|
|
|
 |
|
 |
| |
تفسير آيه : (43) قَالَ سََاوِىَّ إِلَى جَبَلٍ يَعْصِمُنِى مِنَ الْمَآءِ قَالَ لاَ عَاصِمَ الْيَوْمَ مِنْاءَمْرِاللّهِ إِلا مَن رَّحِمَ وَحَالَ بَيْنَهُمَا الْمَوْجُ فَكَانَ مِنَ الْمُغْرَقِينَ
ترجمه :
(پسر نوح ) گفت : بزودى به كوهى پناه مى برم تا مرا از آب حفظ كند. (نوح ) گفت :امروز جز (براى افراد مؤ من ) و كسانى كه مورد رحم قرار گرفته اند، هيچ حافظ (وپناهگاهى ) در مقابل قهر الهى نيست . (در اين هنگام ) موجى ميان آن دو جدايى انداخت و او(پسر نوح ) غرق گرديد.
نكته ها :
O امام صادق عليه السّلام فرمودند: در ماجراى حضرت نوح عليه السّلام ، به جزخانه ى خدا كعبه ، آب تمام دنيا را فراگرفت .(64)
پيام ها :
1- در خطرات و مشكلات ، موحّد به خدا و مشرك به كوه پناه مى برد. تكيه به شرق ،غرب ، مال و مقام ، شرك است . (ساوى الى جبل )
2- اگر قهر خداوند فرا رسد، كوه هاى مستحكم و استوار نمى توانند درمقابل آب نرم و روان ، سبب نجات باشند. (جبل يعصمنى من الماءقال لاعاصم اليوم من امرالله )
3- آب كه مايه ى حيات همه ى جانداران است ، به امر الهى مايه ى هلاك وعذاب مى شود.(لاعاصم اليوم من امرالله )
4- حوادث طبيعى تصادف نيست ، فرمان حكيمانه ى خداوند است .(امراللّه )
5- از قهر خدا تنها بايد به خدا پناه برد.(65) (لاعاصم اليوم ... الاّ من رحم )
6- نتيجه ى (مع الكافرين ) بودن ، (مِن المغرقين ) شدن است .
7- در كيفر الهى ، روابط خانوادگى وخويشاوندى تاءثيرى ندارد. پسرِ پيامبر خدا درمقابل پدر غرق مى شود وپدر بايد تسليم باشد.(حال بينهما الموج و كان من المغرقين )
8- گرچه خداوند رحيم است ، امّا حكيم نيز هست . گاهى از رحمت ، سينه ى مادر راقبل از تولّد فرزند پر از شير مى كند و گاهى از حكمت ، فرزند را در برابر چشم پدرهلاك مى سازد.(من المغرقين )
تفسير آيه : (44) وَقِيلَ يََّاءَرْضُ ابْلَعِى مَآءَكِ وَيَسَمَآءُ اءَقْلِعِى وَغِيضَ الْمَآءُوَقُضِىَالاَْمْرُ وَاسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِىِّ وَقِيلَ بُعْداً لِّلْقَوْمِ الظَّلِمِينَ
ترجمه :
و (بعد از آنكه طوفان و آب همه جا را فرا گرفت ) گفته شد: اى زمين ! آبت را فرو بَر،و اى آسمان ! (از باريدن ) بايست . (بدين ترتيب ) آب فرو نشست و كار (قهر الهى )پايان پذيرفت و (كشتى ) بر (دامنه كوهِ) جودى پهلو گرفت و (در اين هنگام ) گفته شدكه (رحمت خدا از) قوم ستمگر دور باد!
نكته ها :
O اين آيه از رساترين وبليغ ترين آيات قرآن است كه از عصر پيامبر تا كنونسخن شناسان واديبان را به تحسين وتعجّب واداشته است و كسانى كه در فكر مبارزه باقرآن و آوردن كلامى مانند آن بوده اند، وقتى به اين آيه رسيده اند از كار خود صرفنظر كرده اند.
O ((بَلع )) به معناى فروكشيدن و ((اِقلاع )) به معنى امساك و ((غِيض )) به معنىجذب شدن و كم شدن آب است .
O مراد از ((جُودى ))، يا مطلقِ كوه سخت است و يا اسم كوهى خاص كه در مورد محلّ آندر مناطق زير اختلاف است : الف : موصل عراق . ب : حدود شام . ج : ميانموصل و الجزيره . د: عربستان . ه : كوهى در سلسلهجبال آرارات در تركيه .
O در روايات آمده است كه كشتى نوح شش ماه بر آب بود و سرزمين مكّه و حجاز راسِير كرد تا سرانجام به فرمان خداوند آب فرونشست .(66) و امام صادق عليهالسّلام فرمود: روزى كه كشتى نوح بر كوه نشست ، روز نوروز بود.(67)
پيام ها :
1- آسمان و زمين شعور دارند و مخاطب خدا و مطيع فرمان او هستند. (يا ارض ... و ياسماء...) اطاعت آنها نيز با طوع و رغبت است ، نه از روى كراهت .(68)
2- بعد از هلاك شدن هم بايد ظالم را لعنت كرد. (بُعداً للقوم الظالمين )
تفسير آيه : (45) وَنَادَى نُوحٌ رَّبَّهُ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ ابْنِى مِنْ اءَهْلِى وَإِنَّ وَعْدَكَ الْحَقُّوَاءَنتَ اءَحْكَمُ الْحَكِمِينَ
ترجمه :
پس نوح پروردگارش را ندا داد و گفت : پروردگارا! همانا پسرم از خاندان من است والبتّه وعده ى تو (درباره ى نجات خاندانم ،) حقّ است و توبهترين داورانى .
نكته ها :
O از آنجا كه خداوند بر نجات خاندان نوح وعده داده بود، (مطابق آيه 40) و نوحگمان مى كرد تنها همسر او محكوم به هلاك است ، لذا طبيعى بود كه در مورد پسرش ، همدعوت به سوار شدن كند و هم از خداوند نجات او را درخواست نمايد.
O اگر نوح مى دانست كه فرزندش كافر گشته است ، براى او دعا نمى كرد،چنانكه براى همسرش دعا نكرد. مگر مى شود از يكسو نفرين كند و بگويد: (لاتذر علىالارض من الكافرين ديّاراً)(69) خداوندا! احدى از كفّار را بر زمين باقى مگذار وبعد بگويد: (انّ ابنى من اهلى ) يعنى فرزند كافر مرا باقى بگذار!!
پيام ها :
1- در دعا وسخن گفتن با خدا، ادب را مراعات كنيم . حضرت نوح نگفت : خدايا طبق وعده اىكه دادى كه اهل مرا نجات مى دهى ، بايد فرزندم را نجات مى دادى ، چرا نجات ندادى ؟!بلكه گفت : (انت احكم الحاكمين )
2- اگر امداد الهى نباشد، اولياى خدا نيز ممكن است در مصاديق دچار اشتباه شوند. (انّابنى من اهلى ) چنانكه در ماجراى خلقت آدم ، حتّى فرشتگان در شناخت انسان به اشتباهافتادند و آفرينشِ موجودى مفسد و خونريز را خلاف مى پنداشتند، امّا خداوند پاسخ لازم رابه آنان داد.
تفسير آيه : (46) قَالَ يَنُوحُ إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ اءَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَلِحٍ فَلاَتَسَْلْن ِمَالَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّىَّ اءَعِظُكَ اءَن تَكُونَ مِنَ الْجَهِلِينَ
ترجمه :
(خداوند در پاسخ ) فرمود: اى نوح ! او (در واقع ) از خاندان تو (و نبوّت ) نيست ، او(داراى ) عمل ناشايستى است ، پس چيزى را كه به آن علم ندارى از من مخواه ، همانا من تورا موعظه مى كنم كه (مبادا) از جاهلان باشى .
نكته ها :
O مراد از (فلاتسئلن ) در مورد پيامبر معصوم ، آن نيست كه سؤ الى واقعشده بود، زيرا حضرت نوح در آيه ى بعد مى فرمايد: (انّى اعوذ بك ان اسئلك ماليس لى به علم )، بلكه منظور آن است كه مبادا سؤال كنى ! البتّه مطلبى كه براى نوح پيش آمد، اين بود كهخيال مى كرد فرزندش اهل است و خداوند به او فرمود: او ازاهل تو نيست .
O روايات بسيارى از پيامبر و ائمه عليهم السّلام به ما رسيده است كه با اينعبارت آغاز مى شود: ((ليس منّا)) يعنى از ما نيست ، كه به نمونه اى از آنها اشاره مىشود:(70)
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمودند: ((مَن عشّ مسلماً فليس منّا)) هركس به مسلمانىخيانت كند، از ما نيست . در روايت ديگرى فرمودند: ((مَن اكرمه الناس اتّقاء شرّه فليسمنّى )) آن كس كه مردم او را از روى ترس احترام بگذارند، از من نيست ، و در حديثى ديگرآن حضرت فرمودند: ((مَن اصبح و لم يهتمّ بامور المسلمين فليس بِمسلم )) هر كس كه هرصبح در فكر خدمت به مسلمين نباشد، مسلمان نيست .
O سؤ ال : در آيه ى 10 سوره ى تحريم در مورد همسر نوح و لوط مى خوانيم :(خانتا) خيانت كردند، و در اينجا خداوند مى فرمايد: اى نوح ! فرزند تو ازاهل تو نيست ، آيا از اين دو آيه ، زنازاده بودن فرزند نوح استفاده نمى شود؟
پاسخ : اوّلاً: مراد از خيانتِ زن نوح ، افشاى اسرار و كمك به كفّار است ، نه امر ديگر.
ثانياً: در اين آيه دليلاهل نبودنِ پسر نوح را عملِ غير صالحِ فرزند دانسته است ، نه چيز ديگر.
پيام ها :
1- پيوند مكتبى ، حاكم بر پيوند خانوادگى وخويشاوندى است .(71) (انّه ليس مناهلك ) (دليل نجات گروهى از غرق شدن ، ايمانشان به نوح بود، نه چيز ديگر)
2- گاهى انسان در كار خير يا شرّ چنان غوطه ور مى شود كه گويا يكپارچه آنعمل مى شود. (انّه عمل غير صالح )
3- پيامبران نيز به موعظه الهى نياز دارند. (انى اعظك ) (خداوند پيامبران خود رادر لحظه هاى حسّاس ، هشدار داده و حفظ مى كند)
4- از كارهاى جاهلانه بايد پرهيز كرد. (من الجاهلين ) (تقاضاى كارى از خداونداگر با حكمت نباشد، تقاضاى جاهلانه است )
تفسير آيه : (47) قَالَ رَبِّ إِنِّىَّ اءَعُوذَ بِكَ اءَنْ اءَسْئَلَكَ مَا لَيْسَ لِى بِهِ عِلْمٌ وَإِلاتَغْفِرْلِى وَ تَرْحَمْنِىَّ اءَكُن مِّنَ الْخَسِرِينَ
ترجمه :
(نوح ) گفت : پروردگارا! به تو پناه مى برم از اينكه چيزى را كه به (خير و شرّ) آنآگاهى ندارم ، از تو درخواست كنم و اگر تو (اين خواسته را) بر من نبخشايى و بر منترحّم ننمايى ، از زيانكاران خواهم بود.
پيام ها :
1- پيامبران بى درنگ تسليم خداوند هستند. (فلاتسئلن ...قال ربّ انّى اعوذ بك )
2- در دعاها از كلمه ى ((ربّ)) غفلت نكنيم . (ربّ انّى اعوذ...)
3- استعاذه و پناه بردن به خداوند، بهترين راه بيمه ى انسان در گرفتارى هاست .(ربّ انّى اعوذبك )
4- در برابر مواعظ الهى ، ادب و تواضع كنيم .(انى اعظك ... ربّ انى اعوذبك )
5- هركجا علم به مصلحت نداريم ، درخواست نكنيم . (انّى اعوذ بك ان اسئلك ما ليس لىبه علما)
6- هر گونه سؤ ال بيجا و كلام بيجا، نياز به توبه دارد. (والاّ تغفرلى )(اگر پيامبران از تقاضاى بيجا به خداوند پناه مى برند، پس تكليف ما كه دائماً براىخداوند تعيين تكليف مى كنيم چگونه است ؟)
7- اوّل آمرزش و سپس دريافت رحمت . (والاّ تغفر لى و ترحمنى )
8- خسارت واقعى ، بخشيده نشدن است . (والاّ تغفر لى ... اكن من الخاسرين )
9- انسان ها حتّى انبيا، بدون لطف خداوند به مقصد نمى رسند و آن كس كه از مغفرت الهىمحروم شد، خاسر و زيانكار است . (اكن من الخاسرين )
تفسير آيه : (48) قِيلَ يَنُوحُ اهْبِطْ بِسَلَمٍ مِّنّا وَبَرَكَتٍ عَلَيْكَ وَعَلَىَّ اءُمَمٍ مِّمَّنمَّعَكَ وَاءُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ مِّنّا عَذَابٌ اءَلِيمٌ
ترجمه :
به نوح خطاب شد: (اينك ) با سلامى از جانب ما و بركاتى برتو و بر تمام امّت هايىكه با تو هستند، فرود آى ، و بزودى امّت هايى (ازنسل همين نجات يافتگان ) را از نعمت ها برخوردار خواهيم ساخت ، (امّا) سپس (به خاطر غفلتو كفر و گناه ،) عذابى دردناك از طرف ما به آنان خواهد رسيد.
نكته ها :
O دستور ((هبوط))، هم درباره ى حضرت آدم عليه السّلام و هم در موردحضرت نوح عليه السّلام آمده و بدنبال آن ، مردم به دو دسته ى مؤ من و كافر تقسيم شدهاند.
O منظور از ((امّت هايى )) كه با نوح بودند، يا هر نفر از همراهان آن حضرت استكه بعدها سر سلسله قبيله اى شدند و يا اينكه مراد، هر كدام از مؤ منانى است كه سواركشتى شده و از يك قبيله اى بودند و شايد هم ((اممٌ)) همان انواع حيواناتى باشد كهحضرت نوح عليه السّلام همراه مى برد، زيرا در قرآن ، از جنبنده ها به (اممٌامثالكم )(72) تعبير شده است ، يعنى حيوانات نيز امّت هايىمثل شما انسان ها هستند.
پيام ها :
1- زندگانى پس از آن سيل فراگير، با دوخطر عمده روبرو بود، يكى آلودگى ها وتلاقى بودن زمين كه با كلمه ى ((سلام )) و وعده ى سلامتى بر طرف شد وديگر نابودى انواع گياهان كه با وعده بركات تاءمين گرديد. (سلام منّا وبركاتعليك )
2- اگر چه خداوند در مواردى موعظه مى كند، هشدار مى دهد و يا حتّى فرزند بى دين را درمقابل چشمان پدر غرق مى سازد، امّا در جاى خود، سلام و بركات خويش را نيز نثار مىكند. (سلام منّا و بركات عليك )
3- آنچه مؤ من از نعمت هاى الهى دريافت مى كند، سلامت و بركت است ، ولى دريافت كافراز نعمت ها جنبه ى متاع بودن آن است ، پس هر متاع و كاميابى ، نعمت و بركت نيست ، بلكهنعمت ، آن دريافتى است كه عاقبت خوب هم داشته باشد. (سلام منّا و بركات )
4- خداوند متاع دنيا را از كفّار دريغ نمى كند. (سنمتّعهم ثمّ يمسّهم )
5- اين سنّت خداوندى است كه ابتدا نعمت و مهلت مى دهد، سپس به پاداش يا كيفر مىرساند. (سنمتّعهم ثمّ يمسّهم )
6- مهر و قهر، هر دو از اوست . (سلام منّا... يمسّهم منّا)
7- خداوند نوح را به پديد آمدن جامعه ها و امّت هايى كافر، ازنسل مؤ منانى كه سوار كشتى شدند، خبر داد. (و اُمم سنمتّعهم ثمّ يمسّهم منّا عذاباليم )
تفسير آيه : (49) تِلْكَ مِنْ اءَنْبَآءِ الْغَيْبِ نُوحِيهَآ إِلَيْكَ مَا كُنتَ تَعْلَمُهَآ اءَنتَ وَلاَقَوْمُك َمِن قَبْلِ هَذَا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعَقِبَةَ لِلْمُتَّقِينَ
ترجمه :
(اى پيامبر!) اينها از اخبار غيبى است كه ما آنها را به تو وحى مى كنيم (و) پيش از اين نهتو و نه قوم تو از آنها خبرى نداشتيد، پس (تو نيز مانند نوح )صبر كن كه همانا عاقبت(پيروزى )، براى متّقين است .
نكته ها :
سيماى نوح عليه السّلام در قرآن (73)
O با اينكه نام حضرت نوح عليه السّلام 40 مرتبه در قرآن آمده ، امّا از محلّ تولّد،مسكن ، شغل ، وفات و محل دفن او چيزى نيامده است . زيرا آنچه براى ما درس و بهره است ،همان رفتار و برخوردهاى اوست .
O داستان حضرت نوح عليه السّلام در 6 سوره از قرآن كريم آمده است ، اعراف ،هود، مؤ منون ، شعرا، قمر، نوح كه مفصّل ترين آنها در همين سوره (هود) است .
O او اوّلين پيامبر اولوالعزم است كه رسالت جهانى و كتاب و شريعت داشت .
O بعثت اين پيامبر اولوالعزم ، بعد از حضرت آدم و به هنگام شيوع شرك و بت پرستىو ظلم بوده و برنامه ى او را توحيد، نماز، امر به معروف و نهى از منكر، عدالت و صدقو وفا تشكيل مى داده است .
O مدّت رسالت آن حضرت ، 950 سال بوده است ، وقتى در پايان ، خداوند به اوفرمود: كسى به رسالت تو ايمان نخواهد آورد، ماءيوس شد و نفرين كرد و در نتيجه ،حتّى زن و فرزندش كه در راه او نبودند، به همراه كفّار غرق شدند.
O حضرت نوح عليه السّلام ، پدر دوّم بشر، يعنى پدر همه ى انبيا، جز آدم و ادريسعليهما السّلام است ، خداوند او را برگزيد، (انّ اللّه اصطفى آدم و نوحا... علىالعالمين )(74) و بر او سلام فرستاد. (سلام على نوح فى العالمين)(75)
O داستان حضرت نوح عليه السّلام با تفاوت هايى در تورات نيز آمده است . كتبِكلدانيان ، هنديان ، چينى ها، يونانيان و پارسيان ، طوفان نوح را قهر خداوند به سببظلم و فساد مردم دانسته اند. در اوستا، كتاب مقدّس زردشتيان نيز خطر طوفانى عالمگيركه به واسطه آن همه ى مردم غرق مى شوند مطرح است ، بدين صورت كه به جمشيدوحى مى شود كه حائطى عظيم بساز و همه ى مردان و زنان صالح و از هر حيوان يك جفت رادر آن قرار بده .
O رسالت حضرت نوح عليه السّلام جهانى بوده است ، چون زمين بدون حجّت نمىشود و غرق شدن همه ى كفّار با نفرين حضرت نوح عليه السّلام كه فرمود: (ربّلاتذر على الارض من الكافرين ديّارا)(76) شاهد بر آن است و از طرفى اگررسالت آن حضرت منطقه اى و سيل هم در همان محدوده بوده ، ديگر به سوار كردن يك جفتاز هر حيوانى نيازى نبوده است ، در حالى كه اين كار براى حفظنسل حيوانات در كره ى زمين انجام گرديده است .(77)
O سرگذشت حضرت نوح عليه السّلام ؛ تاريخى هزار ساله است ، كه داستان يكسيل عالمگير، ماجراى انقراض يك نسل و آغاز جامعه اى نوين ، تابلويى از پيروزى حقّ برباطل ، جلوه اى از مستجاب شدن نفرين پيامبر، نمونه اى از قطع رابطه ى پدر و پسربه خاطر مكتب ، آيتى از تسليم هستى در برابر فرمان خداوند، حفظنسل حيوانات و كشتى سازى دور از دريا را در خود جاى داده است .
O اين داستان نشان مى دهد كه گاه انسان به حدّى سقوط مى كند كه موعظه ى انبياعليهم السّلام هم در او كارساز نمى شود، بلكه به پيروان آنها نسبتِاراذل مى دهد و در برابر قهر الهى به كوه پناه مى برد!
پيام ها :
1- قرآن بهترين منبع براى آشنايى با تاريخ بشر است . (تلك ...)
2- بسيارى از بخش هاى تاريخ ، براى انسان پنهان مانده كه يكى از آنها تاريخحضرت نوح است . (تلك من انباء الغيب )
3- پيامبر اسلام ومردم ، جز از طريق وحى راهى براى آشنايى با تاريخ نوح عليهالسّلام نداشتند. (تلك من انباء الغيب نوحيها اليك )
4- سالم ترين و مفيدترين اخبار تاريخى را بايد از طريق وحى دريافت كرد، زيرا ازسرچشمه ى علمِ بى نهايتى است كه هيچ گونه حادثه ، فشار و غفلتى درناقل آن وجود ندارد. (انباء الغيب نوحيها اليك )
5- ميزان علم غيب انبيا عليهم السّلام به همان مقدارى است كه خداوند در اختيار آنان قرارداده است . (انباء الغيب نوحيها اليك )
6- تاريخ وسرگذشت انبياى قبل ، بهترين تسلّى براى رهبران بعد است.(فاصبر)
7- صبر و تقوى هر دو لازم و شرط پيروزى است . (فاصبر انّ العاقبة للمتقين ،)به جاى ((فاصبر انّ العاقبة للصابرين ))
8- سر انجام ، حقّ پيروز و باطل رفتنى است . (انّ العاقبة للمتّقين )
تفسير آيه : (50) وَإِلَى عَادٍ اءَخَاهُمْ هُوداً قَالَ يَقَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَالَكُمْ مِّنْ إِلَهٍغَيْرُه ُإِنْ اءَنْتُمْ إِلا مُفْتَرُونَ
ترجمه :
و به سوى قوم عاد، برادرشان هود (را فرستاديم ، او به مردم ) گفت : اى قوم من !(تنها) خدا را بپرستيد كه هيچ معبودى جز او براى شما نيست . (شما درپرستش بت ها بهخطا مى رويد و) شما جز اهل افترا و تهمت نيستيد.
نكته ها :
O پس از حضرت نوح ، حضرت هود مبعوث شد. سرگذشت اين پيامبر الهى ، درآيات 65 تا 72 از سوره ى اعراف نيز آمده است . از آنجا كه هود عليه السّلام از قبيله ىعاد بود، لذا در آيه از او به (اخاهم ) ((برادرِ عاد)) تعبير شده است .
O همين كه زمان وفات نوح عليه السّلام فرا رسيد، به يارانش فرمود: بعد از مندوران غيبتى خواهد بود كه در آن طاغوت ها پديد مى آيند و خداوند توسط قائمى ازنسل من كه نام او هود است ، براى شما گشايشى مى رساند.(78)
O شفيع قرار دادن بت ها، هم افترا به خداوند است كه بت ها را شريك او مى دانند وهم تهمت به بت هاست كه آنها را صاحب نفع و ضرر به حساب مى آورند.
پيام ها :
1- رسالت حضرت هود، مخصوص قوم عاد بود. (الى عاد)
2- تبليغ در جوّ برادرانه ، مؤ ثّرتر است . (اخاهم )
3- انبيا براى امّت ها برادرند، نه كاسب ، نه فريبكار ونه مُسيطر وحاكم .(اخاهم )
4- دعوت به توحيد، سرلوحه ى وظايف انبياست . (يا قوم اعبدوا اللّه )
5- توحيد عملى ، براساس توحيد اعتقادى است . (اعبدوا اللّه ... ما لكم من اله غيره)
6- شرك به خدا، خيال ، وَهم و تهمتى بيش نيست . (ان انتم الا مفترون )
تفسير آيه : (51) يَقَوْمِ لاََّ اءَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ اءَجْراً إِنْ اءَجْرِىَ إِلا عَلَى الَّذِىفَطَرَنِىَّاءَفَلاَتَعْقِلُونَ
ترجمه :
(هود گفت :) اى قوم من ! من از شما در برابر رسالتم پاداشى درخواست نمى كنم ،پاداش من نيست مگر بر عهده ى آن كس كه مرا آفريده است ، پسآياتعقّل نمى كنيد؟!
نكته ها :
O از آنجا كه بارها در قرآن پاداش نخواستن و بى توقّعى انبيا عليهم السّلام ازمردم مطرح شده است ، معلوم مى شود كه امور مادّى از بزرگ ترين موانع گرايش مردم بهحقّ است .
پيام ها :
1- انبيا هدف مادّى ندارند، هدف آنها از كارشان ، جلب رضايت خداوند است . (ان اجرىالاّ على الذى ...) (خداوند خود به انبيا اجر مى دهد)
2- اخلاص ، از شروط اساسى موفّقيّت در تبليغ است . (ان اجرى الاّ على الذىفطرنى )
3- توجّه به خالقيّت خداوند، زمينه ى اخلاص است . (على الذى فطرنى )
4- تعقّل ، ما را به تبعيّت از انبيا و پيروى از وحى راهنمايى مى كند.(عقل ، ضدّ وحى نيست ، بلكه زمينه ساز پذيرش وحى است ) (افلا تعقلون )
5- براى كسى كه به فكر دنيا و منافع آن نيست ، چهدليل وجود دارد كه اين همه خود را به زحمت بيندازد؟! (افلا تعقلون )
تفسير آيه : (52) وَيقَوْمِ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوَّاْ إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَآءَعَلَيْكُم مِّدْرَاراً وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِكُمْ وَلاَ تَتَوَلَّوْاْ مُجْرِمِينَ
ترجمه :
و (هود ادامه داد) اى قوم من ! از پروردگارتان طلب آمرزش كنيد، سپس به سوى او بازگرديد و توبه نماييد تا او از آسمان پى در پى بر شما باران بفرستد، (چنانكهگويى همه ى آسمان در حال ريزش است ) و نيرويى بر نيروى شما بيفزايد، و (از راهحق ) به خاطر گناه اعراض نكنيد و روى برنتابيد.
پيام ها :
1- استغفار و توبه از گناهان ، واجب است . (استغفروا... توبوا)
2- استغفار از گناهان ، مقدّمه ى بازگشت به سوى خداست . (استغفروا... ثمتوبوا)
3- استغفار و توبه ى فردى ، سرنوشت جامعه را عوض نمى كند، بلكه جامعه بايدمتحوّل شود تا امداد الهى سرازير گردد. (يا قوم استغفروا... توبوا... يرسل )
4- اعمال و عقايد، در رويدادهاى طبيعى مؤ ثّرند. (توبوا... يرسل ) (قوم عاد بهخاطر شرك و گناه ، به كمبود و خشكسالى گرفتار شده بودند)
5 - عوامل طبيعى ، ما را از توجّه به اراده ى الهى بازندارد.(يرسل السماء)
6- نظام و حكومت اسلامى اگر خواهان توسعه اقتصادى است بايد طرح هاى معنوى رادرجامعه توسعه دهد.(توبوا ...يرسل السماء)
7- جزاى دنيوى توبه و بازگشت به سوى خدا، ثروت و قدرت است .(توبوا...يرسل السماء مدرارا و يزدكم قوّة ...)
8- گمان نكنيم كه ايمان به خدا و توجّه به او، به معناى دور شدن ازمال و سرمايه است . (توبوا...يرسل السماء... يزدكم قوة )
(اگر ايمان بياوريم ، نه تنها از اموال ما چيزى مطالبه نمى شود، بلكه به آنهاافزوده نيز مى گردد (يزدكم )
9- با كُرنش در پيشگاه الهى و توبه و استغفار به درگار او، نه تنها كوچك نمىشويم ، بلكه قوى ، بزرگ و عزيزتر هم مى گرديم . (يزدكم قوّة الى قوّتكم)
10- قوم عاد، مردمى نيرومند بودند. (قوّة الى قوّتكم )
11- اگر قدرتِ ايمان ، به قدرت جسمانى اضافه گرديد،كامل مى شويم . (قوّة الى قوّتكم )
12- بوجود آوردن جامعه اى سالم وبرخوردار از نعمت ونيرومند، از اهداف اديان آسمانىاست . (يا قوم ...توبوا... يزدكم قوّة الى قوّتكم )
13- قدرت اقتصادى ، زمينه ساز ساير قدرت هاست .اوّل (يرسل السماء) آنگاه (يزدكم قوّة الى قوّتكم )
14- در تبليغ بايد از شيوه ى تشويق نيز استفاده كرد.(توبوا...يرسل ... يزدكم قوّة الى قوّتكم ) (بيان نتايجِ مادّى ، در راه رسيدنبه هدف ، مانعى ندارد)
15- روى گردانى از انبيا وبى اعتنايى به راه آنها، جُرم وگناه است . (مجرمين )
تفسير آيه : (53) قَالُواْ يَهُودُ مَا جِئْتَنَا بِبَيِّنَةٍ وَمَا نَحْنُ بِتَارِكِىَّ ءَالِهَتِنَا عَنقَوْلِكَ وَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ
ترجمه :
(مشركان ) گفتند: اى هود! تو دليل روشنى براى ما نياورده اى و ما به خاطر سخنان تو،از خدايانمان دست بر نمى داريم و ما از ايمان آورندگان به تو نيستيم .
پيام ها :
1- كسانى كه در برابر سنگ و چوب عبادت مى كنند و هيچدليل معقولى براى كار خود ندارند، پيامبرى را كه سيره اش ارائه معجزه ودليل روشن است ، زير سؤ ال مى برند!؟(ما جئتنا ببيّنة )
2- حرف اصلى كفّار اين بود كه ما به خاطر ((حرف تو)) دست از بت هايمان بر نمىداريم ، نه به جهت نبودن دليل . (تاركى آلهتنا عن قولك )
نشانه ى اينكه آنها دنبالدليل نبودند، آن است كه دوبار گفتند: (و ما نحن بتاركى آلهتنا، و ما نحن بمؤ منين)
3- انبيا در اوّلين مرحله از دعوتشان ، با سرسختى مشركين مواجه مى شدند، ولى هرگزدست از تبليغ برنمى داشتند.(ما نحن بمؤ منين )
تفسير آيه : (54) إِن نَّقُولُ إِلا اعْتَرَيكَ بَعْضُ ءَالِهَتِنَا بِسُوَّءٍ قَالَ إِنِّىَّ اءُشْهِدُاللّه َوَاشْهَدُوَّاْ اءَنِّى بَرِىَّءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ
ترجمه :
(ما حرفى نداريم ) مگر اينكه مى گوييم : بعضى از خدايان ما به تو زيان رسانده (وعقلت را ربوده اند، زيرا مورد خشم بت ها قرار گرفته اى . هود) گفت : همانا من خدا را بهشهادت مى طلبم و شما (نيز) شاهد باشيد كه من از آنچه شريك (خدا) قرار مى دهيدبيزارم .
تفسير آيه : (55) مِن دُونِهِ فَكِيدُونِى جَمِيعاً ثُمَّ لاَ تُنظِرُونَ
ترجمه :
از هر چه غير اوست (و شما آن را مى پرستيد تبرئه مى جويم )، پس همگى بر عليه منتوطئه كنيد و مرا مهلت ندهيد، (تا معلوم شود كه نه از شما و نه ازبت هايتان هيچ كارىساخته نيست ).
نكته ها :
O كلمه ى ((اِعتراء)) به معناى اعتراض و اصابت است .
O حضرت هود براى اثبات پوچى قدرت هاى خيالى بت پرستان ، آنان را به مبارزهطلبيد، همان گونه كه حضرت نوح عليه السّلام به مردم گفت : (فاجمعوا امركم وشركائكم ثم لايكن امركم عليكم غمّة ، ثم اقضوا الىّ و لاتنظرون )(79) شما هركارى مى خواهيد انجام دهيد، ولى بدانيد كه ضررى به من نخواهد رسيد، پيامبر اسلام نيزمى فرمود: (قل ادعوا شركائكم ثم كيدون فلاتنظرون )(80)
پيام ها :
1- قوم عاد بر اين باور بودند كه هر بت و معبودى از آنها در بخشى از امور جهانكارآيى دارد. (بعض الهتنا)
2-نسبت جنون دادن به انبيا و سنّت شكنان و مصلحان جامعه كه بر عليه خرافات قيامكرده اند، امر تازه اى نيست . (اعتراك ...بسوء)
3- اعلام برائت و بيزارى از شرك و افراد مشرك ، سيره و روش انبياى الهى بوده است .(برئ ممّا تشركون )
4- در برابر خرافات بايد قاطعانه ايستاد. (انّى برىٌ مما تشركون )
5- مبارزه طلبى هود عليه السّلام ، دليل حقّانيّت وقاطعيّت او وراه اوست . (فكيدونى...)
6- انبيا از هيچ قدرتى نمى ترسند. (فكيدونى جميعاً)
7- بت ها هيچ قدرتى ندارند. (فكيدونى جميعاً)
تفسير آيه : (56) إِنِّى تَوَكَّلْتُ عَلَى اللّهِ رَبِّى وَرَبِّكُمْ مَّا مِن دَآبَّةٍ إِلا هُوَءَاخِذٌبِناصِيَتِهَآإِنَّ رَبّى عَلَى صَرَطٍ مُّسْتَقِيمٍ
ترجمه :
همانا من بر خداوندى كه پروردگار من و شماستتوكّل كرده ام ، (زيرا) هيچ جنبنده اى نيست ، مگر آنكه او مهارش را گرفته (و بر اوتسلّط دارد، امّا سلطه اى عادلانه وحق جويانه ) بدرستى كه پروردگار من بر صراطمستقيم است .
پيام ها :
1- توجّه به ربوبيّت همه جانبه خدا، زمينه ىتوكّل براوست .(توكّلت ... ربّى وربّكم )
2- توكّل ، زمينه ى شجاعت است . (فكيدونى جميعا... انى توكّلت ) (با تكيه واتكال بر خداوند، مى توان در برابر جهانى ايستاد)
3- هيچ جنبنده اى بدون اراده ى خداوند، قادر بر ضرررسانى به ديگرى نيست .(فكيدونى جميعا... ما من دابّة الاّ و هو آخذ بناصيتها)
4- خداوند، هم بر همه چيز سلطه ى كامل دارد و همعادل است . (آخذبناصيتها، على صراط مستقيم )
5- بر كسى تكيه كنيم كه علاوه بر قدرت ، عدالت نيز داشته باشد. (توكّلت ،آخذ ، على صراط مستقيم )
6- در مقابل عناد و لجاجت كفّار، بايد از قهر وعدل الهى سخن گفت . (آخذ بناصيتها، على صراط مستقيم )
تفسير آيه : (57) فَإِن تَوَلَّوْاْ فَقَدْ اءَبْلَغْتُكُمْ مَّآ اءُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ وَيَسْتَخْلِفُرَبِّىقَوْماً غَيْرَكُمْ وَلاَ تَضُرُّونَهُ شَيْئاً إِنَّ رَبِّى عَلَى كُلِّ شَىْءٍ حَفِيظٌ
ترجمه :
پس اگر شما (از دعوتم ) روى برگردانيد، پس براستى كه من آنچه را كه به خاطر آنبه سوى شما (ماءمور و) فرستاده شده ام ، به شما رسانده ام و پروردگارم گروهديگرى را جانشين شما خواهد كرد، و شما هيچ ضررى به او نمى رسانيد. هماناپروردگارم بر هر چيزى نگهبان است .
پيام ها :
1- انبيا پس از دعوت و ابلاغ امر الهى ، با مردم اتمام حجّت مى كنند.(فان تولّوا فقدابلغتكم )
2- مسئوليّت مبلّغ ، بيان معارف دينى است ، نه اجبار مردم بر آن . (فان تولّوا فقدابلغتكم )
3- مبلّغ دين و رهبر امّت نبايد اعراض مردم را نشانه ى ضعف و شكست خود به حساب آورد.(فان تولوا فقد ابلغتكم )
4- استقرار يا انقراض امّت ها، بدون حساب و تصادفى نيست ، بلكه تابع يك سرىسنّت هايى است كه خداوند حاكم فرموده است . (يستخلف ربى قوماً غيركم )(شرك ، گناه و مخالفت با انبيا، از عوامل نابودى جامعه ها و تحوّلات تاريخى است )
5- كفر، سرپيچى ، مرگ و نابودى ما، ضررى را متوجّه خداوند نمى سازد. (انتولّوا، يستخلف ... غيركم و لا تضرّونه )
6- خداوند بر همه چيز و همه كس حافظ است ، لذا كفر و توطئه ى ما بر خداوند ضررىنمى رساند. (انّ ربّى على كلّ شى حفيظ )
تفسير آيه : (58) وَلَمَّا جَآءَ اءَمْرُنَا نَجَّيْنَا هُوداً وَالَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَنَجَّيْنَهُممِّن ْعَذَابٍ غَلِيظٍ
ترجمه :
و زمانى كه فرمان (قهر) ما آمد، هود و كسانى را كه با او ايمان آورده بودند، به رحمتخود نجات داديم و از عذاب سخت رهايشان ساختيم .
پيام ها :
1- همان گونه كه نزول عذاب به فرمان خداوند است ، نجات از آن نيز به اراده ى اوست. (نجّينا)
2- پيامبران و ياورانشان از قهر الهى مصون هستند. (نجّينا هوداً و الذين آمنوا معه )
3- صرف ايمان به انبيا، كافى و كارساز نيست ، بلكه همراه بودن و حمايت از آنان نيزلازم است . (م عه )
4- سرچشمه ى رحمت ، اوست (رحمة منّا) امّا سرچشمه ى قهر و غضب اوعمل ماست . ( عذاب غليظ) و نفرمود: ((عذاب منّا))
5- تكرار كلمه ى نجات ، شايد رمز آزادى از قهر خداوند در دنيا و آخرت باشد.(نجّينا)
6- بادها نيز ماءموران الهى هستند. (امرنا)(81)
تفسير آيه : (59) وَتِلْكَ عَادٌ جَحَدُواْ بَِايَتِ رَبِّهِمْ وَعَصَوْاْ رُسُلَهُ وَاتَّبَعُوَّاْ اءَمْرَكُلِّ جَبَّارٍعَنِيدٍ
ترجمه :
و آن قوم عاد، آيات پروردگارشان را منكر شدند و پيامبرانِ او را نافرمانى كرده و ازفرمان هر ستمگر لجوجى پيروى نمودند.
پيام ها :
1- تاريخ پيشينيان فرا روى شماست ، چرا عبرت نمى گيريد؟(تلك )
2- انكار يك پيامبر، به منزله ى انكار تمامى انبياست .(82)(عصوا رسله )
3- خطراتى كه يك جامعه را تهديد مى كند عبارتند از:
الف : كفر به آيات الهى . (جحدوا بايات ربّهم )
ب : نافرمانى از انبيا و رهبران حقّ. (عصوا رسله )
ج : پيروى از طاغوت ها. (اتبعوا امر كلّ جبّار)
4- كسى كه پيرو پيامبران معصوم عليهم السّلام نباشد، پيرو ستمگران لجوج خواهد شد.(عصوا رسله ...اتبعوا امر كلّ جبار)
5- اجبار جبّاران ، به خاطر اطاعت كردن توده ها است . (اتّبعوا... جبّار)
تفسير آيه : (60) وَاءُتْبِعُواْ فِى هَذِهِ الدُّنْيَا لَعْنَةً وَيَوْمَ الْقِيَمَةِ اءَلاََّ إِنَّ عَاداًكَفَرُواْرَبَّهُم ْاءَلاَ بُعْداً لِّعَادٍ قَوْمِ هُودٍ
ترجمه :
و (سر انجام ) در اين دنيا و در روز قيامت ، لعنت (و قهر الهى ) در پى ايشان شد. بدانيدكه قوم عاد به پروردگارشان كفر ورزيدند. آگاه باشيد كه بر عاد، قوم (حضرت )هود لعنت باد.
نكته ها :
O از آيه ى 50 تا آيه ى 60 اين سوره ، مربوط به قوم عاد بود. اين قوم از نژادعرب و ساكن جزيرة العرب بودند و در تورات موجود، نامى از آنها ديده نمى شود. طبقآياتى از سوره هاى مباركه قمر، الحاقّه ، اعراف ، سجده ، شعرا، آنها مردمى رشيد و بلندقامت و داراى شهرهاى آباد و تمدّنى بى نظير بوده اند. (اِرمَ ذات العماد التى لم يخلقمثلها فى البلاد) از نظر اعتقادى ، بت پرست و تابع طاغوت بودند. حضرت هود عليهالسّلام آنان را به خداپرستى و توحيد دعوت كرد، امّا آنها نپذيرفتند و با قهر خداونداز طريق باد تند و سوزنده اى نابود شدند.
قوم عاد داراى دو گروه عاد اولى و عاد ثانى بودند كه عاد ثانى ، هفتصدسال قبل از حضرت مسيح عليه السّلام در احقاف (منطقه اى در حجاز) يا يمن زندگى مىكردند.(83)
پيام ها :
1- كسى كه آيات الهى را انكار و پيامبران خدا را نافرمانى و از طاغوت پيروى كند، ازرحمت الهى دور است . (و اُتبعوا... لعنة )
2- بدنامى در دنيا، يك كيفر الهى است . (و اتبعوا فى هذه الدنيا لعنة )
3- شعارِ ((مرگ بر ستمگر))، يك شعار قرآنى است . (الا بُعداً لعاد)(84)
تفسير آيه : (61) وَإِلَى ثَمُودَ اءَخَاهُمْ صَلِحاً قَالَ يَقَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَهٍغَيْرُه ُهُوَ اءَنْشَاءَكُم مِّنْ الاَْرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوَّاْ إِلَيْهِ إِنَّرَبّى قَرِيبٌ مُّجِيبٌ
ترجمه :
و به سوى قوم ثمود، برادرشان صالح (را فرستاديم ) او گفت : اى قوم من ! خداىيگانه را بپرستيد كه جز او معبود ديگرى براى شما نيست . اوست كه شما را از زمينپديد آورد و از شما خواست تا در آن آبادى كنيد، پس ، از او آمرزش بخواهيد، سپس بهسوى او بازگرديد، همانا پروردگار من نزديك واجابت كننده است .
نكته ها :
O حضرت صالح عليه السّلام سوّمين پيامبرى است كه پس از حضرت نوح و هودعليهما السّلام به رسالت رسيده است .
پيام ها :
1- رابطه ى انبيا با مردم ، رابطه اى برادرانه بوده است . (اخاهم )
2- بهتر است مبلّغ ، از اهالى همان منطقه ى مورد تبليغ باشد. (اخاهم )
3- هدف همه ى انبيا، پرستش خداى يگانه است . (اعبدوا اللّه ، مالكم من اله غيره )
4- دليل و فلسفه ى عبادت خداوند، لطف بيكران او به انسان هاست . (اعبدوا، انشاءكم)
5- سرچشمه ى آفرينش انسان از خاك است . (انشأ كم من الارض )
6- اسلام ، دين جامع بين دنيا و آخرت است .(هم آباد كردن زمين ، هم استغفار و توبه )(واستعمركم فيها فاستغفروه )
7- خواست خداوند، عمران و آبادى زمين است . (واستعمركم فيها)
8- معبود موحّدان ، داراى فهم و شعور، علم و قدرت ، شنوايى و جوابگويى به آنهاستكه اين موارد در بُت ها نيست . (قريب مجيب )
9- برگشت به سوى خداوند، آسان و توبه زمينه ى تقرّب به خداست . (توبوااليه انّ ربّى قريب مجيب )
10- اگر استغفار و توبه بود، خداوند مى پذيرد. (توبوا... قريب مجيب )
11- خداوند به همه نزديك است ، اين ما و افكار و رفتار ماست كه سبب دورى ما از خداوندمى شود. (ربّى قريب مجيب )
تفسير آيه : (62) قَالُواْ يَصَلِحُ قَدْ كُنتَ فِينَا مَرْجُوّاً قَبْلَ هَذَآ اءَتَنْهَنَآ اءَننَّعْبُدَمايَعْبُدُ ءَابَآؤُنَا وَإِنَّنَا لَفِى شَكٍّ مِّمَّا تَدْعُونَآ إِلَيْهِ مُرِيبٍ
ترجمه :
(قوم ثمود) گفتند: اى صالح ! تو براستىقبل از اين در ميان ما مايه ى اميد بودى ، آيا (اينك ) تو ما را از پرستش آنچه پدرانمان مىپرستيدند نهى مى كنى ؟ همانا كه ما نسبت به آنچه ما را به آن مى خوانى در شكى هستيمكه ما را به تو بد گمان كرده است .
نكته ها :
O كفّار ابتدا به حضرت صالح عليه السّلام گفتند: تو مايه ى اميد ما بودى و ماتو را دوست مى داشتيم ، تا شايد بدين وسيله او براى حفظ روابط حسنه ى گذشته ، ازدعوت آنها به يكتاپرستى دست بردارد.
پيام ها :
1- مبلّغ بايد خوشنام و خوش سابقه باشد.(مرجّوا)
2- تمجيد و ستايش منحرفان ، ما را در دعوت به حقّ سست نسازد. (قدكنت فينامرجوّاً) (تعريف و تمجيد دشمنان ، بى غرض نيست )
3- انبيا، خط شكنان عقايد خرافى هستند.(اءتنهانا)
4- عقايد انسان نبايد صرفاً براساس رفتار نياكان و گذشتگان باشد. (نعبد مايعبد آباؤ نا)
5- فرهنگ انسان ها در طول قرون متمادى ، بهم پيوسته و آميخته شده اند. (نعبد مايعبد آباؤ نا)
6- مردم براحتى از عقايد و باورهاى نياكان خويش دست برنمى دارند.(توقّع اصلاحفورى نبايد داشت ) (انّنا لفى شك )
7- هر كلام و طرح تازه اى ، براى عدّه اى از مردم مشكوك و مورد ترديد است . (انّنالفى شك )
8- اگر شك ، مقدّمه و زمينه ى تحقيق و ارشاد نباشد، بزرگ ترينعامل ركود و سقوط خواهد گرديد. (شك ...مريب )
تفسير آيه : (63) قَالَ يَقَوْمِ اءَرَءَيْتُمْ إِن كُنتُ عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّى وَءَاتَنِى مِنْهُرَحْمَةًفَمَن يَنصُرُنِى مِنَ اللّهِ إِنْ عَصَيْتُهُ فَمَا تَزِيدُونَنِى غَيْرَتَخْسِيرٍ
ترجمه :
(صالح ) گفت : اى قوم من ! آيا نظر شما اين است كه اگر من از طرف پروردگارم معجزهداشته باشم واز جانب او مشمول رحمت شده باشم ، (لب فروبندم و تبليغ نكنم ؟) پس اگر من خدا را معصيت كنم (و رسالت الهى را انجام ندهم )، چه كسى مرا در برابر (قهر)او يارى خواهد كرد؟ پس شما جز خسارت و زيان چيزى به من نمى افزاييد.
پيام ها :
1- اديان آسمانى و رهبران الهى ، نه با زور و تهديد وجهل ، بلكه با بيّنه ، معجزه و دليل هاى روشن ، مردم را به خدا و توحيد دعوت مى كنند.(بيّنة من ربّى )
2- مقام نبوّت ، يك رحمت ويژه ى الهى بر بندگان خاص است .(وآتانى منه رحمةً)
3- پيامبران در صورت سهلانگارى در رسالت ، گرفتار قهر الهى مى شوند. (فمن ينصرنى من اللّه انعصيته )
4- با خيالِ خوشايند مردم وحمايت آنان ، دست از خدا وراه او برنداريم كه مردم منحرف ، جزخسارت چيزى به ديگران نمى افزايند.(فماتزيدوننى غير تخسير)
5- مخالفت با حق ، خسارت است . (تخسير)
تفسير آيه : (64) وَيقَوْمِ هَذِهِ نَاقَةُ اللّهِ لَكُمْ ءَايَةً فَذَرُوهَا تَاءْكُلْ فِىَّ اءَرْضِ اللّهِوَلاَتَمَسُّوهَا بِسُوَّءٍ فَيَاءْخُذَكُمْ عَذَابٌ قَرِيبٌ
ترجمه :
و (صالح در بيان معجزه ى خود گفت :) اى قوم من ! اين شتر ماده (كه به اراده ى ) خداوند(آفريده شده ) معجزه اى براى شماست ، پس او را آزاد بگذاريد تا در زمين خدا (چرا كند واز مراتع و علف هاى آن ) بخورد، و آزارى به او نرسانيد كه بزودى عذاب (الهى ) شمارا فرا خواهد گرفت .
نكته ها :
O ناقه ى حضرت صالح از جهات زيادى استثنايى بود:(85)
1- از دل كوه بيرون آمد، 2 بدون تماس با شتر نر حامله بود، 3 يك روز تمام آبروستا را مى خورد، 4 به اندازه نياز مردم منطقه شير مى داد، 5 مردم هيچ مسئوليّتى درقبال او نداشتند.
O حضرت صالح عليه السّلام به مردم فرمود: من از بُت هاى شما چيزى درخواستمى كنم و شما نيز از خداى من چيزى بخواهيد، هر كدام از بت ها و خداوند كه پاسخ مثبتدادند، همگى او را مى پرستيم . مشركين پذيرفتند. خواسته آنان اين بود كه همين الا ن يكشتر ماده در حالى كه حامله هم باشد از دل اين كوه بيرون بيايد. خداوند درخواست آنان رااجابت فرمود و شتر با تمام اين شرايط از ميان كوه خارج شد.(86)
پيام ها :
1- دليل و معجزه ى پيامبر الهى بايد براى مردم ، محسوس ،قابل فهم و در معرض ديد باشد.(هذه )
2- دست قدرتِ خداوند باز و او سبب ساز است و مى تواند خروج شترى را ازدل كوه ، معجزه ى پيامبرى قرار دهد. (هذه ناقة اللّه )
3- ناقه ى صالح ، معجزه اى بزرگ بود. (ناقة اللّه لكم آية )
4- بايد به مقدّسات احترام گذاشت .(فذروها ، لاتمسّوها)
5- اهانت به مقدّسات ، عذاب فورى خداوند رابدنبال دارد.(عذاب قريب )
|
|
|
|
 |
|
 |
|
