کتابخانه الکترونيکي انهار

610- فاصله حق و باطل چقدر است ...

معاويه مرد ناشناسى را خدمت حضرت على (عليه السلام ) فرستاد تا سوالاتى كهپادشاه روم از او پرسيده بود و از آن حضرت سؤال كند، آن مرد چون به كوفه آمد با حضرت صحبت كرد و حضرت فهميد كه او فرستادهمعاويه است . آنگاه فرمود: خدازاده هند جگرخوار را بكشد كه چه اندازه خود و همراهانشگمراهند خدا او را بكشد... بعد فرمود: حسن و حسين عليهم السلام و محمد را نزد منبياوريد آنها آمدند آنگاه حضرت به مرد شامى گفت : اى برادر شامى اين دو فرزندرسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم هستند و اين فرزند من است از هر كدام مى خواهىمسائل خود را بپرس . آن شامى گفت : از اين (يعنى حسن (عليه السلام ) سؤال مى كنم و سؤ ال كرد:
1- ميان حق و باطل چقدر فاصله است ؟
2- ميان آسمان و زمين چقدر فاصله است ؟
3- ميان مشرق و مغرب چقدر فاصله است ؟ اين لكه بى نورى كه در ماه است چيست ؟
4- قوس و قزح چيست ؟
5- كهكشان چيست ؟
6- نخستين آبى كه بر روى زمين جارى شد كدام است ؟
7- نخستين چيزى كه روى زمين به جنبش در آمد چيست ؟
8- آن چشمه كه ارواح مؤ منان و مشركان بدان ماءوى دارند كدام است ؟
9- مؤ نث چيست ؟
10- آن ده چيزى كه هر كدام از ديگرى سخت تر است چيست ؟
امام حسن (عليه السلام ) در پاسخ وى فرمود: اى برادر شامى ، ميان حق وباطل چهار انگشت فاصله است آنچه به چشم خود ديدى حق است و با گوش خود بيهوده وباطل بسيار مى شنوى و اما ميان آسمان و زمين به اندازه دعا و آه ستمديده و مد بصرفاصله است ...
ميان مشرق و مغرب يك روز حركت خورشيد است ، خورشيد را هنگام طلوع و غروب ببين در مىيابى ، و اما اين كهكشان همان شكافهاى آسمان است كهمحل نزول آب سيل آساى طوفان نوح بوده اند و اما قوس و قزح آنكه نبايد قزح بگويىزيرا قزح شيطانست ولى آن قوس الله است و امان از غرق شدن است و اما لكه سياه روىماه بدرستى كه نور ماه مانند نور آفتاب بوده ولى خداوند آنرا محو و تاريك كردهچنانچه در قرآنش ⁽⁷²⁸⁾ فرمود: آيت شب را محو كرديم و آيت روز را روشن ساختيم و امانخستين چيزى كه روى زمين روان شد وادى دلس بود (يعنى وادى ظلمت ) واول چيزى كه روى زمين جنبيد درخت خرما بود.
و اما چشمه اى كه ارواح مؤ منان در آن جمع هستند چشمه اى است بنام سلمى و اما آن چشمهايكه ارواح كفار در آن جمع اند چشمه ايست بنام برهوت و اما مونث آن آدمى است كه معلومنيست زن است ، يا مرد، لذا بايد تا هنگام بلوغ او، در انتظار ماند اگر زن است پستانبرآورد و اگر مرد باشد ريش در آورد... .اما آن ده چيزيكه از يكديگر سخت ترند، آن استكه خداوند سنگ را سخت تر آفريد و سخت تر از سنگ آهن است ، و سخت تر از آهن آتش است، و سخت تر از آتش آب است ، و سخت تر از آب ابر است ، و سخت تر از ابر باد است وسخت تر از باد ملك است و سخت تر از ملك ، ملك الموت است ، و سخت تر از او مرگ است وسخت تر از او فرمان خداوند است ⁽⁷²⁹⁾

611- بايد بسيج عمومى نمود عصر حكومت و خلافت حضرت على (عليه السلام ) بود سپاه متجاوز معاويه به شهر انبارحمله كرد و به غارت و چپاول گرى پرداختند، خبر اين حادثه به على (عليه السلام )رسيد، شخصا پياده و نخليه (منزلگاهى نزديك كوفه كه ميدان رزم بود) آمد (تا براىسركوبى متجاوزان ، اقدام كند) مسلمان خود را به حضور على (عليه السلام ) رساندند وعرض ‍ كردند: اى اميرمؤ منان (عليه السلام )، ما عهده دار سركوبى متجاوزان خواهيم شد،شما بجاى خود برويد. امام على (عليه السلام ) به آنها فرمود: ما تكفونن انفسكمفكيفت تكفوننى غيركم ... شما قادر نيستيد كه از عهده مشكلات خودتان برآييد،بنابراين چگونه مشكل ديگران را از من دفع مى نماييد؟ اگر ملت هاىقبل ، از ستم فرمانروايان خود، شكايت داشتند، من امروز از ستم ملت خودم شكايت دارم ،گويى من پيرو و فرمانبر هستم و آنها رهبر و فرمانروا مى باشند...
در اين ميان كه على (عليه السلام ) ناراحتى خود را نسبت به سستى وسهل انگارى ملت ، اعلام داشت ، دو نفر از اصحابش به حضور على (عليه السلام ) آمدند ويكى از آنها عرض كرد: من جز اختيار خود و برادرم را ندار،
فرمان بده تا آن را اجرا كنيم .
امام على (عليه السلام ) در پاسخ فرمود: اين تقعان مما اريد: (شما در برابرآنچه من مى خواهم چه كارى مى توانيد انجام دهيد؟)⁽⁷³⁰⁾
يعنى : با يك نفر و دو نفر، كارى ساخته نيست ، بايد بسيج عمومى نمود و با سپاه مجهزو بسيار براى سركوبى متجاوزان حركت كرد.

612- تحمل ؛ حمل سخن اهل بيت عليهم السلام صالح يكى از فرزندان ميثم تمار نقل كرده است كه پدرم گفت : روزى در بازار بودم ،اصبغ بن نباته يكى از ياران على (عليه السلام ) نزد من آمد و با حالتى شگفت زده گفتاى واى ميثم از اميرالمؤ منين (عليه السلام ) سخنى دشوار و عجيب شنيدم . گفتم چه شنيدى ؟گفت : شنيدم كه مى فرمود: حديث و سخن اهل بيت بسيار سنگين و دشوار است و آن را جزفرشته اى مقرب يا پيامبر صاحب رسالت يا بنده مؤ منى كه خداوند دلش را براى ايمانآزموده است ، توان تحملش را ندارد و به درك عمق آن نمى رسد.
ميثم مى گويد: فورى برخاسته خدمت على (عليه السلام ) رفتم و از او نسبت به كلامىكه از اصبغ شنيده بودم توضيح خواستم حضرت تبسمى كرد و فرمود: بنشين اى ميثم !آيا هر صاحب دانشى مى تواند هر علمى را حمل كن و بار آن را بكشد؟!
خداوند وقتى به فرشتگان گفت : كه مى خواهم در زمين جانشينى قرار دهم فرشتگانگفتند: خدايا آيا كسى را در آن قرار مى دهى كه فساد كند و خون بريزد؟ سپس حضرتبه داستان حضرت موسى و خضر و سوراخ كردن كشتى و گشتن آن غلام اشاره كرد، آنگاهفرمود: پيامبر ما صلى الله عليه و آله و سلم در روز غدير خم دست مرا گرفت و فرمود:خدايا هر كه را من مولايش بودم على (عليه السلام ) مولاى اوست ، ولى جز اندكى كهخداوند نگاهشان داشت آيا ديگران اين كلام پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را به دوشكشيدند و فهميده و عمل كردند؟ پس بشارت باد بر شما كه آنچه از گفته پيامبر صلىالله عليه و آله و سلم حمل كرديد و به آن متعهد مانديد، خداوند به شما امتيازى بخشيد(اى ميثم ) كه به فرشتگان و رسولان نداد. پس بدون ترس و گناه فضيلت ما و كاربزرگ و شاءن والاى ما را براى مردم بازگو كنيد.⁽⁷³¹⁾
اما ميثم ؛ پس از شهادت حضرت مسلم در كوفه توسط شخصى بنام عريف و به همراه100 نفر از ماءموران مختار توسط ابن زياد به زندان افتادند و بعدها مختار از زندانآزاد شد ولى ميثم به دار آويخته شد⁽⁷³²⁾ و در محلى ميان نجف اشرف و كوفه مدفن اينيار با وفاى حضرت على (عليه السلام ) است .

613- سازمان شرطة الخميس شرطة الخميس افرادى بودند كه با على (عليه السلام ) شرط و پيوند ناگسستنىبرقرار نمودند و با نظام خاصى تا سر حد شهادت در آمادگىكامل براى دفاع از حريم مقدس على (عليه السلام ) به سر مى بردند و از اين رو آنها راخميس مى گفتند كه به پنج گروه تقسيم شده بودند:
1- گروه پيش از جنگ .
2- گروه مراقب قلب لشگر.
3- گروه مراقب طرف راست لشگر.
4- گروه مراقب طرف چپ لشگر.
5- گروه ذخيره .
اين سازمان قبل از خلافت على (عليه السلام ) تحت نظر آن حضرت پى ريزى شد واعضاى مركزى آن افرادى مانند سلمان و ابوذر و مقداد و عمار و جابربن عبدالله انصارىو... بودند و در زمان خلافت على (عليه السلام ) به پنج هزار تا شش هزار نفر رسيدند،اينك در اين رابطه به داستان زير توجه كنيد:
اصبغ بن نباته از پارسايان وارسته بود سابقه بسيار نيكى در اسلام داشت و در عصرخلافت على (عليه السلام ) سن پيرى را مى گذراند و از افراد جدى و سرشناس سازمانشرطة الخميس به شمار مى آمد. از او پرسيدند چرا شما را شرطة الخميس گويد؟! او درپاسخ گفت : ما در حضور اميرمؤ منان على (عليه السلام ) متعهد شديم تا خود را در راه اوفدا كنيم و آن حضرت فتح و پيروزى را براى ما ضمانت كرد.
ابوالجاورد گويد: به اصبغ گفتم : مقام على (عليه السلام ) در نزد شما چگونه است ؟پاسخ داد: نمى دانم منظور چيست ؟ ولى همين قدر بدان كه شمشيرهاى ما همواره همراه ماست ،هر كسى را كه على (عليه السلام ) اشاره كند كه بهقتل برسانيد، آنكس را خواهيم كشت و آن حضرت به ما فرمود: من با شما (درمقابل جانبازى شما) طلا و نقره را شرط نمى كنم و شرط و عهد شما جز كشته شدن در راهحق نيست ، در ميان بنى اسرائيل ، افرادى اينگونه به عهد و پيمان خود وفا كردند،خداوند مقام پيامبرى قوم با قريه خودشان را به آنها داد، شما نيز در اين پايه از ارزشهستيد جز اينكه پيامبر نمى باشيد.⁽⁷³³⁾

614- ميثم تمار صاحب سر امام ميثم فرزند يحيى بود و از صاحبان سر على (عليه السلام ) بود كه علم تفسير قرآن رانزد على (عليه السلام ) فرا گرفته بود و از معارفى كه آن حضرت به او ياد دادهبود كتابى هم تدوين كرده بود، يك بار امام على (عليه السلام ) به جاى ميثم در مغازهخرمافروشى وى ايستاد و او را به دنبال كارى فرستاد و تا بازگشت او خود در مغارهماند، يك مشترى بارى خريد خرما به على (عليه السلام ) مراجعه كرد حضرت فرمود:پول را بگذار و خرما را بردار...
وقتى ميثم برگشت و از اين معامله با خبر شد ديد كه پولهاى آن شخص ‍ تقلبى است وبه حضرت قضيه را گفت . على (عليه السلام ) فرمود: او هم خرما را تلخ خواهد يافت ،ميثم در همين گفتگو با على (عليه السلام ) بود كه مشترى خرما را آورد و گفت : اين خرماهاتلخ است ...⁽⁷³⁴⁾

615- ميثم همراز شبانه على (ع ) ميثم تمار نقل مى كند شبى از شبها مولايم على (عليه السلام ) مرا با خود به صحراىبيرون كوفه برد تا اين كه به مسجد جعفى رسيد آنگه رو به قبله كرد و چهار ركعتنماز خواند و پس از سلام ، نماز و تسبيح ، دستهايش را به دعا باز كرد و گفت :
خدايا چگونه بخوانمت ؟ در حالى كه نافرمانى كرده ام و چگونه نخوانمت ؟ كه تو راشناخته ام و دلم خانه محبت توست دستى پر گناه و چشمى پر اميد به سويت آوردم ...
و سپس به سجده رفت و صورت بر خاك نهاده و صد بار گفت : العفو! العفو!
برخاست و از آن سجده بيرون رفت من نيز در پى آن حضرت بودم تا به صحرا رسيديمآنگاه پيش پاى من خطى كشيد و فرمود مبادا كه از اين خط بگذرى ...! آنگاه مرا همان جاگذاشت و خود رفت ، شبى تاريك بود پيش خود گفتم : مولايم را چرا تنها گذاشتم ؟ اودشمنان بسيارى دارد اگر مساءله اى پيش آيد پيش خدا و پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم چه عذرى خواهم داشت ؟ هر چند كه بر خلاف دستور اوست ولى در پى او خواهم رفتتا ببينم چه مى شود رفتم و رفتم تا او را بر سر چاهى يافتم كه سر درداخل چاه كرده و ديدم با چاه سخن مى گويد حضور مرا حس كرد و پرسيد كيستى ؟ عرضكردم ميثم . فرمود: مگر به تو دستور ندادم كه از آن خط فراتر نيايى ؟ عرض كردم :چرا مولاى من ، ليكن از دشمنان نسبت به شما و جانتان ترسيدم و دلم طاقت نياورد، آن گاهپرسيد از آنچه گفتم چيزى هم شنيدى ؟ گفتم نه مولاى من و حضرت اشعارى را خطاب بهمن به اين مضمون خواند:
در سينه ام اسرارى است كه هر گاه فراخناى سينه ام احساس تنگى مى كند زمين را با دستكنده و راز خويش را با زمين مى گويم ...⁽⁷³⁵⁾
و فى الصدر لبانات
اذا ضاق لها صدرى
نكت الارض بالكف
و ابديت لها سرى

616- قدرت معنوى على (ع ) حسن بن ذكوان فارس گفت : من نزد حضرت على (عليه السلام ) بودم كه عده اى نزد آنحضرت آمده و از زيادى بيش از اندازه اب فرات به سبب طغيان به او شكايت كردند وگفتند كه مزارع آنها از اين زيادى آب آسيب ديده است و از حضرت خواستند تا دعا كند آبكمتر شود حضرت برخاست و به داخل خانه اش رفت و همه مردم منتظر بودند تا اينكهبعد از لحظاتى حضرت ، در حالى كه لباس و عمامه و عباى پيامبر صلى الله عليه وآله و سلم را بر تن و عصاى پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را در دست داشت خارجشد سوار بر اسب شده و حركت كرد فرزندان او و مردم هم او را همراهى مى كردند و من همبا آنها به راه افتادم آن حضرت كنار فرات ايستاد و از اسب پياده شد سپس دو ركعت نمازمختصرى خواند آنكاه چوبى به دست گرفت و با حسن و حسين عليهم السلام روىپل رفت و من هم به همراه آنها رفتم وبقيه مردم ايستاده و نظاره گر بودند، حضرت آنچوب را به آب زد و بلافاصله آب به مقدار يك ذراع پايين رفت . حضرت رو به مردمكرد و فرمود: ايا كافى است ؟ گفتند: نه يا اميرالمؤ منين (عليه السلام ). حضرت باديگر با چوپ اشاره به آب كرد و به اندازه يك ذراع ديگر آب كم شد تا اينكه يكبارديگر بر اثر خواهش ‍ مردم همين كار را تكرار كرد و وقتى آب به مقدار سه ذرع كم شدمردم ، گفتند بس است (و اين اندازه آب بى ضرر است ) حضرت سوار مركب شد و بهمنزل خود بازگشت .⁽⁷³⁶⁾

617- ايثار و جان بازى كميل روزى حجاج بن يوسف دستور دستگيرى كميل بن زياد را صادر كرد.كميل از آن دستور مطلع شد و فرار كرد و پنهان شد. حجاج دستور داد حقوق طايفه و قبيلهكميل را قطع كردند. وقتى كميل از آن دستور مطلع شد گفت : من پير شده و عمرم رو بهپايان است و شايسته نيست بخاطر من حقوق ديگران قطع شود پس از مخفى گاه خود خارجشد و به نزد حجاج رفت . حجاج به او گفت دوست داشتم : تو را پيدا كرده و دستگير مىكردم . كميل گفت : از عمر من چيزى باقى نمانده و هر گونه كه مى خواهى درباره من حكمكن ، كه حسابرسى در نزد خداوند است و اميرالمؤ منين على (عليه السلام ) نيز قبلا به منخبر داده كه تو قاتل من هستى . سپس حجاج دستور داد سركميل اين يار با وفا و صاحب سر على (عليه السلام ) را از بدنش جدا كردند.⁽⁷³⁷⁾

618- برخورد با خاطى روزى شخصى ، دست سخن چينى را گرفت و او را نزد حضرت على (عليه السلام ) آوردحضرت پس از ملاقات فرمود: اى مرد ما درباره آنچه كه تو گفته اى تحقيق مى كنيم اگرراست باشد (و آنچه گفته اى راست باشد) نسبت به تو بدبين خواهيم بود و ترا دشمنمى داريم (چرا كه ستر عيب مردم كردى ) اگر آنچه گفته بودى دروغ بود و حقيقت نداشتتو را تنبيه مى كنيم (حد خواهيم زد)... و اگر ميخواهى تو را عفو كنم و از گناهان بگذريم. شخص گناهكار عرض كرد: يا اميرالمؤ منين (عليه السلام ) راه سوم را انتخاب مى كنم .مرا ببخشيد.⁽⁷³⁸⁾

619- ميهماندارى كريم روزى پدر و پسرى كه از دوستان و شيعيان اميرالمؤ منين (عليه السلام ) بودند نزد آنحضرت آمدند، حضرت برخاست آنها را احترام كرد آنگاه آنها را بالاى اتاق خود نشانيد وخود جلوى آنها نشست بعد از مدتى دستور داد غذا را آوردند، آنگاه با آنها غذا راميل فرمود. سپس به قنبر فرمود: طشت و آفتابه ودستمال به اتاق بياور تا ميهمانان دستشان را بشويند وقتىوسايل آماده شد حضرت برخاست و آفتابه را گرفت تا بر دست آن مرد بريزد. آنشخص به خاك افتاد و اجازه آن كار را به حضرت نداد و عرض كرد: يا اميرالمؤ منين(عليه السلام ) چگونه خداوند مرا ببيند در حالى كه تو بر دستم آب مى ريزى ؟حضرت فرمود: بنشين و دستت را بشوى كه خداوند مى بيند كه برادر (يعنى على (عليهالسلام ) فضيلت و برترى بر تو ندارد و مى خواهد تو را خدمتگذارى كند تا در بهشتپاداش ‍ ده برابرى بگيرد. آن مرد نشست و حضرت فرمود: تو را (به حق بزرگ من كه آنرا شناخته اى ) قسم مى خورم كه كاملا دستت را بشويى و گمان كن كه قنبر آب بر دستتمى ريزد. آن شخص اطاعت كرد و اميرالمؤ منين على (عليه السلام ) آب را ريخت تا اودستهايش را بشويد، آنگاه على (عليه السلام ) آفتابه را به فرزندش محمد حنفيه داد وفرمود: پسرم اگر فرزند اين مرد به تنهايى نزد من آمده بود خودم آب بر دستش مىريختم اما خداوند اجازه نداده كه بين پدر و پسرى كه در يك مجلس هستند به تساوىبرخورد شود لذا من بر دست پدر او آب ريختم و تو بر دست پسر او؛ محمد برخاست وآب بر دست آن جوان ريخت تا او نيز دستهايش را بشويد... امام حسن (عليه السلام )فرمود: كسى كه از رفتار على (عليه السلام ) پيروى كند شيعه واقعى اوست.⁽⁷³⁹⁾

620- دادرسى على (ع ) وقتى على (عليه السلام ) وارد كوفه شد مردم برگرد او جمع شدند، در بين آن مردمجوانى بود از شيعيان آن حضرت كه در جنگهاى آن حضرت نيز شركت كرده و در ركاب اومى جنگيد، روزى آن جوان با زنى ازدواج كرد. صبح روز بعد حضرت على (عليه السلام )در مسجد نماز صبح را به جا آورد، سپس به يكى از اصحاب فرمود: به فلان محله مىروى در آنجا مسجدى مى بينى در كنار آن مسجد خانه اى است كه صداى مشاجره زن و مردىرا مى شنوى آن زن و مرد را نزد من بياور. آن شخص رفت و آن دو نفر را نزد حضرت آورد.على (عليه السلام ) فرمود: چرا از ديشب تا حال در مشاجره و نزاع هستيد؟ جوان گفت : اىاميرمؤ منان (عليه السلام ) من اين زن را به عقد خود در آوردم اما چون نزد او رفتم حالتتنفرى در خود نسبت به او احساس كردم و نزديك او نشدم و اگر قدرت داشتم شبانه او رااز خانه بيرون مى كردم . لذا به نزاع و مشاجرهمشغول بوديم ، تا اينكه فرستاده شما نزد ما آمد. حضرت به حاضرين در آن مجلسفرمود: بعضى از حرفها را نبايد همه كس بشنوند (يعنى ، شما از مجلس خارج شويد)همه برخاستند و مجلس را ترك كردند و فقط آن زن و مرد نزد حضرت باقى ماندند.حضرت على (عليه السلام ) به آن زن فرمود: آيا اين جوان را مى شناسى ؟ زن گفت : نه. حضرت فرمود: اگر من حال و گذشته او را برايت بگويم و او را بشناسى انكار حقيقتنمى كنى ؟ زن گفت : نه . حضرت فرمود: آيا تو فلانى دختر فلان شخص نيستى ؟ زنگفت : آرى . حضرت فرمود: آيا پسر عمويى نداشتى كه هر دو عاشق يكديگر بوديد.گفت : آرى . فرمود: آيا پدرت از ازدواج شما ممانعت نكرد و او را از همسايگى خود دورنكرد تا شما با يكديگر تماسى نداشته باشيد؟ زن گفت : همين طور است . فرمود: آيابه ياددارى كه يك شب براى قضاء حاجت خارج شدى و پسر عمويت تو را غافلگير كردو با تو نزديكى كرد و تو حامله شدى و جريان را از پدرت پنهان كردى و تنها بهمادرت خبر دادى ؟ و چون زمان وضع حمل تو فرا رسيد مادرت تو را به بيرون خانه بردو بچه ات را به دنيا آوردى و او را در پارچه اى پيچيدى و پشت ديوار گذاشتى ولحظاتى بعد سگى به آنجا آمد و تو ترسيدى كه بچه ات را بخورد، سنگىبرداشتى و به سوى سگ انداختى اما سنگ به سر بچه خورد و سرش شكست و تو و مادرنزد او آمديد و مادرت سر او را با پارچه اى بست و بچه را گذاشتيد و رفتيد... زن ساكتشد. حضرت فرمود: تو را به خدا سوگند مى دهم كه حق را بگويى زن فرمايش امام راتاءكييد كرد و گفت : يا على (عليه السلام ) غير از من و مادرم هيچ كس از اين جريان اطلاعنداشت . حضرت فرمود: خداوند مرا از آن واقعه با خبر كرد. حضرت بعد فرمود: صبح آنروز عده اى آمده و آن بچه را برداشتند و او را بزرگ كردند و او را با خود به كوفهآوردند و تو را به عقد او در آوردند در حالى كه او پسر تو بود.
سپس حضرت به آن جوان فرمود: سرت را نشان بده چون جوان سر خود را برهنه كرداثر شكستگى در سر او ديده شد. حضرت فرمود: اين جوان همان پسر تو مى باشد و خدااو را از عمل حرام بازداشت برو و با فرزندت زندگى كن كه ازدواج بين شما وجودندارد.⁽⁷⁴⁰⁾

621 - نقش مهر امامت زنى بنام حبابه والبيه مى گويد: در لشكرگاه حضرت على (عليه السلام ) رفتم ونزد آن حضرت رسيديم و عرض كردم : يا على (عليه السلام ) چه دليلى بر امامت شماوجود دارد.
حضرت (پاسخى در حد فهم او داد) به سنگ كوچكى اشاره كرد و فرمود: آن ريگ را به منبده ، من نيز سنگ ريزه را برداشته و به آن حضرت دادم و او مهر خود را بر آن سنگگذاشت و آنچه در مهر بود روى سنگ نقش بست ! آنگاه فرمود: هر كس ادعاى امامت كرد وتوانست چنين كارى بكند راست مى گويد و امام واقعى است و بايد از او اطاعت كنى او مىگويد: بعد از شهادت حضرت على (عليه السلام ) به محضر امام حسن (عليه السلام )رسيدم و ديدم مردم از او سؤ الاتى مى كنند تا آن حضرت مرا ديد فرمود: اى حبابه ، آنچههمراه دارى به من بده ! من آن سنگ ريزه را به او دادم و همان كار را كه پدرش كرده بودانجام داد و مهر خود را بر آن سنگ زد و من اثر آن را در سنگ ديدم . پس از شهيد شدن امامحسن (عليه السلام ) در مسجد رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم و سلم به محضر امامحسين (عليه السلام ) رسيدم او قبل از آنكه من صحبتى بكنم فرمود: آيادليل بر امامت من نيز مى خواهى ؟ عرض كردم : آرى . حضرت فرمود: آن ريگ و سنگ را بدهبه من ؛ آنرا به آن حضرت دادم و نقش مهر خود را بر آن سنگ زد و من ديدم بعد از شهادتامام حسين (عليه السلام ) در حالى كه يكصد و سيزدهسال از عمرم مى گذشت و فرسوده و لرزان بودم نزد امام زين العابدين (عليه السلام )رفتم و از پيرى و رنجورى و عدم قدرت بر عبادت و ركوع و سجود خود شكايت كردم . آنحضرت با دست خود اشاره كرد و من جوان شدم !... سپس فرمود: آنچه را همراه دارى به منبده ؛ من نيز سنگ خود را به او دادم آنگاه او مهر خود را بر آن زد و اثر آن در سنگ نقشبست و بعد از آن حضرت به محضر امام باقر (عليه السلام ) و امام صادق (عليه السلام)، و امام موسى بن جعفر (عليه السلام ) و امام رضا (عليه السلام ) رسيدم و اثر مهر همهرا بر آن سنگ ديدم .
محمد بن هشام مى گويد: بعد از آنگه حبابه به محضر امام رضا (عليه السلام ) رسيدصلى الله عليه و آله و سلم ماه زندگى كرد و از دنيا رفت .⁽⁷⁴¹⁾

622- شجاعت عبيدالله بن عباس بسر بن ارطاة يكى از دژخيمان خون آشام معاويه بود، كه به دستور او، به شهرها وروستاها رفت و به قتل و غارت مردم پرداخت ، تا مردم را از پيروى حكومت على (عليهالسلام ) باز دارد و بسوى معاويه متوجه سازد (و سرانجام على (عليه السلام ) او رانفرين كرد و او در اواخر عمر، ديوانه شد و باحال بسيار بد، از دنيا رفت ) بسر، با سپاه خود به يمن رفت ، در آن هنگام يمن در قلمروحكومت على (عليه السلام ) بود عبيدالله بن عباس ، فرماندار على (عليه السلام ) در آنجابود، عبيدالله خود را پنهان ساخت و از يمن بيرون آمد. بسر واردمنزل عبيدالله شد و دو كودك او را سربريد كه سخنان جانسوز مادر او در اشعارى درتاريخ ثبت شده است . پس از جريان صلح امام حسن (عليه السلام ) روزى تصادفاعبيدالله و بسر بن ارطاة نزد معاويه بودند، عبيدالله بن عباس فرصت را غنيمت شمرد وبه معاويه گفت : آيا تو اين مرد لعين و پست (اشاره به بسر) را دستور دادى فرزندانمرا بكشد؟ معاويه گفت : نه . بسر خشمگين شده و شمشيرش را بزمين كوبيد و گفت : اىمعاويه ! شمشيرت را بگير، تو آن را به من دادى و دستور دادى مردم را بكشم ، من آنچه راتو مى خواستى انجام دادم . معاويه گفت : تو مرد ضعيفى هستى . شمشيرت را جلو كسىانداختى كه ديروز فرزندانش را كشته اى .
عبيدالله گفت : اى معاويه تو خيال مى كنى كه من بسر را به جاى يكى از فرزندان خواهمكشت ، او پست تر و حقيرتر از اين است ، من اگر بخواهم خونبهاى فرزندانم را بگيرم مىبايست ، يزيد و عبيدالله فرزندان تو را بهقتل رسانم .⁽⁷⁴²⁾

623- على (ع ) در كربلا روزى على (عليه السلام ) با لشكريان خود از بيابان كربلا عبور مى كرد لحظه اىايستاد و نگاهى به راست و چپ انداخت و در حاليكه گريه مى كرد، گفت : به خدا سوگنداينجا محل جنگ كردن و كشته شدن آنها مى باشد. عده اى پرسيدند: اى اميرمؤ منان (عليهالسلام ) اينجا چه جايى است ؟ حضرت فرمود: اينجا كربلا مى باشد و افرادى در اينجاكشته مى شوند كه بدون حساب وارد بهشت خواهند شد اين را بگفت و حركت كرد و آن روزمردم معناى فرمايش آن حضرت را نفهميدند.⁽⁷⁴³⁾

624- على (ع ) و جاسوس معاويه شخصى را كه متهم به جاسوسى براى معاويه بود نزد حضرت على (عليه السلام )آوردند نام او عيزار بود اما او پيوسته جاسوسى خود را انكار مى كرد و خود را تبرئه مىنمود. حضرت به او فرمود: آيا قسم مى خورى كه جاسوسى نكرده اى ؟ گفت : آرى وسوگند خورد. حضرت فرمود: اگر دروغ گفته باشى خدا چشمان تو را كور ميكند و چونروز جمعه فرا رسيد چشمان آن جاسوس نابينا شده بود.⁽⁷⁴⁴⁾

625- معاويه و پيشگويى على (ع ) وقتى كه معاويه به حكومت رسيد روزى به اهل مجلس خود گفت : چگونه مى توانيم آيندهخود را پيش بينى كنيم ؟ آن ها گفتند ما راهى براى آن نمى شناسيم معاويه گفت : من آن رااز علم على (عليه السلام ) به دست مى آورم زيرا او هر چه مى گويد راست است وباطل نيست . پس سه نفر را احضار كرد و به آنها گفت : هر سه به كوفه برويد و يكىپس از ديگرى وارد شهر شهر شويد و خبر مرگ مرا به مردم برسانيد ولى توجه داشتهباشيد كه هر سه يك سخن بگوييد و در علت و روز مرگ ومحل قبر من اختلاف نداشته باشيد و توجه كنيد كه على (عليه السلام ) چه مى گويد.آنها رفتند اولى وارد كوفه شد مردم پرسيدند از كجا مى آيى ؟ گفت : از شام . گفتند:چه خبر دارى ؟ گفت : معاويه مرد! مردم اين خبر را به على (عليه السلام ) رساندند ولىآن حضرت اعتنايى به اين خبر نكرد. دومى و سومى هم وارد شده و همان خبر را دادند و مردمنيز حضرت على (عليه السلام ) را از آن خبرها مطلع كردند و در مرتبه سوم كه نزد آنحضرت آمدند گفتند: خبر صحيح است زيرا هر سه نفر كه در سه روز وارد كوفه شدهاند اين خبر را بدون هيچ گونه اختلافى بيان كرده اند. حضرت على (عليه السلام )وقتى اصرار مردم بر صحت خبر را شنيد فرمود: او نمرده و نمى ميرد مگر محاسن من باخون سرم سرخ شود و معاويه با حكومت ، بازى خواهد كرد سپس آن سه نفر اين خبر رابراى معاويه بردند.⁽⁷⁴⁵⁾

626- گروههاى مردم كميل بن زياد مى گويد: على (عليه السلام ) نزد من آمد و دست مرا گرفت و مرا با خودبه صحرا برد چون به صحرا رسيديم بر زمين نشست و من هم نشستم سر بلند كرده ومتوجه من شد و فرمود: اى كميل ! آنچه به تو مى گويم بخاطر بسپار، مردم سه دستهاند: 1- دانشمند الهى . 2- دانشجويى كه در راه رستگارى قدم بر مى دارد. 3- افراد ناكسو پست كه بدنبال هر آوازى مى روند و مانند پشه هاى ريز از هر طرف كه باد بوزد بهآن سو مى روند...
اى كميل ! دانش از ثروت بهتر است چرا كه دانش نگهبان تو است ولى ثروت را بايد تونگهبان باشى . ثروت را هر چه خرج كنى كمتر گردد ولى دنش هر چه بيشتر خرج شودافزوده تر شود. اى كميل ! آنان كه ثروتمندند و زنده ، مردگانى هستند بصورت زنده ،ولى دانشمندان تا پايان روزگار پاينده اند... آه كه اينجا (اشاره به سينه ) آكنده ازدانش است . كاش ‍ شاگردانى كه بتوانند اين بار را بكشند بدست مى آوردم...⁽⁷⁴⁶⁾

627- وصيتى از امام على (ع ) اميرالمؤ منين على (عليه السلام ) در وصيتى به فرزند خود محمد حنفيه فرمود: اى پسر،از خودبينى و بد خلقى و كم صبرى دورى كن ، كه اگر اين سه خصلت را داشته باشىهيچ رفيقى با تو مدارا و دوستى نخواهد كرد و همواره مردم از تو كناره خواهند گرفت خودرا به اظهار دوستى وادار كن و بر زحمات خود، خويشتن را شكيبا ساز... و از دست دادن دينو آبروى خود درباره هر كس كه باشد بخل بورز كه دين و دنيايت سالم تر خواهدبود.⁽⁷⁴⁷⁾

628- دستگيرى قاتل على (ع ) عبدالرحمن بن ملجم لعنة الله ، از باقيمانده هاى خوارج نهروان بود، او كه از كوفهفرار كرده بود، طبق توطئه اى كه با همدستان خود، در مكه ، طرح آن را به عهدهگرفته بود مخفيانه به كوفه آمد، و سرانجام صبج شب نوزدهم ماه رمضان چهلم هجرتضربت خود را بر فرق مقدس على (عليه السلام ) وارد ساخت (كه على (عليه السلام )بسترى شد و شب 21 همان سال به شهادت رسيد) ابن ملجم لعنة الله پس از ضربت زدنپا به فرار گذاشت ، يكى از مسلمانان كه از قبيله همدان بود و ابوذر نام داشت ، او رادنبال كرد، به او رسيد سپس لباس ابن ملجم را كه در دست داشت ، بر سر او انداخت ، وآنگاه او را به زمين زد و شمشيرش را از دستش گرفت ، و او را نزد اميرمؤ منان على (عليهالسلام ) آورد. وقتى كه چشم على (عليه السلام ) به ابن ملجم لعنة الله افتاد، فرمود: النفس بالنفس (اين جمله در آيه 45 سوره مائده آمده و منظور قصاصقتل است كه قاتل بايد به قتل برسد). سپس فرمودند: اگر من از دنيا رفتم ، همانگونهكه او مرا كشت ، او را به قتل برسانيد، و اگر از اين ضربت ، سالم ماندم ، راءى خود راخواهم داد. ابن ملجم لعنة الله (اين خبيث ناپاك ) گفت : سوگند به خدا، من اين شمشير رابه هزار دينار خريده ام و با هزار درهم زهر، آنرا مسموم نموده ام ، در اين صورت اگر اينشمشير به من خيانت كند (يعنى باعث قتل نشود) نفرين بر آن باد.
مردم او را از كنار بستر على (عليه السلام ) دور كردند و از شدت ناراحتى نسبت به او بادندانهاى خود، گوشت بدن او را بريده بريده مى كردند و مى گفتند: اى دشمن خدا، اينچه كارى بود كه كردى ؟ تو امت محمد صلى الله عليه و آله و سلم و سلم را به عزانشاندى تو بهترين انسان ها را كشتى .
او خاموش بود، سخنى نمى گفت : او را بزندان افكندند. سپس مردم به حضور اميرمؤ منان(عليه السلام ) آمده و با احساسات پر شور عرض ‍ كردند: ما گوش بفرمان شما هستيم ،هر گونه فرمان دهى ، همان را در مورد اين دشمن خدا (ابن ملجم ) اجرا مى كنيم ، چرا كه اوباعث هلاكت امت و تباهى دين شده است .
على (عليه السلام ) فرمود: اگر زنده ماندم ، راءى خود را خواهم گفت ، و اگر از دنيارفتم با او همانگونه رفتار كنيد كه با قاتل پيامبر، رفتار مى شود. نخست او را بكشيد،سپس بدنش را با آتش بسوزانيد. پس از شهادت على (عليه السلام ) به امر امام حسن(عليه السلام ) او را كشتند و سپس ‍ ام هيثم كه از زنان قهرمان طايفه نخع بودپيكر ناپاك او را به آتش ‍ كشيد.⁽⁷⁴⁸⁾

629- اولين فتح به دست امام حسين (ع ) جنگ صفين از جنگ هاى بزرگى است كه در زمان خلافت على (عليه السلام ) درسال 36 تا 38 هجرى بين سپاه على (عليه السلام ) با سپاه معاويه ، در سرزمين صفين(نواحى شام ) واقع شد. نخستين كارى كه معاويه انجام داد اين بود كه گفت : چون عثمان راتشنه كشتند، آب را به روى سپاه على (عليه السلام ) ببنديد، همان دستور انجام شد وسپاه معاويه مركز آب را گرفتند اين موضوع باعث شد كه آب به سپاه على (عليهالسلام ) نرسيد و تمام شد و تشنگى بر سپاهيان چيره گشت . مى نويسند: چندين گردانسواره نظام ، از سوى على (عليه السلام ) به سوى آن مركز رفتند تا آب را بگشايندولى موفق نشدند و بازگشتند. در اين وقت امام حسين (عليه السلام ) كه 33سال داشت پدر را اندوهگين يافت و نزد پدر رفت و اجازه خواست كه خود همراه جمعى بهميدان برود. امام على (عليه السلام ) اجازه داد آن بزرگوار همراه جمعى از سواران بهسوى قرارگاه ابو ايوب كه محافظين آن بودند روانه شدند، آنگاه آنچنان عرصه رابر او تنگ كردند، كه ابو ايوب و همراهانش ، ناگزير گريختند و شريعه آب بدستامام حسين (عليه السلام ) و همراهانش افتاد و بعد آن حضرت نزد پدر آمد و جريان را بهعرض رساند و اين نخستين فتحى بود كه در جنگ صفين انجام گرفت .⁽⁷⁴⁹⁾

630- از پسرم انتظار نداشتم ... در سال 37 يعنى سال دوم خلافت اميرالمؤ منين على (عليه السلام ) امام حسين (عليه السلام) جوانى سى و سه ساله بود. روزى امام حسين (عليه السلام ) جوانان و دوستان خود را،كه نوبت ايشان بود به پذيرائى دعوت كرد ولى در سفره حضرت جز چند قطعه نانچيزى قرار نداشت . امام حسين (عليه السلام ) به قنبر فرمود: از اين چند مشكعسل كه به بيت المال رسيده ظرفى براى ما بياور تا اين مهمانى را برگزار كنم . قنبراطاعت كرد و يك ظرف عسل براى امام حسين (عليه السلام ) آورد على (عليه السلام ) درسركشى خود از بيت المال دريافت كه مشك عسل ها دست خورده است . لذا از قنبر سؤال كرد. قنبر عرض كرد: به فرمان امام حسين (عليه السلام ) او را به حق عموى خود جعفرطيار قسم داد، تا خشمش اندكى آرام گرفت و بعد به همان ترتيبى كه قنبر را موردبازجويى قرار داده بود امام حسين (عليه السلام ) را بازجويى كرد و فرمود: آيا تودستور داده اى كه به مشك هاى عسل قنبر دست بزند. امام حسين (عليه السلام ) عرض كرد:بله يا اميرالمومنين ، امام : مگر نمى دانستى كه اين عسلها براى عموم مسلمين است ، عرضكرد: بلى مى دانستم يا اميرالمومنين ؛ ولى من خود يك فرد از افراد مسلمانانم و بقدر سهمخود آن هم براى پذيرايى از مهمانانم از عسل برداشتم . على (عليه السلام ) نگاهى بهامام حسين (عليه السلام ) انداخت و فرمود: از پسرم انتظار نداشتم پيش از آنكه مسلمانانبه سهم خود برسند او سهم خويش را بردارد و بعد با لحنى خشم آلود اضافه كرد،اگر نديده بودم بر اين لبها كه دارى رسول خدا بوسه مى زد دستور مى داد لبهاىتو را به چوپ ببندند سپس امام على (عليه السلام ) دستور دادعسل ديگرى بخرند و به بيت المال برگردانند.

631- ساده زيستى ابن اعرابى گفت : حضرت على (عليه السلام ) در زمانى كه حاكم مسلمين بود وارد بازارشد و پيراهنى را به سه درهم خريدارى كرد و همانجا پوشيد. ليكن دين آستين آن مقدارىبلند است به خياط فرمود: بلندى اين آستين را قطع كن ، خياط مقدارى كه بلند بود راجدا كرد و به حضرت عرض كرد: اجازه دهيد آن را بدوزم ومحل قطع شده را دوخت بگيرم ؟ حضرت فرمود: نه ؛ اين را فرمود؛ و در حالى كهمحل بريدگى پيراهن ريشه ريشه بود حركت كرد و رفت و با خود گفت : همين ترا كافىاست . نقل كرده اند روزى ديگر على (عليه السلام ) دو لباس ضخيم و زبر خريدارىكرد و به غلام خود قنبر فرمود: اى قنبر! يكى از اين دو لباس را انتخاب كن قنبر يكى ازآنها را انتخاب كرد و خود آن حضرت ديگرى را پوشيد ولى چون آستين آن لباس بيش ازاندازه بلند بود اضافه آن را قطع كرد.⁽⁷⁵⁰⁾

632- على (ع ) و فروش شمشير روزى حضرت على (عليه السلام ) به بازار رفت و شمشير خود را در معرض فروشقرار داد و فرمود: به خدا قسم اگر پول يك لباس را داشتم اين شمشير را كه بارها غمو اندوه را از چهره رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم زدوده است نمى فروختم.⁽⁷⁵¹⁾

633- على (ع ) و بيت المال هارون بن عنتره گفت : پدرم برايم گفت : كه من در يكى از روستاهاى نزديك نجف بنامخورنق خدمت اميرالمؤ منين (عليه السلام ) رسيدم و ديدم كه لباس كهنه اى در بر دارد و ازسرما مى لرزد به او گفتم : اى اميرمؤ منان ! خداوند بيتالمال را در اختيار تو قرار داده و معامله اى مى كنى ؟ آن حضرت فرمود: به خدا قسم من ازاموال شما هيچ استفاده اى (شخصى ) نكرده ام و اين لباسى را كه بر تن مى بينى باخودم از مدينه آورده ام و غير از اين هم چيزى ندارم .⁽⁷⁵²⁾
هارون مى گويد: من با صداى بلند گفتم : يا على (عليه السلام ) هوا سرد است ،خيل هم سرد است اين سرما انكارپذير نيست . حضرت تبسمى كرد و گفت : راست مى گويىهوا سرد است من سرما هوا را احساس ‍ مى كنم ، من سرما را انكار نمى كنم ... ولى هوا هر چهسرد باشد از صبر و شكيبايى من زيادتر نيست من مى توانم بر سرماى بيشترى همبردبار و شكيبا باشم .

634- دستور حكومتى به فرمانداران امام متقين حضرت على (عليه السلام ) در دستور كارى خود كه به مالك اشتر داده است او رادر واگذارى مديريتها به افراد چنين دستور مى دهند: واجعل لراس كل امر من امورك راسا منهم لا يقهره كبيرها و لا يتشتت عليه كثيرها⁽⁷⁵³⁾اى مالك ، براى هر كارى از كارهاى اجتماعى ، سياسى ، اقتصادى خود مدير و رئيسى راتعيين كن مديرى كه داراى اين دو ويژگى باشد:
1- بزرگى و عظمت كار، او را ناتوان و مغلوب نسازد. 2- زيادى و تراكم كار، او راپريشان و رنجورش ننمايد.
و در نامه اى ديگر كه على (عليه السلام ) به قثم بن عباس فرماندار مكه مى فرمايد:طبق يك سلسله گزارشات مطمئن جمعى از مزدوران و فريب خوردگان حكومت معاويه براىتبليغات سوء و ايجاد شكاف و درگيرى ما بين مسلمانان در ايام حج به مكه اعزام شده اندتو بايد به اين تذكرات عمل كنى :
فاقم على ما فى يديك قيام الحازم الصليب ... و لا تكن عند النعماء بطرا و لا عندالباساء فشلا؛ در برابر اين توطئه ى خائنانه بايد: 1- در مسند مديريت و حكومتمكه كه به تو واگذار شده است ، سخت مقام و پايدار باشى ، مقاومتى مداوم همراه با درايتو لطافت .
2- در چنين شرايطى اسير دست خوشيهاى فراوان نشوى كه نتيجه اى جز غفلت وفراموشى و سركشى و خود بزرگ بينى نخواهد داشت .
3- به هنگام هجوم سختيها و ناگواريها دلباخته و هراسان مباش كه در مديريت خود باشكست و ناكامى روبرو خواهى شد.

635- انواع رفيق امام باقر (عليه السلام ) فرمود: مردى در بصره در حضور اميرالمؤ منين (عليه السلام )به پا خواست و گفت : يا اميرالمؤ منين (عليه السلام ) درباره رفيقانى كه به منزلهبرادر هستند؛ جملاتى (راهنمايى ) بفرماييد. آنگاه حضرت فرمود: برادران دو گونه انديكى برادران مورد اعتماد و ديگر برادران ظاهر ساز.
امام برادران مورد اعتماد به منزله دست و بال و خانواده و ثروت تو هستند اگر بهبرادرت اعتماد دارى به نفع او از كمك مالى و بدنى دريغ مدار... و اما برادران ظاهر سازاز لذت معاشرت با آنان بهره مند خواهى شد و حتما اين رشته را از آنان مبر و بيش از اينهم از دور نشان توقع مدار و بهر مقدار كه آنان با تو خوشرو و شيرين زبان باشندتو نيز چنان باش .⁽⁷⁵⁴⁾

636- كسى كه فرمانش را نمى برند آخر چه كند؟! وقتى به حضرت على (عليه السلام ) خبر رسيد كه ارتش معاويه بر شهر مرزى انبارحمله كرده اند و فرماندار آنجا را بنام حسان بن حسان به شهادت رسانده اند و آنچه درشهر بوده به يغما برده اند وى خشمگين از كوفه بيرون آمد و آنچنان آشفته و ناراحتبود كه به خود توجه نداشت به گونه اى كه لباسش به زمين كشيده مى شد و مرواننيز در پى آن بزرگوار روان شدند. حضرت شتابان مى رفت تا بهمحل نخيله كه ميدان بسيح و محل سان لشكر كوفه بود رسيد در آنجا بر مكان مرتفعى اززمين ايستاد و اين سخنرانى پرسوز و گداز را ايراد نمود.
ابتدا با ستايش پروردگار و درود بر پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و سلم لبگشود و آنگاه فرمود... من در شب و روز در آشكار و نهان بارها نغمه فداكارى را درگوشهاى سنگين شما نواختم و شما را به نبرد بى امام با آنان فرا خواندم ... هم اكنونبار ديگر آن را تكرار مى كنم شايد با اين دم گرم من خون نيم مرده و سرد و لخته شدهدر شريانهايتان به جريان افتد... وه كه چه سست عنصر بوديد و در پاسخ دعوت من بهبهانه هاى شرم آور، بار وظيفه خود را بر دوش يكديگر نهاديد و به اميد هم نشستيد و هركدام انتظار پيشگام شدن ديگرى را كشيديد... اين مرد غامد (سفيان بن عوف از قبيله بنىعامر در يمن فرمانده لشگر معاويه ) است كه با سپاهيان خود به شهر انبار (شهرى دركنار شرقى فرات مقابل هيت كه در جانب غربى فرات است ) حمله كرده است ... قسم بهآفريدگارى كه جانم به اراده و اختيار اوست گزارش تكان دهنده اى به من رسيده كهيكى از سپاهيان ايشان بر دو تن از زنان كه يكى مسلمان و ديگرى زن غير مسلمانى كهپناهنده به مسلمين بوده حمله ور شده و زيورهاى زنانه آنان را باكمال قساوت به تاراج برده و آن دو زن براى نجات خود هر چه سوزدل را با قطرات اشك آميختند كسى به فريادشان نرسيده ، آنگاه آنها با غنائم فراوانبرگشتند در حالى كه كوچكترين زخمى بر نداشته اند. آه كه اگر مرد مسلمانى از شنيدناين ماجراى دلسوز از فرط خجلت در دم بميرد و سر به خاك تيره فرو برد به نظر مننه تنها بر او سرزنش نيست بلكه چنين مرگى را سزاوار است ... وقتى كه در زمستان باآنها بجنگيد با لحنى كه نماينده سستى شما بود گفتيد: اينك بوران سرما است ، هنگامىكه در تابستان گفتم ؛ به نبرد با ايشان برخيزيد؛ پاسخ داديد: گرماى تابستانبيداد مى كند به ما مهلت بده تا فشار گرما كمتر شود... سپس با لحنى پرخاشگرانهفرمود: اى مرد نمايانى كه اثرى از مردانگى در شما (فكر و روحتان ) نيست با شما هستمشمائى كه همچون پرده نشينان و عروسان تازه به حجله رفته كه براى هر چيزى منتظركمك هستند، به خدا قسم با سرپيچى و نافرمانيهايتان فكر و نقشه ام را تباه ساختيد.
كسى كه فرمانش را نمى برند چه مى تواند بكند، سه بار اين جمله را تكرار كرد، دراين هنگام مردى به همراه برادرش برخاست و عرض كرد: يا على عليه السلام من و اينبرادرم چنانچه كه خداوند از قول موسى بازگو نموده رب انى لا املك الا نفسى واخى ؛ پروردگارا هر آينه من مالك نيستم مگر نفس خود و برادرم را⁽⁷⁵⁵⁾
به خدا قسم هر چه فرمان دهى اجرا خواهيم كرد اگر چه مجبور باشيم از ميان شعله هاىسوزان آتش چوب درخت غضا و بر روى خارهاى جانگزاى قتاد (درخت پر تيغى است) بگذريم ؛ حضرت براى آنها دعاى خير كرد و آنگاه فرمود: به كجا خواهيد رسيد ازآنچه من خواسته ام و آنگاه از جايگاه خود پايين آمد.⁽⁷⁵⁶⁾