کتابخانه الکترونيکي انهار

اسلام و مسلمين چقدر برای آزاديهای ملتهايی كه تحت فرمان آنها بودند
احترام قائل بودند چنين چيزی در تاريخ جهان نظير ندارد به عنوان نمونه‏
جلد دوم كتاب محمد خاتم پيامبران يك مقاله بسيار عالی از يكی از اساتيد
دارد به نام كارنامه اسلام لااقل می‏توانيد چند صفحه اول آن مقاله را
بخوانيد كه راجع به انگيزه تمدن اسلامی بحث كرده است اگر چه به طور
فشرده بحث كرده است آنجا می‏توانيد مطلب را كاملا به دست آوريد چون آن‏
بحث يك بحث بسيار آزادی است علما راجع به علل پيدايش و گسترش تمدن‏
اسلامی خيلی بحث كرده اند دو علت اساسی برايش ذكر نموده اند اولين علت‏
تشويق بيحدی است كه اسلام به تفكر و تعليم و تعلم كرده است چون اين ديگر
در متن قرآن است علت دومی كه برای پيدايش و گسترش تمدن اسلام ذكر كرده‏
اند كه چطور شد اسلام توانست از ملتهای مختلف نامتجانس كه قبلا از
يكديگر كمال تنفر را داشتند چنين وحدتی به وجود آورد ؟ ، احترامی است كه‏
اسلام به عقائد ملتها گذاشت به قول خودشان تسامح و تساهلی كه اسلام و
مسلمين راجع به عقائد ملتهای مختلف قائل بودند لهذا در ابتدايی كه اين‏
تمدن تشكيل می‏شد هسته اولی مسلمانها را اعراب حجاز تشكيل می‏دادند كه‏
تمدنی نداشتند كم كم ملتها آمدند مسلمان شدند در ابتدا عده كمی از آنها
مسلمان شدند ، بقيه يا يهودی بودند يا زردشتی يا مسيحی و يا صابئی (
مخصوصا صابئيها خيلی زياد بودند ، زردشتی خيلی كم بوده است ) مسلمين به‏
قدری با اينها با احترام رفتار كردند و اينها را وارد كردند در ميان‏
خودشان كه كوچكترين دوگانگی با آنها قائل نبودند ، و همين سبب شد كه‏
تدريجا خود آنها در اسلام هضم شدند يعنی عقائد اسلامی را پذيرفتند .