جهت ديگر . علی مردی بود انعطاف ناپذير . بعد از پيغمبر سالها بود كه‏
جامعه اسلامی عادت كرده بود به امتياز دادن به افراد متنفذ ، و علی ( ع )
در اين زمينه يك صلابت عجيبی نشان می‏داد ، می‏گفت : من كسی نيستم كه از
عدالت يك سر مو منحرف شوم . حتی اصحابش می‏آمدند می‏گفتند : آقا ! يك‏
مقدار انعطاف داشته باشيد ، می‏گفت : " « ا تأمرونی ان اطلب النصر
بالجور ، و الله ما أطور به ما سمر سمير » " ( 1 ) . از من تقاضا می‏كنيد
كه پيروزی وموفقيت در سياست را به قيمت ستمگری و پايمال كردن حق مردم‏
ضعيف به دست آورم ؟ ! به خدا قسم تا شبی و روزی در دنيا هست ، تا
ستاره‏ای در آسمان در حركت است ، چنين چيزی عملی نيست .

صراحت و صداقت در سياست

مشكل سوم خلافت او مسأله صراحت و صداقت او در سياست بود كه اين را
هم باز عده‏ای از دوستانش نمی‏پسنديدند ، می‏گفتند : " سياست اينهمه‏
صداقت و صراحت بر نمی‏دارد ، يك مقدار خدعه و دغلبازی هم بايد در آن‏
قاطی كرد ، چاشنی سياست دغلبازی است " ( اينهايی كه عرض می‏كنم تمامش‏
در نهج البلاغه است ) و حتی بعضی می‏گفتند علی سياست ندارد ، معاويه را
ببين چقدر سياستمدار است ! می‏گفت : " « و الله ما معاوية بادهی منی ،
و لكنه يغدر و يفجر ، و لولا كراهية الغدر لكنت من ادهی الناس ، و لكن‏
كل غدرش فجرش ، و كل فجرش كفرش ، و لكل غادر لواء يعرف به يوم القيامة »
" ( 2 ) .

پاورقی :
. 1 نهج البلاغه ، خطبه . 124
. 2 نهج البلاغه ، خطبه . 198

28