دانستيم ناقصترين عبادت آنست كه برای برخورداری است . پس نمیتوان گفت كه كمال انسان در برخورداری بيشتر انسان از غير خوداست . نظريات ديگری غير از اين هست كه بعضی روحانی است و برخی مادی .نظريات مادی آخر كار برمیگردد به همان نظريه برخورداری . اما نظرياتروحانی : 2 - نظريه عرفا اولين و شايد مهمترين اين نظريات كه شايسته است در اطرافش بحث شودنظريه عرفا است . اساسا مبحث " انسان كامل " را تحت همين عنوان عرفامطرح كردهاند و شايد بتوان گفت بطور قطع عرفا اين نظر را از اديانگرفتهاند ، از مسئله انسان اول كه در اديان هست ( مسئله آدم ) و بطوركلی از مسئله " نبی " و " ولی " و انسان كامل آخر الزمان ( مهدیموعود ) كه در همه اديان هست ، الهام گرفتهاند . ما سينيون معروف كتابیدارد تحت عنوان " انسان كامل در اسلام " كه عبدالرحمن بدوی آنرا بهعربی ترجمه كرده است ( 1 ) . ماسينيون در آن كتاب میگويد : فرضيه انسان كامل ميراث هلنی نيستيعنی ميراث يونانی نيست . فلسفه يونان درباره انسان كامل حرفی ندارد وبحثی نكرده است . در جهان اسلام بحث انسان كامل را عرفا مطرح كردهاند و مخصوصاپاورقی : 1 - ترجمه اين كتاب به فارسی از اصل فرانسه آن از نظر اثر علمی كارمفيدی خواهد بود . |