را چگونه بايد وارد ميدان مبارزه كرد ؟ آيا از اين راه كه به حقوق پامال شدهشان آگاه گردند ؟ بدون شك اين كار لازم است اما كافی نيست . پس چه بايد كرد ؟ كار اساسی اين است كه مردم ايمان پيدا كنند كه مبارزه سياسی يك وظيفه شرعی و مذهبی است . تنها در اين صورت است كه تا رسيدن به هدف از پای نخواهند نشست . مردم در غفلتند كه از نظر اسلام ، سياست از دين و دين از سياست جدا نيست . پس همبستگی دين و سياست را بايد به مردم تفهيم كرد . اعلام همبستگی دين و سياست و اعلام ضرورت شرعی آگاهی سياسی برای فرد مسلمان و ضرورت دخالت او در سرنوشت سياسی كشور خودش و جامعه اسلامی يكی از طرحهای سيد برای چاره جوئی دردهای موجود بود . خود سيد عملا با مستبدان زمان درگيری داشت ، مريدان خود را به مبارزه تحريك میكرد ، تا آنجا كه قتل ناصرالدين شاه به تحريك او منتسب شد . 2 - مجهز شدن به علوم و فنون جديد . ظاهرا سيد در اين زمينه هيچ اقدام عملی از قبيل تأسيس و تشكيل مدرسه يا انجمنهای علمی انجام نداده ، همان بوده كه در خطابهها و نوشتههای خود مردم را میخوانده است . 3 - بازگشت به اسلام نخستين و دور ريختن خرافات و پيرايهها و ساز و برگهائی كه به اسلام در طول تاريخ بسته شده است . بازگشت مسلمانان به اسلام نخستين از نظر سيد به معنی بازگشت به قرآن و سنت معتبر و سيره سلف صالح است . سيد در بازگشت به اسلام تنها بازگشت به قرآن را مطرح نكرده است ، زيرا |