|
|
|
 |
|
 |
| |
حديث :
594 - عن بشير النبالقال : كنا مع ابى جعفر عليه السلام فى المسجد اذمر علينا اسود و هو ينزع فى مشيهفقال ابو جعفر عليه السلام انه الجبار قلت ، انهسائل قال : انه جبار و قال ابو عبدالله عليه السلام : كان على به الحسين عليه السلاميمشى مشيه كان على راسه الطير لايسبق يمينه شماله .
ترجمه :
594 - بشير نبال گويد: همراه با امام باقر عليه السلام در مسجد بوديم كه سياهىبر ما گذر نمود در حالى كه با گردن فرازى و كشيدن اندام راه مى رفت امام باقر عليهالسلام فرمود: او متكبر است . عرض كردم : او سائلى بيش نيست (وسائل چگونه مى تواند متكبر باشد؟!) حضرت فرمود: او متكبر است (زيرا اينگونه راهرفتن ، راه رفتن متكبران است ) و فرمود: امام سجاد عليه السلام چنان راه مى رفت گويىكه بر سر او پرنده اى نشسته است ، در راه رفتن جانب راستش بر چپش پيشى نمىگرفت .
حديث :
595 - عن ابى جعفر عليه السلام قال : ان النبى صلى الله عليه و آله اوصىرجلا من بين تميم فقال له : اياك و اسبال الزار و القميص فان ذلك من المخيله و اللهلايحب المخيله .
ترجمه :
595 - امام باقر عليه السلام فرمود: پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مردى ازبنى تميم را توصيه مى فرمود كه : از فرو گذاردن شلوار و جامه (به گونه اى كهمتكبرانه بر زمين كشيده شود) بر حذر باش زيرا اين كار ناشى از تكبر است و خداوندتكبر را دوست نمى دارد.
حديث :
596 - و قال ابو عبدالله عليه السلام : ما حاذى الكعبين من الثوب ففىالنار.
ترجمه :
596 - امام صادق عليه السلام فرمود: آنچه از جامه كه محاذى و برابر دو غوزك پابرسد (جايگاهش ) در آتش است .
حديث :
597 - و قال عليه السلام : ثلاث اذا كن فىالرجل فلا تتحرج ان تقول انها فى جهنم البذاء و الخيلاء و الفخر.
ترجمه :
597 - امام صادق عليه السلام فرمود: سه خصلت هست كه هرگاه آن سه در كسىباشد اگر بگويى آن خصلتها جهنمى است گناهكار نيستى : يكى بد زبانى و هرزهگويى و ديگرى تكبر و ديگرى فخر فروشى و به خود نازيدن .
60 - باب حد التكبر و التجبر المحرمين
60 - باب حد تكبر و بزرگ منشى حرام
حديث :
598 - عن محمد بن مسلم عن احدهما عليه السلامقال : لايدخل الجنه من كان فى قلبه مثقال حبه منخردل من الكبر قال : فاسترجعت فقال : ما لك تسترجع ؟ فقلت : لما سمعت منكفقال : ليس حيث تذهب انما اعنى الجحود انما هو الجحود.
ترجمه :
598 - محمد بن مسلم از امام باقر عليه السلام يا امام صادق عليه السلام روايت كندكه : كسى كه در قلبش به اندازه دانه اى خردل كبر و بزرگ منشى باشد به بهشت واردنمى شود. راوى گويد: با شنيدن اين سخن ، من استرجاع نمودم (يعنى (انا لله و انااليه راجعون ) گفتم ) حضرت فرمود: چرا استرجاع مى كنى ؟ عرض كردم : به خاطرسخنى كه از شما شنيدم . حضرت فرمود: اينگونه كه مى پندارى نيست بلكه مراد منانكار و بى اعتقادى است (يعنى كبرى كه از روى انكار كبريايى خداوند و بى اعتقادىباشد).
حديث :
599 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال الكبر ان تغمص الناس و تسفه الحق .
ترجمه :
599 - امام صادق عليه السلام فرمود: كبر آن است كه مردمان را خوار و كوچك بشمرىو حق را ناچيز بدانى .
حديث :
600 - قال ابو عبدالله عليه السلام :قال رسول الله صلى الله عليه و آله : ان اعظم الكبر عمص الخلق و سفه الحق قلت و ماغمص الخلق و سفه الحق قال : يجهل الحق و يطعن على اهليه فمنفعل ذلك فقد نازع الله عزوجل رداءه .
ترجمه :
600 - امام صادق عليه السلام روايت كند كه :رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: همانا بزرگترين كبر، كوچك شمردن مردم وناچيز دانستن حق است - راوى گويد: عرض كردم : معناى اين سخنرسول خدا صلى الله عليه و آله چيست ؟ امام صادق فرمود: يعنى از حق بى خبر باشد واز خانواده و خاندان خود بدگويى كند، پس كسى كه چنين كند با خداوندعزوجل بر سر كبريايى اش به ستيز برخاسته است .
حديث :
601 - عن عبد الاعلى عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قلت له ما اكبر؟ قال عليه السلام : اعظم الكبر ان تسفه الحق و تغمص الناس قلت: و ما سفه الحق قال : يجهل الحق و يطعن على اهله .
ترجمه :
601 - عبدالاعلى گويد: از امام صادق عليه السلام پرسيدم : كه كبر چيست ؟ فرمود:بزرگترين كبر آن است كه حق را ناچيز و مردمان را كوچك بشمرى ، عرض كردم : ناچيزشمردن حق چيست ؟ فرمود: يعنى حق را نداند و بر خاندان خود افترا بزند.
حديث :
602 - عن محمد بن عمر بن يزيد عن ابيهقال : قلت لابى عبدالله عليه السلام : اننىآكل الطعام الطبى و اشم الرائحه الطيبه و اركب الدابه الفارهه و يتبعنى الغلام فترىفى هذا شيئا من التجبر فلا افعله فاطرق ابو عبدالله عليه السلام ثمقال : انما الجاز المعلون من غمص الناس و جهل الحققال عمر فقلت : اما الحق فلا اجهله و الغمص لا ادرى ما هوقال : من حقر الناس و تجبر عليهم فذلك الجبار.
ترجمه :
602 - محمد بن عمر بن يزيد از پدرش روايت كند كه : به امام صادق عليه السلامعرض كردم : همانا من غذاى پاكيزه مى خورم و بوى هاى خوش مى بويم و بر چهارپايانخرامنده سوار مى شوم و نوكر پشت سر من راه مى افتد پس آيا شما در اين امور چيزى ازتكبر مى بينيد تا آنها را به جاى نياورم ؟ امام صادق عليه السلام قدرى سكوت فرمودهو سر به زير افكند سپس فرمود: همانا آن متكبر كه ملعون است كسى است كه مردم راكوچك شمارد و از حق بى خبر باشد. عمر گويد: عرض كردم : اما من نسبت به حق ناداننيستم ولى كوچك شمردن مردم را نمى دانم يعنى چه ؟ حضرت فرمود: كسى كه مردم راكوچك بشمرد و بر آنان تكبر ورزد (خود را از آنان بالاتر و برتر بداند) چنين كسىمتكبر است .
حديث :
603 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : لنيدخل الجنه من فى قلبه مثقال حبه من خردل من كبر ولايدخل النار من فى قلبه مثقال حبه من خردل من الايمان قلت : جعلت فداك انالرجل ليلبس الثوب او يركب الدابه فيكاد يعرف منه الكبرفقال : ليس بذلك انما الكبر انكار الحق و الايمان الاقرار بالحق .
ترجمه :
603 - امام صادق عليه السلام روايت كند كه :رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه به اندازه دانهخردل كبر و بزرگ منشى در قلبش باشد هرگز به بهشت وارد نمى شود و كسى كهقلبش به اندازه دانه اى از خردل ايمان باشدداخل دوزخ نمى گردد - راوى گويد: عرض كردم : فدايت شوم همانا (گاه باشد كه ) مردجامه اى (فاخر) بر تن مى پوشد يا اينكه بر مركبى (رهوار) سوار مى شود پس (در اينحالت ) نزديك است كه از (هيئت ) او كبر و بزرگ منشى فهميده شود (آيا چنين كسى بهبهشت وارد نمى شود؟) حضرت فرمود: اينگونه نيست بلكه كبر انكار نمودن حق و ايماناعتراف نمودن به حق است .
حديث :
604 - عن احدهما يعنى ابا جعفر و ابا عبدالله عليه السلامقال : لايدخل الجنه من كان فى قلبه مثقال حبه منخردل من كبر قال : قلت : انا نلبس التوب الحسن فيدخلنا العجبفقال : انما ذلك فيما بينه و بين الله عزوجل .
ترجمه :
604 - از امام باقر عليه السلام يا امام صادق عليه السلام روايت است كه فرمود:كسى كه در دلش به اندازه خردلى كبر باشد به بهشت وارد نمى شود - راوى گويد: -عرض كردم : همانا جامه اى نيكو به بر مى كنيم پس دچار عجب و خودبينى مى شويم (آيااين حالت ، مانع بهشت رفتن ماست ؟) حضرت فرمود: (خير) بلكه اين حالت بين شخص وخداى عزوجل است (و موجب پايمال شدن حق ديگران نيست ).
61 - باب تحريم حب الدنيا المحرمه و وجوب بعضها
61 - باب تحريم دوستى دنيا و وجوب دشمن داشتن دنيا
حديث :
605 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : راس كل خطيئه حب الدنيا.
ترجمه :
605 - امام صادق عليه السلام فرمود: سر هر گناهى دوستى دنياست .
حديث :
606 - عن محمد بن مسلم قال : سئل على بن الحسين عليه السلام اىالاعمال افضل ؟ قال : ما من عمل بعد معرفه الله و معرفهرسول الله صلى الله عليه و آله افضل من بغض الدنيا فان لذلك شعبا كثيره وللمعاصى شعبا فاول ما عصى الله به الكبر الى انقال ثم الحرص ثم الحسد و هى معصيه ابن آدم حيث حسد اخاه فقتله فتشعب من ذلك حب النساءو حب الدنيا و حب الرئاسه و حب الراحه و حب الكلام و حب العلو و والثروه فصرن سبعخصال فاجتمعن كلهن فى حب الدنيا فقال الانبياء و العلماء بعد معرفه ذلك حب الدنيا راسكل خطيئه و الدنيا دنياوان دنيا بلاغ و دنيا ملعونه .
ترجمه :
606 - محمد بن مسلم گويد: از امام سجاد عليه السلام پرسيده شد كه كداميك از كارهابرتر و با فضيلت تر است ؟ فرمود: پس از معرفت خدا و رسولش هيچ كارى بافضيلت تر از دشمن داشتن دنيا نيست زيرا دنيا داراى شعبه هايى است و گناهان نيز شعبهها و شاخه هايى دارند، پس اولين گناهى كه به وسيله آن خداوند مورد نافرمانى قرارگرفت كبر و بزرگ منشى بود سپس حرص و سپس حسد، و حسد گناه فرزند آدم بود آنجاكه به برادر خود حسد ورزيد و او را به قتل رساند پس گناهانى كه از حسد منشعب مىشوند عبارتند از: دوستى زنان و دوستى دنيا و رياست طلبى و راحت طلبى و علاقه بهحرف زدن و برترى جويى و دوستى مال و ثروت پس اينها هفت خصلت اند كه همگى دردوستى دنيا جمع شده اند پس پيامبران و دانشمندان پس از شناخت آن فرموده اند كه :دوستى دنيا سر هر گناهى است و و دنيا دو گونه است : يكى دنيايى كه در حد كفايت وبسندگى است و ديگرى دنيايى كه مورد لعن و دورى از رحمت خداوند است .
حديث :
607 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : فى مناجاه موسى عليه السلام يا موسى ان الدنيا دار عقوبه عاقبت فيها آدم عندخطيئته وجعلتها ملعونه ملعون ما فيها الا ما كان فيها لى يا موسى ان عبادى الصالحينزهدوا فى الدنيا بقدر علمهم و سائر الخلق رغبوا فيها بقدر جهلهم و ما من احد عظمهافقرت عينه بها و لم يحقرها احد الا انتفع بها.
ترجمه :
607 - امام صادق عليه السلام فرمود: در راز گويى خداوند با حضرت موسى عليهالسلام آمده است كه : اى موسى ! همانا كه دنيا سراى عقوبت و شكنجه است ، در همين دنياآدم را به خاطر خطايش عقوبت نمودم و دنيا را مستحق لعن گرداندم و هر چه در دنياستمعلون است بجز آنچه كه براى من است . اى موسى ! همانا بندگان شايسته من به اندازهعلم و آگاهى خود به دنيا بى رغبتند و ديگران به اندازه نادانى شان به دنياميل دارند و هيچكس نيست كه دنيا را بزرگ شمرده باشد و دنيا مايه روشنى چشم او شود وهيچكس دنيا را كوچك نشمرده است جز اينكه از آن بهره مند گرديده است .
حديث :
608 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : حب الدنيا راس كل خطيئه .
ترجمه :
608 - امام صادق عليه السلام فرمود: دوستى دنيا سر هر گناهى است .
حديث :
609 - قالرسول الله صلى الله عليه و آله : من احب دنياه اضر بآخرته .
ترجمه :
609 - رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر كس دنيايش را دوست داشته باشدبه آخرت خود زيان مى رساند.
حديث :
610 - عن اميرالمؤمنين عليه السلام انهسئل عن الزهد فى الدنيا فقال : (ويحك حرامها فتنكبه ).
ترجمه :
610 - از اميرالمؤمنين عليه السلام درباره زهد و بى رغبتى به دنيا پرسيده شد وحضرت فرمود: واى بر تو از حرام دنيا، از حرام دنيا دورى كن .
62 - باب استحباب الزهد فى الدنيا و حد الزهد
62 - باب استحباب زاهدانه زندگى كردن در دنيا و حد زهد
حديث :
611 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : منزهد فى الدنيا اثبت اله الحكمه فى قلبه و انطق بها لسانه و بصره عيوبالدنيا داءها و دواءها و اخرجه مننها سالما الى دارالسلام .
و رواه الصدوق فى ثواب الاعمال عن ابى عبدالله عليه السلامقال : من لم يستحى من طلب المعاش خفت مثونته و رخا باله و نعم عياله و من زهد فىالدنيا... و ذكر مثله .
ترجمه :
611 - امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه نسبت به دنيا بى رغبت باشد خداوندفهم حقيقت را در قلب او پا بر جا مى گرداند و زبانش را به گفتن سخنان حكيمانهگويا مى كند و درد و دواى عيبهاى دنيا را به او مى نماياند و او را سالم و بدون نقص ازدنيا به سوى بهشت كه سراى سلامت است بيرون مى برد.
(اين حديث را مرحوم شيخ صدوق (قدس سره ) در كتاب (ثوابالاعمال ) از امام صادق عليه السلام روايت كدره است و پيش از آن چند جمله اضافه دارد كهحضرت فرمود: كسى كه در طلب معاش شرم نكند روزى اش سبك و خاطرش فراخ و خانوادهاش در آسودگى قرار مى گيرند و كسى كه به دنيا بى رغبت باشد...
حديث :
612 - عن ابى حمزه قال : ما سمعت باحد من الناس كان ازهد من على بن الحسينعليه السلام الا ما بلغنى عن على بن ابى طالب عليه السلامقال : و كان على بن الحسين عليه السلام اذا تكلم فى الزهد و وعظ ابكى من بحضرتهقال ابوحمزه : و قرات صحيفه فيها كلام زهد من كلام على بن الحسين عليه السلام فكتبت مافيها ثم اتيت على بن الحسين عليه السلام فعرضت ما فيها عليه فعرفه و صححه وكان ما فيها بسم الله الرحمن الرحيم كفانا الله و اياكم كيد الظالمين و بغى الحاسدين وبطش الجبارين ايها المومنون لايفتننكم الطواغيت و اتباعهم مناهل الرغبه فى هذه الدنيا و احذروا ما حذركم الله منها و ازهدوا فيما زهدكم الله فيه منها ولاتركنوا الى ما فى هذه الدنيا ركون من اتخدها دار قرار ومنزل استيطان الى ان قال و ليس يعرف تصرف ايامها و تقلب حالاتها و عاقبه ضررفتنها الا من عصمه الله و نهج سبيل الرشد و سلك طريق القصد ثم استعان على ذلكبالزهد فكرر الفكر و اتعظ بالصبر و زهد فىعاجل بهجه الدنيا و تجافى عن لذتها و رغب فى دائم نعيم الاخره و سعى لها سعيها.(الحديث )
ترجمه :
612 - ابى حمزه گويد: نشنيده ام كه كسى از امام سجاد عليه السلام زاهدتر باشدبه جز آنچه كه درباره على بن ابى طالب عليه السلام به من رسيده است ، امام سجادعليه السلام هرگاه درباره زهد و بى رغبتى به دنيا سخن مى فرمود و موعظه مى كردحاضران به گريه مى افتادند - ابى حمزه در ادامه گويد: - و من نوشته اى را كه در آنسخنى از سخنان امام سجاد عليه السلام درباره زهد نوشته شده بود خواندم و آن رابراى خود نوشتم سپس به خدمت حضرت امام سجاد عليه السلام آمدم و آن را به حضرتعرضه نمودم حضرت آن را شناخت و تصديق فرمود و در آن نوشته آمده بود: (به نامخداوند بخشنده و مهربان ) خداوند ما و شما را از نيرنگ ستمگران و ستم حسودان و سختگيرى زورگويان كفايت كند، اى ايمان آورندگان ! طاغوتها و پيروانشان كهاهل ميل به اين دنيا هستند شما را به فتنه نيفكنند، از آنچه كه خداوند شما را از آن حذر دادهدورى كنيد و نسبت به آنچه از دنيا كه خداوند شما را درباره آن به زهد و بى رغبتىفرمان داده زهد را پيشه سازيد به آنچه كه در اين دنياست به گونه كسى كه دنيا راسراى ماندن و استراحتگاه براى خود گرفته است تكيه و اعتماد مكنيد - تا آنجا كهفرمود: - و دست به كار شدن روزهاى دنيا و دگرگونى حالات و سرانجام ضرر فتنههاى دنيا را نمى شناسد مگر كسى كه خداوند او را حفظ كرده و راه هدايت را پيش گرفته وروش ميانه روى را پيموده است سپس در اين راه از زهد كمك خواسته است پس در پى در پىانديشيده است و با صبر و بردبارى پذيراى موعظ گرديده است و به اين دنياىزودگذر بى رغبت شده و لذتهاى آن را فرو نهاده و به نعمتهاى هميشگى آخرت رغبتيافته و تمام سعى و كوشش خود را صرف به دست آوردن آن نعمتها نموده است.
حديث :
613 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال اميرالمؤمنين عليه السلام : ان علامه الراغب فى ثواب الاخره زهد فىعاجل زهره الدنيا اما ان زهد الزاهد فى هذه الدنيا لا ينقصه مما قسم الله له فيها و ان زهد وان حرص الحريص على عاجل زهره الحياه الدنيا لايزيده فيها و ان حرص فالمغبون من غبنحظه من الاخره .
ترجمه :
613 - امام صادق عليه السلام روايت كند كه : اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: همانانشانه كسى كه به ثواب آخرت رغبت دارد اين است كه درباره خوشى زودگذر اين دنيازهد و بى رغبتى پيشه مى كند، آگاه باشيد كه زهد ورزيدن شخص زاهد در اين دنيا چيزىاز قسمتى كه خداوند در اين دنيا براى او معين ساخته كم نمى كند اگر چه او زهد ورزد وهمانا حرص شخصى كه بر بدست آوردن خوشى هاى زودگذر دنيا زندگانى دنياحريص است چيزى به او نمى افزايد اگر چه حرص بورزد پس زيانكار كسى است كهدرباره بهره اخروى اش دچار زيان شده باشد.
حديث :
614 - عن ابى جعفر عليه السلام قال :قال اميرالمؤمنين عليه السلام : ان من اعون الاخلاق على الدين الزهد فى الدنيا.
ترجمه :
614 - امام باقر عليه السلام روايت كند كه : اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: بهراستى كه يكى از يارى كننده ترين اخلاق بر ديندارى ، بى رغبتى به دنياست .
حديث :
615 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال جعل الخير كله فى بيت و جعل مفتاحه الزهد فى الدنيا ثمقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : لا يجدالرجل حلاوه الايمان حتى لايبالى من اكل الدنيا ثمقال ابوعبدالله عليه السلام : حرام على قلوبكم ان تعرف حلاوه الايمان حتى تزهد فىالدنيا.
ترجمه :
615 - امام صادق عليه السلام فرمود: تمام خير و خوبى در خانه اى قرار داده شده وكليد آن خانه ، زهد داشتن در دنياست . - سپس فرمود: -رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است كه : (كسى شيرينى ايمان را در نمى يابدمگر اينكه اعتنايى نداشته باشد كه چه كسى دنيا را مى خورد) سپس امام صادق عليهالسلام فرمود: فهم و درك شيرينى ايمان بر دلهاى شما حرام مى گردد مگر اينكهدلهايتان در دنيا زهد و بى رغبتى را پيشه خود كنند.
حديث :
616 - ان رجلا سال على بن الحسين عليه السلام عن الزهدفقال عشره اشياء فاعلى درجه الزهد ادنى درجه الورع و اعلى درجه الورع ادنى درجهاليقين و اعلى درجات اليقين ادنى درجات الرضا الا و ان الزهد فى آيه من كتاب الله(لكيلا تاسوا على ما فاتكم و لا تفرحوا بما آتاكم ).
ترجمه :
616 - مردى از امام سجاد عليه السلام درباره زهدسوال كرد، حضرت در جواب فرمود: ده چيز وجود دارد (كه هر كدام مراتبى دارند) پسبالاترين زهد پايين ترين درجه ورع (پارسايى ) است و بالاترين درجه يقين است وبالاترين درجات يقين پايين ترين درجات رضا (خوشنود بودن به خواست الهى ) است ،آگاه باشيد كه زهد در يك آيه از كتاب خدا تفسير و معنا شده ) است آنجا كه خداوندفرمود: (تا بر آنچه كه از دست داده ايد غمگين نشويد و بر آنچه كه به شما دادهشادمان نگرديد). (146)
حديث :
617 - عن سفيان بن عيينه قال : سمعت ابا عبدالله عليه السلاميقول : كل قلب فيه شك او شرك فهو ساقط و انما ارادوا بالزهد فى الدنيا لتفرغقلوبهم للاخره .
ترجمه :
617 - سفيان بن عيينه گويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه مى فرمود: هردلى كه در آن شكى يا شركى باشد ناسالم و بى اعتبار است و راستى كه به زهد وبى رغبتى به دنيا دستور داده اند تا دلهاى مردمان براى آخرت (از هر چيزى ) فارغشود.
حديث :
618 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : اذا اراد الله بعبد خيرا زهده فى الدنيا و فقهه فى الدين و بصره عيوبها و مناوتيهن فقد اوتى خير الدنيا و الاخره و قال : لم يطلب احد الحق ببابافضل من الزهد فى الدنيا و هو ضد لما طلب اعداء الحق قلت : جعلت فداك مما ذا؟قال : من الرغبه فيها و قال الا من صبار كريم فانما هى ايامقلائل الا انه حرام عليكم ان تجدوا طعم الايمان حتى تزهدوا فى الدنياقال و سمعت ابا عبدالله عليه السلام يقول اذا تخلى المومن من الدنيا سما و وجد حلاوه حبالله فلم يشتغلوا بغيره قال : و سمعته يقول : ان القلب اذا صفا ضاقت به الارض حتىيسمو.
ترجمه :
618 - امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه خداوند خير بنده اى را بخواهد او رابه دنيا بى رغبت مى گرداند و در دين دانايش مى سازد و نسبت به عيبهايش او را بينا مىنمايد و كسى كه اين سه چيز به او داده شده حقيقتا كه خير دنيا و آخرت به او بخشيدهشده است ، - و فرمود: - هيچكس حق را از راهى بهتر و با فضيلت تر از زهد در دنيا طلبنكرده است و زهد ضد آن چيزى است كه دشمنان حق طلب مى كنند - راوى گويد: عرض كردم: فدايت شوم آن چيزى كه دشمنان حق طالب آن هستند چيست ؟ فرمود: رغبت وميل به دنيا، و فرمود: بهوش باشيد و بر حذر باشيد از خداوند بسيار شكيباى بخشنده ،جز اين نيست كه دنيا روزهايى اندك است ، آگاه باشيد كه چشيدن طعم ايمان بر شما حراماست مگر اينكه در دنيا زاهدانه زندگى كنيد - راوى گويد: - و از امام صادق عليه السلامشنيدم كه فرمود: هرگاه مومن از دنيا دست بكشد و چشم پوشى كند بالا مى رود و شيرينىدوستى خداوند را مى يابد پس به غير خدا مشغول نمى شود - راوى گويد: - و باز ازايشان شنيدم كه فرمود: همانا كه قلب هرگاه با صفا گردد زمين برايش تنگ مى گرددتا اينكه بلندى و ارتفاع مى يابد.
حديث :
619 - عن ابى جعفر عليه السلام فى حديث ان على بن الحسين عليه السلامقال : الا و كونوا من الزاهدين فى الدنيا الراغبين فى الاخره الا ان الزاهدين فى الدنيا قداتخذوا و الارض بساط و التراب فراشا و الماء طيبا و قرضوا من الدنيا تقريضا.(الحديث )
ترجمه :
619 - امام باقر عليه السلام روايت كند كه امام سجاد عليه السلام فرمود: به هوشباشيد از بى رغبتان به دنيا و رغبت كنندگان در آخرت باشيد، آگاه باشيد كه بىرغبتان به دنيا زمين را فرش خود و خاك را بستر خود و آب را مايه خوش بويى خودگرفته اند و خود را به نيكو بريدنى از دنيا بريده اند.
حديث :
620 - عن عمرو بن سعيد بن هلالقال : قلت لابى عبدالله عليه السلام : انى لا القاك الا فى النين فاوصنى بشى ء حتىآخذ به قال : اوصيك بتقوى الله و الورع و الاجتهاد و اياك ان تطمح الى من فوقك و كفىبما قال الله عزوجل لرسول الله صلى الله عليه و آله (و لا تمدن عينيك الى ما متعنا بهازواجا منهم زهره الحايه الدنيا) و قال (فلا تعجبك اموالهم و لااولادهم ) فان خفت ذلكفاذكر عيش رسول الله صلى الله عليه و آله فانما كان قوته من الشعير و حلواه منالتمر و وقوده من السعف اذا وجده و اذا اصبت بمصيبه فى نفسك او مالك او ولدك فاذكرمصابك برسول الله صلى الله عليه و آله فان الخلائق لم يصابوا بمثله قط.
ترجمه :
620 - عمر بن سعيد بن هلال گويد: به امام صادق عليه السلام عرض كردم : من چندسال يك بار شما را ديدار مى كنم پس به من سفارشى فرما تا به آنعمل كنم . حضرت فرمود: تو را به رعايت تقواى الهى و پارسايى و كوشش سفارش مىكنم و بر حذر باش از اينكه به كسى كه (از نظرمال و دارايى ) از تو بالاتر است نظر كنى و گفتار خداىعزوجل به پيامبرش (براى تو و همه ) كفايت مى كند كه فرمود: (دو چشمت را به سوىآنچه كه به وسيله آن اصنافى از مردمان را كامياب ساختيم مگشاى كه آن خوشى زندگىدنياست ) (147) و فرمود: (پس مالها و فرزندانشان تو را به شگفت نياورد)(148) پس اگر (از متنعم بودن كفار) بر خود ترسيدى زندگانىرسول خدا صلى الله عليه و آله را به ياد آور كه نان او از جو و غذاى شيرين او از خرماو اگر مى يافت هيزم او شاخه بى برگ خرما بود و هرگاه به مصيبتى جانى يا مالى يامصيبت فرزندانت دچار شدى مصيبتى را كه به واسطه از دست دادنرسول خدا صلى الله عليه و آله به آن دچار گشته اى ياد آور زيرا مردمان هرگز بهمصيبتى همانند مصيبت فقدان رسول خدا صلى الله عليه و آله گرفتار نشده اند.
حديث :
621 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قيل لاميرالمومنين عليه السلام ما الزهد فى الدنيا؟قال : تنكب حرامها.
ترجمه :
621 - امام صادق عليه السلام فرمود: از اميرالمؤمنين پرسيده شد كه : زهد در دنياچيست ؟ فرمود: اعراض و دورى كردن از حرام دنيا.
حديث :
622 - عن ابى الطفيلقال : سمعت اميرالمؤمنين عليه السلام يقول : الزهد فى الدنيا قصرالامل و شكر كل نعمه و الورع عما حرم الله عليك .
ترجمه :
622 - ابى الطفيل گويد: از اميرالمؤمنين شنيدم كه فرمود: زهد در دنيا عبارت است ازكوتاه نمودن آرزو و به جا آوردن شكر هر نعمتى و باز ايستادن از هر چيزى كه خداوندبر تو حرام ساخته است .
حديث :
623 - قال ابو عبدالله عليه السلام ليس الزهد فى الدنيا باضاعهالمال و لا بتحريم الحلال بل الزهد فى الدنيا ان لاتكون بما فى يدك اوثق منك بما فىيد الله عزوجل .
ترجمه :
623 - امام صادق عليه السلام فرمود: زهد در دنيا تلف كردنمال و حرام ساختن حلال نيست بلكه زهد اين است كه اعتماد و اطمينان تو به آنچه كه دردست توست بيشتر از اعتماد به آنچه كه در دست خداىعزوجل است نباشد.
حديث :
624 - عن حفص بن غياث قال : سمعت موسى بن جعفر عليه السلام عند قبر و هويقول : ان شيئا هذا آخره لحقيق ان يزهد فى اوله و ان شيئا هذا اوله لحقيق ان يخاف من آخره.
ترجمه :
624 - حفص بن غياث گويد: از امام موسى بن جعفر عليه السلام شنيدم كه در كنارقبرى مى فرمود: به راستى چيزى كه (دنيايى كه ) آخرش اين است سزاوار است كه درآغازش نسبت به آن زهد پيشه شود و راستى چيزى كه آغازش چنين است سزاوار است كه ازسرانجامش ترسيده شود.
حديث :
625 - عن فاطمه بنت الحسين عن ابيها عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله ان صلاحاول هذه الامه بالزهد و اليقين و هلاك آخرها بالشح والامل .
ترجمه :
625 - فاطمه دختر امام حسين عليه السلام از پدر بزرگوارش روايت كند كه فرمود:رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است : همانا نيكى و شايستگىاول اين امت به داشتن زهد و يقين است و هلاكت و نابودى آخر اين امت بهبخيل بودن و داشتن آرزو (آرزوى طولانى ) است .
حديث :
626 - عن الحسن بن على العسكرى عليه السلام هن آبائه عليه السلام عنالصادق عليه السلام انه سئل عن الزاهد فى الدنياقال : الذى يترك حلالها مخافه حسابه و يترك حرامها مخافه عقابه .
ترجمه :
626 - امام حسن عسكرى عليه السلام از پدران بزرگوارش روايت كند كه از امامصادق عليه السلام درباره زاهد در دنيا پرسيده شد كه زاهد كيست ؟ فرمود: زاهد كسىاست كه در حلال دنيا را از ترس حساب آن و حرام دنيا را از ترس كيفر و عقاب آن ترككند.
63 - باب استحباب ترك ما زاد عن قدر الضروره من الدنيا
63 - باب استحباب ترك نمودن آنچه از دنيا كه بيش از اندازه ضرورتاست
حديث :
627 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : ما لى و للدنيا انما مثلى كراكب رفعت لهشجره فى يوم صائف فقال تحتها قم راح و تركها.
ترجمه :
627 - امام صادق عليه السلام روايت كند كه :رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: مرا با دنيا چه كار است ؟ همانامثل من همانند سواركارى است كه در يك روز گرم براى او درختى بر پا شده باشد و اودر زير آن درخت در وسط روز به خواب رود سپس استراحتى كند (يا بادى بوزد) و آندرخت را ترك كند (و برود).
حديث :
628 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : فى طلب الدنيا اضرار بالاخره و فىطلب الاخره اضرار بالدنيا فاضروا بالدنيا فانها احق بالاضرار.
ترجمه :
628 - امام صادق عليه السلام روايت كند كه :رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: در طلب كردن دنيا به آخرت زيان مى رسد و درطلب كردن آخرت به دنيا زيان مى رسد پس به دنيا زيان برسانيد كه دنيا سزاوارزيان است .
حديث :
629 - عن ابى عبدالله عليه السلام : ان فى كتاب على عليه السلام انمامثل الدنيا كمثل الحيه ما الين مسها و فى جوفها السم الناقع يحذرهاالرجل العاقل و يهوى اليها الصبى الجاهل .
ترجمه :
629 - امام صادق عليه السلام فرمود: در كتاب على عليه السلام آمده است كه :مثل دنيا همانند مار است كه چقدر لمس و سودن آن نرم است در حالى كه در درون آن زهركشنده است ، مرد عاقل از چنين مارى حذر مى كند و كودك نادان به سوى آنمايل مى شود.
حديث :
630 - عن جعفر بن محمد عن آبائه عليه السلام فى وصيته النبى صلى اللهعليه و آله لعلى عليه السلام قال : يا على ان الدنيا سجن المومن وجنه الكافر يا علىاوحى الله الى الدنيا اخدمى من خدمنى و اتعبى من خدمك يا على ان الدنيا لو عدلت عنداللهجناح بعوضه لما سقى الكافر منها شربه من ماء يا على ما احد من الاولين و الاخرين الا وهو يتمنى يوم القيامه انه لم يعط الدنيا الا قوتا.
ترجمه :
630 - امام صادق عليه السلام از پدران بزرگوارش روايت كند كه : در وصيتپيامبر صلى الله عليه و آله به على عليه السلام آمده است كه : اى على ! همانا كه دنيازندان مومن و بهشت كافر است ، اى على ! خداوند به دنيا وحى فرستاد ككه : خدمتگزاركسى باش كه در خدمت من است و به رنج و سختى بيفكن كسى را كه در خدمت توست ، اىعلى ! راستى كه اگر ارزش دنيا در نزد خدا بابال پشه اى برابرى مى كرد هرگز به كافر جرعه اى از آب آن را نمى نوشاند، اىعلى ! هيچكس از خلق اولين و آخرين نيست جز اينكه در روز قيامت آرزو مى كند كه اى كاش ازدنيا تنها به اندازه خوراكى به او داده مى شد.
حديث :
631 - قالرسول الله صلى الله عليه و آله : ما قل و كفى خير مما كثر و الهى .
ترجمه :
631 - رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: آنچه كه اندك باشد و كفايت كند ازآنچه كه فراوان باشد و (آدمى را به خود) مشغول سازد بهتر است .
حديث :
632 - و باسناده عن اميرالمؤمنين عليه السلام فى وصيته لمحمد بن الحنفيهقال : و لا مال اذهب للفاقه من الرضا بالقوت و من اقتصر على بلغه الكفاف فقد انتظمالراحه و تبوا خفض الدعه ، الحرص داع الى التقحم فى الذنوب .
ترجمه :
632 - اميرالمؤمنين عليه السلام در وصيتش به محمد بن حنفيه فرمود: و هيچ مالىبهتر از خوشنود بودن به خوراك ، فقر را بر طرف نمى كند و كسى كه به مقدار كفافروزانه اكتفا كند راحتى و آسايشش را سامان بخشيده است و در فراخى و آسودگىزندگانى مقيم گشته است ، حرص (آدمى را) به سوى سرنگونى در گناهان فرا مىخواند.
حديث :
633 - عن ابى الدرداء قال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : من اصبحمعافى فى جسده آمنا فى سربه عنده قوت يومه فكانما خيرت له الدنيا يا ابن جعشميكفيك منها ما سد جوعتك و وارى عورتك فان يكن بيت يكنك فذاك و ان يكن دابه تركبهافبخ بخ و الا فالخبز و ماء الجره و ما بعد ذلك حساب عليك او عذاب .
ترجمه :
633 - ابو درداء گويد: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: كسى كه صبح كنددر حالى كه تندرست و سالم باشد و درباره مركب سوارى اش ايمن باشد و در نزد اوخوراك روزانه اش موجود باشد گوئيا خير دنيا به او بخشيده شده است ، اى پسر جعشم !در اين دنيا آنچه كه گرسنگى تو را بر طرف سازد و عورتت را بپوشاند برايت كافىاست پس اگر خانه اى باشد كه سايبانت شود نيكوست و اگر چهارپايى باشد كه برآن سوار شوى پس بسى نيكوتر و گرنه نانى و آب سبويى (بس است ) و بيش از اينهايا موجب حساب بر توست يا باعث عذاب و كيفر توست .
حديث :
634 - عن اميرالمؤمنين عليه السلام انهقال : يا ابن آدم ما كسبت فوق قوتك فانت فيه خازن لغيرك .
ترجمه :
634 - اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: اى فرزند آدم ! آنچه كه بيش از خوراكروزانه ات كسب كرده اى تو در آن نگاهبانى دهنده براى ديگران گشته اى .
حديث :
635 - و قال عليه السلام : كل مقتصر عليه كاف .
ترجمه :
635 - اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هر مقدارى كه بتوان بر آن اكتفا نمود كافىاست .
حديث :
636 - و قال عليه السلام : الزهد بين كلمتين من القرآنقال الله تعلى (لكيلا تاسوا على ما فاتكم و لاتفرحوا بما آتاكم ) و من لم ياس علىالماضى و لم يفرح بالاتى فقد استكمل الزهد بطرفيه .
ترجمه :
636 - اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: زهد بين دو جمله از قرآن (تعريف شده ) استآنجا كه خداوند تعالى فرموده است : (تا بر آنچه كه از دست داده ايد غمگين نشويد وبر آنچه كه به شما داده شده است شادمان نگرديد) (149) پس كسى كه بر گذشتهاندوه نخورد و به آينده شادمان نباشد هر دو جانب زهد را به صورتكامل دريافته است .
حديث :
637 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال ابوجعفر عليه السلام : مثل الحريص على الدنيامثل دوده القز كلما ازدادت على نفسها لفا كان ابعد لها من الخروج حتى تموت غماقال : و قال ابو عبدالله عليه السلام : اغنى الغنى من لم يكن للحرص اسيرا وقال : لاتشعروا قلوبكم الاشتغال بما قد فات فتشغلوا اذهانكم عن الاستعداد لما لم يات.
ترجمه :
637 - امام صادق عليه السلام از امام باقر عليه السلام روايت كند كه فرمود:مثل شخصى كه بر دنيا حريص است همانند كرم ابريشم است كه هر چه پيله را بيشتر بهدور خود مى پيچد خارج شدنش از دورن آن بعيدتر مى شود تا اينكه از (شدت ) اندوه مىميرد - راوى گويد: - و امام صادق عليه السلام فرمود: بالاترين ثروت (حالت ) كسىاست كه اسير حرص نباشد. و فرمود: مشغول گشتن به آنچه كه از دست رفته است را دردلهايتان وارد نسازيد (به آنچه كه فوت شده نپردازيد) كه در نتيجه ذهنهاى خود را ازآمادگى براى آنچه كه نيامده است از مى داريد.
حديث :
638 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : ابعد ما يكون العبد من الله عزوجل اذا لم يهمه الا بطنه و فرجه .
ترجمه :
638 - امام صادق عليه السلام فرمود: دورترين حالتى كه بنده از خداىعزوجل دارد آن هنگامى است كه چيزى جز شكم و زير شكمش براى او اهميت نداشته باشد.
حديث :
639 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : من كثر اشتبا كه فى الدنيا كان اشد لحسرته عند فراقها.
ترجمه :
639 - امام صادق عليه السلام فرمود: كسى كه زياد با دنيا گره خورده باشدحسرت و اندوهش هنگام جدايى از آن زيادتر خواهد بود.
حديث :
640 - عن احمد بن ابى عبدالله البرقى عن ابيه رفعه الى ابى عبدالله عليهالسلام قال : حرم الحريص خصلتين و لزمته خصلتان حرم القناعه فافتقد الراحه و حرمالله الرضا فافتقد اليقين .
ترجمه :
640 - احمد بن ابى عبدالله برقى از پدرش روايت كند كه امام صادق عليه السلامفرمود: شخص حريص از دو خصلت محروم است و دو خصلت ملازم با اوست از قناعت محروماست پس در نتيجه ، راحتى و آرامش را گم كرده است و از خوشنود بودن (به داده الهى )محروم است پس در نتيجه ، يقين و باور را گم كرده است .
65 - باب كراهه حب المال و الشرف
65 - باب كراهت دوستى دارايى و ارجمندى
حديث :
641 - عن حماد بن بشير قال : سمعت ابا عبدالله عليه السلاميقول : ما ذئبان ضاريان فى غنم قد غاب عنها رعاوها احدهما فى اولها و الاخر فى آخرهاباضر فيها من حب المال و الشرف فى دين المسلم .
ترجمه :
641 - حماد بن بشير گويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمود: دو گرگدرنده در گله اى كه چوپانى به همراه ندارد در حالى كه يك گرگ دراول گله و ديگرى در آخر گله باشد ضررشان به آن گله بيشتر نيست از ضررى كهدوستى با دارايى و ارجمندى به دين مسلمانان مى زند.
حديث :
642 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : ان الشيطان يدير ابن آدم فى كل شى ء فاذا اعياه جثم له عندالمال فاخذ برقبته .
ترجمه :
642 - امام صادق عليه السلام فرمود: همانا شيطان فرزند آدم را در هر چيزى كاملازير نظر مى گيرد پس هنگامى كه وى شيطان را درمانده و عاجز كرد (و شيطان نتوانست اورا فريب دهد) شيطان در برابر مال و دارايى سينه اش را براى او بر زمين مى نهد وگردنش را مى گيرد.
حديث :
643 - عن اميرالمؤمنين عليه السلام قال :قال رسول الله صلى الله عليه و آله : ان الدينار و الدرهم اهلكا من كان قلبكم و همامهلكاكم .
ترجمه :
643 - اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است : همانا دينار و درهم پيشينيان شما را بههلاكت رساند و همين دو نيز هلاك كننده شماست .
66 - باب كراهه الضجر و الكسل
66 - باب كراهت بى قرارى نمودن و سستى كردن
حديث :
644 - عن ابى الحسن موسى بن جعفر عليه السلام انهقال فى وصيته لبعض ولده : و اياك و الكسل و الضجر فانهما يمنعانك حظك من الدنيا والاخره .
ترجمه :
644 - امام موسى بن جعفر عليه السلام در وصيتش به يكى از فرزندان خود فرمود:از سستى كردن و بى قراى نمودن بر حذر باش زيرا اين دو جلو بهره دنيوى و اخروىتو را مى گيرند.
حديث :
645 - عن جعفر بن محمد عن آبائه عليه السلام فى وصيه النبى صلى اللهعليه و آله لعلى عليه السلام قال : يا على لاتمزح فيذهب بهاوك و لاتكذب فيذهب نوركو اياك و خصلتين الضجر و الكسل فانك ان ضجرت لم تصبر على حق و ان كسلت لم تودحقا يا على من استولى عليه الضجر رحلت عنه الراحه .
ترجمه :
645 - امام صادق عليه السلام از پدران بزرگوارش روايت كرد كه وصيت پيامبرصلى الله عليه و آله به على عليه السلام آمده است كه فرمود: اى على ! شوخى مكن كهخوبى و نيكويى تو را مى برد و دروغ مگو كه نور تو را از بين مى برد و از دو خصلتبر حذر باش يكى ناليدن و بى قرارى نمودن و ديگرى سستى زيرا اگر بى قرارىكنى بر حق نمى توانى شكيبا باشى و اگر سستى كنى حقى را نمى توانى به دستآورى ، اى على ! كسى كه بى تابى و بى قرارى بر او مسلط شود راحتى و آسايش ازوجود او كوچ مى كند.
حديث :
646 - عن عمر بن على عن ابيه على بن ابى طالب عليه السلام ان النبى صلىالله عليه و آله قال : علامه الصابر فى ثلاث اولها انلايكسل و الثانيه ان لايضجر و الثالثه ان لايشكو من ربهعزوجل لانه اذا كسل فقد ضيع الحقوق و اذا ضجر لم يود الشكر و اذا شكا من ربهعزوجل فقد عصاه .
ترجمه :
646 - عمر بن على از پدرش على بن ابى طالب عليه السلام روايت كند كه فرمود:همانا پيامبر صلى الله عليه و آله فرموده است : نشانه شخص صابر و شكيبا در سهچيز است : اول اينكه سستى نمى كند و دوم اينكه بى قرارى نمى كند و سوم اينكه ازپروردگار عزيز بزرگوارش شكايت نمى كند زيرا اگر سستى كند قطعا حقوقى راضايع مى كند و اگر بى قرارى كند شكر و سپاس (پروردگارش ) را به جاى نياوردهاست و اگر از پروردگارش شكايت كند او را نافرمانى كرده است .
حديث :
647 - عن ابى الحسن موسى عليه السلام فى حديث انهقال لبعض ولده : اياك و المزاح فانه يذهب بنور ايمانك حظك من الدنيا و الاخره .
ترجمه :
647 - امام موسى بن جعفر عليه السلام به يكى از فرزندانش فرمود: از شوخىكردن بپرهيزد كه نور ايمان تو را از بين مى برد و مروت و مردانگى تو را سبك مى كندو از بى قرارى و سستى حذر كن كه اين دو بهره دنيوى و اخروى تو را مانع مىشوند.
67 - باب كراهه الطمع
67 - باب كراهت طمع ورزيدن
حديث :
648 - عن ابى عبدالله قال : ما اقبح بالمومن ان تكون له رغبه تذله .
ترجمه :
648 - امام صادق عليه السلام فرمود: براى مومن چقدر زشت است كهميل و رغبتى داشته باشد كه او را به ذلت و خوارى بكشاند.
|
|
|
|
 |
|
 |
|
