بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب توحید, استاد شهید آیت الله مطهرى ( )
 
 

بخش های کتاب

     FEHREST -
     nav -
     start -
     10 - توحيد - صفحه : 10
     100 - توحيد - صفحه : 100
     101 - توحيد - صفحه : 101
     102 - توحيد - صفحه : 102
     103 - توحيد - صفحه : 103
     104 - توحيد - صفحه : 104
     105 - توحيد - صفحه : 105
     106 - توحيد - صفحه : 106
     107 - توحيد - صفحه : 107
     108 - توحيد - صفحه : 108
     109 - توحيد - صفحه : 109
     11 - توحيد - صفحه : 11
     110 - توحيد - صفحه : 110
     111 - توحيد - صفحه : 111
     112 - توحيد - صفحه : 112
     113 - توحيد - صفحه : 113
     114 - توحيد - صفحه : 114
     115 - توحيد - صفحه : 115
     116 - توحيد - صفحه : 116
     117 - توحيد - صفحه : 117
     118 - توحيد - صفحه : 118
     119 - توحيد - صفحه : 119
     12 - توحيد - صفحه : 12
     120 - توحيد - صفحه : 120
     121 - توحيد - صفحه : 121
     122 - توحيد - صفحه : 122
     123 - توحيد - صفحه : 123
     124 - توحيد - صفحه : 124
     125 - توحيد - صفحه : 125
     126 - توحيد - صفحه : 126
     127 - توحيد - صفحه : 127
     128 - توحيد - صفحه : 128
     129 - توحيد - صفحه : 129
     13 - توحيد - صفحه : 13
     130 - توحيد - صفحه : 130
     131 - توحيد - صفحه : 131
     132 - توحيد - صفحه : 132
     133 - توحيد - صفحه : 133
     134 - توحيد - صفحه : 134
     135 - توحيد - صفحه : 135
     136 - توحيد - صفحه : 136
     137 - توحيد - صفحه : 137
     138 - توحيد - صفحه : 138
     139 - توحيد - صفحه : 139
     14 - توحيد - صفحه : 14
     140 - توحيد - صفحه : 140
     141 - توحيد - صفحه : 141
     142 - توحيد - صفحه : 142
     143 - توحيد - صفحه : 143
     144 - توحيد - صفحه : 144
     145 - توحيد - صفحه : 145
     146 - توحيد - صفحه : 146
     147 - توحيد - صفحه : 147
     148 - توحيد - صفحه : 148
     149 - توحيد - صفحه : 149
     15 - توحيد - صفحه : 15
     150 - توحيد - صفحه : 150
     151 - توحيد - صفحه : 151
     152 - توحيد - صفحه : 152
     153 - توحيد - صفحه : 153
     154 - توحيد - صفحه : 154
     155 - توحيد - صفحه : 155
     156 - توحيد - صفحه : 156
     157 - توحيد - صفحه : 157
     158 - توحيد - صفحه : 158
     159 - توحيد - صفحه : 159
     16 - توحيد - صفحه : 16
     160 - توحيد - صفحه : 160
     161 - توحيد - صفحه : 161
     162 - توحيد - صفحه : 162
     163 - توحيد - صفحه : 163
     164 - توحيد - صفحه : 164
     165 - توحيد - صفحه : 165
     166 - توحيد - صفحه : 166
     167 - توحيد - صفحه : 167
     168 - توحيد - صفحه : 168
     169 - توحيد - صفحه : 169
     17 - توحيد - صفحه : 17
     170 - توحيد - صفحه : 170
     171 - توحيد - صفحه : 171
     172 - توحيد - صفحه : 172
     173 - توحيد - صفحه : 173
     174 - توحيد - صفحه : 174
     175 - توحيد - صفحه : 175
     176 - توحيد - صفحه : 176
     177 - توحيد - صفحه : 177
     178 - توحيد - صفحه : 178
     179 - توحيد - صفحه : 179
     18 - توحيد - صفحه : 18
     180 - توحيد - صفحه : 180
     181 - توحيد - صفحه : 181
     182 - توحيد - صفحه : 182
     183 - توحيد - صفحه : 183
     184 - توحيد - صفحه : 184
     185 - توحيد - صفحه : 185
     186 - توحيد - صفحه : 186
     187 - توحيد - صفحه : 187
     188 - توحيد - صفحه : 188
     189 - توحيد - صفحه : 189
     19 - توحيد - صفحه : 19
     190 - توحيد - صفحه : 190
     191 - توحيد - صفحه : 191
     192 - توحيد - صفحه : 192
     193 - توحيد - صفحه : 193
     194 - توحيد - صفحه : 194
     195 - توحيد - صفحه : 195
     196 - توحيد - صفحه : 196
     197 - توحيد - صفحه : 197
     198 - توحيد - صفحه : 198
     199 - توحيد - صفحه : 199
     20 - توحيد - صفحه : 20
     200 - توحيد - صفحه : 200
     201 - توحيد - صفحه : 201
     202 - توحيد - صفحه : 202
     203 - توحيد - صفحه : 203
     204 - توحيد - صفحه : 204
     205 - توحيد - صفحه : 205
     206 - توحيد - صفحه : 206
     207 - توحيد - صفحه : 207
     208 - توحيد - صفحه : 208
     209 - توحيد - صفحه : 209
     21 - توحيد - صفحه : 21
     210 - توحيد - صفحه : 210
     211 - توحيد - صفحه : 211
     212 - توحيد - صفحه : 212
     213 - توحيد - صفحه : 213
     214 - توحيد - صفحه : 214
     215 - توحيد - صفحه : 215
     216 - توحيد - صفحه : 216
     217 - توحيد - صفحه : 217
     218 - توحيد - صفحه : 218
     219 - توحيد - صفحه : 219
     22 - توحيد - صفحه : 22
     220 - توحيد - صفحه : 220
     221 - توحيد - صفحه : 221
     222 - توحيد - صفحه : 222
     223 - توحيد - صفحه : 223
     224 - توحيد - صفحه : 224
     225 - توحيد - صفحه : 225
     226 - توحيد - صفحه : 226
     227 - توحيد - صفحه : 227
     228 - توحيد - صفحه : 228
     229 - توحيد - صفحه : 229
     23 - توحيد - صفحه : 23
     230 - توحيد - صفحه : 230
     231 - توحيد - صفحه : 231
     232 - توحيد - صفحه : 232
     233 - توحيد - صفحه : 233
     234 - توحيد - صفحه : 234
     235 - توحيد - صفحه : 235
     236 - توحيد - صفحه : 236
     237 - توحيد - صفحه : 237
     238 - توحيد - صفحه : 238
     239 - توحيد - صفحه : 239
     24 - توحيد - صفحه : 24
     240 - توحيد - صفحه : 240
     241 - توحيد - صفحه : 241
     242 - توحيد - صفحه : 242
     243 - توحيد - صفحه : 243
     244 - توحيد - صفحه : 244
     245 - توحيد - صفحه : 245
     246 - توحيد - صفحه : 246
     247 - توحيد - صفحه : 247
     248 - توحيد - صفحه : 248
     249 - توحيد - صفحه : 249
     25 - توحيد - صفحه : 25
     250 - توحيد - صفحه : 250
     251 - توحيد - صفحه : 251
     252 - توحيد - صفحه : 252
     253 - توحيد - صفحه : 253
     254 - توحيد - صفحه : 254
     255 - توحيد - صفحه : 255
     256 - توحيد - صفحه : 256
     257 - توحيد - صفحه : 257
     258 - توحيد - صفحه : 258
     259 - توحيد - صفحه : 259
     26 - توحيد - صفحه : 26
     260 - توحيد - صفحه : 260
     261 - توحيد - صفحه : 261
     262 - توحيد - صفحه : 262
     263 - توحيد - صفحه : 263
     264 - توحيد - صفحه : 264
     265 - توحيد - صفحه : 265
     266 - توحيد - صفحه : 266
     267 - توحيد - صفحه : 267
     268 - توحيد - صفحه : 268
     269 - توحيد - صفحه : 269
     27 - توحيد - صفحه : 27
     270 - توحيد - صفحه : 270
     271 - توحيد - صفحه : 271
     272 - توحيد - صفحه : 272
     273 - توحيد - صفحه : 273
     274 - توحيد - صفحه : 274
     275 - توحيد - صفحه : 275
     276 - توحيد - صفحه : 276
     277 - توحيد - صفحه : 277
     278 - توحيد - صفحه : 278
     279 - توحيد - صفحه : 279
     28 - توحيد - صفحه : 28
     280 - توحيد - صفحه : 280
     281 - توحيد - صفحه : 281
     282 - توحيد - صفحه : 282
     283 - توحيد - صفحه : 283
     284 - توحيد - صفحه : 284
     285 - توحيد - صفحه : 285
     286 - توحيد - صفحه : 286
     287 - توحيد - صفحه : 287
     288 - توحيد - صفحه : 288
     289 - توحيد - صفحه : 289
     29 - توحيد - صفحه : 29
     290 - توحيد - صفحه : 290
     291 - توحيد - صفحه : 291
     292 - توحيد - صفحه : 292
     293 - توحيد - صفحه : 293
     294 - توحيد - صفحه : 294
     295 - توحيد - صفحه : 295
     296 - توحيد - صفحه : 296
     297 - توحيد - صفحه : 297
     298 - توحيد - صفحه : 298
     299 - توحيد - صفحه : 299
     30 - توحيد - صفحه : 30
     300 - توحيد - صفحه : 300
     301 - توحيد - صفحه : 301
     302 - توحيد - صفحه : 302
     303 - توحيد - صفحه : 303
     304 - توحيد - صفحه : 304
     305 - توحيد - صفحه : 305
     306 - توحيد - صفحه : 306
     307 - توحيد - صفحه : 307
     308 - توحيد - صفحه : 308
     309 - توحيد - صفحه : 309
     31 - توحيد - صفحه : 31
     310 - توحيد - صفحه : 310
     311 - توحيد - صفحه : 311
     312 - توحيد - صفحه : 312
     313 - توحيد - صفحه : 313
     314 - توحيد - صفحه : 314
     315 - توحيد - صفحه : 315
     316 - توحيد - صفحه : 316
     317 - توحيد - صفحه : 317
     318 - توحيد - صفحه : 318
     319 - توحيد - صفحه : 319
     32 - توحيد - صفحه : 32
     320 - توحيد - صفحه : 320
     321 - توحيد - صفحه : 321
     322 - توحيد - صفحه : 322
     323 - توحيد - صفحه : 323
     324 - توحيد - صفحه : 324
     325 - توحيد - صفحه : 325
     326 - توحيد - صفحه : 326
     327 - توحيد - صفحه : 327
     328 - توحيد - صفحه : 328
     329 - توحيد - صفحه : 329
     33 - توحيد - صفحه : 33
     330 - توحيد - صفحه : 330
     331 - توحيد - صفحه : 331
     332 - توحيد - صفحه : 332
     333 - توحيد - صفحه : 333
     334 - توحيد - صفحه : 334
     335 - توحيد - صفحه : 335
     336 - توحيد - صفحه : 336
     337 - توحيد - صفحه : 337
     338 - توحيد - صفحه : 338
     339 - توحيد - صفحه : 339
     34 - توحيد - صفحه : 34
     340 - توحيد - صفحه : 340
     341 - توحيد - صفحه : 341
     342 - توحيد - صفحه : 342
     343 - توحيد - صفحه : 343
     344 - توحيد - صفحه : 344
     345 - توحيد - صفحه : 345
     346 - توحيد - صفحه : 346
     35 - توحيد - صفحه : 35
     36 - توحيد - صفحه : 36
     37 - توحيد - صفحه : 37
     38 - توحيد - صفحه : 38
     39 - توحيد - صفحه : 39
     40 - توحيد - صفحه : 40
     41 - توحيد - صفحه : 41
     42 - توحيد - صفحه : 42
     43 - توحيد - صفحه : 43
     44 - توحيد - صفحه : 44
     45 - توحيد - صفحه : 45
     46 - توحيد - صفحه : 46
     47 - توحيد - صفحه : 47
     48 - توحيد - صفحه : 48
     49 - توحيد - صفحه : 49
     50 - توحيد - صفحه : 50
     51 - توحيد - صفحه : 51
     52 - توحيد - صفحه : 52
     53 - توحيد - صفحه : 53
     54 - توحيد - صفحه : 54
     55 - توحيد - صفحه : 55
     56 - توحيد - صفحه : 56
     57 - توحيد - صفحه : 57
     58 - توحيد - صفحه : 58
     59 - توحيد - صفحه : 59
     60 - توحيد - صفحه : 60
     61 - توحيد - صفحه : 61
     62 - توحيد - صفحه : 62
     63 - توحيد - صفحه : 63
     64 - توحيد - صفحه : 64
     65 - توحيد - صفحه : 65
     66 - توحيد - صفحه : 66
     67 - توحيد - صفحه : 67
     68 - توحيد - صفحه : 68
     69 - توحيد - صفحه : 69
     70 - توحيد - صفحه : 70
     71 - توحيد - صفحه : 71
     72 - توحيد - صفحه : 72
     73 - توحيد - صفحه : 73
     74 - توحيد - صفحه : 74
     75 - توحيد - صفحه : 75
     76 - توحيد - صفحه : 76
     77 - توحيد - صفحه : 77
     78 - توحيد - صفحه : 78
     79 - توحيد - صفحه : 79
     80 - توحيد - صفحه : 80
     81 - توحيد - صفحه : 81
     82 - توحيد - صفحه : 82
     83 - توحيد - صفحه : 83
     84 - توحيد - صفحه : 84
     85 - توحيد - صفحه : 85
     86 - توحيد - صفحه : 86
     87 - توحيد - صفحه : 87
     88 - توحيد - صفحه : 88
     89 - توحيد - صفحه : 89
     9 - توحيد - صفحه : 9
     90 - توحيد - صفحه : 90
     91 - توحيد - صفحه : 91
     92 - توحيد - صفحه : 92
     93 - توحيد - صفحه : 93
     94 - توحيد - صفحه : 94
     95 - توحيد - صفحه : 95
     96 - توحيد - صفحه : 96
     97 - توحيد - صفحه : 97
     98 - توحيد - صفحه : 98
     99 - توحيد - صفحه : 99
     bookinfo - شناسنامه کتاب :توحيد
     toc - فهرست مطالب کتاب: توحيد
 

 

 
 
به هيچ نحو قابل تبديل به انرژی نباشد .
- خير ، اين را نمی‏شود اثبات كرد .
استاد : آنچه به نظر من مهمتر است ، اين سؤال سوم است : آخر ما برای‏
انرژی ، تعريفی كه با اين تعبير سازگار باشد پيدا نكرديم . ما در جلسه‏
گذشته عرض كرديم كه هميشه تعبيرات علمی با تعبيرات فلسفی دوتاست . از
نظر تعبيرات علمی ، مطلب را هر طور بگوييم كه نشانی‏ای برای مقصود باشد
، كافی است ، ولی از نظر فلسفی بايد تعريف باشد . مثلا فرض كنيد شما
يك كتاب لغت داريد ، بعد می‏گوييد من اين كتاب لغت را به يك كت‏
تبديل كرده‏ام . معلوم است مقصود چيست ، واقعا شما اين كتاب را تبديل‏
به كت نكرده‏ايد ، رفته‏ايد آن را فروخته‏ايد ، بعدا از پول آن كتی‏
خريده‏ايد ، اما اين تعبير می‏گويد تبديل كرده‏ايد . از نظر علم ، اگر ما
بخواهيم اسم چنين چيزهايی را " تبدل " بگذاريم مانعی ندارد ، يعنی اگر
يك رابطه مخصوصی ميان دو شی‏ء باشد [ كه ] هميشه اين شی‏ء بايد در اينجا
معدوم شود تا آن شی‏ء در آنجا به وجود آيد ، ما به آن تبدل می‏گوييم . مثلا
موجی كه در حوض پيدا می‏شود ، اگر هميشه متناوبا وقتی موجی كه در اينجا
هست از ميان می‏رود موج آن سر به وجود می‏آيد و وقتی موج آن سر از ميان‏
می‏رود موج اينجا به وجود می‏آيد ، در اينجا اگر ما چنين تعبير كرديم كه‏
اين به آن تبديل می‏شود ، كار بسيار غلطی نكرده‏ايم .
اما " تبديل " به مفهوم دقيق فلسفی كه با اين [ مباحث ] ما ارتباط
دارد . اين است كه واقعا نفس واقعيت يك شی‏ء تغيير كند و حالت و شكل‏
ديگری پيدا كند . انرژی را كه می‏فرماييد استعداد انجام كار ، تعبير خيلی‏
خوبی است و دارای سه مفهوم استعداد ، انجام و كار . اما كلمه " استعداد
" يك مفهوم فلسفی است ، معنايش فقط " می‏تواند " است . وقتی ما
می‏گوييم اين شی‏ء استعدادش چنين است ، يعنی " می‏تواند " در مقابل "
نمی‏تواند " . " انجام " هم مساوی با خود " كار " است . چون كار
يعنی انجام دادن . استعداد كار يعنی استعداد كار انجام دادن ، [ انرژی ]
برمی‏گردد به كار و حركت . پس در آخر ما به اينجا می‏رسيم كه در يك جا
در حالی كه ماده‏ای مصرف و خرج می‏شود ، حركتی هم پيدا می‏شود . اما آيا از
نظر فلسفی هم شما می‏توانيد بگوييد كه آن ماده تبديل شد به اين حركت ؟
يعنی اصلا آن بود ، اين شد ؟ ماده حركت شد ؟ تبدل به مفهوم فلسفی [ انجام‏
شد ] ؟ اگر فرض كنيم يك كسی بيايد اين كتاب شما را با معجزه كت‏