825 - برترى نماز جماعت بر فرادى
قال الباقر - عليه السلام -:
فضل صلاة الجماعة على صلاة الرجل فردا خمس و عشرون درجة فى الجنة ؛
نماز جماعت بر نماز فرادى بيست و پنج درجه بهشتى فضيلت و برترى دارد.
(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 371)
826 - نماز صبح به صورت نماز جماعت
قال على - عليه السلام -:
من صلى الفجر جماعة رفعت صلاته فى صلاة الابرار و كتب يومئذ فى وفد المتقين؛
كسى كه نماز صبح را به جماعت بخواند، نمازش در ميان نيكان بالا برده مى شود، و آنروز در جرگه پارسايان نوشته شود.
(دعائم الاسلام ، ج 1، ص 153)
827- ثمره چهل روز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
من صلى اربعين يوما الصلوات فى جماعة لايغوته تكبيرة الاحرام كتب له برائتانبرائة من النفاق و برائة من النار ؛
كسى كه چهل روز نمازهاى خود را با جماعت به جا آورد، به طورى كه يك تكبيرة الاحراماز او فوت نشود، براى او آزادى از آتش جهنم و آزادى از نفاق نوشته مى شود.
(محجة البيضاء، ج 1، ص 244)
828 - مذمت نماز فرادى در خانه
قال الصادق - عليه السلام -:
و الصلاة فى منزلك فردا هباء منثور، لايصعد منه الى الله تعالى شى ء؛
و نماز فرادى كه در خانه ات مى خوانى ، هيچ و پوچ است ، و چيزى از آن به درگاهالهى بالا نمى رود.
(امالى طوسى ، ج 2، ص 307)
829 - نماز جماعت ميزان تاييد
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اذا سئلت عمن لايشهد الجماعة فقل : لا اعرفه ؛
هنگامى كه از شما راجع به كسى كه در نماز جماعت شركت نمى كند بپرسند، بگوييد اورا نمى شناسم .
(بحارالانوار، ج 88، ص 5)
830 - نجات از سختيها و دشواريهاى قيامت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
و اما يوم القيامة يجمع الله فيه الاولين و الاخرين للحساب فما من مومن مشى الىالجماعة الا خلف الله - عز و جل - عليه اهوال يوم القيامة ثم يامر به الى الجنة ؛
خداوند در روز قيامت همه انسانها را براى حساب جمع مى كند، و هيچ مومنى ، كه در نمازجماعت شركت نموده نمى ماند، مگر آن كه خداوند روز قيامت سختيها و دشواريها را برايشآسان مى كند، و سپس دستور ميدهد كه او را وارد بهشت كنند.
(بحارالانوار، ج 88، ص 6)
831 - عبور از صراط
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
و من حافظ على الجماعة حيثما كان مر على الصراط كالبرق الخاطف اللامع فىاول زمرة مع السابقين ؛
كسى كه محافظت و مداومت بر نماز جماعت كند، مانند برق سريع و درخشان همراه نخستينگروه بهشتيان از روى صراط مى گذرد.
(ثواب الاعمال ، ص 343)
832 - پيوند دلها در نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
استووا تستوى قلوبكم و تماسوا تراحموا؛
صفهاى نماز جماعت را هماهنگ و تنظيم نماييد تا دلهايتانمتعادل شود، و با هم در تماس باشيد تا مهربانى افزوده شود.
(كنزالعمال ، ج 7، ص 623)
833 - تسريع در نماز جماعت
قال الصادق - عليه السلام -:
صلى رسول الله - صلى الله عليه وآله - الظهر و العصر فخفف الصلاة فىالركعتين فلما انصرف ... قالوا: خففت فى الركعتين الاخيرتين؟فقال لهم : او ما سمعتم صراخ الصبى ؛
روزى رسول خدا (ص ) نماز ظهر و عصر را به جامى آورد، ناگهان دو ركعت آخر نماز راتخفيف (تسريع ) دادند، اصحاب پس از نماز از حضرتسوال كردند، كه آيا دستور جديد آمده ؟ فرمود: براى چه ؟گفتند: چرا دو ركعت آخر نمازرا سبكتر خواندى ؟ فرمود: مگر صداى فرياد گريه كودك را نمى شنويد.
(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 369)
834 - به فكر ناتوان ترين مامومين باش
قال على - عليه السلام -:
و صلوا بهم صلاة اضعفهم و لاتكونوا فتانين ؛
و با مردم همانند نماز گزاردن ناتوان ترين آنان نماز گزاريد و (باطول داد آن موجبات زحمات آنان را فراهم نياوريد) و سبب فتنه و فساد نباشيد.
(نهج البلاغه ، ص 52)
835 - نماز با جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لو يعلمون ما فى العشاء و الفجر لاتوهما و لو حبوا؛
اگر بدانند آن چه را كه در خواندن نماز عشاء و صبح با جماعت هست به آن مى آيند، هرچندبا زانوها و دستها باشد، مانند راه رفتن كودك با نشستنگاه خود.
(اصول وافى ، ج 2، ص 149)
836 - تاخير محافظت بر نماز جماعت
قال الباقر - عليه السلام -:
ثلاث كفارات : اسباغ الوضوء فى السبرات و المشىبالليل و النهار الى الصلوات و المحافظة على الجماعات ؛
سه چيز موجب كفاره و پوشاندن (گناه ) است :
1 - وضوى كامل در هواى سرد.
2 - در شب و روز براى نمازها، قدم برداشتن .
3 - محافظت و ملامت بر نماز جماعتها.
(بحارالانوار، ج 88، ص 10)
837 - علت نماز جماعت
قال الرضا - عليه السلام -:
انما جعلت الجماعة لئلا تكون الاخلاص و التوحيد و الاسلام و العبادة لله الا ظاهرامكشوفا لان فى اظهاره حجة على اهل الشرق و الغرب لله وحده و ليكون المنافق و المستخفموديا لما اقربه يظهر الاسلام و المراقبة و ليكون شهادات الناس بالاسلام بعضهمببعض جائزة ممكنة مع مافيه من المساعدة على البر و التقوى و الزجر عن كثير من معاصىالله ؛
علت تشريع نماز جماعت آن است كه اسلام و توحيد و بندگى و اخلاص به خداوندمتعال در معرض ديد عموم و ظاهر و مشهور در ميان مردم باشد، زيرا در اين صورت است كهحجت در زمينه وحدانيت خداوند بر مردم شرق و غرب تمام مى شود، و مردمان منافق و بىاعتنا به نماز مطابق اقرار زبانى وادار بهعمل مى شوند، و مراقبت صورت مى گيرد و گواهيهاى مردم كه عليه يكديگر در زمينهاسلام امكان پيدا مى كند علاوه آن كه در چنين اجتماعاتى بر توسعه و گسترش نيكوكارىو تقوى مساعدت مى شود، عملا جلوى بسيارى از گناهان گرفته مى شود.
(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 372)
838 - استجابت دعا و نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان الله يستحيى من عبده اذا صلى فى جماعة ثم ساله حاجة ان ينصرف حتى يقضيها؛
همانا خداوند از بنده اش هنگامى كه به نماز جماعتمشغول است و سپس ‍ از او حاجتى بخواهد كه برآورده نشود، حيا مى كند تا زمانى كه آن رااجابت كند.
(بحارالانوار، ج 88، ص 4)
839 - فضايل نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
اتانى جبرئيل مع سبعين الف ملك بعد صلاة الظهرفقال : يا محمد ان ربك يقرئك السلام و اهدى اليك هديتين لم يهدهما الى نبى قبلك ، قلت ،و ما تلك الهديتان قال : الوتر ثلاث ركعات والصلاة الخمس فى جماعة ، قلت ياجبرئيل و ما لامتى فى الجماعة ؟قال : يا محمد اذا كان اثنين كتب اللهلكل واحد بكل ركعة مائة و خمسين صلاة و اذا كانوا ثلاثة كتبلكل واحد بكل ركعة مائة صلاة و اذا كانوا اربعة كتب اللهلكل واحد بكل ركعة الفا و ماتى صلاة و اذا كانوا خمسة كتب اللهلكل واحد بكل ركعة الفين و اربعمائة و اذا كانوا ستة كتب اللهلكل واحد منهم بكل ركعة اربعة الاف و ثمان مائة صلاة و اذا كانوا سبعة كتب اللهلكل واحد منهم بكل ركعة تسعة الاف و ست مائة و اذا كانوا ثمانية كتب اللهلكل واحد منهم بكل ركعة تسعة عشر الفا و مائتى صلاة و اذا كانوا تسعة كتب اللهلكل واحد منهم بكل ركعة ستة و ثلاثين الفا و اربع مائة صلاة ، و اذا كانوا عشرة كتبالله لكل واحد بكل ركعة سبعين الفا و الفين و ثمان مائة صلاة فان زادوا على العشرةفلو صارت السموات كلها مدادا و الاشجار اقلاما و الثقلان مع الملائكة كتابا لم يقدروا انيكتبوا ثواب ركعة واحدة يا محمد تكبيرة يدركها المؤ من مع الامام خير من ستين الف حجة وعمرة و خير من الدنيا و ما فيها سبعين الف مرة و ركعة يصليها المؤ من مع الامام خير من مائةالف دينار يتصدق بها على المساكين و سجدة يسجدها خير له من عبادة سنة و ركعة يركعهاالمؤ من مع الامام فى جماعة خير من عتق مائة رقة ؛
جبرئيل پيش رسول خدا (ص ) با هفتاد هزار ملك بعد از نماز ظهر آمد، و گفت : اى محمد!همانا خداوند سلام بر تو مى فرستد و دو هديه براى شما فرستاده كه براى هيچپيامبرى تاكنون نفرستاده است ، رسول خدا (ص ) فرمود: آن دو هديه چيست ؟جبرئيل فرمود:
1 - سه ركعت نماز وتر (دو ركعت شفع - يك ركعت وتر).
2 - نمازهاى پنج گانه به صورت نماز جماعت .
رسول خدا (ص ) فرمود: اى جبرئيل !نماز جماعت چه فايده اى براى امت من دارد؟جبرئيل فرمود: يا محمد! (براى هر نفر كه در نماز جماعت شركت كند، پاداش ذكر نمود):
1 - در نماز جماعت دو نفر اقتداء كند. خداوند براى هر يك نفر در هر يك ركعت يكصدو پنجاه(150) نماز مى نويسد.
2 - زمانى در نماز جماعت سه نفر اقتدا كند. خداوند براى هر يك نفر در يك ركعت ششصد(600) نماز مى نويسد.
3 - زمانى كه در نماز جماعت چهار نفر اقتدا كند. خداوند براى هر يك نفر در هر يك ركعتيك هزار و دويست (1200) نماز مى نويسد.
4 - زمانى كه در نماز جماعت شش نفر اقتدا كنند خداوند براى هر يك نفر در هر يك ركعتچهار هزار و هشتصد (4800) نماز مى نويسد.
5 - زمانى كه در نماز جماعت هفت نفر باشند، خداوند براى هر يك نفر در هر يك ركعت نههزار و ششصد (9600) نماز مى نويسد.
6 - زمانى كه در نماز جماعت هشت نفر اقتدا كنند، خداوند براى هر يك نفر در هر يك ركعتنوزده هزار و دويست (19200) نماز مى نويسد.
7 - زمانى كه در نماز جماعت نه نفر باشند، خداوند براى هر يك نفر در هر يك ركعت سىو شش هزار و چهارصد (36400) نماز مى نويسد.
8 - زمانى كه در نماز جماعت ده نفر باشند، خداوند براى هر يك نفر در هر يك ركعت هفتاد ودو هزار و هشتصد (72800) نماز مى نويسد.
9- اگر تعداد افراد از ده نفر گذشت ، در اين صورت آسمان صفحه و كاغذ و درختان قلمو جن و انس و ملائكه نويسنده باشند، نمى توانند ثواب يك ركعت آن را بنويسند.
اى محمد!درك تكبير اول نماز با امام جماعت ، فضيلت دارد بر ششصد هزارحج و عمره و هفتادهزار بار بهتر است از دنيا و آن چه در دنيا هست ، و يك ركعت نماز پشت سر امام به جماعتخواندن ، بهتر است از صد هزار دينار صدقه به مساكين دادن ، ويك سجده مؤ من با امام درنماز جماعت بهتر است از صد بنده آزاد كردن .
(بحارالانوار، ج 88، ص 14)
840 - اخطار پيامبر در ترك نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لينتهين اقوام لايشهدون الصلاة او لامرن مؤ ذنا يوذن ثم يقيم ثم امر رجلا مناهل بيتى و هو على - عليه السلام - فيحرقن على اقوام بيوتهم بحزم الحطب لانهملاياتون الصلاة ؛
آنان كه در نماز جماعت حاضر نمى شوند لازم است از اين كار خوددارى كنند، و گرنهدستور خواهم داد موذن اذان و اقامه بگويد، آن گاه پس از اقامه جماعت ، يكى ازاهل بيت خود را (كه على باشد) فرمان مى دهم تا خانه هاى كسانى را كه در جماعت حاضرنشده اند با بسته هاى هيزم به آتش ‍ كشد.
(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 376)
841 - نماز خواندن در خانه
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
لاغيبة الا لمن صلى فى بيته ، و رغب عن جماعتنا، و من رغب عن جماعة المسلمين وجب علىالمسلمين غيبته ، و سقطت بينهم عدالته ، و وجب هجرانه ، و اذا رفع الى امام المسلمين انذره وحذره ، فان حضر جماعة المسلمين ، و الا احرق عليه بيته ، و من لزم جماعتهم حرمت عليهمغيبته ، و ثبتت عدالته بينهم ؛
پيامبر خدا (ص ) فرمود: كسى كه در خانه اش نماز مى خواند و از جماعت ما اعراض كردهغيبت او جايز است ، و هر كس از جماعت مسلمانان اعراض ‍ كند، بر مسلمانان واجب است غيبت او رابكنند، و در ميان آنها عدالت او ساقط مى شود، و واجب است از او دورى كنند و چون امر او رابه پيشواى مسلمانان مى رسانند او را بيم مى دهد و مى ترساند، پس اگر در جماعتمسلمانان حاضر شد، وگرنه خانه او را مى سوزانند. و كسى كه در جماعت مسلمين حاضرشد غيبتش حرام است و عدالتش ثابت است .
(بحارالانوار، ج 88، ص 38)
842 - كناره گيرى از جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
ان الشيطان ذئب الانسان كذئب الغنم ياخذ الشاه القاصية و الناحية فاياكم والشعاب و عليكم بالجماعة و العامة و المسجد؛
شيطان گرگ انسان است همانند گرگ گوسفندان كه هميشه ميشهاى دور افتاده و كنارهگير را مى گيرد. پس از دسته بنديها (گروه گرايى و خط بازى ) بپرهيزيد و برشما باد به حضور در جماعت و مجالس عمومى و مسجد.
(كنزالعمال ، ج 7، ص 581، حديث 20355)
843 - وجوب نماز جماعت بر همسايگان مسجد
عن الصادق - عليه السلام - عن ابائه عليهم السلامقال :
اشترط رسول الله - صلى الله عليه وآله - على جيران المسجد شهود الصلاة ، وقال : لينتهين اقوام لايشهدون الصلاة او لامرن موذنا يوذن ثم يقيم ثم امر رجلا مناهل بيتى ، و هو على فليحرقن على اقوام بيوتهم بحزم الحطب لانهم لاياتون الصلاة ؛
امام صادق (ع ) از پدرانش عليهم السلام نقل كرده : پيامبر خدا (ص ) بر همسايه هاى مسجدشرط كرد در مسجد حاضر شوند. فرمود: جماعتى كه به نماز حاضر نمى شوند بازگردند، و يا دستور مى دهم موذن اذان و اقامه گويد، سپس به مردى ازاهل بيتم دستور مى دهم و او على است ، خانه جماعتى را با مجموعه هيزم مى سوزاند براىاينكه آن ها به نماز نمى آيند.
(بحارالانوار، ج 88، ص 8)
844 - تشكيل صف نماز جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله - :
ثلاثة يضحك الله اليهم : الرجل اذا قامبالليل و القوم اذا صفوا فى الصلاة ، و القوم اذا صفوا فىقتال العدو؛
سه گروهند كه خداوند از آنان خشنود است :
1 - كسى كه نماز شب مى خواند.
2 - جمعى كه نماز جماعت تشكيل مى دهند.
3 - دسته اى كه در برابر دشمن در راه خدا صف آرايى كرده اند.
(ثواب الاعمال ، ص 96)
845 - امام جماعت و رعايت حال نمازگزاران
قال على - عليه السلام -:
و اذا قمت فى صلاتك للناس فلاتكونن منفرا و لامضيعا، فان فى الناس ‍ من بهالعلة و له الحاجة ، و قد سالت رسول الله - صلى الله عليه وآله - حين وجهنى الىاليمن كيف اصلى بهم ؟ فقال : صل بهم كصلاة اضعفهم ، و كن بالمؤ منين رحيما؛
هنگامى كه برخاستى و خودت را مهيا ساختى تا با مردم نماز گزارى ، نماز را چندانطولانى مخوان كه مردم را پراكنده سازى ، و سريع و تند هم مخوان كه آن را تباه كنى ،زيرا در ميان مردمى كه با تو نماز مى گزارند، كسانى هستند كهعليل و بيمار و ناتوانند، يا گرفتارى و كار دارند. من ازرسول خدا (ص ) هنگامى كه مرا براى تبليغ اسلام به يمن مى فرستاد پرسيدم :چگونه با مردم نماز بگزارم ؟ حضرت فرمود: با آنها مانند ناتوانترين آنان نمازگزار،و بر حال مؤ منين ترحم كن .
(نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 1023)
846 - رضايت مامومين
قال النبى - صلى الله عليه وآله - :
من ام قوما باذنهم و هم به راضون فاقتصد بهم فى حضوره ، و احسن صلاتهبقيامه و قراءته و ركوعه و سجوده و قعوده ، فلهمثل اجر القوم ، و لاينقص من اجورهم شى ء؛
پيامبر خدا (ص ) فرمود: هركس به اجازه و رضايت جماعتى به آنان پيشنماز باشد، وآنان به او راضى باشند، در حاضر شدنش با آنان استقامت ورزد، و نماز خود را با قيامو قرائت و ركوع و سجود و قعود آن نيكو انجام دهد، براى اومثل ثواب آن جماعت است ، و از ثواب آنها هم چيزى كم نمى شود.
(بحارالانوار، ج 88، ص 8)
847 - فريضه بودن نماز جماعت
عن زرارة و الفضيل قالا:
قلنا له : الصلاة فى جماعة فريضة هى ؟فقال : الصلاة فريضة و ليس ‍ الاجتماع بمفروض فى الصلوات كلها، ولكنها سنة ؛ منتركها رغبة عنها و عن جماعة المؤ منين من غير علة فلا صلاة له ؛
از زرارة و فضيلنقل شده كه گفتند: به او عرض كرديم نماز خواندن در جماعت فريضه است ؟فرمود: نمازفريضه است ، در تمام نمازها جمع شدن فريضه نيست ، ولكن آن سنت است و هركس ازروى اعراض از آن نماز جماعت مسلمانان را بدون علت ترك كند، براى او نماز نيست .
(وسائلالشيعه ، ج 5، ص 371)
848 - خداوند بالاى سر جماعت
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -:
يد الله على الجماعة فاذا اشتذ الشاذ منهم اختطفه الشيطان كما يختطف الذئب الشاةالشاذة من الغنم ؛
پيامبر خدا (ص ) فرمود: دست خداوند بر سر جماعت است ، هرگاه از آنها كسى از جماعت جداشود، شيطان او را مى ربايد همان طور كه گرگ گوسفند جدا شونده از رمه گوسفند رامى ربايد.
(كنزالعمال ، ص 207)
849 - مواظبت بر نماز جماعت
عن على - عليه السلام - قال :
مروة الحضر قراءة القران و مجالسة العلماء و النظر فى الفقه و المحافظة علىالصلاة فى الجماعات ؛
از على بن ابى طالب (ع ) نقل شده كه فرمود: جوانمردى در حضور در وطن ، قرآن خواندن، هم نشينى با علماء، و نگريستن در احكام دين ، و مواظبت بر نماز خواندن در جماعتهاست .
(بحارالانوار، ج 88، ص 10)
850 - اقتضاء ايمان
مقتضى الايمان عدم ترك الجماعة من غير عذر سيما مع الاستمرار عليه فانه كما وردلايمنع الشيطان من شى ء من العبادات منعها، و يعرض ‍ عليه الشبهات من جهة العدالة ونحوها، حيث لايمكنهم انكارها، لان فضلها من ضروريات الدين ؛
اقتضاء ايمان آن است بدون عذر نماز جماعت ترك نشود، مخصوصا با مداومت بر آن ، درروايت آمده ، شيطان چيزى از عبادت را مانند نماز جماعت منع نمى كند، بر آنان از جهت عدالتو مانند آن شبهه ها ايجاد مى كند، چون انكار آن براى آنان ممكن نيست ، زيرا فضيلت آن ازضروريات دين است .
(العروة الوثقى ، ص 252)
851 - اقامه نماز جماعت امام زمان (عج )
يجتمع المهدى - عليه السلام - و عيسى بن مريم - عليه السلام - فيجى وقت الصلوةفيقول المهدى لعيسى . تقدم ،فيقول عيسى انت اولى بالصلوة فيصلى عيسى ورائهماموما؛
در حديث آمده است : پس از ظهور، عيسى بن مريم (ع ) در هنگام نماز در كنار امام حاضر مىشوم و امام به او امامت بر نماز جماعت را تعارف مى كند ولى او مى گويد: توسزاوارترى به اين امر، و سپس به عنوان ماموم پشت سر او به جماعت مى ايستد.
(منتخب الاثر، ص 479. تذكرة الخواص ، ص 377)
852 - حق امام جماعت
قال زين العابدين - عليه السلام -:
و اما حق امامك فى صلاتك فان تعلم انه قد تقلد السفارة فيما بينك و بين الله والوفادة الى ربك و تكلم عنك و لم تتكلم عنه و دعالك و لم تدع له ، و طلب فيك و لم تطلبفيه ، و كفاك هم المقام بين يدى الله و المسالة له فيك ، و لم تكفه ذلك ، فان كان فىشى ء من ذلك تقصير كان به دونك و ان كان اثما لم تكن شريكه فيه و لم يكن لك عليهفضل فوقى نفسك بنفسه و فى صلاتك بصلاته فتشكر له على ذلك ، و لاحول و لا قوة الا بالله ؛
حق امام جماعت اين است كه : بدانى سفارت و وساطت بين تو و خدا، و نمايندگى تو را درورود به پيشگاه پروردگار متعال به عهده گرفته است ، وى از جانب تو سخن مىگويد، نه تو از ناحيه او، او براى تو دعا مى كند، نه تو براى او، او براى تو طلبفيض و رحمت از خدا مى نمايد، نه تو درباره او، هم ايستادن در پيشگاه خداوند، و درخواستو دعا را از تو، كفايت كرده نه تو براى او، اگر در هر يك از اينمراحل كوتاهى شود، او مقصر است نه تو. اگر گنهكار باشد (برخلاف وظيفه خودرفتار كند) تو شريك جرم او نيستى . (نماز تو نيز در صورتى كه او را به عدالت مىشناختى و به او اقتدا كردى ، باطل نيست ) با اينكه درمقابل اين حق و خدمت احسانى به او نكرده اى پس او جانش را سپر جان تو، و نمازش را سپرنماز تو قرار داده است ، بنابراين ، بايد از اين خدمت و محبتش قدردانى كنى و حق او رابشناسى . و نمى شود كارى را ترك كند و يا انجام داد مگر به كمك خداوند تبارك وتعالى .
(تحف العقول ، رساله حقوق على بن الحسين (ع ) )