بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب تسنیم تفسیر قرآن کریم ، جلد 1, آیت الله عبدالله جوادى آملى   مناسب چاپ   خروجی Word ( برگشت به لیست  )
 
 

بخش های کتاب

     FEHREST -
     FOOTNT01 -
     FOOTNT02 -
     FOOTNT03 -
     FOOTNT04 -
     TASNIM01 -
     TASNIM02 -
     TASNIM03 -
     TASNIM04 -
     TASNIM05 -
     TASNIM06 -
     TASNIM07 -
     TASNIM08 -
     TASNIM09 -
     TASNIM10 -
     TASNIM11 -
     TASNIM12 -
     TASNIM13 -
     TASNIM14 -
     TASNIM15 -
     TASNIM16 -
     TASNIM17 -
     TASNIM18 -
     TASNIM19 -
 

 

 
 

 

next page back page

301-سوره نساء، آيه 87 .
302-سوره حشر، آيه 7 .
303-تفسير الكاشف ، ج 1، ص 15.
304-الجامع لاءحكام القرآن ، ج 1، ص 44 .
305-تفسير عياشى ، ج 1، ص 10 .
306-بصائر الدرجات ، ص 216 .
307-نورالثقلين ، ج 1، ص 24 25 .
308-تفسير عياشى ، ج 1، ص 10 .
309-سوره مائده ، آيه 55 .
310- سوره آل عمران ، آيه 61 .
311-سوره احزاب ، آيه 33 .
312-سوره انبياء، آيه 69 .
313-سوره بقره ، آيه 129 .
314-تفسير برهان ، ج 1، ص 18 .
315-تفسير برهان ، ج 1، ص 18 .
316-همان ، ص 19 .
317-تفسير برهان ، ج 1، ص 19 .
318-بحار، ج 75، ص 247 .
319-سوره اسراء، آيه 36 .
320-سوره اعراف ، آيه 169 .
321-سوره اعراف ، آيه 28؛ سوره يونس ، آيه 68 .
322-بحار، ج 89، ص 110 .
323-همان ، ص 111 .
324-سوره اعراف ، آيه 33 .
325-تفسير طبرى ، ج 1، ص 27 .
326-سوره زخرف ، آيه 3.
327-سوره شعراء، آيه 195 .
328-سوره ابراهيم ، آيه 4.
329- سوره انعام ، آيه 38 .
330-سوره نساء، آيه 83 .
331-سوره محمد صلى الله عليه و آله و سلم ، آيه 24 .
332-سوره اعراف ، آيه 187 .
333-سوره لقمان ، آيه 34 .
334-سوره انعام ، آيه 151 .
335-سوره بقره ، آيات 43 و 83 .
336-سوره آل عمران ، آيه 97 .
337- سوره انعام ، آيه 141 .
338-سوره معارج ، آيه 23 .
339- تفسير تبيان ، ج 1، ص 3 6 .
340-نور الثقلين ، ج 5، ص 706 .
341-خبر، اجماع ، شهرت قطعى كاشف و مانند آن ، به سنت بر مى گردد و اجماع بههر تقريبى كه تقرير شود، داخل در محدوده سنت است ، نه خارج از آن .
342- سوره غافر، آيه 83 .
343-سوره نحل ، آيه 53.
344-سوره علق ، آيه 5.
345-سوره نساء، آيه 46 .
346-سوره مائده ، آيه 13 .
347-سوره بقره ، آيه 75.
348-نهج البلاغه ، خطبه 186، بند 2 .
349-مثنوى دفتر سوم ، ابيات 2517، 2520 و 2525 .
350-سوره آل عمران ، آيه 26 .
351-سوره نساء، آيه 139 .
352-سوره فاطر، آيه 10 .
353-مفاتيح الجنان ، دعاى ابوحمزه الثمالى .
354-مفاتيح الجنان ، دعاى ابوحمزه ثمالى .
355-در عصر مرحوم جهانگير خان قشقايى و حاج آخوند كاشى كه مرحومفاضل تونى (قدس الله اسرارهم ) از محضر آن دو حكيم سترگ تتلمذ كرده است .
356-مثنوى كتاب درسى عميقى است كه فارسى بودن ، منظوم بودن واشتمال آن بر برخى داستانها، طنزها و تمثيلها از ابهت و عظمت علمى آن نمى كاهد تابتوان بدون استاد متضلع و عارف متخصص ‍ فرا گرفت .
357-ر.ك شريعت در آينه معرفت ، مبحث همراهى وحى وعقل ، ص 207 .
358-سوره الرحمن ، آيات 3 4 .
359- سوره علق ، آيه 5 .
360- ديوان حافظ .
361- ديوان حافظ .
362-سوره غافر، آيه 26 .
363-اصول كافى ، ج 1، ص 11 .
364-سوره انبياء، آيه 30 .
365-سوره فصلت ، آيات 11 12 .
366-نهج البلاغه ، خطبه 1، بند 41 .
367-سوره زخرف ، آيات 3 4 .
368-سوره بقره ، آيه 151 .
369- سوره سجده ، آيه 17 .
370- سوره اعراف ، آيه 43 .
371-الميزان ، ج 3، ص 75 87 .
372-
373- نهج البلاغه ، خطبه 176، بند 12 .
374-همان ، خطبه 138، بند 1.
375-الميزان ، ج 3، ص 87 .
376-مناهج البيان ، ج 1، ص 45 53 .
377-سوره واقعه ، آيه 79 .
378-سوره احزاب ، آيه 33 .
379-سوره زخرف ، آيه 71 .
380-سوره رعد، آيه 35 .
381-سوره ابراهيم ، آيه 24 .
382-سوره بينه ، آيه 3.
383-تاريخ با حديث دو فرق اساسى دارد: يكى اين كه متن حديث سخن معصوم (عليهالسلام ) است و متن تاريخ سخن غيرمعصوم و ديگر آن كه سند مطالب تاريخى ، مانندسند حديث مورد مداقه و بررسى كارشناسانه دانشمندانرجال قرار نگرفته است .
384-تفسير عياشى ، ج 1، ص 10 .
385-بصائر الدرجات ، ص 216 .
386-بحار، ج 89، ص 15 .
387-احاديث مربوط به شاءن و سبب نزول در كتباهل سنت به چندين هزار و در كتب شيعه به چند صد مى رسد . ر.ك شيعه در اسلام ، ص103 .
388-بنابراين ، صرف تقارن تاريخى يك پديده بانزول آيه موجب نمى شود كه آن پديده ، شاءننزول آيه مزبور باشد .
389-سوره احزاب ، آيه 60 .
390-سوره ذاريات ، آيات 22 23 .
391-سوره آل عمران ، آيه 19 .
392-سوره مائده ، آيه 48 .
393-بحار، ج 75، ص 269 .
394-سوره محمد صلى الله عليه و آله و سلم ، آيه 4 .
395-سوره انفال ، آيه 67 .
396-سوره ابراهيم ، آيه 1 .
397- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15،ص 6.
398-سوره شورى ، آيه 53.
399-جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 7 .
400-سوره زخرف ، آيات 3 4 .
401-جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 7 .
402-جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 9 .
403-همان ، ص 10 .
404-بحار، ج 89، ص 17 .
405- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 9 (سورهآل عمران ، آيه 79) .
406-اصول كافى ، ج 1، ص 34 .
407-جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 15 .
408- در يكى از جنگهاى صدر اسلام كه اميرالمؤ منين (عليه السلام ) از سوىرسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم فرماندهى لشكر را بر عهده داشت ، پيامبرصلى الله عليه و آله و سلم پس از بازگشت لشكر، از برخى سپاهيان گزارش سفرخواست و پرسيد فرمانده لشكر خود را چگونه يافتيد؟ آنان از مداومت حضرت اميرالمؤ منين(عليه السلام ) بر قرائت سوره توحيد در نمازها، نزد پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم شكايت كردند . رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم از اميرالمؤ منين پرسيدند:درباره اين گزارش چه مى گوييد؟ حضرت اميرالمؤ منين در پاسخ عرض كرد: من تلاوت(قل هو الله اءحد) را دوست دارم (بحار، ج 89، ص 348 ) .
409- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 15 .
410-همان ، ص 27 .
411-همان ، ص 17 .
412-سوره علق ، آيات 1 و 3 .
413- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 17 .
414-بحار، ج 77، ص 319 .
415- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 19 .
416-جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 20 .
417-همان ، ص 21 .
418-سوره انبياء، آيه 68 .
419-سوره صافات ، آيه 97 .
420-بحار، ج 68، ص 156 .
421- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 24 .
422-نهج البلاغه ، خطبه 110، بند 6 .
423-سوره اسراء، آيه 82 .
424-سوره يونس ، آيه 57 .
425-سوره احزاب ، آيه 32 .
426-سوره مائده ، آيه 52 .
427-نهج البلاغه ، خطبه 198، بند 25 .
428- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 7 .
429-همان ، ص 16 .
430- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 26 .
431-سوره حجر، آيه 87 .
432-بحار، ج 82، ص 54 .
433-نور الثقلين ، ج 1، ص 6 .
434-مجمع البيان ، ج 1، ص 87 .
435-تفسير برهان ، ج 1، ص 41؛ نور الثقلين ، ج 1، ص 6 .
436-تفسير برهان ، ج 1، ص 42 .
437- جامع اءحاديث الشيعه ، ج 15، ص 89 .
438- جامع الاءخبار، فصل 22، ص 43؛ مجمع البيان ، ج 1، ص 88 .
439-عوالى اللئالى ، ج 1، ص 196 .
440-سوره حجر، آيه 87 .
441-تفسير القرآن الكريم ، ج 1، ص 163 164 .
442-زمخشرى مى گويد: بيشتر مفسران برآنند كه سوره مباركه فاتحة الكتابنخستين سوره اى است كه بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلمنازل شده است (كشاف ، ج 4، ص 775 ) و طبرسى نيز حديثى از اميرالمؤ منين (عليهالسلام ) نقل مى كند كه به اين مطلب تصريح دارد:فاءول ما نزل عليه بمكة ، فاتحة الكتاب ، ثم اقراء باسم ربك ، ثم ن و القلم (مجمع البيان ، ج 9 10، ص 613، تفسير سوره انسان ) .
پژوهشگران علوم قرآنى نيز در بحث اولين و آخرين سورهنازل شده ، آن را به عنوان يكى از اقوال دانسته اند (برهان زركشى ، ج 1، ص207؛ اتقان سيوطى ، ج 1، ص 32 ) . از آيه كريمه (اءرءيت الذى ينهى * عبدا اذا صلى) (سوره علق ، آيه 9 10 ) نيز بر مى آيد كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلمقبل از رسالت و نزول قرآن ، نماز مى گزارده و آنچه در شب معراج آن حضرت تشريعشد، نمازهاى پنجگانه با ويژگيها و هيئت خاص آن بود، نهاصل نماز (الميزان ، ج 20، ص 325 ) و از طرفى در روايات فريقين آمده است كه قوامنماز به فاتحة الكتاب است و در اسلام نماز بدون فاتحه ، ناشناخته است . بنابراين ،قول به اين كه سوره مباركه حمد اولين سوره اى است كه به طوركامل ، بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلمنازل شده است ، چندان بعيد نيست .
443-عوالى اللئالى ، ج 1، ص 196 .
444-وسائل الشيعة ، ج 6، ص 37؛ صحيح بخارى ، ج 1، ص 192 .
445-سوره حجر، آيه 87 .
446-تفسير برهان ، ج 2، 353؛ نيز ر.ك بحار، ج 89، ص 235 236 و نورالثقلين ، ج 3، ص 27 .
447-سوره زمر، آيه 23؛ ر.ك الميزان ، ج 12، ص 191 192 .
448- نهج البلاغه ، خطبه 133، بند 8 .
449-سوره آل عمران ، آيه 164 .
450-سوره اسراء، آيه 82.
451-سوره يونس ، آيه 57 .
452-مجمع البيان ، ج 1، ص 87 .
453-نورالثقلين ، ج 1 ص 4 .
454-مجمع البيان ، ج 1، ص 87 .
455-تفسير ابوالفتوح ، ج 1، ص 13 .
456-مجمع البيان ، ج 1، ص 87 .
457-تفسير ابوالفتوح ، ج 1، ص 13 .
458-روح المعانى ، ج 1، ص 67 .
459- روح المعانى ، ج 1، ص 67 .
460-نور الثقلين ، ج 1، ص 4 .
461-همان ، ص 6.
462-در المنثور، ج 1، ص 10 .
463-سوره مائده ، آيه 44 .
464-سوره مائده ، آيه 46 .
465-سوره تغابن ، آيه 8 .
466-سوره ابراهيم ، آيه 1.
467- سوره هايى كه با ماده حمد آغاز مى شود و آنها عبارتاست از: فاتحة الكتاب ،انعام ، كهف ، سباء و فاطر .
468-در المنثور، ج 1، ص 10 .
469-مجمع البيان ، ج 1، ص 17 .
470- كشاف ، ج 1، ص 1؛ الكاشف ، ج 1، ص 31 .
471-سوره حجر، آيه 87 .
472- بحار، ج 89، ص 235؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 41؛ صحيح مسلم ، ج 2، ص9؛ مستدرك حاكم ، ج 1، ص 238 .
473-عوالى اللئالى ، ج 1، ص 196 .
474- سوره علق ، آيات 9 10 .
475-الميزان ، ج 20، ص 325 .
476-درالمنثور، ج 1، ص 10؛ الاتقان ، ج 1، ص 12 .
477-مجمع البيان ، ج 10، ص 405 .
478-بحار، ج 82، ص 52 .
479-الاتقان ، ج 1، ص 25؛ تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 26 .
480-مفاتيح الاءسرار شهرستانى ، ج 1، ص 223 .
481- نور الثقلين ، ج 1، ص 9 .
482-سوره حجر، آيه 87 .
483- تفسير برهان ، ج 1، ص 41.
484- بحار، ج 18، ص 335؛ تفسير عياشى ، ج 1، ص 19؛ تفسير برهان ، ج 1،ص 42 .
485-بحار، ج 89، ص 238؛ تفسير عياشى ، ج 1، ص 21 .
486- نورالثقلين ، ج 1، ص 8 .
487- تفسير عياشى ، ج 1، ص 19 .
488-مفتاح الفلاح ، ص 762، با تصرف .
489-بحار، ج 67، ص 236 .
490-نهج البلاغه ، حكمت 237 .
491-نور الثقلين ج 1، ص 4 .
492-نهج البلاغه ، خطبه 99، بند 1 .
493-همان ، خطبه 2، بند 1 .
494-همان ، خطبه 114، بند 1 .
495-سوره انعام ، آيه 79 .
496- تفسير القرآن الكريم ، ج 1، ص 178، با تصرف .
497-مجمع البيان : ج 1، ص 110، با تصرف .
498-نور الثقلين ، ج 1، ص 6 .
499-همان ، ص 4.
500-مجمع البيان ، ج 1، ص 88 .
501-مفردات راغب ؛ تفسير كبير؛ الجامع لاءحكام القرآن ؛ منهج الصادقين .
502-سوره نحل ، آيه 51 .
503-سوره فرقان ، آيه 43 .
504-سوره انبياء، آيه 62 .
505-سوره حشر، آيه 24 .
506-نهج البلاغه ، خطبه 179، بند 3 .
507-مفردات راغب ، رحم .
508-سوره مريم ، آيه 75 .
509-سوره احزاب ، آيه 43 .
510-التحقيق ، ج 4، ص 91؛ مفردات راغب ، رحم ؛ الميزان ، ج 1، ص 18 .
511-قشيرى چنين گفته است : گروهى از حرف باء بر و نيكى خدا بهاولياى خود را متذكر مى شوند و از سين سر و راز او با اصفياى الهى را متذكرمى گردند و از ميم منت خدا بر اهل ولايت او را به ياد مى آورند و گروه ديگر ازحرف باء برائت خدا از هر بدى و از حرف سين سلامت خدا از هر عيب و ازحرف ميم مجد خداى سبحان ...، و گروه ديگر از باء بها و از سين سنا و از ميم ملك او را به ياد مى آورند ( لطائف الاشارات ، ج 1، ص 56 ).
512-تفسير القرآن الكريم ، ج 1، ص 29 30 .
513-الميزان ، ج 1، ص 15 .
514-سوره انعام ، آيه 118 .
515-سوره انعام ، آيه 121 .
516-وسائل الشيعه ، ج 16، ص 327 .
517-تفسير طبرى ،ج 1، ص 78 .
518-لطائف الاشارات ، ج 1، ص 56 .
519-تفسير طبرى ، ج 1، ص 81 82 با تصرف .
520-ايجاز البيان فى الترجمة عن القرآن ، چاپ شده در حاشيه تفسير و اشاراتابن عربى ، ج 1، ص ‍ 21 .
521-تاءويلات كاشانى ، ج 1، ص 7 .
522- نورالثقلين ، ج 1، ص 11 .
523-بيان السعاده ، ج 1، ص 25.
524-بحار، ج 8، ص 133 .
525- چنانكه نظامى گنجوى در آغاز مخزن الاءسرار مى گويد:

بسم الله الرحمن الرحيم
هست كليد در گنج حكيم
و در طليعه ليلى و مجنون چنين مى سرايد:
اى نام تو بهترين سرآغاز
بى نام تو نامه كى كنم باز
و در آغاز هفت پيكر مى سرايد:
اى جهان ديده بود خويش از تو
هيچ بودى نبود پيش از تو
در بدايت بدايت همه چيز
در نهايت نهايت همه چيز
در مبداء اسكندرنامه چنين مى فرمايد:
خدايا جهان پادشاهى تو راست
زما خدمت آيد خدايى تو راست
پناه بلندى و پستى تويى
همه نيستند آنچه هستى تويى
و در آغاز اقبالنامه مشابه طليعه و مخزن الاءسرار چنين سروده است :
خرد هر كجا گنجى آرد پديد
ز نام خدا سازد آن را كليد
خداى خرد بخش بخرد نواز
همان ناخردمند را چاره ساز
البته بينش توحيدى همه سرايندگان ادب پرور يكسان نيست . از اين رو آنچه جناب حكيمابوالقاسم فردوسى فرموده است :
به نام خداوند جان و خرد
كزين برتر انديشه بر نگذرد
با آنچه جناب شيخ محمود شبسترى فرموده است ، همتاى هم نيست :
به نام آنكه جان را فكرت آموخت
چراغ دل به نور جان بر افروخت
زيرا گرچه فردوسى خداوند را خالق جان و خالق خرد ناميد، اما مطلب سوم كه تنظيمرابطه بين جان انديشور و بين انديشه است در نظم دلپذير وى نيامد؛ ليكن عارفشبستر گذشته از اشاره ضمنى به خالقيت خداوند نسبت به مطلباول و دوم يعنى آفرينش جان و آفرينش فكرت و انديشه ، به مطلب سوم ، يعنى ربوبيتخداوند در تعليم انسان و ايجاد فروغ انديشه در جان انديشور توجه كرد، تا كسىنپندارد كه گرچه خداوند اصل جان و اصل علم را آفريد، ليكن فراگيرى علم از ناحيهخود روح انسانى انجام مى شود و دانشمند در فراگيرى دانش نيازمند افاضه علم ازخداوند نيست . خلاصه آن كه ، فردوسى (رحمه الله ) به دوجعل بسيط اشاره كرد و شبسترى (رحمه الله ) به دوجعل بسيط و يك جعل تاءليفى اشاره كرد . به هر تقدير، عرفان گلشن راز مشهود صاحبدلان است ، چنانچه حماسه شاهنامه معلوم صاحب نظران و هر دو درساحت توحيد الهى ، به نظم منضود مى پردازند؛ گرچه امتياز بصر از نظر را نبايد ازنظر دور داشت و رجحان بصر بر نظر را بايد مقتضاى بصيرت دانست .
مناسب است عنان كلام از مسير مشهود عدول نكند و به معبر مستور وارد نگردد كه كاميابان ازآن اندكى از راهيان طريق معرفت و قليلى از سالكان صراط عبادت شكرى و مسافت حبىهستند . آرى حريت از غير صمد بهره بندگان اجوف نخواهد شد و شهود شهيد مطلق نصيبهر اءكمه و اءعور و اءحول و اءعمى نيست .
526-آيه 30 .
527-نور الثقلين ، ج 1، ص 6.
528-مراد از مشترك لفظى در اين جا، اشتراك لفظى مصطلح حكيمان است ، نه اديبان. توضيح اين كه ، عنوان مشترك لفظى بين حكيم و اديب ، خود مشترك لفظى است؛ زيرا اشتراك لفظى نزد اهل ادب تابع وضع است ؛ لفظى كه در موارد گوناگون بهكار مى رود، اگر وضع واحد داشته باشد مشترك معنوى و گرنه مشترك لفظى است . ازاين رو اگر واژه اى براى يك جامع انتزاعى ذهنى ( و نه خارجى و داراى حقيقت عينى ) وضعشده باشد، اديب به لحاظ وحدت وضعش ، آن را مشترك معنوى مى داند .
اما اشتراك لفظى نزد حكيمان تابع برهان و بر مدار واقعيت خارجى است ، نه وضعواضعان ؛ اگر چيزى فاقد جامع مشترك خارجى بود و آنچه در خارج است انواعگوناگونى بود كه تنها به يك نام ناميده مى شود، حكيم آن را مشترك لفظى مى داند؛چنانكه واژه نفس كه بر نفس نباتى ، حيوانى و انسانى اطلاق مى شود، اديب آنرا مشترك معنوى و حكيم مشترك لفظى مى داند؛ زيرا اديب به وحدت وضع اين واژه نظرمى كند، ولى حكيم كه براى آن جامع مشترك خارجى نمى يابد، گر چه جامع انتزاعىمفهومى و ذهنى دارد، آن را مشترك لفظى مى داند و از اين رو از نفوس نباتى ، حيوانى وانسانى در فصولى مستقل بحث مى كند .
آيه كريمه (بسم الله الرحمن الرحيم ) مشتمل بر اسماى حسناى الله ، الرحمن و الرحيم است و چون خداى سبحان با نامهاى الله و الرحمن ، در جهان هستىتجليات و ظهورات گوناگونى دارد: الحمد لله المتجلى لخلقه بخلقه (نهجالبلاغه ، خطبه 108)؛ گاهى در چهره قهار منتقم مجرمان را كيفر مى دهد: (انا من الجرمينمنتقمون ) (سوره سجده ، آيه 22 ) و گاهى در چهره لطيف و رحيم ، پرهيزكاران را بهبهشت مى رساند: (تلك الجنة التى نورث من عبادنا من كان تقيا) (سوره مريم ، آيه 63 )و نامهاى تدوينى خداى سبحان مبين تجليات گوناگون تكوينى اوست ؛پس اين الفاظ در همه جا به يك معنا نيست ؛ مثلا بسم الله در سوره مباركه حمد با بسمالله سوره مسد در معنا و تفسير متفاوت و مشترك لفظى است .
529-تبيين اين مطلب در بخش لطايف و اشارات همين آيه در ص 307 خواهد آمد .
530- بنابراين ، عدم ذكر بسم الله در آغاز سوره توبه براى آن نيست كه محتواىآن سوره با بسم الله سازگار و هماهنگ نيست ؛ زيرا بر اساس اين توجيه ، آيه كريمه(بسم الله ...) با سوره مسد (تبت ) نيز ناهماهنگ است ، بلكه احتمالا از آن روست كه سورهتوبه ادامه سوره انفال است و اگر سوره مستقلى مى بود با آيه كريمه (بسم اللهالرحمن الرحيم ) ناهماهنگ نبود . در قرآن كريم برخى آيات با قهر آغاز مى شود و با مهرپايان مى پذيرد؛ مانند: (فقطع دابر القوم الذين ظلموا و الحمد لله رب العالمين )(سوره انعام ، آيه 45 ) و اين قهر و مهر هماهنگ است ؛ زيرا قهر بر ظالم همان مهر بهمظلوم است و اين قهر از مصاديق و مظاهر رحمت مطلق خداى سبحان است .
531-سوره اعراف ، آيه 156 .
532-سوره غافر، آيه 7 .
533-مفاتيح الجنان ، دعاى كميل .
534-همان ، دعاى جوشن كبير .
535- مراد از تناهى ، محدوديت نسبت به رحمت مطلق است و گرنه رحمت خاص نيز ازنظر دوام و استمرار نامتناهى است .
536-چون توفيق يارى دين از بهترين مظاهر رحمت خاص الهى است و گروهى براثر ناشايستگى از آن محرومند، خداى سبحان با خطابى عتاب آميز به آنان مى گويد:بنشينيد ( كه دين خود را به دست ديگران يارى مى كنم ): ( و لكن كره الله انبعاثهمفثبطهم و قيل اقعدوا مع القاعدين ) ( سوره توبه ، آيه 46 ) .
537-سوره عنكبوت ، آيه 21 .
538-سوره اعراف ، آيه 56 .
539-سوره يس ، آيه 23 .
540-سوره الرحمن ، آيات 1 2 .
541-سوره الرحمن ، آيات 43 45 .
542-سوره انعام ، آيه 147 .
543-محتمل نيز هست كه اين آيه ناظر به رحمت خاص و مفادش اين باشد كه رحمتهاىالهى فراوان است و در برابر تكذيب دشمنان دين بايد بر رحمتهاى خاص خدا تكيه كرد.
544-سوره اعراف ، آيه 156 . ضميرها در (فساءكتبها) كه حاكى از رحمتخاص است ، به نحو استخدام به همان رحمت مطلق كه در كلمه (رحمتى ) مطرح است، بر مى گردد . بنابراين ، مقصود از ضمير مؤ نث (ها) در (فساءكتبها)، قسم خاصى ازرحمت است .
545-تفسير ابن عربى ، ج 1، ص 26 27 .
546- بحارالانوار، ج 73، ص 305 . نيز ر.ك در المنثور، ج 1، ص 26، با اندكىتفاوت .
547-سوره اسراء، آيه 80 .
548-سوره طلاق ، آيات 2 3 .
549- سوره كوثر، آيه 3.
550-سوره مؤ منون ، آيه 101 .
551-سوره نمل ، آيات 29 30 .
552-نورالثقلين ، ج 1 ص 6.
553-سوره نمل ، آيه 31.
554- شايسته است در مكاتبات رسمى حكومتى نيز ذكر مبداء و مقصد ( از ... به ...)پس از آيه كريمه بسم الله قرار گيرد .
555-سوره الرحمن ، آيات 26 27 .
556-سوره قصص ، آيه 88.
557-كلمه هالك و فانى مشتق است واستعمال مشتق در مورد آينده ، به اتفاق ، مجاز و نيازمند قرينه است و اما اختلاف در حقيقت يامجاز بودن مشتق ، نسبت به گذشته (ما انقضى عنه التلبس ) است .
558-سوره بقره ، آيه 115 .
559- سوره نور، آيه 39 . تعبير لطيف اين كريمه (لم يجده شيئا) است ، نه وجدهلا شى ء؛ زيرا لا شى ء، قابل وجدان و يافتن نيست .
560-سوره فرقان .
561-سوره بقره ، آيه 264 .
562-سوره واقعه ، آيات 74 و 96 .
563- سوره اعلى ، آيه 1 .
564-وسائل الشيعه ، ج 6، ص 328 .
565-سوره الرحمن ، آيه 78 . مرحوم فيض كاشانى قرائتذوالجلال را نيز نقل مى كند . در اين صورتذوالجلال نعت مقطوع براى اسم خواهد بود و بدين معناست كه اسم خدا داراىجلال و اكرام است (تفسير صافى ، ج 5، ص 117 ) .
566-سوره يس ، آيه 82 .
567- تقديم (بسم الله ) بر (مجريها) و (مرسيها) همانند تقديم (اياك ) بر (نعبد)و (نستعين ) مفيد حصر است ؛ حضرت نوح (عليه السلام ) نگفت مجريها و مرسيها بسمالله ، بلكه (بسم الله ) را مقدم داشت تا مفيد حصر باشد .
568- سوره هود، آيه 41 .
569-نور الثقلين ، ج 1، ص 8 .
570-مثنوى ، دفتر دوم ، بيت 147 .
571-ديوان حافظ .
572-روضه كافى ، ص 170،ح 251 .
573-بحار، ج 88، ص 187 .
574-همان ، ج 55، ص 36 .
575-توحيد صدوق ، ص 219 .
576- نور الثقلين ، ص 219 .
577-تفسير عياشى ، ج 1، ص 22 .
578-اين مطلب در لطيفه بعد بيان خواهد شد .
579-سوره بقره ، آيه 40 .
580-مفاتيح الجنان ، زيارت اءمين الله .
581-سوره نحل ، آيه 78 .
582-سوره حج ، آيه 5 .
583-سوره انسان ، آيه 9 .
584-بحار، ج 4، ص 83 .
585-سوره زمر، آيه 7 .
586- اين ضابطه دقيق ، در تشخيص و بازشناسى صفات ذات از صفاتفعل را مرحوم كلينى با عنوان جملة القول فى صفات الذات و صفاتالفعل چنين بيان كرده است : ان كل شيئين و صفت الله بهما و كانا جميعا فىالوجود فذلك صفة الفعل (اصول كافى ، ج 1، باب حدوث الاءسماء) . بحث مبسوطدر معيار تشخيص صفات ذات و صفات فعل در سوره مباركه حشر خواهد آمد .
587-سوره حج ، آيه 36 .
588-سوره انعام ، آيه 121 .
589-منهج الصادقين ، ج 1، ص 95 .
590-نورالثقلين ، ج 1، ص 11 .
591-تفسير عياشى ، ج 1، ص 22 .
592-نورالثقلين ، ج 1، ص 11 .
593-همان ، ص 13 .
594-نورالثقلين ، ج 1، ص 9 .
595-تفسير صافى ، ج 1، ص 70 .
596-در المنثور، ج 1، ص 20 .
597-نور الثقلين ، ج 1، ص 12 .
598- همان ، ص 14 .
599-مجمع البيان ، ج 1 2، ص 93 .
600-نور الثقلين ، ج 1، ص 14 .

 

 
 

کلیه حقوق این سایت محفوظ می باشد.

طراحی و پیاده سازی: GoogleA4.com | میزبانی: DrHost.ir

انهار بانک احادیث انهار توضیح المسائل مراجع استفتائات مراجع رساله آموزشی مراجع درباره انهار زندگینامه تالیفات عربی تالیفات فارسی گالری تصاویر تماس با ما جمادی الثانی رجب شعبان رمضان شوال ذی القعده ذی الحجة محرم صفر ربیع الثانی ربیع الاول جمادی الاول نماز بعثت محرم اعتکاف مولود کعبه ماه مبارک رمضان امام سجاد علیه السلام امام حسن علیه السلام حضرت علی اکبر علیه السلام میلاد امام حسین علیه السلام میلاد حضرت مهدی علیه السلام حضرت ابالفضل العباس علیه السلام ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها پاسخ به احکام شرعی مشاوره از طریق اینترنت استخاره از طریق اینترنت تماس با ما قرآن (متن، ترجمه،فضیلت، تلاوت) مفاتیح الجنان کتابخانه الکترونیکی گنجینه صوتی پیوندها طراحی سایت هاستینگ ایران، ویندوز و لینوکس دیتاسنتر فن آوا سرور اختصاصی سرور ابری اشتراک مکانی colocation