سرمايه دارى با لباس فاخر و پاكيزه اى كه پوشيده بود، به حضوررسول خدا (ص ) آمد، و نزديك آن حضرت نشست ، سپس فقيرى با لباس چركينى كه درتن داشت ، وارد شد، و كنار آن مرد سرمايه دار نشست .
سرمايه دار، فورا لباس خود را كشيد(و خود را جمع كرد و جداى از فقير قرار داد)رسول خدا(ص ) (كه از اين عمل مغرورانه سرمايه دار، سخت به خشم آمده بود، به او روكرد و) فرمود:
آيا ترسيدى چيزى از فقر او به تو بچسبد؟
سرمايه دار: نه .
پيامبر: آيا ترسيدى از ثروت تو به او چيزى برسد؟
سرمايه دار: نه .
پيامبر: آيا ترسيدى ، لباست از لباس او، چركين شود؟
سرمايه دار: نه .
پيامبر: پس چرا اين گونه از او دور شدى ؟
سرمايه دار: اى رسول خدا! من همدمى (شيطانى ) دارم كه هر كار زشتى را به نظرم ،زيبا جلوه مى دهد، و هر زيبائى را زشت وانمود مى كند(اكنون براى جبران اين گناه ) نصفمالم را براى اين فقير قرار دهم .
پيامبر(ص ) به فقير فرمود: آيا نصف مال او را مى پذيرى ؟
فقير: نه .
سرمايه دار: چرا؟
فقير: اخاف ان يدخلنى مادخلك : (مى ترسم من نيز مانند تو مغرور گردم ، و روحيه من هممانند بلند پرواز تو بشود) ⁽¹⁵²⁾

پيامبر(ص ) در حالى كه غمگين بود، از خانه بيرون آمد، فرشته اى كه كليدهاى گنجينههاى زمين در دستش بود، به حضور رسول خدا(ص ) آمد و گفت :
(اى محمد! اين كليدها، كليدهاى گنجينه هاى سراسر زمين است ، پروردگارت مى گويد:(اين كليدها را بگير و با آنها قفلهاى گنجينه هاى زمين را) باز كن ، و آنچه خواهى از آنهابراى خود برگير، بى آنكه چيزى از مقام ارجمندت نزد من ، كم شود).
پيامبر:
الدنيا دارمن لا دارله ، و لها يجمع من لا عقل له
:(دنيا خانه كسى است كه خانه ندارد، و آنكس كه خرد ندارد، (ثروت ) دنيا را براى خودانباشته مى كند).
فرشته : سوگند به خداوندى كه تو را به پيامبرى ، مبعوث نمود، من اين سخن را ازفرشته اى كه در آسمان چهارم ، شنيدم مى گفت ، در آن هنگام كه كليدها به من داده شد).⁽¹⁵³⁾

روزى رسول خدا(ص ) از كنار محل زباله عبور كرد، ديد مردار بزغاله گوش ‍ بريده اىدر آنجا افتاده است ، به همراهان فرمود:
(اين لاشه بزغاله ، چقدر مى ارزد؟).
همراهان : اگر زنده بود به اندازه يك درهم ، ارزش نداشت .
پيامبر: سوگند به خداوندى كه جانم در اختيار اوست :
الدنيا اهون على الله من هذا الجدى على اهله
:(دنيا در نزد خدا، از اين بزغاله نزد اهلش ، پست تر است ) ⁽¹⁵⁴⁾

محمد بن خلاد مى گويد: به امام رضا(ع ) عرض كردم ، جمعى در جائى نشسته اند وشوخى مى كند و مى خندند، و مردى در ميان آنها است ، آيا روا است كه اين مرد در ميان آنهاباشد؟
امام رضا (ع ) فرمود:(اشكال ندارد، در صورتى كه (چيز ديگرى ) نباشد)به گمانممنظورش اين بود كه ناسزاگوئى و هرزگى در ميان شوخى نباشد، سپسفرمود:(پيامبر (ص ) اين گونه بود ككه عرب بيابانى نزد او مى آمد و هديه اىبرايش مى آورد، و در هنگام هديه دادن مى گفت : قيمتش ‍ را بده !).
رسول خدا(ص ) مى خنديد، و هر وقت اندوهگين مى شد، مى فرمود: آن عرب بيابانى كجااست ، ليته اتانا:(كاش نزد ما مى آمد؟) (و ما را مى خندانيد) ⁽¹⁵⁵⁾

آنحضرت ، نگاه كردن خود را بين اصحاب به طور مساوى تقسيم كرده بود، و همه را بهطور برابر نگاه مى كرد، هرگز آن حضرت پاهايش را نزد اصحاب ، دراز نكرد، اگرمردى به آن حضرت دست مى داد، پيامبر(ص ) دستش را رها نمى كرد، تا او را رها كند، ازاين رو چون همه ، اين موضوع را مى دانستند، كسى كه با آن حضرت دست مى داد،پيامبر(ص ) دستش را رها نمى كرد، تا او رها كند، از اين رو چون همه ، اين موضوع را مىدانستند، كسى كه با آن حضرت دست مى داد، زود دستش را مى كشيد. ⁽¹⁵⁶⁾

روزى پيامبر(ص ) براى مردم ، سخنرانى مى كرد، سپس دست راست خود را مشت كرده وبلند كرد و فرمود:(اى مردم ! آيا مى دانيد در اين دست من چيست ؟).
حاضران : خدا و رسولش داناتر است .
پيامبر: در اين دست من ، نامهاى بهشتيان و نامهاى پدران و نام قبيله هاى آنها تا روز قيامتاست .
سپس آن حضرت دست چپش را مشت كرده و بلند كرد و فرمود:
(اى مردم ! آيا مى دانيد در اين دست من چيست ؟).
حاضران ، خدا و رسولش داناترند.
پيامبر: در اين دست من ، نامهاى دوزخيان و نام پدرانشان و نام قبيله هايشان تا روز قيامتاست ، سپس دوبار فرمود:(خدا حكم كرد و عدالت نمود، گروهى به بهشت و گروهى رابه دوزخ روانه ساخت ). ⁽¹⁵⁷⁾

امام صادق (ع ) فرمود: با اينكه پيامبر تندرست بود، خبر وفاتش (از جانب خدا) به اوداده شد، واين خبر توسط جبرئيل به او رسيد، آن حضرت براى شركت در نماز جماعت ،اعلام عمومى كرد، به مهاجر و انصار دستور داد تا اسلحه بردارند(شايد به خاطر اينكهاگر خليفه خود را براى چندمين بار تعيين كرد، منافقين ، شلوغ نكنند).
مسلمانان اجتماع كردند، پيامبر(ص ) بالاى منبر رفت و خبر نزديك شدن وفات خود را بهآنها داد، آنگاه فرمود:
به حاكم بعد از خود، توجه به خدا را خاطرنشان مى سازم تا:
1- مبادا بر جماعت مسلمانان ، رحم نكند.
2- بايد حاكم به بزرگان احترام ، و به ضعيفان ترحم نمايد.
3- به عالم مسلمانان احترام شايان نمايد و از قدردانى كند.
4- به مسلمانان زيان نرساند تا مبادا خوارشان كند.
5- مسلمانان را فقير و نيازمند نسازد، تا موجب خروج آنها از دين گردد.
6- در خانه خود را به روى مسلمانان نبندد، به وضع آنها با خبر باشد تا مباداتوانمندان آنها را بخورند(و حق آنها را زير پا بگذارد).
7- در لشكر كشى آنها، بر آنها سخت نگيرد به گونه اى كهنسل امتم را قطع كند.
اى مردم ، شاهد باشيد كه من (وظيفه رسالت را) ابلاغ كردم ، و خير خواهى نمودم .
امام صادق (ع ) فرمود: اين مطلب ، آخرين سخن پيامبر(ص ) بر بالاى منبربود.⁽¹⁵⁸⁾

امام باقر(ع ) فرمود: هنگامى كه پيامبر خدا(ص ) رحلت كرد،آل محمد(ص ) آنچنان اندوهگين شدند كه از شدت ناراحتى درازترين شبها را مىگذراندند(چشمشان به خواب نمى رفت ) تا آنجا كه آسمان بالاى سرشان ، و زمين زيرپايشان را فراموش كردند، زيرا رسول خدا(ص )، خويش و بيگانه را با هم متحد و دوستكرده بود و همه را حامى دين نموده بود، در اينحال ، شخصى بر آنها وارد شد كه خودش را نمى ديدند ولى سخنش را مى شنيدند(كهبه عنوان تسليت ) مى گفت :
(درود و رحمت و بركات خدا بر شما خاندان باد، با وجود خدا و در سايه لطف الهى ، هرمصيبتى ، قابل تحمل است ، و هراز دست رفته اى را جبرانى است ، هر انسانى مرگ را مىچشد، قطعا خداوند در روز قيامت ، پاداش ‍ شما را به طوركامل خواهد داد،... بر خدا توكل كند و بر او اعتماد نمائيد... شما را به خدا مى سپارم وسلام بر شما باد).
شخصى از امام باقر(ع ) پرسيد: اين تسليت از جانب چه كسى براى آنها آمد؟ امام باقر(ع) فرمود:
من الله تبارك و تعالى : (از جانب خداوند متعال ). ⁽¹⁵⁹⁾
(و از ثعلبى روايت شده كه اميرمؤ منان (ع ) به حاضران فرمود: (صاحب صدا، برادرمخضر(ع ) است كه شما را در مورد مصيبت رسول خدا(ص ) تسليت مى گويد. ⁽¹⁶⁰⁾

ابو مريم انصارى مى گويد: به امام باقر(ع ) عرض كردم :(نماز بر جنازه پيامبراسلام (ص ) چگونه انجام شد؟
امام باقر: هنگامى كه على (ع ) آن جنازه را غسل داد و كفن كرد، روپوشى بر روى آن كشيد،به ده نفر اجازه ورود داد، آنها كنار جنازه آمدند و به گرد جنازه حلقه زدند، سپس امام على(ع ) در وسط آنها ايستاد و فرمود:
ان الله وملائكته يصلون على النبى يا ايها الذين آمنوا صلوا عليه وسلموا تسليما
:(همانا خدا و فرشتگان بر پيامبر (ص ) درود مى فرستند، اى كسانى كه ايمان آوردهايد، بر او درود و سلام كامل كنيد) (احزاب -56).
مردم همانگونه كه على (ع ) مى فرمود، مى گفتند، تا اينكه تمام مردم مدينه و روستاهاىاطراف آن ،(به همين ترتيب ) بر آن حضرت ، نماز گذارند. ⁽¹⁶¹⁾
در نقل ديگر آمده : امام باقر(ع ) فرمود: فرشتگان و مردم ، گروه گروه آمدند و بر جنازهرسول خدا(ص ) نماز خواندند، اميرمؤ منان (ع ) فرمود: من ازرسول خدا(ص ) در حال سلامتيش شنيدم كه فرمود: اين آيه (آيه فوق ، 56 احزاب )درباره نماز بر من ، پس از آنكه خدا مرا قبض روح كرد،نازل شده است . ⁽¹⁶²⁾

پس از آنكه پيامبر(ص ) رحلت كرد، عمويش عباس نزد على (ع ) آمد و عرض كرد: (اىعلى ! مردم اجتماع كرده اند تا جنازه پيامبر(ص ) را در بقيع مصلى ⁽¹⁶³⁾ دفن كنند، ودر نماز بر جنازه ، مردى از آنها پيشنماز شود( گويا توطئه اى از ناحيه منافقين در كاربود، تا با اين نقشه ، بر جنازه آن حضرت نماز بخوانند، و از آن ، براى رهبرى خودبهره بردارى كنند).
امام على (ع ) از خانه بيرون آمد و خود را به اجتماع مردم رسانيد و به آنها فرمود:
(اى مردم ! همانا رسول خدا (ص ) در حال زندگى و مرگش ، امام و پيشوا است ، و خودشفرمود: (جنازه ام در همان خانه اى كه قبض روح مى شوم دفن گردد).
سپس على (ع ) نزد در ايستاد، و بر آن حضرت نماز گزارد، و بعد به مردم دستور داد، دهنفر وارد خانه شدند و بر جنازه نماز خواندند و سپس بيرون رفتند باب ⁽¹⁶⁴⁾ (بهاين ترتيب نقشه منافقان خنثى گرديد، و از اين حديث مى توان به راز وصيت پيامبر(ص )در مورد دفن جنازه در خانه اش ، پى برد).

پيامبر(ص )، الاغى داشت كه نامش (عفير)بود، گاهى بر آن سوار مى شد و به اطرافمدينه مى رفت .
پس از آنكه رسول خدا(ص ) رحلت كرد، نخستين حيوانى كه (بر اثر اندوه جانكاه فراق )غمگينانه مرد، همان (عفير9 بود.
در همان ساعتى كه پيامبر اكرم (ص ) رحلت كرد، (عفير)افسار خود را پاره كرد، بىتابانه و ديوانه وار سر به بيابان نهاد و همچنان مى تاخت تا كنار چاه (بنى حطمه) رسيد، و خود را در ميان آن چاه افكند، و در همانجا مرد، و همان چاه ، گورش گرديد.
از معجزات اينكه : همين عفير، روزى در نزد پيامبر(ص ) به قدرت الهى ، باكمال شيوايى سخن گفت ، و چنين عرض كرد: پدر و مادرم بفدايت ، پدرم از پدرش و او ازجدش و او از نسل قبل كرد؛ كه جدم در عصر حضرت نوح (ع ) در كشتى نوح (ع ) بود، نوح(ع ) برپشت او دست كشيد، سپس فرمود: (ازنسل اين حيوان ، حمارى به وجود مى آيد كه سرور و خاتم پيامبران بر آن سوار مىشود).
سپس عفير، با زبان شيوا گفت :(سپاس خداوندى را كه مرا همان حيوان قرارداد).⁽¹⁶⁵⁾

روزى پيامبر(ص ) به فاطمه (س ) فرمود:(برخيز و آن سينى را به اينجا بياور،فاطمه (س ) برخاست و آن سينى را كه (در جاى پنهان بود) بيرون آورد، كه در ميان آننان تريد شده و گوشت پخته شده بود(كه ظاهرا از غذاى بهشتى بود).
پيامبر(ص ) و على (ع ) و حسن و حسين و فاطمه (س )، سيزده روز از آن غذا خوردند، سپس امايمن روزى چيزى از آن نان و گوشت را در دست حسين (ع ) ديد، به او گفت : اين غذا را ازكجا آوردى ؟
حسين (ع ) فرمود: (چند روز است كه ما از اين غذا مى خوريم ).
ام ايمن (كه از بانوان مخلص و ارادتمند اهلبيت نبوت بود) به حضور فاطمه (س ) آمد وعرض كرد:(هر چه ام ايمن دارد، به فاطمه (س ) و فرزندانش تعلق دارد، اما آيا فاطمه(س ) هر چه دارد، قدرى از آن به ام يمن نمى رسد؟).
فاطمه (س ) مقدارى از آن غذا را براى ام ايمن آورد، ام ايمن از آن خورد، از آن پس غذاى آنسينى تمام شد.
پيامبر(ص ) فرمود:(اگر از آن غذا به ام ايمن نمى خوراندى ، تا روز قيامت تو و ذريهتو از آن غذا مى خوردند).
امام باقر(ع ) پس از نقل ماجراى عجيب فوق فرمود:(آن سينى در نزد ما است ، و قائم ما درزمان ظهور خود، آن را بيرون مى آورد)⁽¹⁶⁶⁾

هنگامى كه پس از رحلت پيامبر(ص ) آن حوادث تلخ و ناگوار نسبت به على (ع ) وفاطمه -س )انجام شد، فاطمه (س ) گريبان عمر بن خطاب را در يكى از روزهاى آنبحران گرفت ، و به پيش كشيد و فرمود:(اى پسير خطاب ! سوگند به خدا، اگر منرسيدن بلا را به بى گناهان كرامت نداشتم ، مى فهميدى كه خدا را سوگند مى دادم (وبا نفرين ، همه شما را از بين مى بردم ) و خدا را اجابت كننده سريع مى يافتى).⁽¹⁶⁷⁾

ناگواريهاى رنج آور زندگى باعث شد كه روزى فاطمه (ع ) نزدرسول خدا(ص ) آمد و به عنوان شكايت ، جريان را بيان نمود، پيامبر(ص ) جزوه اى بهفاطمه (س ) داد و فرمود:(آنچه در آن نوشته شده بياموز)، در آن جزوه ، اين مطالبنوشته شده بود:
كسى كه : به خدا و روز قيامت ايمان داشته باشد، به همسايه اش آزار نمى رساند.
كسى كه : ايمان به خدا و روز قيامت داشته باشد، مهمان خود را گرامى مى دارد.
كسى كه : به خدا و روز قيامت ايمان داشته باشد، يا سخن نيك مى گويد، و يا خاموش مىشود.⁽¹⁶⁸⁾

(شاگردان در محضر امام صادق (ع ) حلقه زده بودند، و آن حضرت آنها رااز رخنه وگزند دشمنان اسلام هشدار مى داد، و به ويژه خطر منكران خدا از گذشته و آينده راگوشزد مى كرد، تا مسلمانان ، هوشيارانه و جدى در كمين آنها باشند، و از حريم اسلامدفاع كنند) يكى از سخنان امام صادق (ع ) در اين راستا اين بود:
(در سال 128 هجرت ، منكران خدا و ملحدان ، ظهور كنند، من اين مطلب را در كتاب مصحففاطمه (س ) ديده ام .)
حماد(يكى از شاگردان ) گفت : مصحف فاطمه (س ) چيست ؟
امام : هنگامى كه پيامبر خدا(ص ) رحلت كرد، آنچنان فاطمه (س ) اندوهگين شد، كه اندازهآن را جز خدا نداند، خداوند فرشته اى را نزد فاطمه (س ) فرستاد، تا فاطمه (س ) رادلدارى دهد و با او سخن بگويد.
فاطمه (س ) جريان را به على (ع ) گزارش داد( شايد از اين رو كه على (ع ) آن سخنانرا بنويسد، و يا مونس فاطمه (س ) باشد)، حضرت على (ع ) به فاطمه (س ) فرمود:(هر گاه حضور فرشته را احساس كردى و صدايش را شنيدى ، مرا خبر كن ).
فاطمه (س ) هنگامى كه احساس حضور فرشته مى كرد و صدايش را مى شنيد، به على (ع) اطلاع مى داد، على (ع ) نزد فاطمه (س ) مى آمد و هر چه مى شنيد مى نوشت ، تا آنكه ازآن سخنان (مصحف فاطمه ) را به وجود آورد، در آن مصحف ، سخن ازحلال و حرام نيست ، بلكه در آن علم و حوادث آينده است .
شخص ديگرى از امام صادق (ع ) در مورد مصحف فاطمه (س ) پرسيد.
امام صادق (ع ) پس از سكوت طولانى فرمود: (فاطمه (س ) 75 روز بعد از رحلترسول خدا زنده بود، و در اين ايام از فراق پدر، بسيار غمگين بود،جبرئيل نزد فاطمه (س ) مى آمد، او را دلدارى مى داد، واحوال و مقام پدرش را براى او بيان مى كرد، و حوادث آينده را كه دشمنان نسبت بهفرزندان او روا مى دارند، به او خبر مى داد، حضرت على (ع ) آن مطلب را مى نوشت ، و آننوشته همان (مصحف فاطمه ) است ).
فيضل بن سكره مى گويد: روزى به حضور امام صادق (ع ) رفتم ، به من فرمود: (اىفيضل ! آيا مى دانى ، اندكى قبل چه چيز مطالعه مى كردم .
فضيل : نه ، خبر ندارم .
امام : (كتاب فاطمه (س ) را مطالعه مى نمودم ، در آن كتاب نام تمام زمامدارانى كه درزمين حكومت مى كنند، و نام پدرانشان نوشته شده است ، ولى من براى (امامت ) فرزندان (امام) حسن (ع )، چيزى در آن نديدم ). ⁽¹⁶⁹⁾

منصور بن حازم مى گويد: به محضر امام صادق (ع ) رفتم ، و عرض كردم : خداوندبرتر از آن است كه به وسيله مخلوقاتش شناخته شود، بلكه مخلوقات ، به سبب خداشناخته مى شوند.
امام : راست گفتى .
منصور: كسى كه بداند براى او پروردگارى هست ، سزاوار است بداند كه خدا در موردبعضى از امور، خرسند است و درباره بعضى ديگر خشمگين است ، و خرسندى او جز بهوسيله وحى او يا رسول او معلوم نگردد، و كسى كه بر او وحى نمى شود، بايد درجستجوى كسى باشد كه بر او وحى مى شود، كه همان پيامبران باشند، وقتى كهپيامبران را يافت بايد بداند كه آنها حجت و راهنما از جانب خدا هستند، و پيروى از آنهاواجب است .
سصپس منصور افزود: من با اهل تسنن چنين مناظره كردم :
آيا شما مى دانيد كه پيامبر(ص ) حجت خدا در ميان انسانها بود؟
اهل تسنن : آرى اين را مى دانيم .
منصور: پس از رحلت پيامبر(ص )، حجت و راهنماى مردم كيست ؟
اهل سنت : قرآن ، بعد از رسول خدا(ص )، حجت و راهنماى مردم است .
منصور: من در رابطه با قرآن ، ديدم تمام فرقه هاى اسلامى ، به آن ايمان دارند، و هرفرقه اى از مسلمين براى غلبه بر فرقه ديگر، به قرآناستدلال مى كند(و آيات قرآن را طبق سليقه خود، بر عقيده خود تطبيق مى نمايد)، از همينموضوع دانستم كه قرآن بايد داراى قيم (سرپرست و راهنما و تفسير كننده ) باشد، و آنقيم ، آيات قرآن را هر گونه معنى كند حق است ، بر اين اساس بهاهل تسنن گفتم :
به من بگوئيد، قيم و راهنماى قرآن كيست ؟
اهل تسنن : راهنماى قرآن ، افرادى هستند مانند: ابن مسعود، عمر، خذيفه .
منصور: آيا آنها تمام قرآن را مى دانند؟
اهل تسنن : نه .
منصور: من هيچكس را نديده ام كه بگويد كسى جز حضرت على (ع )، همه قرآن را مى داند،زيرا هر وقت مطلب نامعلومى به ميان آيد، آن گويد: نمى دانم ، و اين گويد: نمى دانمو... ولى على (ع ) مى گويد: (من مى دانم )، از اين طريق گواهى مى دهم كه على (ع )قيم و راهنماى حقيقى قرآن است ، و اطاعت او لازم است ، و او حجت خدا پس از پيامبر(ص ) برمردم است ، و او هر چه در معنى آيات قرآن بگويد حق است .
امام صادق (ع ) (شيوه جالب استدلال و بيان منصور را پسنديد و به او) فرمود: رحمكالله :(خدا تو را رحمت كند)⁽¹⁷⁰⁾

حضرت على (ع ) هر روز يك نوبت ، و هر يك نوبت ، به حضور پيامبر(ص ) مى رفت ،پيامبر(ع ) با او خلوت مى كرد، و در هر موضوعى ، على (ع ) را به رموز و اسرار، آگاهمى نمود، و هيچ را از على (ع ) پنهان نساخت ، اصحاب پيامبر(ص ) مى دانستند كهپيامبر(ص ) جز با على (ع ) اين گونه خصوصى نبود، و غالبا على (ع ) در خانه خودبود، و پيامبر(ص ) نزد على (ع ) مى آمد، و بيشتر همنشينى پيامبر(ص ) با على (ع )، درخانه على (ع )صورت مى گرفت ، و گاهى على (ع ) به پيامبر(ص ) مى رفت ،پيامبر(ص ) زنان خود را از خانه بيرون مى كرد، و تنها با على (ع ) همسخن مى شد، ولىوقتى كه پيامبر(ص ) به خانه على (ع ) مى آمد، فاطمه (س ) و پسران فاطمه (س )(يعنى حسن و حسين ) را از خانه بيرون نمى كرد، على (ع ) هرسوال مى كرد پيامبر (ص ) پاسخ مى داد وقتى كه سوالش تمام مى شد و سكوت مىكرد، پيامبر(ص ) آغاز سخن مى نمود، هيچ آيه اى بررسول خدا(ص ) نازل نشد، مگر اينكه آن را براى على (ع ) خواند، و املاء فرمود،پيامبر(ص ) همه احكام از حلال و حرام ، و امر و نهى گذشته و آينده ، و كتابى كه برپيامبران قبل نازل شد را به على (ع ) آموخت ، على (ع ) همه آنها را به خاطرش سپرد، وحتى يك حرف آن را فراموش نكرد.
سپس پيامبر(ص ) دست مبارك خود را بر سينه على (ع ) نهاد و چنين دعا كرد: (خدايا قلبعلى (ع ) را از علم و شناخت و حكم و نور، پر كن ).
من به آن حضرت عرض كردم : (اى پيامبر خدا! پدر و مادرم به قربانت ، از زمانى كهآن دعا را درباره من كردى ، چيزى را فراموش نكردم ، و آنچه را هم ننوشتم ، از يادم نرفت، اكنون با اين حال ترس آن هست كه فراموش ‍ كنم ؟).
پيامبر (ص ) فرمود:
(لا، لست اتخوف عليك النيسان والجهل )
:(نه ، در مورد تو ترس فراموشى و نادانى ندارم )⁽¹⁷¹⁾

جمعى از يهوديان نزد روحانى بزرگ خود، (راءس الجالوت ) آمده و از اميرمؤ منان على(ع ) سخن به ميان آوردند و گفتند: (انى مرد، عالم و دانشمند است ، ما را نزد او ببر، تااز او سؤ ال كنيم ).
آنها همراه راءس الجالوت به قصد ديدار حضرت على (ع ) حركت كردند، به آنها گفتهشد كه آن حضرت ، در خانه اش است ، منتظر شدند تا آن حضرت از خانه آمد.
گروه يهودى كه در پيشاپيش آنها راءس الجالوت بود، به حضور آن حضرت آمدند،راءس الجالوت گفت :(آمده ايم از شما سؤ ال كنيم .)
امام على : آنچه مى خواهى بپرس .
راءس الجالوت : پروردگار در چه زمانى بوده است ؟
امام : خدا از ازل بوده است بى آنكه پديد آيد، و او ازازل بدون چگونگى بوده است ، و هميشه بدون كيفيت و كميت بوده و هست ، پيش از او چيزىنبوده ، و او پيش از پيش است ، و پايان و نهايت ندارد، و پايان را به او راه نيست ، اوپايان هر پايان است ).
راءس الجالوت به گروه يهوديان رو كرد و گفت :
امضوا بنا فهو اعلم مما يقال فيه
:(بيائيد از اينجا برويم كه او(على عليه السلام ) از آنچه درباره اش ‍ مى گويند،دانشمندتر و آگاهتر است ).⁽¹⁷²⁾

يكى از دانشمندان يهودى به حضور اميرمؤ منان على (ع ) آمد و پرسيد: (اى اميرمؤ منان !پروردگارت از چه وقت بوده است ؟).
امام : واى بر تو، سؤ الى مانند (از چه وقت بود؟) را در مورد چيزى گويند، كهزمانى نبوده باشد، ولى وجودى كه هميشه بوده ، چنين سؤ الى درباره او غلط است ، خدابدون آنكه قبلى داشته باشد، پيش از پيش است ، و بى آنكه نهايتى داشته باشد،پايان پايانها است .
دانشمند يهودى : آيا تو پيامبر هستى ؟
امام على : مادرت به عزايت بنشيند انما انا عبد من عبدرسول الله : (همانا من بنده اى از بندگان رسول خدا (محمد)(ص ) هستم ). ⁽¹⁷³⁾

هنگامى كه رحلت جانسوز پيامبر(ص ) نزديك شد، آن حضرت عمويش ‍ عباس ، و على (ع )را به حضور طلبيد، و به عباس فرمود: (اى عموى محمد(ص )! آيا مى پذيرى كه ارثمحمد(ص ) را ببرى ، و قرض او را ادا كنى ، و به وعده هايش وفا نمائى ؟).
عباس ، پيشنهاد پيامبر(ص ) را نپذيرفت و عذر خود را چنين بيان كرد: (اىرسول خدا! پدرم و مادرم به فدايت ، من پيرمرد و عيالوار هستم و ثروت اندك دارم وانتتبارى الريح : (و تو در سخاوت با باد مسابقه گذاشته اى ) (يعنىمثل باد، پياپى ، اموال خود رابه دامن فقرا و مستمندان مى ريزى ) چه كسى طاقت انجاموصيت تو را دارد!).
پيامبر(ص ) اندكى سر به پائين انداخت و سپس سر برداشت و بار ديگر فرمود:
(اى عباس ! آيا مى پذيرى ارث محمد(ص ) را ببرى ، و قرضش را ادا كنى ، و وعده هايشرا انجام دهى ؟).
عباس ، بار ديگر گفت : (پدر و مادرم بفدايت ! من پيرمرد عيالمند و مستمند هستم و تو باباد ( در همت عالى و سخاوت ) مسابقه مى گذارى .
(اين تكرار پيامبر(ص ) شايد براى اتمام حجت بر عباس بود، و به خاطر اينكه براىمردم آشكار گردد كه عباس مانند على (ع ) صلاحيت براى ميراث دارى پيامبر(ص ) ندارد).
در اين هنگام پيامبر(ص ) فرمود: (همانا وصيتم را به شخصى مى سپارم كه كاملاصلاحيت درياف آن را دارد)، سپس به حضرت على (ع ) رو كرد و فرمود:
اى برادر محمد(ص ) آيا مى پذيرى كه وعده هاى محمد(ص ) را اجرا كنى ، و قرضش را اداكنى ، و آنچه را كه از او به ارث مانده ، بگيرى ؟!).
على (ع ) عرض كرد:(آرى ، پدر و مادرم به قربانت ، سود و زيانش با خودم ).
على (ع ) مى گويد: در اين هنگام ، پيامبر(ص ) انگشترش را از دستش بيرون كرد و به منداد و فرمود: تا من زنده هستم ، اين انگشتر را بدست خود كن ، هنگامى كه آن انگشتر راگرفتم و در انگشت دستم نهادم و به آن انگشتر نگاه كردم ؛ فتمنيت من جميع ما تركالخاتم : (... (آنچنان به نظرم بزرگ جلوه كرد) كه آرزو كردم كه در ميان همه آنچه ازپيامبر(ص ) مانده ، همين انگشتر را داشته باشم ) (كه از جهت شرافت ، كرامت ، افتخار،بركت و عزت ، براى من كافى است ).
سپس پيامبر(ص ) با صداى بلند، بلال حبشى را صدا زد و فرمود:
(اى بلال ! آن كلاه خود، و زره ، و پرچم ، و پيراهن ، وذوالفقار و عمامه سحاب و جامهبرد و كمربند و عصا را به اينجا بياور).
بلال آنها را آورد، على (ع ) مى فرمايد:(من تا آن لحظه ، آن كمربند را نديده بودم ،قطعه و رشته اى آورد كه چشمها را خيره مى كرد، و معلوم شد كه از كمربندهاى بهشتىاست ).
پيامبر(ص ) فرمود: اى على ! اين كمربند راجبرئيل برايم آورد و گفت : (اى محمد! اين را حلقه هاى زره بگذار، و در جاى كمربند بهكمر ببند)، سپس ‍ دو جفت نعلين عربى طلبيد كه يكى وصله دار و ديگر بى وصله بود،و دو پيراهن خواست كه بايكى به معراج ، و با ديگرى به جنگ احد رفته بود، و سهكلاه را خواست كه يكى كلاه مسافرت و ديگرى كلاه روز عيد فطر و قربان و روزهاىجمعه بود و سومى كلاهى كه در نزد اصحاب ، آن را بر سر مى نهاد.
سپس فرمود:(اى بلال ! دو استر شهباء و دلدل و دو شتر عضباء و قصواء، و دو اسب جناحو حيزوم را بياور.
اسب جناح همان بود كه به در مسجد بسته مى شد، و پيامبر(ص ) براى كارهاى شخصىخود، مردى را مى فرستاد، تا بر آن سوار شود و با شتاب برود و كارهاى را انجام دهد.
است حيزوم ، اسبى بود كه پيامبر(ص ) (بر آن سوار مى شد و) به او مى فرمود:(بهپيش برو اى حيزوم ) (اى بلند قامت و برجسته )، و همچنينبلال ، الاغى را كه نام آن (عفير) بود آورد.
آنگاه پيامبر(ص ) آنها را تحويل على (ع ) داد و فرمود:(تا من زنده هستم ، اينها را دراختيار خود بگير)⁽¹⁷⁴⁾

عصر پيامبر(ص ) بود، هر گاه عمر و ابوبكر به حضور آن حضرت مى آمدند، مى ديدنداو(سوره قدر) را با خشوع و گريه ، قرائت مى كرد، و آن را با حالى جانسوز مىخواند.
عمر و ابوبكر: اى پيامبر! چقدر دلت هنگام قرائت اين سوره ، مى سوزد؟ چرا؟
پيامبر: براى آنكه در شب قدر، چشم فرشتگان را ديده ، و دلم (بيان هر امر استوار را درآن شب ) فهميده است ، و نيز براى آنچه كه دردل اين سخص ‍ (اشاره به على عليه السلام ) پس از من ، در شب قدر آن را مى فهمد و درمى يابد.
عمر و ابوبكر: مگر شما در شب قدر، چه ديده اى ؟ و او (على عليه السلام ) در آن شب چهمى بيند؟
پيامبر(ص ) روى خاك ، براى آنها مى نوشت .
تنزل الملائكة و الروح فيها ربهم من كل امر
:(فرشتگان و روح در آن شب ، به اذن پروردگارشان براى (تقدير و اندازه گيرى )هر كار، نازل مى شوند) (سوره قدر -4).
آنگاه فرمود: پس از آنكه خداوند مى فرمايد:(براى تقدير هر كار)، آيا ديگر چيزىباقى مى ماند؟
عمر و ابوبكر: نه ، چيزى باقى نمى ماند.
پيامبر: آيا مى دانيد، كه شخصى كه هر امرى بر اونازل مى شود كسيت ؟
عمر و ابوبكر: او تو هستى ، اى رسول خدا.
پيامبر: آرى ، ولى آيا بعد از رحلت من نيز شب قدر، وجود دارد؟
عمر و ابوبكر: آرى وجود دارد.
پيامبر: آيا بعد از من ، باز در شبهاى قدر، آن امر(تقدير كارها)نازل مى شود؟
عمر و ابوبكر: آرى .
پيامبر: بنابراين بعد از من ، نزول هر چيزى در شب قدر، بر چه شخصى است ؟
عمر و ابوبكر: نمى دانيم .
آنگاه پيامبر(ص ) دست مبارك خود را بر سر على (ع ) نهاده و مى فرمود:
ان لم تدريا يا هو هذا من بعدى
:(اگر نمى دانيد، اينك بدانيد، آن شخص بعد از من ، اين (اشاره به على عليه السلام )است ).
به اين ترتيب ، عمر و ابوبكر، شب قدر را بعد ازرسول خدا(ص ) به خاطر وحشت سختى كه بر دلشان مى افتاد، مى شناختند. ⁽¹⁷⁵⁾
نتيجه اينكه : شب قدر همچنان تا قيامت ادامه دارد، و فرشتگان ، تقدير هر كار را برشخصى نازل مى كنند، آن شخص در عصر رسول خدا(ص ) خودرسول خدا(ص ) بود، و پس از او اميرمؤ منان على (ع ) بود، و سپس امامان معصوم ديگرهستند، و اكنون كه عصر غيبت است ، آن شخص ، امام عصر، حضرت حجة بن الحسن (ع ) مىباشد، چنانكه در روايات ديگر نيز، اين مطلب استفاده مى شود).

عصر رسول خدا(ص ) بود، آن حضرت در مدينه بود ناگاه فرشته اى كه 24 چهره داشتنزد رسول خدا(ص ) آمد، پيامبر(ص ) به او فرمود: (اى محبوبمجبرئيل ! من هيچگاه تو را به اين صورت نديده بودم ).
فرشته : (من جبرئيل نيستم ، اى محمد! مرا خداوند فرستاده تا ازدواج بين دو نوررابرقرار سازم ).
پيامبر: كدام نور رابا كدام نور؟
فرشته : فاطمه (س ) را با على (ع ).
وقتى آن فرشته ، پشت گردانيد، در ميان دو شانه اش چنين نوشته شده بود: محمدرسول الله ، على وصيه : (محمد(ص ) رسول خدا است و على وصىرسول خدا است ).
پيامبر(ص ) به آن فرشته فرمود: اين نوشته بين دو شانه تو، از چه وقت نوشته شدهاست ؟
فرشته : (از 22 هزار سال قبل از خلقت آدم (ع ) تاكنون نوشته شده است).⁽¹⁷⁶⁾

عصر پيامبر(ص ) بود، بر آن حضرت وارد شد، و دو عدد انار را كه آورده بود بهپيامبر(ص ) داد.
پيامبر(ص ) يكى از آن انارها را خورد، و انار ديگر را دو نصف كرد، نيمى از آن را خودخورد، و نيم ديگر را به على (ع ) داد، و آن حضرت آن را خورد.
سپس پيامبر(ص ) به على (ع ) فرمود:
(برادرم ! آيا مى دانى ، اين دو انار چه بود؟).
على : نه ، نميدانم .
پيامبر: انار اولى : (نبوت ) كه مخصوص من است و تو از آن ، بهره اى ندارى ، ولىديگرى علم و دانش بود كه تو در آن با من شريك هستى .
امام صادق (ع ) پس از نقل اين حكايت فرمود:(خداوند هيچ علمى را به پيامبر(ص ) نياموخت، مگر اينكه به او فرمان داد تا آن علم را به على (ع ) بياموزد).
امام باقر(ع ) نيز پس از نقل اين حكايت فرمود: هيچ حرفى از علم را پيامبر(ص ) از خدادريافت نكرد مگر اينكه آن را به على (ع ) آموخت ، سپس همان علم (با آنهمه وسعت ) به مارسيد).
آنگاه امام باقر(ع ) دست خود را بر سينه اش نهاد ⁽¹⁷⁷⁾

روزى امام باقر(ع ) براى شاگردان خود سخن مى گفت ، و از بعضى از مردم كه بهسوى افراد غير صالح (مانند ابوحنيفه ...) رفته بودند انتقاد شديد كرد، و در اين راستاچنين بيان مى فرمود:
(مردم رطوبت را مى مكند، ولى نهر بزرگ را رها مى كنند) (به سوى اين و آن مى روندولى پيامبر و خاندانش را رها نمايند)
شخصى پرسيد: نهر بزرگ چيست ؟
امام باقر: نهر برزگ ، رسول خدا(ص )، و علمى است كه خدا به او عنايت فرموده است ،همانا خداوند تمام سنتهاى همه پيامبران از حضرت آدم تا حضرت محمد(ص ) را براىپيامبر اسلام (ص ) جمع كرده است .
شاگردى پرسيد: آن سنتها چه بود؟
امام باقر: همه علم پيامبران و علم رسول خدا(ص )، كه پيامبر(ص ) همه آن علم ها را بهاميرمؤ منان على (ع ) تحويل داد.
يكى از شاگردان پرسيد: اى پسر پيامبر، اميرمؤ منان على (ع ) اعلم و آگاهتر است بابعضى از پيامبران .
امام باقر(خطاب به حاضران ): بنگريد به اين شخص كه چه سؤال (بيجايى ) مى كند، خداوند گوشهاى هر كه را خواهد مى گشايد (يعنى گوش جان اينشخص ، كر است كه اين سؤ ال را مى كند) من به او مى گويم ، (خداوند علم تمامپيامبران را در وجود محمد(ص ) به گرد آورد، و آن حضرت همه آن علم ها را به اميرمؤ منانعلى (ع ) تحويل داد).
در عين حال از من مى پرسيد: على اعلم است يا پيامبران ؟(بنابراين سؤ الى بى مورد مىكند، زيرا وقتى كه من گفتم علم همه پيامبران به على (ع )تحويل داده شده ، يعنى او بر همه آگاهتر است ).⁽¹⁷⁸⁾

حمران بن اعين (يكى از شاگردان امام باقر(ع ) و امام صادق (ع ) بود) مى گويد: روزىاز امام باقر(ع ) شنيدم مى فرمود:
ان عليا كان محدثا: (همانا على (ع ) محدث بود).
(محدث (بر وزن مقدم ) يعنى خداوند اخبار آسمانى را به وسيله فرشته يا صدا، به اومى رسانيد).
من نزد دوستانم آمدم و به آنها گفتم خبر عجيبى براى شما آورده ام .
دوستان : آن خبر چيست ؟
حمران : از امام باقر(ع ) شنيدم فرمود:(على (ع ) محدث بود).
دوستان : تا از آن حضرت نپرسى كه چه كسى اخبار آسمانى را به على (ع ) گزارش مىدهد كارى نكرده اى .
حمران مى گويد: به حضور امام باقر(ع ) بازگشتم و عرض كردم ، سخن شما را براىدوستان نقل نمودم ، آنها گفتند: اگر نپرسى كه چه كسى اخبار آسمانى را به على (ع )مى گويد، كارى نكرده اى ، اكنون آمده ام از شما بپرسم كه كسى آن اخبار را به على (ع )گزارش مى دهد؟
امام باقر:(يحدثه ملك ): فرشته اى با او حديث مى گويد.
حمران : آيا منظورتان اين است كه على (ع )، پيغمبر بود؟
در اين هنگام امام باقر(ع ) دست خود را اين گونه (بالا) نمود(يعنى نه ، او پيامبر نبود)سپس فرمود: (على (ع ) در اين مورد مانند همدم سليمان (آصف بن برخيا)، و همدم موسى(خضر) يا مانند ذوالقرنين بود (كه فرشته به آنها نيز حديث مى گفت ) آيا اين خبر بهشما نرسيده كه پيامبر(ص ) فرمود: و فيكم مثله :(و در ميان شما نيز مانند ذولقرنين )هست ). ⁽¹⁷⁹⁾

ابوموسى ضرير مى گويد: امام كاظم (ع ) فرمود: من به پدرم امام صادق (ع ) گفتم:(مگر اميرمؤ منان على (ع ) نويسنده وصيت ، و پيامبر(ص ) ديكته كننده آن ، وجبرئيل و فرشتگان مقرب ، گواه بر آن نبودند؟!)
امام صادق : آرى همانگونه بود كه گفتنى ، ولى هنگام رحلترسول خدا(ص ) وصيتى از جانب خداوند در طومارى مهر كرده ⁽¹⁸⁰⁾از آسمان به زمينآمد، آن طومار را جبرئيل همراه فرشتگان امين الهى نزد پيامبر(ص ) آوردند،جبرئيل به آن حضرت عرض كرد: (اى محمد! بفرما هر كس در حضورت هست بيرون رود،جز وصى تو على (ع ) كه بماند و او طومار وصيت را از ما بگير، و ما راگواه بگيرد،خودش ضامن (اجراى ) آن گردد.
پيامبر(ص ) فرمود: همه حاضران در خانه بيرون رفتند، جز على (ع )، كه در خانه ماند،و فاطمه (س ) در بين در و پرده بود.
در اين هنگام ، جبرئيل به پيامبر(ص ) چنين گفت :
(اى محمد! پرورگارت سلام مى رساند، و مى فرمايد، اين همان طومار است كه (در شبمعراج ) با تو پيمان بستم و خودم گواه بودم و فرشتگان را گواه گرفتم ، با اينكهتنها گواهى خودم كافى است اى محمد!
پيامبر(ص ) در حالى كه (بر اثر سنگينى وحى ) لرزه بر اندام بود، بهجبرئيل فرمود: (پروردگار من ، خودش سلام (سالم از هر نقص و عيب ) است و سلام ازجانب او است ، و به سوى او باز مى گردد، خداوند راست فرموده و مرحمت فرموده است ، آنطومار را به من بده .
جبرئيل آن را به پيامبر(ص ) داد، و عرض كرد: آن را به على (ع )تحويل بده ، و آن را را بخوان ، پيامبر(ص ) (يا على عليه السلام ) آن را كلمه به كلمهخواند.
آنگاه پيامبر(ص ) به على (ع ) فرمود:(اين پيمانى است كه پروردگار با من بسته وامانت او بر من است ، من آنرا رساندم و خير خواهى كردم و ادا نمودم ).
على (ع ) و جبرئيل و ميكائيل گواهى دادند، و على (ع ) ضمانت اجراى آن ، و وفا به مضمونآن را به عهده گرفت تا در روز قيامت ، جريان را به پيامبر(ع )تحويل داده شد...
امام كاظم (ع ) فرمود: در آن طومار آسمانى ، سنتهاى خدا و پيامبرش ، و حوادثى دررابطه با ستم به اميرمؤ منان (ع ) كه بعد از پيامبر(ص ) رخ مى دهد، جمله به جملهنوشته شده بود، آنگاه امام كاظم (ع ) در تاءييد گفتارش ، اين آيه (12 سوره يس ) راخواند:
انا نحن نحيى المونى ونكتب ما قدموا وآثارهموكل شيى ء احصيناه فى امام مبين
:(ما مردگان را زنده مى كنيم ، و آنچه را از پيش فرستاده اند، و تمام آثار آنها را مىنويسيم و همه چيز را در كتاب آشكار(يا در وجود امام على عليه السلام ) احصا و ثبت كردهايم ).
سپس امام كاظم (ع ) افزود: سوگند به خدا پيامبر(ص ) به على (ع ) و فاطمه (س )فرمود: (مگر نه اين است كه : آنچه به شما وصيت كردم و اجراى آن را به شما دستوردادم ، فهميديد و پذيرفتيد؟).
آنها عرض كردند: (آرى ، و در برابر حوادث ناگوارى كه بر ما وارد مى گردد صبر واستقامت خواهيم نمود).
جالب اينكه : در ذيل اين ماجرا آمده : على (ع ) فرمود: سوگند به خدائى كه دانه راشكافت و انسان را آفريد، من از شخص جبرئيل شنيدم كه به پيامبر(ص ) مى گفت : (اىمحمد! به على (ع ) بفهمان كه پرده احترام او كه همان خدا و رسولش است دريده مى شود ومحاسنش از خون تازه فرق سرش رنگين مى گردد).
تا اين سخن را از امين وحى شنيدم ، فرياد زدم و به روبرزمين افتادم وگفتم :(آرىراضى به رضاى الهى هستم ، اگر چه همه اين ناگواريها رخ دهد، همه نيشها را در راهاسلام ، نوش خواهم كرد!) ⁽¹⁸¹⁾
به اين ترتيب ، على (ع ) از همه حوادث آينده خبر داشت ، و باكمال استقامت ، خود را براى حفظ اسلام ، آماده ساخت ، و رگبار تيرهاى تلخ حوادث را بهجان خريد، و آگاهانه خود را سپر اسلام نمود.