کتابخانه الکترونيکي انهار

در مصيبت امام حسين عليه السلام
نفرين صديقه زهرا عليهاالسلام

آورده اند كه نابينايى را ديدند كه دستها و پايها بريده ، مى گفت : خداوندا! مرا از آتشدوزخ خلاص ده . گفتند: هيچ عقوبت نمانده است كه با تو نكرده اند
و با اين همه از آتش نجات مى طلبى ؟ گفت : من با آن جماعت بودم كه حسين عليه السلامرا شهيد كردند. من نگاه كردم حسين عليه السلام زير جامه اى داشت ، بندى نيكو در وىبود، خواستم كه بند بيرون كنم ، وى دست راست بر آورد و بند را محكم بگرفت . من دستوى را ببريدم . خواستم كه بند بيرون كنم دست چپ بر آورد و بند بگرفت ، دست چپشنيز ببريدم . هوا تاريك شد و رعد و برق برخاست و لرزه اى بر من افتاد. من بترسيدم وخود را در ميان كشتگان افكندم . خواب بر من غلبه كرد. مصطفى و مرتضى و فاطمه زهراعليه السلام را ديدم كه بر گرد حسين عليه السلام نشسته بودند و نوحه و زارى مىكردند. حسين عليه السلام مادر را گفت : اى مادر! شمر سرم را ببريد و اين ملعون كهاينجا خسبيده ، ببريد. پس فاطمه عليهاالسلام به من نگريست ، گفت : خدايت كوركناد⁽⁸⁷²⁾ و دستها و پايهايت ببراد و در آتش دوزخت كناد. پس از خواب درجستم ، دستهاو پايها بريده و به دو چشم كور شده بودم . از دعاى فاطمه عليهاالسلام هيچ باقىنماند الا آتش دوزخ .

انتقام الهى آورده اند كه نابينايى را ديدند كه مردمان را خبر مى داد از نابينايى خود. گفت : من با آنجماعت بودم كه حسين (بن ) على را شهيد مى كردند. ما ده كس بوديم و من خود هيچ بر وىنزدم . در همان شب به خواب ديدم كه يكى پيش من آمد و گفت :رسول خداى را اجابت كن . گفتم : مرا با وى چه كار؟ آن شخص گريبان من بگرفت و مرابه صحرا برون برد. رسول را ديدم نشسته و حربه اى ⁽⁸⁷³⁾ در دست داشت و نطعى⁽⁸⁷⁴⁾ فرو كرده و آن نه كس را ديدم به زانو در آمده و فرشته اى بالاى سر ايشانايستاده ؛ و تيغ ⁽⁸⁷⁵⁾ آتشين در دست و ايشان را مى كشت . هر گاه كه تيغ بر يكىزدى ، آتش در وى افتادى و بسوختى . چون نوبت به من رسيد، گفتم : يارسول الله ! من هيچ بر حسين نزده ام . گفت : راست گفتى ، اما با ايشان بودى و انبوهايشان را زيادت كردى .
پيش من اى . چون پيش رسول صلى الله عليه و آله رفتم ، طشتى ديدم پر از خون . گفت :اين خون جگر گوشه من حسين است . ميلى ⁽⁸⁷⁶⁾ بر آن خون زد و در چشم من كشيد. من ازخواب در جستم ، به هر دو چشم نابينا بودم .

يزيد سفاك آورده اند كه پسر احمد حنبل ، پدر را گفت : مردمان ما را به ولاء يزيد نسبت مى كنند و مىگويند كه ايشان يزيد را دوست مى دارند. گفت : اى پسر! هر كه ايمان داشته باشد بهخداى و به رسول صلى الله عليه و آله ، به يزيد تولا نكند. گفت : يزيد را لعنت مىكنى ؟
گفت : خداى لعنت كرده است ، چگونه من وى را لعنت نكنم ؟ حق تعالى فرمود كه : فهل عسيتم ان توليتم ان تفسدوا فى الارض و تقطعوا ارحامكم اولئك الذين لعنهم اللهفاصمهم و اعمى ابصارهم ⁽⁸⁷⁷⁾ ؛ يعنى : هيچ شايد اگر شما والىشويد و مستولى گرديد و فساد كنيد در زمين و خون به ناحق ريزيد و قطع رحم كنيد.آنها كه چنين كرده اند، آنهايند كه خدا ايشان را لعنت كرده است و بر وجه خذلان ⁽⁸⁷⁸⁾كور گردانيده . پس يزيد قطع رحم كرد و فسادى كه وى كرد، هيچ كس نكرد و درمدينه چندان خلق را بكشت كه خون به مسجد رسول در آمد، و بفرمود كه حسين (بن ) علىعليه السلام را كه - جگر گوشه مصطفى و مرتضى عليهماالسلام بود - با فرزندان وخويشان وى - به خوارى و زارى - بكشتند، و حرم او را چو بردگان و اسيران ، برشتران بى پالان ⁽⁸⁷⁹⁾ افكندند و در شهرها بگردانيدند. سر حسين عليه السلام وفرزندان او را بر سر نيزه كردند و اسب بر سينه مبارك آن معصوم براندند،استخوانهاى سينه اش به هم در شكستند.

جگر گوشه مصطفى صلى الله عليه و آله آورده اند كه چون حسين (بن ) على عليه السلام را شهيد كردند، عمر سعد پر حيله - عليهاللعنة - فرمود كه حرم امام حسين عليه السلام را بر قتلگاه گذر دادند، ايشان چون آنتنهاى بى سر را ديدند، فرياد بر آوردند و زارى در گرفتند.
زينب عليهاالسلام مى گفت : يا محمداه ! صلى عليك ملائكة السمآاء هذا حسينبالعراء، مرمل بالدماء مقطع الاعضاء، يا محمداه ! بناتك فى العسكرسبايا⁽⁸⁸⁰⁾. وا محمداه ! اين سر حسين توست كه سرش باز بريده اند و تنپاره پاره كرده و بر خاك انداخته اند. وامحمداه ! اين جگر گوشه توست كه سرش برنيزه كرده اند و اينان دختران تو هستند - كه هرگز هيچ نامحرمى قد و بالاى ايشان رانديده است - كه چون اسيران مى برند.
راوى گويد كه به خدا كه از گفتار وى دوست و دشمن در گريه آمدند و اشكها از چشمهاىايشان روان مى شد و آه واويلاه از نهاد ايشان برمى آمد.

مرگ ميان آب و آتش سدى گفت : كه به تجارت به سواد⁽⁸⁸¹⁾ كوفه شدم . شبانگه به خانهاى كه نزول كردم ، سخن قاتلان امام حسين عليه السلام مى رفت . گفتم : الحمدلله كهقاتلان وى هر يك به نوعى مبتلا و هلاك شدند و از ايشان هيچ كس نمانده . آن ملعون كه درخانه وى بودم ، گفت : من از آن جماعتم كه به حرب حسين رفته بودند، به سلامت مى زيمو مرا هيچ نكبت نرسيد. اين بگفت و چراغ تاريك شد. برخاست تا چراغ را اصلاح دهد. آتشدر انگشت وى افتاد. هر چند حيله كرد تا بكشد، نتوانست تا آتش در همه اعضاى وى افتاد.خود را در آب انداخت . آتش ‍ بر بالاى سر وى مى گرديد. هر گاه كه سر از آب برآوردى ، آتش در وى افتادى ، تا چند نوبت اين صورت واقع شد تا در ميان آب و آتش ‍بسوخت و به دوزخ شد.

در فضيلت توبه به درگاه حق
توبه بى طاعت آورده اند كه در روزگار پيشين ، مردى ظالم وقتال ⁽⁸⁸²⁾ بود. نود و هفت خون به ناحق كرده بود. در دلش افتاد كه توبه كند. بهصومعه زاهدى شد و گفت : نود و هفت خون به ناحق دارم . اگر توبه كنم ، توبه منقبول باشد يا نه ؟ گفت : نه ، كه بر نفس خود ستم كرده اى . ظالم گفت : چون به دوزخخواهم رفت ، او را نيز بكشم . تيغ در نهاد و او را نيز بكشت . و به در صومعه ديگرىشد كه نود و هشت خون به ناحق دارم . اگر توبه كنم ، توبه منقبول باشد يا نه ؟ گفت : دور شو كه به آتش تو، سوخته نشوم . او را نيز بكشت .همچنين تا صد تمام شد. به صومعه ديگرى شد كه صد خون به ناحق دارم ، اگر توبهكنم ، توبه من قبول باشد يا نه ؟ گفت : باشد، كدام گناه باشد كه از رحمت وى بيشترو بزرگتر بود؟ گفت : توبه كردم ، اما چه دانم كه توبه منقبول است يا نه ؟ گفت : در اين راه كه مى روى دو ده است : يكى از مسلمانان كه آن رانصره خوانند و يكى زا كافران كه آن را كفر خوانند. مى دانى كه نصره كدام است و كفرهكدام است ؟ گفت : نه . گفت : برو به يكى از اين دو ده ، اگر به ده مسلمانان رفتهباشى ، توبه تو قبول باشد و اگر به ده كافران رفته باشى ، توبه توقبول نباشد. آن مرد برفت تا به سر آن دو راه رسيد. ساعتى روى بدين راه مى آورد وساعتى بدين راه ، و مى گريست و نمى دانست كه به كدام يكى برود. ملك الموت بيامد وروح او را قبض كرد، فرشتگان عذاب گفتند: روح او را ما مى بريم كه سفاك ⁽⁸⁸³⁾بود و قتال . فرشتگان رحمت گفتند: ما مى بريم كه توبه كرده بود.
خطاب عزت در رسيد كه بپيماييد⁽⁸⁸⁴⁾ تا به كدام ده نزديكتر است . بپيمودند بهمقدار يك بند انگشت به ده مسلمانان نزديكتر بود. روح او را به عليين ⁽⁸⁸⁵⁾رسانيدند.
به توبه بى طاعت ، روح به عليين مى رسانند.

حياى پير زن آورده اند كه پير زنى به حضرت رسالت صلى الله عليه و آله آمد و گفت : يارسول الله ! چه كنم كه گناهى كرده ام ، خواجه صلى الله عليه و آله گفت كه حقتعالى عفو كند چون توبه كنى . گفت : يا رسول الله ! چه كنم كه حفظه ⁽⁸⁸⁶⁾ آن رانوشته باشند؟ گفت : حق تعالى آن را از ياد ايشان ببرد و نوشته محو كند كه : يمحوا الله ما يشاء و يثبت ⁽⁸⁸⁷⁾. گفت : يارسول الله ! از آن زمين كه در آن گناه كرده ام ، چه كنم كه بر من گواهى دهد؟رسول صلى الله عليه و آله گفت : حق تعالى زمين رابدل ⁽⁸⁸⁸⁾ اندازد، كه : يوم تبدل الارض غير الارض ... ⁽⁸⁸⁹⁾گفت : چه كنم كه آسمان سايه افكنده است ؟ گفت : آسمان را درنورديد، كه : يومنطوى السماء كطى السجل للكتب ⁽⁸⁹⁰⁾. گفت : يارسول الله ! اين همه سهلست با شرم و حيايى كه مرا باشد از حضرت عزت چه كنم ؟خواجه صلى الله عليه و آله بگريست و گفت : و الحياء من الله ⁽⁸⁹¹⁾ بيت:
با تن همه روز درنورديدم چه كنم
وز كرده خويشتن بدردم چه كنم ؟
گيرم كه ز كرده هاى من درگذرى
زين شرم كه ديده اى كه كردم چه كنم ؟

درگه اميد آورده اند كه در زمان پيشين ، مردى گناهى كرد. به نزديك پيغمبر آن زمان شد و گفت :گناه كرده ام . از حق تعالى در خواه تا عفو كند. آن پيغمبر درخواست نمود. بارى ديگر آمدكه گناهى كرده ام درخواه تا عفو كند. درخواست كرد، عفود نمود. بار سيم آمد كه گناهدگر كرده ام . باز درخواست نمود. بار چهارم آمد. پيغمبر روى از وى بگردانيد و گفت :مرا شرم مى آيد از حضرت عزت كه سه بار درخواستم و حق تعالى عفو كرد. ديگر بارهدرخواست نكنم . مرد روى به صحرا نهاد و دوگانه اى بگزارد و روى بر خاك نهاد و گفت: خداوندا! مرا نمى يابد كه گناه كنم اما شيطان و هواى نفس مرا بدان مى دارند. خداوندا!اگر مرا نيامرزى ، من نيز گناه كنم و گناه از من در وجود آيد. حق تعالى فرشته اى رابفرستاد و تا در مقابل وى ايستاد و مى گفت : ما نيز بيامرزيديم . ⁽⁸⁹²⁾ (حق تعالىتوبه كنندگان را دوست مى دارد. ان الله يحب التوابين .⁽⁸⁹³⁾

فضيلت اشك آورده اند كه در بصره جوانى بود كه شب و روز به فسادمشغول بودى . چون وفات كرد، كسى به نماز و جنازه او رغبت نكرد.عيال وى مزدورى گرفت تا جنازه وى به صحرا برد و بنهاد. زاهدى بود در كهسارى⁽⁸⁹⁴⁾، بيامد تا بر وى نماز كند. مردمان خبردار شد، گفتند: چرا آمده كه مفسد بود، هيچمجلس فسق و فجورى از وى خالى نبودى . گفت : مرا در خواب نمودند كه بر وىنمازگزار كه حق تعالى بر وى رحمت كرده است . مردمان چون بشنيدند، رغبت كردند بهنماز بر وى ، و چون وى را دفن كردند، پيشعيال وى رفتند و گفتند: او را چه خصلت بود؟ گفت : هر چند كه مفسد بود اما خصلت نيكوداشت و آن ، آن بود كه در شب برخاستى و زار زار بگريستى و گفتى : خداوندا! بد مىكنم و نفس بد دارم . با نفس بد بر نمى آيم . اين بگفتى و زار زار بگريستى . زاهد گفت: به سبب آبهاى ديده بود كه رحمت خدا رسيد.

عاقبت دشمنى اهل بيت عليهم السلام آورده اند كه مولايى از آن امام حسن عليه السلام پيش وى آمد و شكايت كرد از همسايه اىكه وى را مى رنجانيد.
گفت : يا بن رسول الله ! دعا كن تا حق تعالى شر وى دفع كند كه دشمن استاهل بيت رسول را. امام حسن عليه السلام لب بجنبانيد و گفت : برو كه شر وى دفع كرد.
گفت : بدان خانه شدم ، هيچ آوازى نمى آمد. در بزدم . زنش گفت : ما را واقعه اى پيش آمد.من و شوهر طعام مى خورديم . اضطرابى در وى پديد آمد. شنيدم كه مى گفت : اى على ! ازمن چه مى خواهى ؟ آوازى شنيدم كه : النار اولى بك ⁽⁸⁹⁵⁾ . وىبيفتاد و جان بداد. هر كه با ايشان عناد كند، چنين باشد.

دعاى ستم ديده بزرگى گويد: غلامى در مسجد مى آمد و نمازى با خشوع و خضوع مى گزارد و با هيچكس سخن نمى گفت و مى رفت . با خود گفتم : از اين غلام بوى آشنايى مى آيد. گفتم : اىغلام ! توقف كن تا ساعتى بر تو سخن و حديث كنم . گفت : اجازه ندارم . از خواجه فردااجازت خواهم . ديگر روز بيامد. گفتم : چنان دانم كه تو را به نزديك حق تعالى قدرى ومنزلتى باشد. هيچ خواسته اى كه اجابت كرده اند؟ گفت : آرى . روزى در مناجات گفتم : الهى ! ارنى رجلا من اهل النار. (يعنى : خدايا!) يكى ازاهل دوزخ به من نماى . آواز آمد: اى فلان بن فلان ، بدان وادى رو. بدانجا شدم . شخصىديدم سياه ، همه اعضاى وى آتش ‍ درگرفته ، مارى عظيم بر وى پيچيده وى را مى گزيدو مى دوانيد. گفتم : تو كيستى ؟ گفت : من حجاج بن يوسفم . از براى هر ظلمى كهكرده ام ، نوع ديگر عذابم كردند و اين عذاب امروز، از براى آن است كه روزى عالمى پيشمن آمد. بانگ بر وى زدم و وى را برنجانيدم . وى رنجيده از پيش من برخاست و مرا دعاى بدكرد.

عشق مجازى آورده اند كه پادشاهى بود جمال با كمالى داشت . روزى با وزير گفت : اين چنين جمالىكه مراست هيچ جا سوخته اى نيست كه به جان ودل دوستدارى ما نمى كند. وزير گفت : اى پادشاه ! ترا دوستان بسيارند ليكن از همهصادق تر درويشى است كه از مجاز در گذشته است و به حقيقت رسيده . پادشاه گفت : آندرويش را به من بنماى . گفت : فردا چون به ميدان روى ، درويشى را بينى ايستاده و نظردر جمال سلطان افكنده . پادشاه دگر روز پگاه تر ⁽⁸⁹⁶⁾ برخاست و انواع تكلف⁽⁸⁹⁷⁾ زيادت كرد. زن پادشاه گفت : چيست كه امروز تكلف زياده تر مى كنى ؟ گفت :هر روز به صيد وحوش مى شدم ، امروز به صيد قلوب مى روم . چون پادشاه به ميداندرآمد، گوى در خم چوگان درآورده از سر ميدان نگريست ، درويش سوخته را ديد در كنارميدان ايستاده ، انمله ⁽⁸⁹⁸⁾حيرت در دندان گرفته . پادشاه اسب براند و پش درويشآمد. درويش سر برآورد تا جمال دوست نگرد. پادشاه گفت : سلام عليك ، اى درويش گوىبه من ده . هنوز سلام معشوق به سمعش نرسيده بود كه آوازى از درويش برآمد و گوى باجان بهم داد. بيت :
تا روى ترا بديدم اى سرو سياه
سرگشته شدم ز عشق گم كرده راه
روزى بينى كز غم عشقت ناگاه
گويند: فلان بسر شد انا الله

تولد روباه آورده اند كه جوانى جهود ⁽⁸⁹⁹⁾ به خدمترسول صلى الله عليه و آله آمد و شد، مى كرد. روزى چند نيامد. خواجه صلى الله عليه وآله از احوال وى پرسيد. گفتند: بيمار است . از آنجا كه خلق عظيم خواجه صلى الله عليهو آله بود، به عيادت وى رفت . جوان در حالت نزع ⁽⁹⁰⁰⁾ يافت . گفت : اى جوان !بگو كه لا اله الا الله ، محمدا رسول الله ، على ولى الله تا بهبهشت روى . جوان خواست كه بگويد، پدرش حاضر بود، به پدر نگريست . پدرش گفت: تو دانى ، اگر خواهى محمد را اجابت كن . پسر كلمه شهادت بر زبان راند و جان بهحق تسليم كرد. خواجه صلى الله عليه و آله ياران را گفت : كار بردار خود را بسازيد.چون كار وى بساختند و جنازه اش برداشتند، خواجه صلى الله عليه و آله به تشييعجنازه او بيرون شد و بر سر انگشتان پا مى رفت . گفتند: يارسول الله ! چرا پاى مبارك بر زمين نمى نهى ؟ گفت : از بسيارى فرشتگان كهحاضرند، از زمين آن قدر خالى نمانده كه من پاى بر زمين نهم .
گفتند: يا رسول الله ! وى اين منزلت به چه چيز يافت ؟ گفت : به آنكه آخر گفتار وىكلمه لا اله الا الله بود.

عروس بهشتى چنانچه در بصره بازرگانى بود با امانت و ديانت ومال بسيار داشت و يك پسر بيش نداشت و آن پسر در غايتجمال و كمال و بلاغت و فصاحت بود. چون آن مرد وفات كرد و پسر به حد بلاغت رسيد،بزرگان بصره به دامادى او رغبت كردند.
مادرش گفت : مرا عروس پسر، همچو پسر، خوب مى بايد دركمال و جمال و كياست و فصاحت و بلاغت . تا روزى اتفاق افتاد كه مادر اين پسر بهكوچه مى رفت . گذرش بر مجلس منصور عمار افتاد. منصور تفسير اين آيه مى كرد كه : و حور عين كامثال اللؤ لؤ المكنون ⁽⁹⁰¹⁾ صفت قد و خد ⁽⁹⁰²⁾ وضياء⁽⁹⁰³⁾ و جمال حوران مى كرد. زن آواز داد كه اى شيخ ! اين چنين حورى به كهدهند؟ گفت : به كسى كه كابين ⁽⁹⁰⁴⁾بدهد، گفت : كابين ايشان چه باشد؟ گفت : نمازشب و روزه و صدقه و جان در راه حق فدا كردن . گفت : اگر اين جملهقبول كنم ، تو قبول مى كنى كه يكى از اين به پسرم دهند. گفت : آرى . پيرزن به خانهرفت و هزار دينار زر برگرفت و پيش شيخ آورد و گفت : بستان اين هزار دينار شكربهاست ، به درويشان ده . روزى چند برآمد، خبر در شهر افتاد كه كفار قصد مسلمانانكردند. مسلمانان بيرون رفتند. پيرزن پسر را بر مركبى نشاند با سلاح تمام و بهميدان فرستاد و گفت : اى جان مادر! جهد كن تا به عروس خود برسى . پس چون (به )حرب ⁽⁹⁰⁵⁾پيوستند، آن جوان به معركه آمد و حرب مى كرد و دشمن مى كشت و هر ساعترو سوى آسمان مى كرد، مى خنديد و به نشاط هر چه تمامتر مى رفت . بيت :
گفتم : آخر به وقت جان دادن
اين چه خنديدن است و استادان
گفت : خوبان چو پرده برگيرند
عاشقان پيششان چنين ميرند
منصور عمار گفت : اى جوان ! مراسم حرب ندانى ، دليرى مكن تا چشم بد دركارت نرسد گفت : اى شيخ ! آنچه مى بينم اگر تو بينى سعى زيادت كنى . ناگاه درآن كوشش زخمى بر جوان آمد و شربت شهادت نوش كرد. منصور گفت : در آن ميان كشتگاهمى گشتم ، جوان را ديدم كه خون از جراحتش مى رفت و نور از رخسارش مى درخشيد. وى رادفن كردم . چون به شهر باز آمدم ، مادرش را خبر كردم . گفت : در آن شب پسر را درخواب ديدم كه در بهشت بود.
گفتم : به عروس خود رسيدى يا نه ؟ گفت : اى مادر! در آن ساعت كه زخم به من رسيد،فرمان آمد تا حورى (اى ) از فردوس پيش من آمد. پيش از آنكه بر خاك افتادمى در كنار وىافتادم . اين عاشقى عقبى بود.

درويش و عشق شاهزاده آورده اند كه پادشاه زاده اى بود در غايت جمال وكمال ، هر كه را نظر بر رخسار وى افتاد به هزاردل عاشق زار وى شدى . وقتى كمند عشق او در حلق سوخته اى افتاد، درويش سوخته درمانكار و چاره حال خود آن ديد كه در موضعى كه شاهزاده تير انداختى خود را در زير آن خاكپنهان كرده سينده را هدف ساخت . شاهزاده به تير انداختن آمد. تيراول كه بزد بر سينه درويش آمد. آوازى از دروريش برآمد. شاهزاده بهتعجيل بدانجا دويد و آن حال مشاهده كرد. بگريست و گفت : اى درويش ! اين كار چرا كردى؟ گفت : تا از لفظ درربار تو بشنوم كه گويى اين چرا كردى ؟ ⁽⁹⁰⁶⁾.

سرانجام بخل آورده اند كه مردى بود بخل ، نام وى شداد. مال بسيار جمع كرده بود و يك لقمه بهخوشدلى نمى خورد. چون وفات كرد زنش شوهرى كرد. آن شوهر دست در نهاد ومال شداد به اسراف خرج مى كرد. روزى زن آب در چشم بگردانيد ⁽⁹⁰⁷⁾ و گفت : شداداين مال جمع كرده بود و يك لقمه به خوشدلى نخورد.
شوهرش گفت : نوشش مباد آنچه خورد. كاشكى آنچه خورد، نخوردى و از براى مابگذاشتى . شداد را شريكى بود. او نيز بخيل بود. خبر به وى رسيد. دست در نهاد ومال را صرف مى كرد و هر روز دعوتى مى ساخت و مى گفت : كلواقبل ان ياءكل بعل زوجة شداد. بخوريد پيش از آنكه شوهر زن شداد بخورد.

مهر فرزند آورده اند كه بزرگى پسرى داشت كه او را به غايت دوست داشتى . گفتند: پسر خود راتا چه غايت دوست دارى ؟
گفت : تا به حدى كه نمى خواهم كه مرا فرزندى ديگر بود تا در محبت او شريكنگردد.

بنده دوست آورده اند كه يكى با يكى صحبت داشت . چون وقت وداع آمد، عذرى خواست . - گويند كهابراهيم ادهم بوده است - گفت : دل ما فارغ دار كه ما را با تو صحبت به محبتبوده است و دوست از دوست هيچ بد نبيند. عزيزا! تو، هم دوستى و هم بنده . بنده اى كهبر ظاهرت امر و فرمان است ، دوستى كه در باطنت نثار لطف دوستان است . اما تاامتثال ⁽⁹⁰⁸⁾ اوامر و اجتناب نواهى او نكنى و بساط ظلم و قبيح در ننوردى ، نامت درجريده ⁽⁹⁰⁹⁾ دوستان ثبت نكنند.

قلم ظلم آورده اند كه يحيى برمكى را گفتند كه ؛ فلان كس قلم نيكو مى تراشد كه هركه خط بدان قلم نويسد، نيكو برآيد. فرمود تا وى را حاضر كردند و دو قلم به وى دادكه بتراشد.
يحيى بدان قلمها نام خود نوشت ، بفرمود تا وى را خلعتى ⁽⁹¹⁰⁾ دادند. مرد برخاست .چون به در سراى رسيد، بازگشت و گفت : اى امير! قلمها به من ده كه بر آن صنعتىفراموش كرده ام .
قلمها به وى داد. سر قلم بينداخت و در پيش وى نهاد.
گفت : چرا چنين كردى ؟ گفت : به در سراى كه رسيدم ، پندارى كه يكى مرا گفت : اماتتذكر قول الله سبحانه : احشروا الذين ظلموا و ازواجهم ⁽⁹¹¹⁾ ،ترسيدم كه بدين قلمها چيزى بر كسى نويسى و من تو را يارى داده باشم ، مرا با توحشر كنند. ⁽⁹¹²⁾

دزد آمرزيده ! آورده اند كه نباشى ⁽⁹¹³⁾، گورى بشكافت و دست به كفن مرده برد تا از روى بازكند، مرده دست برآورد و كفن از وى دركشيد. مرد بى هوش شد. چون با خود آمد، بار دگردست به كفن برد. مرده كفن از وى دركشيد و گفت : عجب ! آمرزيده اى آمده است تا كفن آمرزيدهاى ببرد. نباش گفت : اگر تو را آمرزيده اند، چگونه مرا آمرزيده اند؟ گفت : نه تو برمن نماز كردى . ⁽⁹¹⁴⁾چون تو بر من نماز كردى ، آواز آمد كه به تو رحمت كرديم وبر هر كه بر تو نماز گزارد.

عطاى كرم آورده اند كه در بغداد جوانى بود كه مال بسيار به ميراث به وى رسيده بود. جمعى بروى گرد آمدند و مال وى تلف كردند. روزى از سر دلتنگى خواست كه خود را در دجلهاندازد. به كنار دجله آمد، پشيمان شد. ملاح ⁽⁹¹⁵⁾ را آواز داد و در دجله نشست . ملاح گفت: كجا خواهى رفت ؟ گفت : نمى دانم . گفت : از كجا مى آيى ؟ گفت : نمى دانم ؟ ملاح باخود گفت : مفلس ⁽⁹¹⁶⁾است يا گرفتار؟ وى را گفت :حال خود با من بگوى . بگفت . گفت : تو را بدان سوى دجله برم . شايد فرجى پديدآيد. بدان جانب برد. بر كنار شط مسجدى بود. در آن مسجد رفت . ساعتى ببود. قاضىشهر با جماعتى محتشمان ⁽⁹¹⁷⁾درآمدند و بنشستند، خادمى آمد و گفت : خليفه را اجابتكنيد كه شما را مى طلبد. آن جماعت برخاستند. جوان نيز خود را ميان ايشان تعبيه⁽⁹¹⁸⁾كرد و با ايشان همراه شد. به سراى خليفه رفتند و بنشستند. خادمى آمد كهفلان زن را به فلان مرد عقد مى بايد بست . قاضى خطبه بخواند و عقد كرد و ديگرانگواه شدند. خادمى ديگر بيامد و ده طبق ⁽⁹¹⁹⁾زر بياورد و در پيش هر يكى طبقى بنهاد.جوان را هيچ التفات نكردند. خليفه را خبر دادند. گفت : نامها ننوشته بوديد؟ گفت :نوشته بوديم . ما ده تن بوديم ، يازده تن آمده اند. گفت : آن جوان را پيش من خوانيد. جوانرا پيش تخت خليفه بردند. خليفه گفت : چرا نخوانده در حرم ما آمده اى ؟ جوان گفت :ناخوانده نيامده ام . گفت : تو را كه خواند؟ جوان گفت : ايشان را كه خواند؟ گفت : خدم ما.جوان گفت : ايشان را خدم شما خواند، مرا كرم شما. خليفه را خوش ‍ آمد. به خط خويش وىرا منشور ولايتى ⁽⁹²⁰⁾بنوشت و خادمى نيكو و مركبى خاص فرمود و گفت : هر كه راخدم ما خواند، صله ⁽⁹²¹⁾چنان يابد و هر كه را كرم ما خواند، عطا چنين بيند.

درويش فرصت طلب ظالمى را حكايت كنند كه سنگى بر سر درويشى زد. درويشى رامجال انتقام نبود.
آن سنگ را برداشت و با خود نگاه مى داشت تا كه سلطان بر آن ظالم خشم گرفت و درچاهش كرد.
درويش بيامد و آن سنگ را بر سر او كوفت . گفت : تو كيستى و اين سنگ چرا بر من زدى ؟گفت : من فلانم و اين سنگ ، همان سنگ است كه تو بر من زدى .
گفت : اى شيرمرد! تا به اكنون كجا بودى ؟ گفت : از جاهت مى انديشيدم ⁽⁹²²⁾، اكنونكه در چاهت ديدم ، فرصت غنيمت شمردم .

رؤياى ماه آسمان از عجايب قصه خيبر يكى آن بود كه پيش از فتح خيبر دختر حيى بن اخطب به خواب ديدكه ماه آسمان در كنارش افتاد. از خواب درجست . شوهرش گفت : تو را چه رسيد؟ شوهر راشكايت كرد. شوهرش ‍ طپانچه اى ⁽⁹²³⁾سخت بر روى آن زن خود زد - چنانكه رخسارشكبود شد. گفت : هنوز خيبر را نگشنوده دعوى دوستى محمد صلى الله عليه و آله مى كنى ؟!ندانى كه ماه آسمان پيغمبر آخرالزمان باشد.
القصه چون شاه مردان خيبر را بگشاد، چشمش بر صفيه افتاد. چادر صفا بر روى وىافكند و وى را به حرم مصطفى صلى الله عليه و آله فرستاد. خواجه صلى الله عليه وآله وى را قبول كرد و از نشان روى وى پرسيد. وى را حيا مانع شد كهاحوال عرضه كند. جبرئيل آمد و گفت : يا رسول الله ! اين ضربت به دوستى تو خوردهاست و اين رنج از براى تو كشيده است و رسول را ازاحوال وى خبر داد.