درس نهم احكام قضايا تا اينجا قضيه را تعريف و سپس تقسيم كرديم . معلوم شد كه قضيه يكتقسيم ندارد ، بلكه به اعتبارات مختلف تقسيماتی دارد . اما احكام قضايا : قضايا نيز مانند مفردات ، احكامی دارند . ما درباب مفردات گفتيم كه كليات با يكديگر مناسبات خاص دارند كه به نام" نسب اربعه " معروف است . دو كلی را كه با هم مقايسه میكنيم ، يامتبايناند و يا متساوی و يا عام و خاص مطلق و يا عام و خاص من وجه . دوقضيه را نيز هنگامی كه با يكديگر مقايسه كنيم مناسبات مختلفی ممكن استداشته باشند . ميان دو قضيه نيز يكی از چهار نسبت برقرار است و آنهاعبارتند از : تناقض ، تضاد ، دخول تحت التضاد ، تداخل ( 1 ) .پاورقی : ( 1 ) اگر دو قضيه را با يكديگر مقايسه كنيم ، يا اين است كه در موضوعيا محمول يا هر دو با يكديگر شركت دارند و يا شركت ندارند . اگر اصلاشركت نداشته باشند مانند قضيه : " انسان حيوانی است تعجب كننده " وقضيه : " آهن فلزی است كه در حرارت منبسط میشود " كه هيچ وجه مشتركميان اين دو قضيه نيست > |
