فيض (ره ) گويد: شايد سرش اين باشد كه براى خداى سبحان صفات ثبوتى وجمالى و صفات سلبى جلالى است ، و هر گاه بنده اى هر دوى آنها را آورد ميزانش پرشود، اما تسبيح چون فقط از صفات سلبى جلالى است نيمى از ميزان پر گردد، ولىحمد گفتن هر دو را شامل گردد، هم از صفات ثبوتى جمالى است و هم از صفات سلبىجلالى پس از اين نظر حمد خدا گفتن همه ميزان را پر كند، ولى باز هم تسبيح و تمحيد ازميزان بنده نگذرند، زيرا آندو باندازه فهم و دانش و معرفت آن بنده درباره صفات خدااست ، ولى گفتن
((اللّه كبر
)) چون يك برترى دادن مجلسى است كه تنها باجمال دانستن آنچه خداوند بر آن برترى دارد در اين باره كافى است ، پس آن ميان زمين وآسمان را پر كند.
4- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ عَطِيَّةَ عَنْضُرَيْسٍ الْكُنَاسِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ ص بِرَجُلٍ يَغْرِسُ غَرْساً فِيحَائِطٍ لَهُ فَوَقَفَ لَهُ وَ قَالَ أَ لَا أَدُلُّكَ عَلَى غَرْسٍ أَثْبَتَ أَصْلًا وَ أَسْرَعَ إِينَاعاً وَ أَطْيَبَ ثَمَراًوَ أَبْقَى قَالَ بَلَى فَدُلَّنِي يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ إِذَا أَصْبَحْتَ وَ أَمْسَيْتَ فَقُلْ سُبْحَانَاللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَكْبَرُ فَإِنَّ لَكَ إِنْ قُلْتَهُ بِكُلِّ تَسْبِيحَةٍ عَشْرَشَجَرَاتٍ فِي الْجَنَّةِ مِنْ أَنْوَاعِ الْفَاكِهَةِ وَ هُنَّ مِنَ الْبَاقِيَاتِ الصَّالِحَاتِ قَالَ فَقَالَ الرَّجُلُفَإِنِّي أُشْهِدُكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنَّ حَائِطِي هَذَا صَدَقَةٌ مَقْبُوضَةٌ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُسْلِمِينَ أَهْلِالصَّدَقَةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ آيَاتٍ مِنَ الْقُرْآنِ فَأَمّ ا مَنْ أَعْطى وَ اتَّقى وَ صَدَّقَبِالْحُسْنى فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى
اصول كافى جلد 4 صفحه : 268 رواية : 4
| 4- حضرت باقر (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) بمردى گذر كرد كه در باغش درخت مىكاشت پس آن حضرت (ص ) نزدش ايستاد و فرمود: تو را راهنمائى نكنم بركشت درختىكه ريشه اش پا برجاتر و ميوه هايش زودرس تر و بهتر و پاينده تر باشد؟ عرضكرد:چرا مرا رهنمائى فرما اى رسول خدا، فرمود: چون بامداد كنى و شام كنى بگو: ((سبحاناللّه و الحمدلله و لا اله الا اللّه و اللّه كبر)) زيرا اگر آنرا بگوئى بشماره هرتسبيحه اى (يعنى هر يك مرتبه ) ده درخت در بهشت دارى (كه هر درختى از آنها يك نوع ) ازانواع ميوه ها (مى دهد) و آنها را از كارهاى شايسته و پاينده است . امام محمد باقر عليهالسلام فرمود: پس آن مرد گفت : پس من شما را گواه گرفتم كه اين باغ من صدقه قبضشده وقف است بر فقراى از مسلمانان كه مستحق صدقه باشند، پس خداىعزوجل آياتى از قرآن را نازل كرد: ((پس اما آنكه بخشيد و پرهيزكارى كرد، و تصديقبه نكوكارى كرد، زود است كه راهنمويش بسوى گشايش شويم )) (سورهليل آيه هاى 5 76).
| |
5- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص خَيْرُ الْعِبَادَةِ قَوْلُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 269 رواية : 5
| 5- حضرت صادق (ع ) فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود: بهترين عبادت گفتن ، لا اله الااللّه است .
| |
*باب دعا براى برادران دينى در پشت سر آنان* بَابُ الدُّعَاءِ لِلْإِخْوَانِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ |
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ أَبِي الْمَغْرَاءِ عَنِ الْفُضَيْلِ بْنِيَسَارٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ أَوْشَكُ دَعْوَةٍ وَ أَسْرَعُ إِجَابَةٍ دُعَاءُ الْمَرْءِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ
اصولكافى جلد 4 صفحه : 269 رواية : 1
| 1- حضرت باقر (ع ) فرمود: دعائى كه بيشتر اميد استجابت آن مى رود و زودتر باجابترسد دعا براى برادر دينى است در پشت سر او.
| |
2- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِبْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ دُعَاءُ الْمَرْءِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ يُدِرُّ الرِّزْقَ وَ يَدْفَعُالْمَكْرُوهَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 2
| 2- امام صادق عليه السلام فرمود: دعاى انسان براى برادر (دينى اش ) در غياب او روزىرا فراوان كند و از ناخوشى و بدى جلوگيرى كند.
| |
3- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْجَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع فِي قَوْلِهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُواالصّ الِح اتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ قَالَ هُوَ الْمُؤْمِنُ يَدْعُو لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ فَيَقُولُ لَهُالْمَلَكُ آمِينَ وَ يَقُولُ اللَّهُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ وَ لَكَ مِثْلَا مَا سَأَلْتَ وَ قَدْ أُعْطِيتَ مَا سَأَلْتَبِحُبِّكَ إِيَّاهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 3
| 3- حضرت صادق (ع ) در تفسير گفتار خداى تبارك و تعالى : ((و مى پذيرد از آنانكهايمان آوردند و كردار نيك كردند، و بيفزايد براى ايشان ازفضل خويش )) (سوره شورى آيه 25) فرمود: مقصود مؤ منى است كه براى برادر (دينى) خود در پشت سر او دعا كند، پس فرشته براى دعاى او آمين گويد، و خداى عزيز جبارفرمايد: براى تو است دو برابر آنچه (براى برادرت ) درخواست كردى ، و آنچه (نيزبراى او) درخواست كردى ، بخاطر اينكه او را دوست داشتى بتو داده شد (و دعايت در حق اومستجاب شد).
| |
4- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَعْبَدٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِالْوَاسِطِيِّ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ أَبِي خَالِدٍ الْقَمَّاطِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَسْرَعُالدُّعَاءِ نُجْحاً لِلْإِجَابَةِ دُعَاءُ الْأَخِ لِأَخِيهِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ يَبْدَأُ بِالدُّعَاءِ لِأَخِيهِ فَيَقُولُ لَهُمَلَكٌ مُوَكَّلٌ بِهِ آمِينَ وَ لَكَ مِثْلَاهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 4
| 4- و نيز آنحضرت عليه السلام فرمود: زودترين دعائى كه باجابت رسد دعاى برادر(دينى ) است براى برادرش در غياب او، ابتداء شروع بدعا براى برادرش كند پسفرشته اى كه موكل بر او است گويد: آمين و براى تو است دو چندان (آنچه براى برادردينيت خواستى ).
| |
5- عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍالتَّمِيمِيِّ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ عُلْوَانَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا مِنْ مُؤْمِنٍدَعَا لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ إِلَّا رَدَّ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَيْهِ مِثْلَ الَّذِي دَعَا لَهُمْ بِهِ مِنْ كُلِّ مُؤْمِنٍ وَمُؤْمِنَةٍ مَضَى مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ أَوْ هُوَ آتٍ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ إِنَّ الْعَبْدَ لَيُؤْمَرُ بِهِ إِلَى النَّارِ يَوْمَالْقِيَامَةِ فَيُسْحَبُ فَيَقُولُ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ يَا رَبُّ هَذَا الَّذِي كَانَ يَدْعُو لَنَافَشَفِّعْنَا فِيهِ فَيُشَفِّعُهُمُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ فِيهِ فَيَنْجُو
اصول كافى جلد 4 صفحه : 270 رواية : 5
| 5- امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص ) فرموده : هيچ مؤ منى نيست كه براىمردان مؤ من و زنان مؤ منه دعا كند جز اينكه خداىعزوجل باو باز گرداند مانند آنچه را براى ايشان دعا كرده است بشماره هر مرد مؤ من و زنمؤ منه اى كه از آغاز روزگار در گذشته يا تا روز قيامت بدنيا آيد، همانا بنده اى باشدكه در روز قيامت دستور دهند كه او را بدوزخ برند و او را بدانسو كشند، پس مردان مؤ منو زنان مؤ منه گويند: اين است آنكه براى ما دعا مى كرد پس شفاعت ما را درباره اوبپذير (و او را بدوزخ مبر) خداى عزوجل شفاعت ايشان را درباره او بپذيرد، و آن بندهنجات يابد.
| |
6- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ رَأَيْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ جُنْدَبٍ فِي الْمَوْقِفِ فَلَمْ أَرَ مَوْقِفاً كَانَ أَحْسَنَمِنْ مَوْقِفِهِ مَا زَالَ مَادّاً يَدَيْهِ إِلَى السَّمَاءِ وَ دُمُوعُهُ تَسِيلُ عَلَى خَدَّيْهِ حَتَّى تَبْلُغَ الْأَرْضَفَلَمَّا صَدَرَ النَّاسُ قُلْتُ لَهُ يَا أَبَا مُحَمَّدٍ مَا رَأَيْتُ مَوْقِفاً قَطُّ أَحْسَنَ مِنْ مَوْقِفِكَ قَالَ وَ اللَّهِمَا دَعَوْتُ إِلَّا لِإِخْوَانِي وَ ذَلِكَ أَنَّ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ع أَخْبَرَنِي أَنَّ مَنْ دَعَا لِأَخِيهِ بِظَهْرِالْغَيْبِ نُودِيَ مِنَ الْعَرْشِ وَ لَكَ مِائَةُ أَلْفِ ضِعْفٍ فَكَرِهْتُ أَنْ أَدَعَ مِائَةَ أَلْفٍ مَضْمُونَةٍ لِوَاحِدَةٍلَا أَدْرِي تُسْتَجَابُ أَمْ لَا
اصول كافى جلد 4 صفحه : 271 رواية : 6
| 6- على بن ابراهيم از پدرش حديث كند كه : عبداللّه بن جندب را در موقف (عرفات ) ديدم ووقوفى بهتر از وقوف او نديدم پيوسته دستهايش بسوى آسمان بلند بود، و اشكهايشبر گونه اش روان بود بطورى كه بزمين مى ريخت ، پس همينكه مردم (از عرفات )برگشتند من بوى گفتم : اى ابا محمد من وقوفى بهتر از وقوف تو نديدم ؟ گفت بخداسوگند من جز براى برادران (دينى ) خود دعائى نكردم ، و اين براى اين بود كه حضرتاباالحسن كاظم عليه السلام بمن خبر داد كه هر كه براى برادر دينى خود پشت سرش دعاكند از عرش بدو ندا شود: براى تو باد صد هزار برابر (آنچه براى برادران دينيتدرخواست كردى ) پس من خوش نداشتم كه صدهزار دعاى تهديد شده را بخاطر يك دعا ازدست بدهم كه نمى دانم آن يك دعا هم باجابت برسد يا نه .
| |
شرح :مجلسى (ره ) گويد: عبداللّه بن جندب از راستگويان اصحاب حضرت صادق (ع ) وحضرت كاظم و حضرت رضا (عليهم السلام ) است و براى جلالت شان اوست كه دعايشهر يك برابر صدهزار دعا است .
7- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِمَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ عَنْ ثُوَيْرٍ قَالَ سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ ع يَقُولُإِنَّ الْمَلَائِكَةَ إِذَا سَمِعُوا الْمُؤْمِنَ يَدْعُو لِأَخِيهِ الْمُؤْمِنِ بِظَهْرِ الْغَيْبِ أَوْ يَذْكُرُهُ بِخَيْرٍ قَالُوانِعْمَ الْأَخُ أَنْتَ لِأَخِيكَ تَدْعُو لَهُ بِالْخَيْرِ وَ هُوَ غَائِبٌ عَنْكَ وَ تَذْكُرُهُ بِخَيْرٍ قَدْ أَعْطَاكَ اللَّهُعَزَّوَجَلَّ مِثْلَيْ مَا سَأَلْتَ لَهُ وَ أَثْنَى عَلَيْكَ مِثْلَيْ مَا أَثْنَيْتَ عَلَيْهِ وَ لَكَ الْفَضْلُ عَلَيْهِوَ إِذَا سَمِعُوهُ يَذْكُرُ أَخَاهُ بِسُوءٍ وَ يَدْعُو عَلَيْهِ قَالُوا لَهُ بِئْسَ الْأَخُ أَنْتَ لِأَخِيكَ كُفَّ أَيُّهَاالْمُسَتَّرُ عَلَى ذُنُوبِهِ وَ عَوْرَتِهِ وَ ارْبَعْ عَلَى نَفْسِكَ وَ احْمَدِ اللَّهَ الَّذِي سَتَرَ عَلَيْكَ وَاعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَعْلَمُ بِعَبْدِهِ مِنْكَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 271 رواية : 7
| 7- ثوبر (بن اءبى فاخته ) گويد: شنيدم حضرت (زين العابدين ) على بن الحسينعليهما السلام مى فرمود: همانا چون فرشتگان بشنوند كه مؤ من براى برادر مؤ منش پشتسر او دعا مى كند يا بنيكى او را ياد مى كند، گويند: توجه نيكو برادرى هستى براىبرادرت كه درباره او دعاى خير مى كنى با اينكه او از نظر تو پنهان است و او را بنيكىياد مى كنى ، هر آينه خداى عزوجل دو برابر آنچه براى او خواستى بتو داد و دو چندانآنچه تو او را به نيكى ياد كردى بر تو ثنا گويد و تو بر او برترى دارى ، ولىچون بشنوند كه برادرش را ببدى ياد كند و برايش نفرين كند، گويند: تو چه بدبرادر هستى براى برادرت خود را از اين سخنان نگهدار اى كسى كه بر گناهانت پردهپوشى شده و بخودت بنگر (و بين خودت چه اندازه عيب و گناه دارى ) و سپاسگزارآنخدائى را كه روى (گناهان عيوب ) تو پرده پوشيده و بدانكه خداىعزوجل نسبت ببنده اش از تو داناتر است .
| |
شرح :مجلسى (ره ) گويد: يعنى خداى عزوجل داناتر بمصلحت بندگانش مى باشد اگر صلاحاو و صلاح ديگر بندگانش را در دفع آن شخص بداند و اگر صلاح او را در ابتلاء و ياعافيت او به بيند همان كند و نيازى بدستور تو ندارد.
*باب كسيكه دعايش مستجاب شود* بَابُ مَنْ تُسْتَجَابُ دَعْوَتُهُ |
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عِيسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْقُمِّيِّ قَالَ سَمِعْتُأَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ ثَلَاثَةٌ دَعْوَتُهُمْ مُسْتَجَابَةٌ الْحَاجُّ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونَهُ وَالْغَازِي فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونَهُ وَ الْمَرِيضُ فَلَا تُغِيظُوهُ وَ لَاتُضْجِرُوهُ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 272 رواية : 1
| 1- عيسى بن عبداللّه قمى گويد: شنيدم از حضرت صادق (ع ) كه مى فرمود: سه دستهاند كه دعايشان باجابت رسد: (يكى ) آنكس كه بحج رود، پس بيائيد كه چگونه دربازماندگانش بجاى او رفتار كنيد، (ديگر) جهاد كننده در راه خدا، پس بيائيد چگونه دربازماندگانش در غياب او رفتار كنيد، (سوم ) بيمار و مريض ، پس او را بخشم درنياوريد دلتنگش نكنيد، (مبادا بشما نفرين كند)
| |
 | اصول كافي ثقةالاسلام كليني جلد چهارم | | 
|
