1-  اعراف /29.
2-  بحارالنوار جلد 82، ص 164.
3-  حج / 40.
4-  اعراف /29
5-  مستدرك الوسائل ، جلد 3، ص 447، باب 54، روايت 20.
6-  وسائل الشيعه ، جلد 3، ص 483، باب 4، حديث 1.
7-  توبه /18.
8-  من لا يحضره الفقه ، جلد 1، باب فضل المساجد، ص 235، ش 703.
9-  پرنداى كه جثه او به اندازه كبوتر و شبيه فاخته و قمرى است .
10-  وسائل شيعه ، ج 4 ص 478 روايات 2.
11-  بقره /114.
12-  تفسير نمونه جلد 1 ص 291.
13-  طبق نقل ديگر دحيه كلبى تاجرى بودكه مى رفت شام ، گندم و آرد وجو و...به مدينه مى آورد و وقتى كاروان او به مدينه مى آمد،طبل مى كوبيد تا مردم از آمدن كاروان مطلع گردند (نورالثقلين ج 5ص 329)
14-  اقتباس از تفسير كشاف جلد 4 ص 329 (بايد توجه داشت كه هنگام اين جريان ،هنوز دحيه كلبى مسلمان نشده بود)
15- منتخب قواميس الدر(ملا حبيب الله كاشانى ) ص 144.
-بايد توجه داشت كه رياكارى ، در روايات اسلامى با تعبير شرك پنهان عنوان شده است ، و در قرآن در آيات متعددى دستور به اخلاص داده شده و از رياكارى نهىشده است ، از جمله در سوره ماعون آيه 4تا 7 مى خوانيم : واى برنمازگزاران ، آنانكه ازنماز غفلت مى كنند، آنانكه ريا مى كنند و زكاتمال خود را نمى پردازند.
16-  شرح مكاسب سيد محمد كلانترى ، جلد 1، صفحه 130.
17-  اقتباس با توضيحى از نگارنده از كتاب منتهىالامال جلد 1 پاورقى صفحه 323.
18-  شرح طبرسى ماجرا در كتاب احتجاج طبرسى جلد 1 ص 59 به بعد آمده است .
19-  شرح طبرسى ماجرا در كتاب احتجاج طبرسى جلد 1 ص 59 به بعد آمده است .
20-  شرح اين ماجرا در كتاب احجاج طبرسى جلد 1 ص 59 بعد آمده است .
21-  سرگذشتهاى ويژه امام خمينى جلد 55.
22-  اقتباس از مجله حوزه شماره 43 44 ص 242.
23-  سرگذشتهاى ويژه امام خمينى قدس سره شريف جلد 1 ص 65.
24-  داستانها و پندها جلد 5 صفحه 133 و درس سخنورى صفحه 34 جلد سوم .
25-  مجموعه ورام ، جلد پ ، ص 2 .
26-  اصول كافى ، ط آخوندى ، جلد 1 ص 396.
27-  اقتباس از قصص العلماء، ص 57.
28-  گفتارى معنوى ، ص 156.
29-  معراج سبز ص 81.
30-  اقتباس از ناسخ التواريخ حضرت على عليه السلام جلد 5 ص 220.
31-  فروغ كافى جلد 6 ص 48.
32-  نفائس الاخبار ص 286.
33-  حكايات برگزيده از زندگى علماء با سلاطين ص 74.
34-  سرگزشتهاى ويژه امام خمينى جلد 2 ص 100.
35-  صحيح بخارى ، جلد 5 ص 8 (به نقل از فاطمه زهرا با شخصيت ترين بانوىجهان ) .
36-  سوره طه آيه 25 تا 32.
37-  ناسخ التواريخ حضرت على جلد 1 ص 278 -اين روايت با مختصر تفاوتى ازكتب معتبر شعيه و سنى نقل شده است ، براى اطللاع بيشتر به كتاب احقاق الحق جلد 2 (ص) 39 تا 41 و كتاب الغدير جلد دوم مراحعه گردد.
38-  اقتباس از معجم البلدان ، جلد 2، ص 196 (واژه جيان ).
39-  خلوتگاه راز صفحه 203 (راه تكامل جلد 3 (ص 102).
40-  به نقل از تهذيب الاحكام 3/258.
41-  اقتباس از تفاسير به خصوص مجمع البيان جلد 5 صفحه 72 و الميزانجلد ص 419.
42-  مروج جلد 4 ص 158.
43-  مقاتل الطالبين ص 464.
44-  داستان دوستان جلد سوم ص 42 .
45-  بهداشت مسجد ص 24.
46-  بهداشت مسجد ص 24.
47-  اقتباس از زندگانى آيت الله برجردى ، ص 173 - 167.
48-  بحار ط قديم جلد ص 746.
49-  وسائل الشيعه ، جلد 5 ص 378.
50-  گلزار اكبرى و لاله زار منبرى ، گلشن هشتاد و نهم ص 526.
51-  اقتباس از كتاب اسره المجدد الشيرازى ص 60 تا 64.
52- اقتباس از كتاب اسره المجدد الشيرازى (ص 60 تا 64.
53-  اقتباس و نقل از حضرت آيت الله حسين نورى .
54-  از لابلاى گفته ها ص 267.
55-  از لابلاى نكته ها ص 365.
56-  كشكول ممتاز ص 179.
57-  داستان و راستان ص 69 (وسائل ج 2 ص 494.
58-  حكايتهاى شنيدنى جلد 1 ص 143.
59-  در سايه آفتاب ص 47.
60-  در سايه آفتاب ص 17.
61-  هماى سعادت جلد 2، صفحه 86.
62-  نماز از ديدگاه قرآن و حديث ص 131.
63-  داستانهاى شگفت ، ص 77 و 78.
64-  روزنامه رسالت دوم آبان 1372.
65-  در سايه آفتاب ص 57
66-  سفينه البحار جلد 1 ص 161.
67-  پيشانى سوخته ص 52
68-  سرگذشتهاى ويژه از زندگى امام خمينى قدس سره شريف جلد ص 65.
69-  داستانهاو حكايتهاى نماز ص 160.
70-  احتجاج طبرسى جلد 1 ص 145.
71-  برادر على رضا يعقوبيان - تيپ يكم ، لشكر 27 حضرترسول صلى الله عليه وآله - پيشانى سوخته ص 55 .
72-  سوز سحرگاهى ص 13 و سيماى فرزانگان ص 171 و مجموعه مقالات ص156.
73-  نجوم السماء ص 408.
74-  سيماى فرزانگان ص 169.
75-  شنيدنيهاى ص 13 .
76-  نمونه هايى از تاءثير و نفوذ قرآن ص 186.
77-  سيماى فرزانگان ص 164 ( آقا بزرگ (ص 7).
78-  محجة البيضاء، جلد 8، ص 275 - 275.
79-  بهلول عاقل جلد 3 ص 57.
80-  ارشاد مرحوم مفيد، طبح قديم ص 32 تا 34.
81-  جامع النورين ص 237.
82-  چنانكه مطابق روايات امام معصوم فرمود: دعاء اسلحه مؤ من است .پ
83-  من لا يحضره الفقيه جلد 4، ص 70، حديث 20.
84-  استعداذه شهيد دستغيب ص 143
85-  همان مدرك ص 54.
86-  تتمه المنتهى ص 57.
87-  تتمه المنتهى ص 57.
88-  قرآن سوره اعراف آيه 31.
89-  وسائل شيعه جلد 3 (ابواب احكام الملابس )
90-  نفائس الاخبار ص 57.
91-  مجموعه ورام جلد 2 ص 230.
92-  داستان و راستان جلد 1 (ص 144.
93-  شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد جلد 6 - ص 113.
94-  منتهى الامال جلد د.م ص 587.
95-  هزار و يك دليل ص 772.
96-  اقتباس از تفسير ابوالفتوح رازى جلد 5 ص 299.
97-  احجاج طبرسى جلد 1 ص 307، 308 -الغدير جلد 7 ص 178.
98-  از لابلاى گفته ها ص 56.
99-  فضيلتهاى فراموش شده ص 124.
100-  داستانهاى شگفت انگيز ص 43.
101-  داستانهاى عبرت انگيز ص 233.
102-  پيكار اسلام با اسراف ، ص 133. پ
103-  الغارات جلد 1 ص 89.
104-  سرگذشتهاى ويژه زندگى امام خمينى قدس سره شريف ص 125.
105-  حاج آقا محقق - نمايندگى ولى فقيه در دانشكده دافوس سپاه - پيشانىسوخته ص 139.
106-  از لابلاى نكته ها ص 270.
107-  ترجمه كشكول شيخ بهايى ، ص 7.
108-  داستانها و پندها، جلد 10 ص 139.
109-  من لا يحضره الفقيه ط جديد، جلد 1، ص 132 (احكام الاموات حديث 347)
110-  اصولكافى ، جلد 2، ص 140 - كتاب الايمان و الكفر باب الكفاف .
111-  تاريخ طبرسى ، جلد 6، ص 2238.تاريخكانل
112-  ص 428.(تحقيق محمد ابولفضل ابراهيم ، ط دالمعارف مصر).
113-  داستانها و پندها، جلد 1، ص 87.
114-  داستانها و پندها، جلد9 ص 58.
115-  تفسير روح المعانى ، جلد 28، ص 25.
116-  عنالصادص عليه السلام : من رضى بدون الشرف من المجلس لممزل الله عز و جل و ملائكته يصلون عليه حتى يقوم ( تفسير الفرقان ، جلد 27، ص207، به نقل از كافى ).
117-  داستانها و پندها، جلد 3، ص 60.
118-  ترجمه الغدير 7/294 - 295، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 1/13.
119-  نورالبصار شبلنچى ، ص 179، احقاق الحق جلد 12، ص 424.
120-  لثانى الا خبار، صفحه 330.
121-  سوره حجرات ، آيه 6.
122-  سفينة البحار، جلد 2، ص 688.
123-  يك صد داستان خواندنى ص 50.
124-  داستانهايى از زندگى علماء ص 44.
125-  ارشاد مفيد، ص 304 اعلام الورى ، ص 332. احقاق الحق ، جلد 12، ص 427.الفصول المهمه ، ص 289.
126-  ترجمه الغدير 16/131 به نقل از شرح ابن ابى الحديد 1/241.
127-  ترجمه الغدير 16/131 به نقل از شرح ابن ابى الحديد 1/241.
128-  سوره احزاب ، آيه 59.
129-  به نقل از تفسير الميزان ، جلد 16، ص 344.
130-  همان منبع به نقل از الدر المنثور.
131-  وسائل الشيعة ، جلد 5، ص 413، باب 23 از باب صلاة ،روايت 11 .
132-  سرگذشتهاى ويژه امام خمينى قدس سره شريف ، جلد 1 ص 38.
133-  ايمان ، جلد 1، ص 20.
134-  الاحتجاج ، جلد 1 ص 134.
135-  آينه داران خورشيد، ص 137.
136-  بحارالنوار
137-  سرگذشتهاى ويژه زندگى امام خمينى قدس سره شريف ص 136.
138-  آيا شاهان و رؤ ساء جمهوريهاى جهان عاملان حريق مسجد القصى قبلهاول مسلمانان و مسببان قتل هزاران نفر مسلمان راسياست و تنبيه خواهند نمود؟!
139-  گلزار اكبرى و لاله زار منبرى تاءليف مرحوم نهاوندى گلشن هفتاد و پنجم ص465 - 466 با دوباره نويسى و حك و اصلاح ما.
140-  سرزمين و مردم تركيه ترجمه على اصغر بهرام بيگى ص 76 - اين مسجديكى از مساجد معروف در جهان اسلام است واز احترام خاصى در نزد مسلمانان برخوردار استزيرا نشانه و يادگارى از دوران عظمت اسلام و مسلمانان مى باشد، ولى باكمال تاسف كمال آتاترك بنيانگزار تركيه نو كه مغزى شستشو ديده از نوع مغزهاىشستشو ديده غربى داشت اين مسجد را تبديل به موزه نمود تا بجاى نمازگزاران پاك ومسلمان ، مسيحيان و جهانگردان آلوده جسم و آلوده روح و آلوده فكر در درون آن به گردشو تماشا بپردازند؛ ولى اخيرا در يكى از جرايد خبرى ديدم كه باعث خوشوقتى واميدوارى من شد از اين كه جوانان دست راستى تركيه تظاهرات عظيمى بر پا داشت و ازدولت وقت تقاضا نموده اند كه موزه مزبور مجددا به مسجدتبديل شود.
141-  از لابلاى گفته ها ص 81.
142-  از لابه لاى گفته ها ص 156.
143-  حكايتهاى امر به معروف و نهى از منكر ص 88.
144-  سرگذشتهاى ويژه از زندگى استاد مطهرى قدس سره شريف ص 88.
145-  قصص العلماء
146-  الغدير، جلد 1، 260 - القعد الفريد جلد 2 ص 301.
147-  نفس المهوم ، صفحه 284.
148-  در اين باره مراة الاحوال و روضات الجنات و خانواده در اسلام مراجعه شود.
149-  اقتباس از مجالس المؤ منين ، جلد 1، ص 203 -تنقيحالمقال .
150-  اثناه الهداة جلد 7 ص 101 - در اينجا اين سؤال پيش مى آيد كه : با كشته شدن شيطان ، ديگر آزادى اراده نيست و بشر همچونفرشتگان مجبور به اطاعت خواهد بود.در پاسخ اين سؤال بعضى گفته اند: منظور از كشته شدن شيطان اين است كه : هنگام ظهور امام زمان (ع )ديگر حناى شيطان رنگ ندارد، او و بچه هايش در برابر امام زمان (ع ) و ياران مخلص ‍ديگرش ، همچون شب پرده هايى در برابر تابش خورشيد عالمتابند.در اين صورت حقيقتامرگ شيطان فرا رسيده است .
151-  ابن هشام 1/494 بعضى گفته اند چارده شب در قبا مانده اند. ( مجلسى ،بحارالانوار، 16/106).
152-  در مورد اين مسجد رجوع كنيد به كتب تاريخى .
153-  سمهودى ، 1/256-257؛ ابن قيم جوزى ، زاد المعاد فى هدى خير العباد،2/143.
154-  ابو ايوب انصارى يكى از ياران باوفاىرسول خدا صلى الله عليه وآله بود.
155-  ابن هشام ، 1/495؛ابن نجار، اخبار، اخبار مدينةالرسول ، ص 25؛ابن قيم جوزى ، 2/145؛بيهقى ،دلائل النبوه ، 2/187.
156-  ابن هشام 1/498 .
157-  مجلسى ، 19/116؛جعفر مرتضى العاملى ، 3/10.
158-  مقدسى ، البدء و التاريخ ، 4/178.
159-  هر ذرع برابر با 33/49 سانتى متر (ذرع هاشمى ) محاسبه كرده ايم .
160-  ابن هشام ، 33/496 سانتى متر (ذرع هاشمى ) محاسبه كرده ايم .
161-  ابن هشام ، ابن قيم جوزى ، 3/145؛ابن سعد، 1/240 با عبارت فاغفر لانصار و المهاجرة ؛بخارايى در صحيح خود چنين آورده است : اللهم لا خير لا خير الاخرهفاغفر الانصار و المهاجره (صحيح ، جزء، اول ، كتاب الصلوه ، حديث 293-292)
162-  ابن هشام ، 1/497؛ متقى الهندى ، كنزالعمال ، 16، ص 137.
163-  بخاراى ، صحيح (جزء اول كتاب الصلوه ، حديث 408)، ص 203.
164-  ابن هشام ، 1/497، جعفر مرتضى در الصحيح من سيرة النبى الاعظم اشارهدارد كه اين واقعه در توسعه دوم مسجد به دست پيامبر صلى الله عليه وآله صورتگرفته است چرا كه در آن زمان عثمان در حبشه بوده و هنوز به مدينه نيامده بوده است.(همان 3/23-25)
165-  ابن قى جوزى ، 2/146؛ابن سعد، 1/240.
166-  امر الابواب على (ابن حجر عسلانى ، الاصابه ، 2/502؛ابن جوزى ، ص 24.
167-  ابن هشام 1/505؛ابن سعد، 3/22؛ابن جوزى ، ص 14 - جعفر مرتضى بيش ازشصت منبع از منابع اهل سنت وشيعه را كه حديث مواخاة بين پيامبر صلى الله عليه وآله وعلى عليه السلام را نقل كرده اند ذكر نموده است .(الصحيح من سيرة النبى الاعظم3/61-63.)
168-  ابن ابى احديد، شرح نهج البلاغه ، 5/167؛سيد هاشم بحيرانى ، غايهالمرام فى الد الخصام من طريق العام و الخاص ، 564.
169-  واقعه غدير خم را 120 راوى از صحابه ، 84 نفر از تابعين و 360 نف ازعلماء و مورخين سنى و شيعه نقل كرده اند.
170-  بلاذرى ، انساب الاشراف ، 2/108؛ابن شهر آشوب ، المناقب /20، 3 الى44، شيخ مفيد، الرشاد، ص 83.
171-  مائده 67.
172-  حاكم حسكانى حسكانى نيشابورىتشواهدالتنزيل فى قواعد التفضيل ، 1/187 و 1/190.
173-  سمهودى ، وفاء باخبار دار المصطفى ، 1018ب كمونه حسينى ، ص 147.
174-  محسن الامين ، مفتاح الجنات فى الادعيه والاعمال و الصلوات و الزيارات 2/36.
175-  ملاقات با امام زمان عليه السلام ، ص 18 تا 22.
176-  ملاقات با امام زمان عليه السلام ، ص 24 - 33.
177-  بعضى از خانه ها تعلق به شاهزادكگان قاجاريهداشت .در يكى ازآنهاتصوير فرزندان فتحعليشاه و ديوار گچى با رنگ و روغن به طرز ماهرانه ،درقدمهاى بلند نقاشى شده بود.اين تصويرها را با گچ از ديوار جدا ساختند و درموزهحضرت معصومه به يادگار گذارند. 178-  زندگانى آيه الله بروجردى ، ص213.
179-  اقتباس از منتهى الامال ، جلد 2، ص 190.
180-  حكايتهاى شنيدنى ، جلد 5، ص 30
181-  آن را بدين علت ناميده اند كه شمر بن الجوشن بن ذى الجوشن سر مبارك امامحسين عليه السلام را بر اين بپه گذاشته بود
182-  ابراهيم نصرالله ، حلب و التشيع ، ص 31.
183-  تاريخ و اماكن سياحتى و زيارتى سوريه ، ص 272.
184-  ابن جبير الجامع اموى ، تحقيق مطيع الحافظ، ص 13.
185-  تاريخ اماكن سياحتى و زيارتى سوريه ، ص 79.
186-  تاريخ يعقوبى ، جلد 2، ص 50؛پيامبر اسلام صلى الله عليه وآله دكترآيتى ، ص 328.
187-  سوره توبه ، آيه 108. ظاهر برخى از نقلها نيز آن است كه اين آيه شريفهناظر بر مسجد النبى صلى الله عليه وآله است .
188-  وسائل الشيعه ، جلد 10، ص 278، باب 12 از ابواب المزار، حديث 5.
189-  مغازى و اقدى ، ترجمه محمود مهدوى دامغانى ، جلد 1، ص 219.
190-  وسائل الشيعه ، جلد 10، ص 276، باب 12 ار ابواب المزار، روايت 2.
191-  ابن عسقلانى ، فتح البارى بشرح صحيح البخارى 7/144 148-؛عده اىگويند اين واقعه
192-  فاسى الملكى ، شفاء الغرام باخبار البلد الحرام 1/36.
193-  فاكهى ، اخبار مكه ، 4/20-24، ابن هشام ، سيرة النبويه ، 1/421-422، ابنكثير، البدايه
والنهار و النهايه 3/137، ابن حجر عسقلانى ، فتح البارى بشرح صحيح البخارى7/125
194-  بقره 142 و 143.
195-  احمد ياسين الختيارى ، صفحه 138-139، رفعت پاشا، 1/414.
196-  صدوق 2/436؛ياقوت حموى 1/412.
197-  فاكهى ، 4/266؛صدوق ، من لا يحضره الفقيه ، 2/136؛ابن حجره عسقلانى ،المطالب العاليه بزوائد المساتيد الثمانيه 1/374.
198- فاكهى ، 4/268.
199-  عيثومه به معناى كندر و اسپنج است .
200-  فيروز آبادى ، المغانم المطابه فى معالم المطابه ، ص 199؛بخاراى ،صحيح (كتاب الصلواة )، ص 322، حديث 441.
201-  حديث 441
202-  رسالة فى وصف المدينه ، ص 8-16.
203-  سمهودى ، وفاء الوفا باخبار دار المصطفى ، 3/1002؛احمد بنحنبل ، المسند 339و1/324.
204-  ابن هشام سيرة النبويه صلى الله عليه وآله ، 244 و 3/355؛المعارف ، ص70؛ابن طبقاتت الكرى 1/871 و 124 و 2/172 /
205-  سمهودى همان 3/1002.
206-  رفعت پاشا در مراة الحرمين 1/393-393 سير ترميم و تعمير آن را دقيقاشرح داده است .
207-  احمد ياسين الختيارى ، همان ص 137.
208-  احمد ياسين الختيارى ، تاريخ الماصم المدينه المنوره ، ص 125.
209-  سمهودى ، 3/822؛حديث رد الشمس مور فرقين است و كسانى چون ماوردى دراعلام النبوه ، ص 79؛بيهقى در دلائل النبوه ، ابن سبع در شفاء الصدور، سيوطى درجمع الجوامع 5/277 و خصائص الكبرى 183 حافظ قاضى در الشفاء، ابن حجر عسلانىدر فتح البارى 2/1688، گنجى شافعى در كفاية الطالب ، ص 237؛ابن هيثمى درالصواعق المحرقه ، ص 76 آنرا مستند و موثق دانسته اند.
210-  آن دو خواسته كه اجابت كرد اين بود كه خواستم خداوند امت مرا به دو چيزنابود نكند: 1- گرسنگى ، 2- غرق شدن و خداوند مستحبات فرمود. (احمد بنحنبل ، 5/243؛رفعت پاشا، 1/417.) پ
211-  آيات مباهله در قرآن كريم آمده است :قل تعالوا ندع انبائنا و انبائكم ...
212-  ابن هشام ، همان 3/214-223؛ ابن حجر عسلانى ، فتح البارى بشرح صحيحالبخارائى 7/214 الى 320.
213-  ابن هشام ، همان 3/220 طول خندق 10 كيلومتر بوده است كه در حفر آن سههزار مرد شركت داشتند، هر ده نفر نقطه اى را حفر مى كردند و در نقاط مختلف به طورهمزمان كار خود را آغاز كردند؛اين خندق در ظرف بيست روز آماده شد، پيامبر صلى اللهعليه وآله به شخصه بر آن اشراف كامل و همكارى داشته اند.(عمر فروغ ، تاريخصدور السلام و الدوله الامويه ، ص 67.)
214-  فاكهى ، همان 4/18.
215-  الرحله ، همان ص 132.
216-  ازرقى ، 2/442.
217-  رفعت پاشا.
218-  رفعت پاشا، 1/326.
219-  الرحله ، ص 122.
220-  بخارائى ، صحيح ، باب الوقوف بعرفة ، 2/175.
221-  فتح /18.
222-  اين نام را جعرانه نيز خوانده اند.
223-  فاكهى ، 5/62-63.
224-  در ادوار بعدى نيز مورد ترميم و توسعه قرار گرفت و اكنون نيز مساحت آنافزايش يافته است .
225-  فاكهى ، اخبار مكه 5 / 60 - 59.
226-  ازرقى ، اخبار مكه ، 2/470.
227-  رفعت پاشا، مرآة الحرمين ، 2/342-343.
228-  براى اطلاع از فتح مكه و ورود نيروهاى اسلام ر.ك . الكيرى الشافعى ،الدوة المكلله فى فتح مكة المشرفة المجله .
229-  فاسى الملكى 1/28؛فاكهى ، 4/19؛نهروان الملكى ، الاعلام با علام بيتالله الحرام ، ص 453.
230-  فاسى الملكى ، 1/28؛فاكهى ، 4/19؛ نهروانى المكى ، ص 453.
231-  فاكهى 7/27-30.