برگشتهاند . میآيد جلو به اينها آفرين میگويد، ولی اينچنين آفرين میگويد:« مرحبا بقوم قضوا الجهاد الاصغر و بقی عليهم الجهاد الاكبر » ( 1 )آفرين بر گروهی كه جهاد كوچكتر را انجام داده اند و جهاد بزرگتر باقیمانده است يا رسول الله ! جهاد بزرگتر چيست ؟ خيال كردند صحنه ديگریاست نظير آن جنگ فرمود : « جهاد النفس » ( 1 ) . يعنی اسلام من دو جهادمیخواهد : هم در جبهه بيرون جهاد با انسانهای طاغی و متمرد ، و هم جهادبا نفس ، يكی به تنهايی كافی نيست مولوی اينجا واقعا تابلوی خوبی ساختهاست در آن شعرهايش كه میگويد :
ای شهان كشتيم ما خصم برون |
ماند خصمی زان بتر در اندرون |
شاهدم اين شعر است كه میگويد :
كشتن اين ، كار عقل و هوش نيست |
شير باطن سخره خرگوش نيست |
خيال نكنيد با فكر و عقل و فلسفه و علم بتوان دژ نفس را تسخير كردايمان میخواهد از عقل و هوش كاری ساخته نيست . اين بود كه گفتم آن خطايی كه آقای " توئين بی " میگويد ، اختراعماشين نيست آن خطا آزاد گذاشتن آز است آزاد گذاشتن آز از كجا پيدا شد ؟از آنجا كه يگانه عامل در بند كننده آن را كه ايمان است از بشر گرفته