9- همسر، فرزندان و دامادهاى آيةاللهالعظمى اراكى(ره)
همسر ايشان، صبيه مرحوم حاج محمد ابراهيم خوانسارى، بانويى صالحهو هميشه مورد ستايش آيةاللهالعظمى اراكىبود. ايشان چند سال قبل از رحلتآيةاللهالعظمى اراكى درگذشت و با اينكه مرحوم آيةاللهالعظمى اراكى سالها بود كهدرهيچ مجلس ختمى شركت نكرده بودند و نيز در اين اواخر، كهولتسن مانعديگرى براى شركت ايشان در اينگونه جلساتبود. در عين حال در مجلس ترحيماين بانوى مكرمه در مدرسه فيضيه حضور يافتند و از پيشآمد فوت اين همسر وهمدمبسيار متاثر بودند.
آيةاللهالعظمى اراكى از همين بانوى گرامى سه پسر و شش دختر داشتند.
1- حاج محمد ابراهيم مصلحى كه در بخش هفتم اين كتاب ياد شد.
2- آيةالله حاج شيخ ابوالحسن مصلحى. شرح حال ايشان در بخش شاگردانآيةاللهالعظمى اراكى ذكر خواهد شد.
3- دكتر على مصلحى كه نيز در بخش هفتم اين كتاب ياد شد.
دامادها
1. آيةاللهالعظمى حاج سيد محمدتقى خوانسارى كه شرح حال ايشان در بخشيازدهم ذكر شده است.
ايشان با دو دختر از دختران آيةاللهالعظمى اراكى ازدواج كردند. يعنى پس ازفوت يكى، ديگرى به عقد ازدواج وى درآمدو اين دو ازدواج با شرايط خاصى كهداشته استيكى از نشانههاى كثرت علاقه آيةاللهالعظمى اراكى بهآيةاللهالعظمىخوانسارى مىباشد كه خود شرحى مفصل دارد.
2. جناب حجةالاسلام آقاى سيدحاجى آقاى فرحى اراكى است كه در سالهزار و سيصدو سى هجرى قمرى، از مادرىعفيف كه از خانواده محترمى بود و ازپدرى شريف به نام سيدنورالدين كه از سادات اصيل بود، در محلى به نام كرهرودكهدر حدود يك كيلومتر با اراك فاصله دارد و اكنون وصل به اراك و جزو آن تلقىمىشود، تولد يافت. اين بيت، از ساداتحسينى هستند كه نسبشان به امامزينالعابدينعليه السلام فرزند عزيز امام حسينعليه السلام مىرسد.
نامبرده از اوان طفوليتبه تحصيل علوم دينى رو آورد و چندين سال هم دراراك و سپس در قم با جديتبه فراگيرى آنمشغول شد، ولى در اثر اقداماتسياسى ضد پهلوى كه به خصوص همراه فرزندان متنفذ آيةالله حاج آقا محسناراكىداشتبه وسيله دستگاه رضاخانى، كه در مسير نقشههاى ضد اسلام شياطينانگليسى عمل مىكرد، دستگير شد و دربهار جوانى زندانى گشت و افزون بر يكسال را زير فشار شكنجههاى گوناگون به سر آورد پس از آزادى از زندان دراثرپيامدهاى آن و مشكلات ديگر موفق نشد آن چنان كه بايد و شايد به تحصيلاتشادامه دهد و از استعدادها و زمينههاىموجود بهره لازم ببرد ولى در عين حال كه ازاشتغالات تحصيلش كاسته شد به اقدامات اجتماعيش افزوده گشت و دربسيارىاز موارد به گرفتاران و درماندگان كمكهاى خداپسندانه كرد و از طرق مختلف آنها رايارى نمود و تا حد توان گرهاز كار آنها گشود كه طبعا ذخيره خوبى براى آخرتشخواهد بود.
نامبرده در سن بيست و دو سالگى، يعنى سه سال پيش از زندانى شدنش بهدست عمال رضاخان، داماد آيةاللهالعظمىاراكى شد و از بزرگترين صبيه ايشانداراى سه پسر و دو دختر گشت، پسران به ترتيب:
سيدعلى (مرتضى) متولد هزار و سيصد و هفده شمسى هجرى يا هزارو سيصد و پنجاهوهفت قمرى.
و سيدمحمدحسين كارمند بازنشسته و متولد هزار و سيصد و بيست و چهارشمسى.
و سيد محمدمهدى مهندس شاغل و متولد هزار و سيصد و پنجاه و يكشمسى مىباشند.
فرزند اول پس از طى دوران دبستان و دبيرستان با توفيق الهى و در اثرارشادات مرحوم آيةالله حاجى شيخ عباس تهرانىاعلىالله درجاته، به حوزه علميهمباركه قم پا نهاده و راه سپرده و پس از گذراندن مراحل سطح و خارج به تتبعو تحقيق وتدريس علوم اسلامى اهتمام ورزيده است و از محضر اساتيد گرانمايهو درجه اول حوزه، آيات عظام: خمينى، گلپايگانى،آملى، طباطبايى و... استفادهبرده است و در اين مدت كتابهايى هم تاليف يا تدوين نموده است كه برخى از آنهامانند«تحريرالاصول» كه تقريرات درسهاى اصول آيةاللهالعظمى آقا ميرزا هاشمآملى مىباشد، به چاپ رسيده است، و نيزرساله «لباس مشكوك» كه تقرير آيةاللهبهارى همدانى از درسهاى فقه آيةاللهالعظمى حجت مىباشد با تصحيح وتذييلايشان چاپ شده است و نيز كتاب «دين و وجدان» كه مجموعه نفيس و سودمندىاز جلسات دينى و معنوى آيةاللهحاجى شيخ عباس تهرانى رحمةالله عليه مىباشدتوسط ايشان به قلم روز درآمده و چاپ گشته است، همچنين تاليفاتديگرىمانند «بررسى و تحقيق پيرامون نهضتحسينى» و «مصطلحاتالفقه» كه تقريباهمه اصطلاحات رايج در سرتاسرفقه را كه حدود هزار و پانصد اصطلاح استفرا مىگيرد. (1)
3. داماد ديگر ايشان مرحوم حجةالاسلام والمسلمين حاج شيخ قواماسلامى جاسبى فرزند حاج ملا حسين جاسبى.
حاج ملا حسين كه قريب صدودهسال عمر كرد، مردى بود روحانى، پارساو خدمتگزار. سالها در يكى از روستاهاى جاسببه ترويج و نشر معارف اسلامىو ارشاد مؤمنان مشغول بود و در همانجا در امامزادهاى مدفون گشت.
مرحوم حاج شيخ قوام از علما و دانشمندان حوزه علميه قم بود كه مقدارىاز زمان مرحوم حاج شيخ عبدالكريم(ره) راهم درك كرده بود و اخيرا از ملازماندرس مرحوم آيةاللهالعظمى نجفى مرعشى بود و در ايام تبليغ منبر مىرفتومنبرهاى سودمندى داشت. تابستانها نيز در زادگاه خود (جاسب) مىرفتو ضمن سركشى به آب و ملك مختصرى كه درآنجا داشتبه ترويج و تبليغ و اقامهنماز جماعت مىپرداخت. در سال 1366 در سن قريب به هفتادسالگى از دنيارفت و درمقبرهاى در قبرستان باغ بهشت قم مدفون گشت.
آثار چاپ شده او از اين قرار است:
1- صراط المؤمنين.
2- شرح و ترجمه رساله حقوق حضرت سجاد عليهالسلام 3- كرامات حضرت معصومه عليهاالسلام.
4- بشارة المؤمنين.
كتاب بشارةالمؤمنين در تاريخ قم و قميين كه در سال 1394 هجرى قمرىتاليفش به پايان رسيده و گويا در همان سالهم چاپ شده باشد كتابى استسودمند و شامل برخى فوائد.
اين كتاب شامل سه بخش است:
1- چهل روايت راجع به زمين و اهالى قم.
2- پانزده كرامت از كرامات حضرت معصومه سلامالله عليها.
3- ذكر بيش از پانصد نفر از علما و محدثان قم.
مرحوم حاج شيخ قوام نوشتههاى ديگرى نيز دارد كه به چاپ نرسيده است.
4. داماد ديگر ايشان مرحوم آقا جعفر اشراقى، نوه دخترى مرحوم حاج ميرزامحمد ارباب است.
وى مردى بود تحصيلكرده، متدين، فاضل، ادبدوست و حشر و معاشرتاو بيشتر با علما و فضلا بود.
سالها در بانك ملى قم به عنوان امين صندوق خدمت مىكرد و از چهرههاىمردمى و خوشنام و خدوم محسوب مىشدو همه طبقات از بازارى و كشاورز واهل علم براى او احترام خاصى قائل بودند.
آرى صفات حميده و زيركى و نكتهدانى و خوشبيانى را از جد خود مرحومارباب و دايى خود مرحوم آقا ميرزا محمدتقىاشراقى به ارث برده بود.
يك سال قبل از پيروزى انقلاب از دنيا رفت و در مقبرهاى در قبرستان باغبهشت قم به خاك سپرده شد.
5. آخرين داماد مرحوم آيةاللهالعظمى اراكى، آيةالله حاج شيخ عليرضا الهىقمى دام عزه از فضلا و اساتيد حوزه علميه قممىباشند.
ايشان از شاگردان مرحوم آيةاللهالعظمى اراكى و ديگر اعاظم حوزه علميه قمهستند و نوشتههايى در فقه و اصول دارندكه نياز به تنظيم و ترتيب دارد.
متاسفانه شرح حال ايشان در كتابهاى مربوط به قم و حوزه علميه قم نيامده،و تقاضاى ما را در مورد نوشتن شرح حالىبراى خود نيز اجابت نكردند، از اينرو بههمين چند سطر اكتفا شد.
پىنوشت:
1) اين شرح حال خلاصهاى از نوشته حجةالاسلام والمسلمين فرحى است كه به درخواست ما نوشتند.
| | | |
9- همسر، فرزندان و دامادهاى آيةاللهالعظمى اراكى(ره)
همسر ايشان، صبيه مرحوم حاج محمد ابراهيم خوانسارى، بانويى صالحهو هميشه مورد ستايش آيةاللهالعظمى اراكىبود. ايشان چند سال قبل از رحلتآيةاللهالعظمى اراكى درگذشت و با اينكه مرحوم آيةاللهالعظمى اراكى سالها بود كهدرهيچ مجلس ختمى شركت نكرده بودند و نيز در اين اواخر، كهولتسن مانعديگرى براى شركت ايشان در اينگونه جلساتبود. در عين حال در مجلس ترحيماين بانوى مكرمه در مدرسه فيضيه حضور يافتند و از پيشآمد فوت اين همسر وهمدمبسيار متاثر بودند.
آيةاللهالعظمى اراكى از همين بانوى گرامى سه پسر و شش دختر داشتند.
1- حاج محمد ابراهيم مصلحى كه در بخش هفتم اين كتاب ياد شد.
2- آيةالله حاج شيخ ابوالحسن مصلحى. شرح حال ايشان در بخش شاگردانآيةاللهالعظمى اراكى ذكر خواهد شد.
3- دكتر على مصلحى كه نيز در بخش هفتم اين كتاب ياد شد.
دامادها
1. آيةاللهالعظمى حاج سيد محمدتقى خوانسارى كه شرح حال ايشان در بخشيازدهم ذكر شده است.
ايشان با دو دختر از دختران آيةاللهالعظمى اراكى ازدواج كردند. يعنى پس ازفوت يكى، ديگرى به عقد ازدواج وى درآمدو اين دو ازدواج با شرايط خاصى كهداشته استيكى از نشانههاى كثرت علاقه آيةاللهالعظمى اراكى بهآيةاللهالعظمىخوانسارى مىباشد كه خود شرحى مفصل دارد.
2. جناب حجةالاسلام آقاى سيدحاجى آقاى فرحى اراكى است كه در سالهزار و سيصدو سى هجرى قمرى، از مادرىعفيف كه از خانواده محترمى بود و ازپدرى شريف به نام سيدنورالدين كه از سادات اصيل بود، در محلى به نام كرهرودكهدر حدود يك كيلومتر با اراك فاصله دارد و اكنون وصل به اراك و جزو آن تلقىمىشود، تولد يافت. اين بيت، از ساداتحسينى هستند كه نسبشان به امامزينالعابدينعليه السلام فرزند عزيز امام حسينعليه السلام مىرسد.
نامبرده از اوان طفوليتبه تحصيل علوم دينى رو آورد و چندين سال هم دراراك و سپس در قم با جديتبه فراگيرى آنمشغول شد، ولى در اثر اقداماتسياسى ضد پهلوى كه به خصوص همراه فرزندان متنفذ آيةالله حاج آقا محسناراكىداشتبه وسيله دستگاه رضاخانى، كه در مسير نقشههاى ضد اسلام شياطينانگليسى عمل مىكرد، دستگير شد و دربهار جوانى زندانى گشت و افزون بر يكسال را زير فشار شكنجههاى گوناگون به سر آورد پس از آزادى از زندان دراثرپيامدهاى آن و مشكلات ديگر موفق نشد آن چنان كه بايد و شايد به تحصيلاتشادامه دهد و از استعدادها و زمينههاىموجود بهره لازم ببرد ولى در عين حال كه ازاشتغالات تحصيلش كاسته شد به اقدامات اجتماعيش افزوده گشت و دربسيارىاز موارد به گرفتاران و درماندگان كمكهاى خداپسندانه كرد و از طرق مختلف آنها رايارى نمود و تا حد توان گرهاز كار آنها گشود كه طبعا ذخيره خوبى براى آخرتشخواهد بود.
نامبرده در سن بيست و دو سالگى، يعنى سه سال پيش از زندانى شدنش بهدست عمال رضاخان، داماد آيةاللهالعظمىاراكى شد و از بزرگترين صبيه ايشانداراى سه پسر و دو دختر گشت، پسران به ترتيب:
سيدعلى (مرتضى) متولد هزار و سيصد و هفده شمسى هجرى يا هزارو سيصد و پنجاهوهفت قمرى.
و سيدمحمدحسين كارمند بازنشسته و متولد هزار و سيصد و بيست و چهارشمسى.
و سيد محمدمهدى مهندس شاغل و متولد هزار و سيصد و پنجاه و يكشمسى مىباشند.
فرزند اول پس از طى دوران دبستان و دبيرستان با توفيق الهى و در اثرارشادات مرحوم آيةالله حاجى شيخ عباس تهرانىاعلىالله درجاته، به حوزه علميهمباركه قم پا نهاده و راه سپرده و پس از گذراندن مراحل سطح و خارج به تتبعو تحقيق وتدريس علوم اسلامى اهتمام ورزيده است و از محضر اساتيد گرانمايهو درجه اول حوزه، آيات عظام: خمينى، گلپايگانى،آملى، طباطبايى و... استفادهبرده است و در اين مدت كتابهايى هم تاليف يا تدوين نموده است كه برخى از آنهامانند«تحريرالاصول» كه تقريرات درسهاى اصول آيةاللهالعظمى آقا ميرزا هاشمآملى مىباشد، به چاپ رسيده است، و نيزرساله «لباس مشكوك» كه تقرير آيةاللهبهارى همدانى از درسهاى فقه آيةاللهالعظمى حجت مىباشد با تصحيح وتذييلايشان چاپ شده است و نيز كتاب «دين و وجدان» كه مجموعه نفيس و سودمندىاز جلسات دينى و معنوى آيةاللهحاجى شيخ عباس تهرانى رحمةالله عليه مىباشدتوسط ايشان به قلم روز درآمده و چاپ گشته است، همچنين تاليفاتديگرىمانند «بررسى و تحقيق پيرامون نهضتحسينى» و «مصطلحاتالفقه» كه تقريباهمه اصطلاحات رايج در سرتاسرفقه را كه حدود هزار و پانصد اصطلاح استفرا مىگيرد. (1)
3. داماد ديگر ايشان مرحوم حجةالاسلام والمسلمين حاج شيخ قواماسلامى جاسبى فرزند حاج ملا حسين جاسبى.
حاج ملا حسين كه قريب صدودهسال عمر كرد، مردى بود روحانى، پارساو خدمتگزار. سالها در يكى از روستاهاى جاسببه ترويج و نشر معارف اسلامىو ارشاد مؤمنان مشغول بود و در همانجا در امامزادهاى مدفون گشت.
مرحوم حاج شيخ قوام از علما و دانشمندان حوزه علميه قم بود كه مقدارىاز زمان مرحوم حاج شيخ عبدالكريم(ره) راهم درك كرده بود و اخيرا از ملازماندرس مرحوم آيةاللهالعظمى نجفى مرعشى بود و در ايام تبليغ منبر مىرفتومنبرهاى سودمندى داشت. تابستانها نيز در زادگاه خود (جاسب) مىرفتو ضمن سركشى به آب و ملك مختصرى كه درآنجا داشتبه ترويج و تبليغ و اقامهنماز جماعت مىپرداخت. در سال 1366 در سن قريب به هفتادسالگى از دنيارفت و درمقبرهاى در قبرستان باغ بهشت قم مدفون گشت.
آثار چاپ شده او از اين قرار است:
1- صراط المؤمنين.
2- شرح و ترجمه رساله حقوق حضرت سجاد عليهالسلام 3- كرامات حضرت معصومه عليهاالسلام.
4- بشارة المؤمنين.
كتاب بشارةالمؤمنين در تاريخ قم و قميين كه در سال 1394 هجرى قمرىتاليفش به پايان رسيده و گويا در همان سالهم چاپ شده باشد كتابى استسودمند و شامل برخى فوائد.
اين كتاب شامل سه بخش است:
1- چهل روايت راجع به زمين و اهالى قم.
2- پانزده كرامت از كرامات حضرت معصومه سلامالله عليها.
3- ذكر بيش از پانصد نفر از علما و محدثان قم.
مرحوم حاج شيخ قوام نوشتههاى ديگرى نيز دارد كه به چاپ نرسيده است.
4. داماد ديگر ايشان مرحوم آقا جعفر اشراقى، نوه دخترى مرحوم حاج ميرزامحمد ارباب است.
وى مردى بود تحصيلكرده، متدين، فاضل، ادبدوست و حشر و معاشرتاو بيشتر با علما و فضلا بود.
سالها در بانك ملى قم به عنوان امين صندوق خدمت مىكرد و از چهرههاىمردمى و خوشنام و خدوم محسوب مىشدو همه طبقات از بازارى و كشاورز واهل علم براى او احترام خاصى قائل بودند.
آرى صفات حميده و زيركى و نكتهدانى و خوشبيانى را از جد خود مرحومارباب و دايى خود مرحوم آقا ميرزا محمدتقىاشراقى به ارث برده بود.
يك سال قبل از پيروزى انقلاب از دنيا رفت و در مقبرهاى در قبرستان باغبهشت قم به خاك سپرده شد.
5. آخرين داماد مرحوم آيةاللهالعظمى اراكى، آيةالله حاج شيخ عليرضا الهىقمى دام عزه از فضلا و اساتيد حوزه علميه قممىباشند.
ايشان از شاگردان مرحوم آيةاللهالعظمى اراكى و ديگر اعاظم حوزه علميه قمهستند و نوشتههايى در فقه و اصول دارندكه نياز به تنظيم و ترتيب دارد.
متاسفانه شرح حال ايشان در كتابهاى مربوط به قم و حوزه علميه قم نيامده،و تقاضاى ما را در مورد نوشتن شرح حالىبراى خود نيز اجابت نكردند، از اينرو بههمين چند سطر اكتفا شد.
پىنوشت:
1) اين شرح حال خلاصهاى از نوشته حجةالاسلام والمسلمين فرحى است كه به درخواست ما نوشتند.
| | | |