حال كه حقيقت مرگ را فهميديم ، لازم است بدانيم : با اين كه ((مرگ )) يك امر حتمى است، چرا اكثر مردم از آن در هراسند؟
اگر ((مرگ )) نيستى و فنا و انهدام نيست چرا بعضى از آن مى ترسند؟ چرا از مردنوحشت و خوف دارند؟ چرا نام ((مرگ )) و مردن كه پيش مى آيد ناراحت مى شوند و با چشمديگرى به آن نگاه مى كنند؟ حتى از شنيدن نام ((مرگ )) كراهت دارند؟
بزرگان دين چند چيز را علت ترس از مرگ دانسته اند:
اول : اين كه وقتى انسان حقيقت ((مرگ )) را فانى شدن و از بين رفتن پندارد، از آن مىهراسد و از شنيدن نامش مى گريزد تا چه رسد به خود آن . ولى اگر حقيقت آن را، آنچنان كه هست دريابد و بدان يقين كند ترسش ‍ مى ريزد و ((مرگ )) را جزكمال و ترقى چيز ديگرى نخواهد يافت و به آن عشق مى ورزد.
اميرالمؤ منين عليه السلام كه حقيقت ((مرگ )) را به روشنى دريافته و معنى آن را درككرده است چنين مى فرمايد:
والله لابن ابيطالب انس بالموت من الطفل بثدى امه .⁽³¹⁾
((به خدا سوگند كه انس پسر ابوطالب به مرگ از انس به پستان و شير مادرشبيشتر است .))
در مورد متقين و چگونگى علاقه آنها به مرگ در خطبه همام مى فرمايد: اگر خداونداجل و مدتى در دنيا برايشان تعيين نمى فرمود، از شوق ثواب و بيم عذاب حتى يك چشمبهم زدن نيز جان در بدشان قرار نمى گرفت .⁽³²⁾
و همسر آن حضرت فاطمه زهرا (س ) ((مرگ )) خود را از خداوند مى خواهد و مى فرمايد:
اللهم عجلوفاتى سريعا
((خدايا! هر چه زودتر مرگ را برسان .)) (و از اين دنياى پر درد و رنج مرا نجات ده وبه آخرتى كه جاويد است منتقل كن .)

دوم : دلبستگى به دنيا. ترس از((مرگ )) گاهى به خاطردل بستگى به دنيا است ، انسانى كه عمر خود را صرف تيمار بدن كرده باشد هنگاممرگ و انتقال روح به عالم جديدى بسيار بيم ناك است ؛ زيرا او در لجن زار طبيعت غوطهور بوده و با عالم جديدى كه بدان جا منتقل مى شود هيچ آشنايى ندارد. وى دنيا رامنزل حقيقى خود پنداشته ، به آن خو گرفته و دلبستگى شديدى پيدا كرده است ، از اينرو هنگام احتصار و قالب تهى كردن ، حالت بسيار بدى او دست خواهد داد.
ولى همين انسان ، اگر در اين عالم رشته ارتباط خود را با عالم آخرت محكم كند، بهپروردگار ميل و علاقه و محبت بورزد و با ساكنين حرم قدس الهى آشنا شود، بهاهل بيت عصمت و طهارت تمسك جويد و همت خود را صرف دنيا نكند، با اشتياق فراوانى بهعالم ديگر منتقل مى شود و به محل خويش پرواز مى كند. نه تنها از ((مرگ )) نمىترسيد، بلكه آن را شيرين تر از عسل مى يابد.
سوم : تهيه نكردن توشه : سومين علت ترس از ((مرگ ))، اين است كه ما توشه راهىبراى سفر آخرت آماده نكرده ايم و عمل نيكى انجام نداده ايم تا باعث نجات ما شود. اگرآخرت خود را آباد كرده و از پيش ‍ چيزى فرستاده باشيم و يقين بدانيم كه آن جا در رفاههستيم ، منزل و مكان آماده و آباد داريم ، چرا از ((مرگ )) بترسيم و وحشت داشته باشيم ؟
شخصى به خدمت حضرت رسولصلى الله عليه و آله وسلم آمد و عرض ‍ كرد: يارسول الله ! چرا من از ((مرگ )) كراهت دارم ؟ فرمود: آيامال و ثروتى دارى ؟ عرض كرد: بلى ، فرمود: براى قيامت خودت چيزى فرستاده اى ؟
عرض كرد: خير، فرمود: به همين علت از ((مرگ )) مى ترسى و كراهت دارى .⁽³³⁾
در مجلسى كه امام حسن مجتبى عليه السلام حضور داشتند، صحبت از ((مرگ )) شد.شخصى عرض كرد: يابن رسول الله ! چرا ما از مرگ خوشمان نمى آيد؟ فرمود: براىاين كه آخرت خود را خراب و دنيايتان را آباد كرده ايد، از اين جهت ناراحتيد كه از عمران وآباد به سوى خرابه و ويرانه منتقل شويد.⁽³⁴⁾
هم چنين كسى از اباذر پرسيد: چرا ما از مرگ ناراحت و گريزانيم . در جواب گفت : چوندنياى خود را آباد و تعمير نموده و آخرت را ويران كرده ايد. لذا خوشتان نمى آيد كه ازعمران به خرابه رويد.⁽³⁵⁾
قرآن مجيد هم ، اعمال نادرست و خلاف مردم را كه موجب كيفر و عذاب الهى است ، تنهاعامل ترس از مرگ معرفى مى كند و مى فرمايد:
ععع قل يا ايها الذين هادوا ان زعمتم انكم اولياء لله من دون الناس فتمنوا الموت ان كنتمصادقين و لا يتمنونه ابدا بما قدمت ايديهم و الله عليم بالظالمين ⁽³⁶⁾
(اى محمد) ((بگو: اى كسانى كه يهودى شده ايد! اگر مى پنداريد كه تنها شما دوستانخدا هستيد نه ديگران ، پس آرزوى مرگ كنيد اگر راست مى گوييد، ولى آنان به سببكارهاى نادرست و زشتى كه انجام داده اند هرگز تمناى مرگ نخواهند كرد و خداوند به(اعمال ) ظالمان آگاه است )).
آرى ، كسانى از ((مرگ )) مى ترسند كه عمرشان را در غير طاعت خدا سپرى ساخته اندوگرنه افرادى كه على گونه زندگى كرده اند همانند او به مرگ بيش ازطفل به پستان مادر علاقه دارند.
نيز آن حضرت درباره آمادگى براى ((مرگ )) مى فرمايد: كسى كه واجبات را انجام دادهو محرمات را ترك نموده است و مكارم اخلاق را داراست باكى ندارد كه ((مرگ )) بر اووارد شود يا او مرگ .⁽³⁷⁾
حضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم مى فرمايد: زيرك ترين افراد كسانى هستندكه بيشتر به ياد ((مرگ )) باشند و خود را براى آن آماده نمايند.⁽³⁸⁾