فرزندش حسن (ع ) نيز مى فرمايد: اى مردم , هر كه مرا شناخت كه شناخت , وهر كه نشناخت بداند كه من حسن بن على هستم , من فرزند بشارت دهنده بيم دهنده ام , آنكه با اجازه خداوند به سوى اودعوت كرده وچراغى نورانى بوده است , من از اهل بيتى هستم كه در آن بيت جبرئيل فرود آمده وصـعـودمـى كـرد, ومـن از آن اهـل بـيـتـم كـه خداوند پليدى را از آنها دور كرده وآنها را كاملا پاك ساخته است ((103)) .
استدلال ابن كثير به اينكه سياق آيات ايجاب مى كند كه همسران پيامبر(ص ) را نيز بايد داخل اهل بـيـت دانـسـت مـوردى نـدارد, زيراحجيت ظهور بستگى به يكنواخت بودن سخن دارد و واضح اسـت كـه در ايـنـجا خطاب به مونث كه در آيات گذشته است تبديل به مذكرشده است , پس اگر مـنظور در اين آيه همسران ايشان بود بايدخطاب اينگونه باشد انما يريد اللّه ليذهب عنكن الرجس اهـل الـبـيـت ويطهركن تطهيرا زيرا آيات مخصوص زنان است , ولذاخداوند پس از اين آيه دوباره خـطـاب بـه مـؤنـث را از سـر گـرفـتـه ,فـرمـوده اسـت : (واذكـرن ما يتلى في بيوتكن من آيات اللّه والـحـكـمة ) ((104)) .
وهيچ كسى جز عكرمة ومقاتل نگفته است كه آيه تطهير درباره همسران پيامبر(ص ) نازل شده است , عكرمه مى گفت :هر كه بخواهد, من با او مباهله مى كنم به اينكه اين آيه درباره همسران پيامبر(ص ) نازل شده است ((105)) .
واين سخن عكرمه قابل قبول نيست زيرا با روايـتـهـاى صحيح وصريحى كه نقل شد تعارض دارد .
رواياتى كه به صراحت مى گويد: اهل بيت همان اصحاب كساهستند.
وديگر آنكه چه كسى عكرمه را تحريك كرده واو را عصبانى نموده است تا آنكه در بازارها فرياد بزند ومباهله بخواهد ؟
آيا به خاطر محبت همسران پيامبر يا دشمنى با اصحاب كسا ؟! واگرحتمى بود كه اين آيه درباره هـمـسـران پـيامبر(ص ) است پس چه نيازى به مباهله است ؟! شايد به اين خاطر بوده است وحتما چنين است كه عموم مردم آن را درباره على , فاطمه , حسن وحسين مى دانستند ؟! از سـخـن او نـيـز هـمـيـن بر مى آيد: آنگونه نيست كه شما خيال مى كنيد,بلكه درباره همسران پـيـامـبر(ص ) است ((106)) .
بنابراين آيه براى سايرتابعين واضح بوده كه مربوط به على , فاطمه , حسن وحسين :است .
هـمـچنين نمى توان عكرمه را در اين باره , به خاطر دشمنى شديد اوبا اميرالمؤمنين (ع ) به عنوان حكم وشاهد پذيرفت زيرا او ازخوارج است كه با على جنگيدند .
پس او چاره اى نداشته است جزاينكه بـگـويـد آيـه درباره همسران پيامبر(ص ) نازل شده است , زيرااگر اعتراف كند به اينكه آيه درباره عـلـى (ع ) نـازل شـده اسـت در ايـن صـورت مـذهـب خـود را بـه دسـت خـويـش محكوم كرده وپـايـه هـاى عـقيده اى كه او واصحابش را وادار كرد عليه على (ع ) قيام كنند راسست نموده است .
عـلاوه بـر اين عكرمه معروف به دروغگويى عليه ابن عباس است تا جائى كه ابن مسيب به غلامش كه برد نام داشت مى گفت : عليه من دروغ نگو آنگونه كه عكرمه عليه ابن عباس دروغ گفت , ودر ميزان الاعتدال آمده است كه ابن عمر نيزهمين سخن را به غلامش نافع گفته است .
على بن عبداللّه بن عباس سعى مى كرد عكرمه را از اين كار منع كندواز روش هايى كه براى منع او اسـتـفـاده مى كرد اين بود كه او را بر درمستراح مى بست تا از دروغ بستن به پدرش دست بكشد.
عـبـداللّه بن ابى الحرث مى گويد: بر فرزند عبداللّه بن عباس وارد شدم درحالى كه عكرمه بر در مـسـتراح بسته شده بود, گفتم : اين گونه باغلام خود رفتار مى كنيد ؟!, گفت : او بر پدرم دروغ مى بندد ((107)) .
مقاتل نيز در دشمنى با اميرالمؤمنين (ع ) واشتهار به دروغگويى كمتر از عكرمه نيست , تا جائى كه نسائى او را در صف دروغگويانى قرار داد كه معروف به جعل حديث اند ((108)) .
جوزجانى در شرح حال مقاتل در ميزان الذهب مى گويد: مقاتل دروغگويى بى پروا بود ((109)) .
مـقـاتـل بـه مـهـدى عـباسى گفته است : اگر بخواهى احاديثى در شان عباس به خاطر تو جعل مى كنم , ولى مهدى گفت : نيازى به آن ندارم ((110)) .
پس نمى توان سخن امثال اين افراد را پذيرفت , كه پذيرفتن آن فريب خوردگى وجهالت است , زيرا همانگونه كه گفته شداحاديث صحيح ومتواتر عكس آن را مى گويند .
اضافه بر آن ,رواياتى موجود است كه مى گويد بعد از نزول اين آيه رسول اللّه (ص ) به مدت نه ماه هنگام وقت هر نمازى در خانه عـلى بن ابى طالب (ع ) آمده مى فرمود: السلام عليكم ورحمة اللّه وبركاته اهل البيت , (انما يريد اللّه ليذهب عنكم الرجس اهل البيت ويطهركم تطهيرا), اين را روزانه پنج بار تكرار مى كرد ((111)) .
در صـحيح ترمذى , مسند احمد, مسند طيالسى , مستدرك حاكم برصحيحين , اسد الغابه , تفسير طـبـرى , ابن كثير وسيوطى آمده است كه : رسول اللّه (ص ) به مدت شش ماه هرگاه كه براى نماز صـبح ازمنزل خارج مى شد, در خانه فاطمه (ع ) آمده مى فرمود: الصلاة يااهل البيت (انما يريد اللّه لـيـذهب عنكم الرجس اهل البيت ويطهركم تطهيرا) ((112)) , [نماز اى اهل بيت (انما يريد اللّه )].
وبسيارى روايات مشابه ديگر كه در اين باره آمده است .
پس كاملا براى ما روشن شد كه اهل بيت عبارتند از: (على , فاطمه ,حسن وحسين ) وهيچ مخالفى نمى تواند آن را انكار كند كه شك درآن مانند شك در وجود خورشيد در روز روشن است .
اهل بيت در آيه مباهله درگـيرى ميان دو جبهه حق وباطل در ميدان جنگ كارى دشواراست , ولى دشوارتر از آن وقتى اسـت كـه در مـيدان محراب باشد,هنگامى كه در پيشگاه خداوند مطلع بر تمام غيب ايستاده واو راقاضى وحكم ميان يكديگر قرار مى دهند .
در اينجا است كه كمترين ترديد وكمترين گناه موجب نـابـودى انـسان خواهد شد واين است حديث مباهله , ولذا رسول اللّه (ص ) براى جنگ با كافرين هر كه راكه توانايى حمل اسلحه دارد دعوت مى كند هر چند منافق باشد,ولى وقتى كه نحوه مبارزه از جـنـگ بـه دعـا ومـباهله بانصارى تبديل شد پيامبر(ص ) براى اين نحوه جديد از مبارزه هيچ يك ازاصـحـاب خـود را نخواند, زيرا در چنين موقعيتى كسى به پيش نمى رود مگر اين كه قلبى سالم وپاك از هر پليدى وگناه داشته باشدوچنين كسانى همان برگزيدگان نخبه اند, ومانند اينها در ميان مردم هميشه كمياب واندك اند, هر چند كه آن مردم بهترين مردم روى زمين باشند.
پس اين نخبه گان برگزيده چه كسانى هستند ؟
وقـتـى كـه پـيـامـبر(ص ) با علماى نصارى به بهترين شيوه بحث ومجادله فرمود, از آنها جز كفر, عصيان وسركشى نديد, وديگرراهى جز مباهله وتوسل به خدا نمانده , بدين صورت كه هر يك افراد خـود را دعـوت نموده وسپس لعنت خدا را براى دروغگويان بخواهند .
در اينجا بود كه فرمان الهى ايـنـگـونـه نـازل شـد : (فمن حاجك فيه من بعد ما جاءك من العلم فقل تعالوا ندع ابناءنا وابناءكم ونـساءناونساءكم وانفسنا وانفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنت اللّه على الكاذبين ) ((113)) , هرگاه بعد از آنـچه از علم به تو رسيد كسانى با توبه محاجه وستيز برخيزند به آنها بگو: بيائيد ما فرزندان خود را دعـوت كرده شما هم فرزندان خود را, ما زنان خويش را دعوت نموده شمانيز زنان خود را, ما از نـفـوس خـود دعـوت مـى كـنيم شما هم از نفوس خود, سپس مباهله نموده ولعنت خداوند را بر دروغگويان قراردهيم .
كـشـيش ها اين پيشنهاد جديد پيامبر را پذيرفتند تا نبرد آنها فيصله يابد, آنگاه كشيش ها نزديكان خـود را بـراى روز مـوعـود جـمـع كـردندوآن روز سر رسيد, جمعيتى زياد در آنجا گرد آمدند, مـسيحيان به پيش آمده خيال مى كردند پيامبر با جمعى از اصحاب وهمسران خويش به سوى آنها خـواهـد آمد, آنگاه رسول اللّه (ص ) ظاهر شد,با گامهايى استوار به پيش مى آمد همراه با گروهى كـوچـك از اهل بيت , حسن در طرف راست ايشان , حسين در طرف چپ , على وزهرا هم پشت سر بـودنـد .
وقـتـى نصرانى ها اين صورت هاى نورانى را ديدند لرزه بر اندام آنها افتاد, روى به اسقف بزرگ خودكرده گفتند: اى ابا حارثه , كار را چگونه مى يابى ؟
اسقف جواب داد: قيافه هايى مى بينم كه اگر كسى با توسل به آنها ازخدا بخواهد كوهى را از جا بر كند, چنين خواهد نمود.
وحشت آنها چند برابر شد, وقتى اسقف اين حالت ايشان را ديدگفت : آيـا نمى بينيد چگونه محمد دو دست خود را بالا برده , منتظر است چه از آنها بر آيد, به حق مسيح سـوگـنـد اگـر كـلـمـه اى از دهـان او خارج شود, ما نه به اهل خويش بر مى گرديم ونه به مال خود ((114)) .
آنـگاه تصميم گرفتند عقب نشينى كرده ومباهله را ترك گويند,وراضى به ذلت وپرداخت جزيه شـدنـد .
آرى تـوسـط ايـن پـنـج تـن پـيامبر(ص ) توانست آن مسيحيان را شكست داده وآنها را با ذلت وخوارى بر گرداند .
ودر اين باره رسول اللّه (ص ) فرمود: سوگند به آن كه جان من در دست او است , عذاب الهى بر اهل نجران در حال فرود آمدن بود واگر بخشش خداوند نبود آنها تبديل به مـيـمـون وخوك شده ودشتى كه در آن بودند پر از آتش مى شد, سپس خداوند نجران واهالى اش حـتـى پـرنده روى درخت را ريشه كن ساخته وسال بر هيچ نصرانى نمى گذشت , [والذى نفسى بيده , ان العذاب تدلى على اهل نجران , ولولا عفوه لمسخوا قردة وخنازير, واضرم عليهم الوادى نارا ولاستاصل اللّه نجران واهله حتى الطير على الشجر وماحال الحول على النصارى كلهم ].
ولى چرا پيامبر(ص ) تنها به اين پنج تن اكتفا كرده واصحاب وهمسران خود را نياورد ؟
جـواب اين سؤال در يك جمله است : اهل بيت موجه ترين مردم پس از پيامبر نزد خدا هستند وپاك وبى آلايش اند .
هيچكس غيرآنها نتوانسته است چنين صفات والايى را كه خداوند براى اهل بيت در آيـه تـطهير ذكر كرده است بدست آورد .
ولذا مى بينيم كه رسول اللّه (ص ) در اجراى دستور اين آيه چـگـونـه تـوجه امت را به سوى مقام ومنزلت اهل بيت جلب نموده , وكلمه ابناءنا: فرزندانمان را درآيـه بـر حـسن وحسين , نساءنا: زنانمان را بر حضرت فاطمه زهرا(ع )وانفسنا: نفوسمان را بر عـلـى (ع ) تطبيق داده است , زيرا امام على (ع )جزء زنان وفرزندان نمى تواند باشد, پس مسلما جزء كلمه نفوسمان بايد باشد, به علاوه اينكه اگر كلمه نفوس مخصوص خود پيامبر به تنهايى بود, در اين صورت دعوت كردن معناى درستى نداشت .
ايـشـان چـگونه خود را دعوت مى كند ؟!.. .
وبراى تاييد اين مطلب اين سخن پيامبر(ص ) را در نظر بـگـيـريم : انا وعلى من شجرة واحدة وسائر الناس من شجر شتى : (من وعلى از يك درخت (يك اصل واساس ) بوده وبقيه مردم از درختان متفرق ديگراند).
پـس اگـر امام على (ع ) نفس پيامبر(ص ) است , بنابراين بايد آنچه پيامبر از حق رهبرى وولايت بر مسلمين دارد او نيز داشته باشدمگر يك مقام , آن هم مقام نبوت است همانگونه كه رسول اللّه (ص ) در حديثى كه بخارى ومسلم نيز آن را آورده اند بيان فرموده است : يا على انت منى بمنزلة هارون مـن مـوسـى الا انـه لا نـبـى بعدى :(اى على , منزلت تو نسبت به من مانند منزلت هارون نسبت به موسى است , جز اينكه پيامبرى پس از من نيست ) ((115)) .
الـبته استدلال ما به اين آيه , در اين باره نبود بلكه در بيان اين بود كه اهل بيت چه كسانى هستند.
خـدا را شـكـر مـى كـنـيـم كـه هـيچ اختلاف نظرى در نزول اين آيه درباره اصحاب كسا نيست .
واخبارواحاديثى نيز در اين زمينه وجود دارد.
مسلم وترمذى هر دو در باب فضائل على (ع ) روايت كرده اند كه :سعد بن ابى وقاص گفت : وقتى كـه اين آيه نازل شد: (فقل تعالواندع ابناءنا وابناءكم ونساءنا...), رسول اللّه (ص ), على , فاطمه ,حسن وحسين را خواست وگفت : اللهم هولاء اهلى [خدايا اهل من اينها هستند] ((116)) .
فرمايش پيامبر مبنى بر اينكه اينها اهل من هستندنشان دهنده اين است كه اهل بيت منحصر به اين چهار نفراند.

فصل پنجم : ولايت على (ع ) در قرآن

غدير در مخذ اسلامى :