فيض (ره ) گويد: از اين حديث فهميده مى شود كه قرائت صحيح قرائت ابى بن كعب استو اينكه آن قرائت موافق قرائت اهل بيت عليهم السلام است ، جز اينكه قرائت ابى امروزهنزد ما مضبوط نيست زيرا قرائت او در تمام الفاظ بدست ما نرسيده ، و مجلسى (ره )گويد: شايد امام عليه السلام از ربيعه تقيه فرموده و از روى تقيه خود را تابعقرائت ابى معرفى كرده است .
28- عَلِيُّ بْنُ الْحَكَمِ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْقُرْآنَ الَّذِي جَاءَ بِهِجَبْرَئِيلُ ع إِلَى مُحَمَّدٍ ص سَبْعَةَ عَشَرَ أَلْفَ آيَةٍ تَمَّ كِتَابُ فَضْلِ الْقُرْآنِ بِمَنِّهِ وَ جُودِهِ وَيَتْلُوهُ كِتَابُ الْعِشْرَةِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 634 رواية : 28
| 28 حضرت صادق (ع ) فرمود: قرآنى كه جبرئيل براى محمد (ص ) آورد هفده هزار آيهبوده است .
توضيح فيض (ره ) پس از آنكه كلام مشهور را درباره عدد آيات كه گفته اند: (6666)آيه است نقل كرده چنين گويد: ممكن است اين اختلاف از جهت شماره و حساب آيات پيدا شدهباشد و ممكن است آياتى كه قرائت آنها منسوخ شده شده است نيز بحساب آمده باشد.
پايان كتاب فضيلت قرآن و دنبالش كتاب معاشرت است
| |
كتاب معاشرت و دستور چگونه زندگى كردن با مردم
كِتَابُ الْعِشْرَةِ
*باب اندازه واجب در معاشرت* بَابُ مَا يَجِبُ مِنَ الْمُعَاشَرَةِ |
1- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَدِيدٍ عَنْ مُرَازِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِع عَلَيْكُمْ بِالصَّلَاةِ فِي الْمَسَاجِدِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ لِلنَّاسِ وَ إِقَامَةِ الشَّهَادَةِ وَ حُضُورِالْجَنَائِزِ إِنَّهُ لَا بُدَّ لَكُمْ مِنَ النَّاسِ إِنَّ أَحَداً لَا يَسْتَغْنِي عَنِ النَّاسِ حَيَاتَهُ وَ النَّاسُ لَا بُدَّلِبَعْضِهِمْ مِنْ بَعْضٍ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 447 رواية : 1
| 1 مرازم گويد: حضرت صادق (ع ) فرمود: بر شما باد بنماز در مسجدها، و به نيكىبه همسايگان ، و اداى شهادت ، و حاضر شدن در تشييع جنازه ها، زيرا شما ناچاريد اززيستن با مردم ، و براستى كسى نيست كه تا زنده است از مردم بى نياز باشد و ناچارمردم بايد با همديگر سازش داشته باشند.
| |
2- مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ وَ أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِالْجَبَّارِ جَمِيعاً عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ عكَيْفَ يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَصْنَعَ فِيمَا بَيْنَنَا وَ بَيْنَ قَوْمِنَا وَ فِيمَا بَيْنَنَا وَ بَيْنَخُلَطَائِنَا مِنَ النَّاسِ قَالَ فَقَالَ تُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَيْهِمْ وَ تُقِيمُونَ الشَّهَادَةَ لَهُمْ وَ عَلَيْهِمْ وَتَعُودُونَ مَرْضَاهُمْ وَ تَشْهَدُونَ جَنَائِزَهُمْ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 447 رواية : 2
| 2 معاوية بن وهب گويد: بحضرت صادق (ع ) عرضكردم : چگونه براى ما با مردمى كهبا ما آميزش دارند شايسته است رفتار كنيم ؟ گويد كه در پاسخ فرمود: امانت آنها رابايشان بپردازيد، و (در هنگام نياز) گواهى بر سود و زيانشان بدهيد، و بيمارانشان راعيادت كنيد و در جنازه مرده هاشان حاضر شويد (و در مراسم تشييع و دفن و كفن آنهاشركت كنيد).
| |
3- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ وَ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ جَمِيعاً عَنِالْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ حَبِيبٍ الْخَثْعَمِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ عَلَيْكُمْ بِالْوَرَعِوَ الِاجْتِهَادِ وَ اشْهَدُوا الْجَنَائِزَ وَ عُودُوا الْمَرْضَى وَ احْضُرُوا مَعَ قَوْمِكُمْ مَسَاجِدَكُمْ وَ أَحِبُّوالِلنَّاسِ مَا تُحِبُّونَ لِأَنْفُسِكُمْ أَ مَا يَسْتَحْيِي الرَّجُلُ مِنْكُمْ أَنْ يَعْرِفَ جَارُهُ حَقَّهُ وَ لَايَعْرِفَ حَقَّ جَارِهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 448 رواية : 3
| 3 حبيب خثممى گويد: شنيدم از حضرت صادق (ع ) كه مى فرمود: بر شما باد بهپارسائى و كوشش در اطاعت ، و بر سر جنازه ها حاضر شويد، و بيمارها را عيادت كنيد وبا مردم در مساجد حضور بهم رسانيد، و براى مردم چيزى را دوست داريد كه براىخودتان دوست داريد، آيا شرم نكند يكى از شما كه همسايه اش حق او را بشناسد ولى اوحق همسايه اش را نشناسد.
| |
4- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ قُلْتُلَهُ كَيْفَ يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَصْنَعَ فِيمَا بَيْنَنَا وَ بَيْنَ قَوْمِنَا وَ بَيْنَ خُلَطَائِنَا مِنَ النَّاسِمِمَّنْ لَيْسُوا عَلَى أَمْرِنَا قَالَ تَنْظُرُونَ إِلَى أَئِمَّتِكُمُ الَّذِينَ تَقْتَدُونَ بِهِمْ فَتَصْنَعُونَ مَايَصْنَعُونَ فَوَ اللَّهِ إِنَّهُمْ لَيَعُودُونَ مَرْضَاهُمْ وَ يَشْهَدُونَ جَنَائِزَهُمْ وَ يُقِيمُونَ الشَّهَادَةَ لَهُمْ وَعَلَيْهِمْ وَ يُؤَدُّونَ الْأَمَانَةَ إِلَيْهِمْ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 448 رواية : 4
| 4 معاوية بن وهب گويد: بحضرت عرضكردم : چگونه شايسته است براى ما كه با قومخود (يعنى شيعيان ) و مردمانيكه با ما آميزش دارند و شيعه نيستند رفتار كنيم ؟ فرمود:نگاه كنيد به پيشوايان خود آنانكه از آنها پيروى كنيد و هر طور آنها رفتار كنند شمانيز همانطور رفتار كنيد، بخدا سوگند آنها عيادت بيمارانشان را مى كنند، و بر سرجنازه هاشان حاضر گردند و بسود و زيان آنها گواهى دهند و امانتهاى آنها را بآنها ردكنند.
| |
5- أَبُو عَلِيٍّ الْأَشْعَرِيُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِشَاذَانَ جَمِيعاً عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَبِي أُسَامَةَ زَيْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ قَالَ لِي أَبُو عَبْدِاللَّهِ ع اقْرَأْ عَلَى مَنْ تَرَى أَنَّهُ يُطِيعُنِي مِنْهُمْ وَ يَأْخُذُ بِقَوْلِيَ السَّلَامَ وَ أُوصِيكُمْ بِتَقْوَىاللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ الْوَرَعِ فِي دِينِكُمْ وَ الِاجْتِهَادِ لِلَّهِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ طُولِالسُّجُودِ وَ حُسْنِ الْجِوَارِ فَبِهَذَا جَاءَ مُحَمَّدٌ ص أَدُّوا الْأَمَانَةَ إِلَى مَنِ ائْتَمَنَكُمْ عَلَيْهَا بَرّاً أَوْفَاجِراً فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ يَأْمُرُ بِأَدَاءِ الْخَيْطِ وَ الْمِخْيَطِ صِلُوا عَشَائِرَكُمْ وَ اشْهَدُواجَنَائِزَهُمْ وَ عُودُوا مَرْضَاهُمْ وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْكُمْ إِذَا وَرِعَ فِي دِينِهِ وَ صَدَقَالْحَدِيثَ وَ أَدَّى الْأَمَانَةَ وَ حَسُنَ خُلُقُهُ مَعَ النَّاسِ قِيلَ هَذَا جَعْفَرِيٌّ فَيَسُرُّنِي ذَلِكَ وَ يَدْخُلُعَلَيَّ مِنْهُ السُّرُورُ وَ قِيلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَرٍ وَ إِذَا كَانَ عَلَى غَيْرِ ذَلِكَ دَخَلَ عَلَيَّ بَلَاؤُهُ وَ عَارُهُ وَقِيلَ هَذَا أَدَبُ جَعْفَرٍ فَوَ اللَّهِ لَحَدَّثَنِي أَبِي ع أَنَّ الرَّجُلَ كَانَ يَكُونُ فِي الْقَبِيلَةِ مِنْشِيعَةِ عَلِيٍّ ع فَيَكُونُ زَيْنَهَا آدَاهُمْ لِلْأَمَانَةِ وَ أَقْضَاهُمْ لِلْحُقُوقِ وَ أَصْدَقَهُمْ لِلْحَدِيثِ إِلَيْهِوَصَايَاهُمْ وَ وَدَائِعُهُمْ تُسْأَلُ الْعَشِيرَةُ عَنْهُ فَتَقُولُ مَنْ مِثْلُ فُلَانٍ إِنَّهُ لاَدَانَا لِلْأَمَانَةِ وَأَصْدَقُنَا لِلْحَدِيثِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 448 رواية : 5
| 5 زيد شحام گويد: حضرت صادق (ع ) بمن فرمود: بهر كس از مردم ببينى پيروى از منكنند و بگفتار من عمل كنند سلام مرا برسان ، و من بشما سفارش كنم كه نسبت به خداىعزوجل تقوى داشته باشيد و در دين خود پارسا باشيد و در راه خدا كوشش كنيد، و برراستگوئى و باءدا امانت و طول دادن سجده و نيكى با همسايه شما را سفارش مى كنم زيرامحمد صلى اللّه عليه و آله همين دستورات را آورده است هر كه بشما امانت سپرده باو پسبدهيد نيكرفتار باشد يا بد كردار، زيرا رسول خدا صلى اللّه عليه و آله دستور مى دادكه سوزن و نخ را نيز بصاحبش پس دهيد، و بافاميل خود پيوند داشته باشيد، و بجنازه مرده هاشان حاضر شويد، و بيمارانشان راعيادت كنيد، و حقوقشان را بپردازيد، زيرا هركس از شما كه در دينش پارسا باشد وراستگو باشد و امانت را بصاحبش برگرداند و اخلاقش با مردم خوب باشد گويند: اينجعفرى است و اين مرا شاد كند و از جانب او شادى در(دل ) من آيد و گويند: اين روش پسنديده جعفر (بن محمد) است بخدا سوگند پدرم براى منحديث كرد كه مردى از شيعيان على عليه السلام در قبيله اى بود و زينت آن قبيله بشمار مىرفت ، از همه آنها در پرداخت امانت بهتر بود، و حقوقشان را بهتر مراعات مى كرد، و درگفتار راستگوتر بود، و در سفارشات و همه وصيتهاىاهل قبيله و سپردهاشانرا آنان بدو مى سپردند و چون از او پرسش مى كردى مى گفتند:كيست مثل فلانكس ؟ او در پرداخت امانت و راستگوئى از همه ما بهتر است .
| |
*باب خوش سلوكى با مردم* بَابُ حُسْنِ الْمُعَاشَرَةِ |
1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِيزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍع مَنْ خَالَطْتَ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَكُونَ يَدُكَ الْعُلْيَا عَلَيْهِمْ فَافْعَلْ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 449 رواية : 1
| 1 محمد بن مسلم گويد: حضرت باقر (ع ) فرمود: با هر كه آميزش دارى اگر توانىدست عطايت را بسر آنها كشى و بآنها خيرى برسانى بكن .
| |
2- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِحَفْصٍ عَنْ أَبِي الرَّبِيعِ الشَّامِيِّ قَالَ دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع وَ الْبَيْتُ غَاصٌّبِأَهْلِهِ فِيهِ الْخُرَاسَانِيُّ وَ الشَّامِيُّ وَ مِنْ أَهْلِ الْآفَاقِ فَلَمْ أَجِدْ مَوْضِعاً أَقْعُدُ فِيهِ فَجَلَسَأَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ كَانَ مُتَّكِئاً ثُمَّ قَالَ يَا شِيعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يَمْلِكْنَفْسَهُ عِنْدَ غَضَبِهِ وَ مَنْ لَمْ يُحْسِنْ صُحْبَةَ مَنْ صَحِبَهُ وَ مُخَالَقَةَ مَنْ خَالَقَهُ وَ مُرَافَقَةَ مَنْرَافَقَهُ وَ مُجَاوَرَةَ مَنْ جَاوَرَهُ وَ مُمَالَحَةَ مَنْ مَالَحَهُ يَا شِيعَةَ آلِ مُحَمَّدٍ اتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَلَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 449 رواية : 2
| 2 ابى الربيع شامى گويد: وارد شدم بر حضرت صادق (ع ) ديدم كه اطاق پر ازجمعيت است از خراسانى و شامى و ساير بلاد و من جائى كه بنشينم نيافتم ، حضرتصادق (ع ) تكيه كرده بود پس روى دو پا نشست و فرمود: اى شيعهآل محمد آگاه باشيد كه از ما نيست آنكس كه هنگام خشم نتواند خوددارى كند، و (از ما نيست )كسيكه با هم نشين خود خوشرفتارى نكند، و با هم خوى خود خوش خلقى نكند، و با رفيقخود رفاقت نكند، و با همسايه خود خوش همسايگى نكند، و با هم خوراك خود مراعاتخوراك نكند، اى شيعه آل محمد تا بتوانيد از خدا بپرهيزيد و لاحول و لا قوة الا بالله .
| |
3- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَمَّنْ ذَكَرَهُ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِيقَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ إِنّ ا نَر اكَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ قَالَ كَانَ يُوَسِّعُ الْمَجْلِسَ وَ يَسْتَقْرِضُلِلْمُحْتَاجِ وَ يُعِينُ الضَّعِيفَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 450 رواية : 3
| 3 حضرت صادق (ع ) در تفسير گفتار خداىعزوجل (كه درباره يوسف عليه السلام فرمايد:) ((ما ترا از نيكوكاران دانيم )) (سورهيوسف آيه 36) فرمود: براى واردين جا باز مى كرد، و به نيازمندان وام مى داد، و بهناتوانان كمك مى كرد.
| |
4- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَلَاءِ بْنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِيعَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ع يَقُولُ عَظِّمُوا أَصْحَابَكُمْ وَ وَقِّرُوهُمْ وَ لَا يَتَهَجَّمْبَعْضُكُمْ عَلَى بَعْضٍ وَ لَا تَضَارُّوا وَ لَا تَحَاسَدُوا وَ إِيَّاكُمْ وَ الْبُخْلَ كُونُوا عِبَادَ اللَّهِالْمُخْلَصِينَ الصَّالِحِينَ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 450 رواية : 4
| 4 و نيز فرمود عليه السلام : كه امام باقر (ع ) مى فرمود: ياران خود را بزرگشماريد و احترامشان كنيد و برخى از شما بر برخى ديگر هجوم نبريد، و بهم زياننزنيد و بر هم حسد نورزيد و از بخل بپرهيزيد تا از بندگان با اخلاص (و شايسته )خدا باشيد.
| |
شرح :فيض (ره ) گويد:
((برخى بر برخى ديگر هجوم نبريد
)) يعنى سرزده بر او واردنشويد و در كتاب ايمان و كفر همين حديث را كلينىنقل فرمود باين عبارت :
((و لا يتهجم
)) و لفظ
((على
)) ندار و معنايش اينست كه او رااز خود نرانيد و در برخى نسخه ها اينطور است
((ولا يتجهم
)) كه جيم بر هاء مقدم است ،يعنى : رو باو ترش نكنيد.
5- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحَجَّالِ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِي يَزِيدَ وَثَعْلَبَةَ وَ عَلِيِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ بَعْضِ مَنْ رَوَاهُ عَنْ أَحَدِهِمَا ع قَالَ الِانْقِبَاضُ مِنَ النَّاسِمَكْسَبَةٌ لِلْعَدَاوَةِ
اصول كافى جلد 4 صفحه : 450 رواية : 5
| 5 برخى از راويان از يكى دو امام باقر و صادق عليهما السلام حديث كرده اند كهفرمود: ترش روئى بمردم دشمنى ببار آرد.
| |
 | اصول كافي ثقةالاسلام كليني جلد چهارم | | 
|
