (العوامل).
جنگ
(تاريخ ـ تركى)
از : عبدالحسين شاكرى بن ملاّ جعفر بن ملا احمد (ق 13)بيشترين قسمت كتاب را يادداشتهاى منبرى كه از مرگ معاويه شروع مىشود تا پايان شهادت شهداء كربلا. در بين سالهاى 1297 تا 1305 در شهر مراغه نگاشته شده بيشتر اينگونه است كه حوادث به عربى از كتب مقاتل آورده شده و سپس به زبان تركى آميخته با اشعار بيان گشته است.آغاز : «قال: لما حضرت معاويه الوفاة دعى ابنه يزيد لعنه الله، فاجلسه بين يديه فقال له».انجام : «اطفال در دور آن درخت جمع شدند، دامنهاى خود را پر از سنگ بر سر آنجناب مىزدند».نستعليق، عبدالحسين شاكرى بن ملاّ جعفر عربى خوان تبريزى بن ملاّ احمد 17 ذيقعده سال 1297. مهر مربّع «افوض امرى الى اللّه عبده عبدالحسين» در چند جاى كتاب ديده مىشود. جلد تيماج قهوهاى ضربى.382 گ، 17 س، 5/13×5/20 سم.
حاشية تحرير القواعد المنطقيه
(منطق ـ عربى)
از : مير سيد شريف على بن محمد گرگانى (816)حاشيه مختصرى است بر كتاب «تحرير القواعد المنطقيه فى شرح الشمسيه» قطب الدين رازى (766). و بسال 753 به پايان برده وبه آن حاشيه كوچك نيز گويند.آغاز : «و قوله: و رتبته على مقدّمة وثلاث مقالات و خاتمه. اقول: هكذا وجد عبارة المتن فى كثير من النسخ».انجام : «فلا يكون ايضا جزء على حده، بل مندرجا فى المبادى التصديقيه. واللّه اعلم بالصواب».نستعليق 6 برگ آخر نونويسى شده به نستعليق على اكبر تفريشى 7 ربيع الأول، سال 1275، حاشيهنويسى دارد. مهر مربع «يا على الأعلى» چند جا ديده مىشود، عناوين قوله، اقول شنگرف.81 گ، سطور مختلف، 14×5/20 سم.كشف الظنون 2/1063، آقا نجفى 11/127، ريحانه 3/213.
كفايه مجاهد
(طب ـ فارسى)
از : منصور بن محمد بن احمد (ق 9)بشماره (65) مراجعه شود. آغاز و انجام نسخه حاضر افتاده است.نستعليق، جلد مقوا، سرخ روشن، عناوين و نشان شنگرف.192 گ، سطور مختلف، 5/13×17 سم.
مجموعه1ـ حاشية المختصر النافع (1 ـ 128)
(فقه ـ عربى)