|
|
|
 |
|
 |
| |
27 : دستور العملى از حضرت آيه الله مشكينى - مدضلله العالى - در جوا يكى ازطلاب
سلام عليكم !
برادر محترم ! حال كه در راه وصول به هدف اسلامى و انسانى و الهى ، (در) راه نيكان ،عالمان ، شايستگان ، انبيا و صديقان ، يعنى راهتحصيل علوم دينى قرار گرفته ايد و تحت پرچم امام زمان - ارواحنافداه - در آمده و درزمره شاگردين صادقين (ع )وارد شده ايد، شرايط به هدف رسيدن را جدا مراعات نماييد.نمازها در اول اوقات با حضور قلب انجام يابد و همهنواففل نماز - يا اغلب آنها را - چون فرايض مواظب باشيد. سخن - پيوسته - سنجيده وراست (بگوييد) و احتراز از كذب (كنيد) و لو به عنوان شوخى (دروغ ) نگوييد. در تمامروز و شب ، ساعتى از وقت خويش را به هدر و بطالت نگذرانيد، وقت درس با تمام وجودكوشش كنيد و تا مطلبى را نفهميد يد، به مطلب ديگر نرويد. رفيق مناسب در بحث ومنزل انتخاب نماييد، كه از گفتار و انفاسش استفاده كنيد و اگر نه ، فالوحده و لا قرينالسوء. استادتان قبل از هر درسى يك كلمه از كلمات درباره ائمه (ع ) را تيمنا براى شمابخواند و معنى كند.
از شوخى بپرهيزيد و سخن خود را جزو اعمالتان حساب كنيد و ازاول تحصيل فكرتان اين باشد كه بالاتر از شيخ مفيد رحمه الله و شيخ مرتضى رحمهالله سير خواهيد كرد، و طبق اين هدف درست و تدريس و شرايط آنعمل نماييد از لقمه حرام و مشتبه جدا بپرهيزيد، و دست طمع به سوى احدى دراز ننماييد ودر ايام تحصيل از دعا و زيارت ائمه (ع )در اوقات معين غفلت نكنيد، من اراد الله بدءبكم . و بكوشيد كه هر جا باشد متقين را پيدا كنيد و از انفاس قدسيه و مواعظ آنها استفادهنماييد.
كسانى كه ديدنش از خدا كند يادت
|
و در تعقيب نماز دل به حق دهيد و اين غرقه عاصى در بحر معاصى را نيز فراموشنفرماييد. اگر بدانيم شما و ديگر دوستان ، خوب توجه كرديد، آينده اى بس رفيعبراى شما مى بينم .
28 : از درس اخلاق آيت الله مشكينى - مدضلله العالى -
در شيخان قم يك نفر دفن است به نام زكريا بن آدم ، گاه گاهى سرى به وجود مقدس اوبزنيد، و با روح او ارتباط پيدا كنيد. راوى از حضرت رضا ع مى پرسد: آقا! را هم دوراست و نمى توانم به حضورت برسم .امام فرمود: مگر گم كرديد زكريا بن آدم ؟! الامين على الدين والدنيا! بارك الله ! چه امتحان دادى ، چه نمره گرفتى ؟شاگردان عزيز اسلام ! طلاب محترم حوزه علميه قم ! بكوشيد كه اگر ولى عصر -عجل الله فرجه - بخواهد براى شما نمره بدهد، بنويسد، الامين على الدين و الدنيا!
براى هواى نفستان ، ابروى اسلام را لطمه نزنيد.
براى انجام هواى نفس ، بر خودتان اگر صدمه بزنيد، بر اسلام صدمه نزنيد، دامنانقال و اسلام را ننگين نكنيد.
با خدا باشيد! به سوى خدا برويد.
شما را به خدا گاهى تنها بنشينيد! على (ع )مى فرمايد: گاهى تنها برو بيرون ، كسىهم با تو نباشد، برو جلو آنها كه خوابيده اند، در آن جايى كه هميشگى خوابيده اند.بگو: السلام عليكم يا اهل الديار! ذكر الموت عباده و يجب علىكل انسان ان يذكر الموت جلو آنها بايست و با آنها صحبت كن .
گاه گاهى در خودتان مطالعه كنيد. ما بايد چندين كتاب را با دقت مطالعه كنيم ،اول ، كتاب تدوين الهى ، دوم كتاب نفس است . خواندن اين كتاب لازمتر است ، و ما موظفيماين كتاب نفس را به دقت مطالعه كنيم .
طلاب محترم ! با نفستان بجنگيد و پيروز شويد! تا بتوانيد با دشمنانتان بجنگيد.والله اين جهاد اكبر و آن جهاد اصغر است و تا اين جهاد اكبر را نكنيد، قدرت بر جهاداصغر پيدا نمى كنيد.
مى بخشيد فرزندان قرآن ! امام زمان (ع )از ما توقع دارد. يك خرده با هواى نفس مخالفتكنيم . بياييد از اين اسارت نفس بيرون برويم .
بياييد از اسارت شيطان بيرون برويم .
انسانى باشيد كه وقتى فرشته ها مى آيند گناهان شما را بنويسند و ببرند، بيايند وبروند. ماه بگذرد و از شما چيزى ننويسند.
شاگردان امام زمان ! نكند شبانه روز بگذرد و شما يك دروغ ولو به عنوان شوخى گفتهباشيد آن ادم كه بايد بشويد، نمى شويد، به آن مقامى كه بايد برسيد نمى رسيدمواظب خويشتن باشيد و روحتان را ترقى بدهيد و برويد به آنجا كه يك انسان كاملىبايد برود.
در خود بنگريد و كتاب نفس را مطالعه كنيد و راه قد افلح من زكيها را يادبگيريد.
برادران و طلابى كه تازه وارديد! برويد پيش آنها كه مى توانند شما را زنده كنند.
اوقات را مغتنم بداريد، يك وقت خلوتى بين خود و خدا قرار دهيد.
علاقه و رابطه تان را با اهل بيت عليهم السلام عصمت قوى كنيد، كه قوى خواهيد شد.
آقايان را متوجه اين مطلب (كنم كه ) نام حضرت ولى عصر - عج الله فرجه - بايد درمجالس ما باشد. بايد هميشه ذكرى از او بشود. اگر بتوانيد بعد از نماز صبح يكدعايى هست مربوط به حضرت كه دعاى عهدنام دارد، آن را گاه گاهى بخوانيد و با اوپيمان ببنديد، سبب توفيقتان است .
در حوزه قم درسى بخوان كه آن قدر اوج بروى ، آن قدر بالا بروى كه زمين را نبينى وزمان را نبينى ، جز الله به هر چه نگاه كنى ، الله بينى . توحيد در تمام شوون و ابعادزندگى شما ظاهر شود.
اى اميدهاى امام زمان ! اى اميدهاى امام باقر و امام صادق ! شما را به خدا اين همهافعال غير مناسب از شما سر نزند. خودتان (130)را آلوده به اين جهان كثيف نكنيد!
29 : دستور العملى از علامه محمد تقى جعفرى - مد ضلله العالى . (131)
شرايط و موانع سير و سلوك
سير و سلوك داراى چند مانع است :
1. سالك در هيچ لحظه اى از لحظات حركت خود نبايداحساسوصول يا امتياز برترى كند، اگر چنين آفتى گريبان سالك را بگيرد، نه تنها ازحركت به مراحل بعدز باز خواهد ماند، بلكه نفسكمال جوى او به قهقرا خواهد رفت .
2. اشتغالات و علايق دنيوى مانند ثروت اندوزى ، مقام جويى ، شهرت طلبى و محبوبيتخواهى ميان مردم ، از امور تباه كننده سير و سلوك اند، البته اگر ثروت و مقام وسيله اىجهت تنظيم حيات خود و ديگران باشد، نه تنها مانع رهكمال نمهواهد بود، بلكه به خاطر مشقتهايى كه سالك در اين مسيرتحمل مى كند، عبادت تلقى خواهد شد.
3. اشباع حس خودخواهى - به هر شكل و با هر وسيله - مانع نيرومندى براى سير و سلوكاست . ادعاى تزكيه نيز سد راه كمال است . بر خى ادعاى تزكيه را به عنوان بيان واقعيت، ناشى از خودخواهى نمى دانند، اما عرفاى بزرگ اين مطلب را نمى پذيرند، زيرا همهعظمتها و امتيازات سالك ، از الطاف الهى است و استناد آنها به خود نوعى شرك محسوبمى شود.
4. شكوفاييها و روشناييهاى خيره كننده كه در حالات عرفانى براى سالكحاصل مى شود، از ديگر موانع سير و سلوك است . برخى ازاهل سلوك با بروز اين حالات لذتبار خود را گم مى كنند و اين حالات را آخرين منزلگاهكمال تلقى مى كنند، در حالى كه اين حالات فقط براى تشويق و تحريك سالك جهت ادامهراه است .
5. به فعليت رسيدن قدرتهاى شگفت انگيز، نظير اطلاع از دلها، امور مخفى ، اخبارگذشته و اينده ، تصرف در امور مادى و نفوس ، گاه سالك را ازكمال باز مى دارد. سالك بايد بداند كههدف وىوصول به حق است ، نه تحقق كرامات ، وصول به لقاى الهى برتر و با عظمتر از كشفو كرامات است .
6. حالت آرامش و ازادى مطلق و اشراف بر عالم هستى از عظمتهاى شگفت انگيز روح است ،كه اگر سالك آ را از خود بداند، ممكن است از عظمت روح خود غفلت كرده ، ادعاى انا الحقكند.
7. احساس شكوفايى و ابتهاج روح نشانه ورود به جاذبه الهى و تجلى صفات حقتعالى بر دل سالك است . سالك بايد مراقب باشد كه اين احساس سد راهكمال او نشود.
30 : رهنمودهايى از ايه الله عبدالله جوادى املى - مدضلله العالى -
بسم الله الرحمن الرحيم
خداى سبحان مهمترين برنامه هاى انبيا را به عنوان تعليم و كتاب و حكمت و نيز به عنوانتزكيه نفوس انسانها تنظيم فرمود و مساءله تزكيه و تهذيب نفوس را بيش از تعليمافكار اهميت داد.
تزكيه ، راه عملى نفس است ، در قبال تعليم كه راه فكرىعقل است ، يعنى روح آدى وقتى در مسير مستقيم احكام الهى قدم برداشت ، شروع به تزكيهخويش مى كندن و تا در عمل نكوشد، نموى ندارد و تنها راه رشد دوح و نزاهت آن از نقص وبرائت آن از عيب به مقدار مپسور همانا به دستور شرع است .
همان طور كه تفكرات علمى ، تزكيه عقل نظرياست و آن را در انديشيدن صحيح ، باور وشكوفا مى كند، امتثال احكام الهى تزكيه عقل عملى است ، و آن را در عزمزوال ناپذير و نيت صادق و خالص شكوفا مى كند، و چون جناح عقلى عملى روح ، جداى ازجناح عقل نظرى وى نيست ، بلكه هر دو از شوون يك حقيقت به شمار مى روند، به طورىكه از يك نظر مى فهمد و از نظر ديگر در بدن و طبيعت اثر مى گذارد...
و نتيجه نهايى امتثال احكام الهى ، شهود حقائق عينى است و راهش ... اين است كه هرگونهتعلقى كه براى پيمودن صراط مستقيم زيانبار است ، قطع شود. و ترتيب تعلقهاىرهزن از اين قرار است :
اولت تعلق به امورى كه خلاف دستور الهى است مانند علاقه به كار حرام يا مكروه
دوم ، تعلق به امورى كه خلاف دستور حق نيست ، گرچه مخالف ان هم نمى باشد مانندعلاقه به كارهاى مباح و انس به امورى كه نه حرام است و نه مكوره ، ولى رجحانى درآنها نيست ، نظير مباحات زيرا اشتغال روح به آنها چهره جان را از انس به حق ، به انسبه نفس متوجه مى كند و شيطان كه دار متن صراط مستقيم كمين نموده است (لا قعدن لهمصراطك المستقيم . (132)
مى كوشد كه سالك را در تمام مراحل از ادامه باز دارد. و اگر نتوانست او را از نظراشتغال به حرام يا مگروه صيد كند،
مى كوشد او را به دام مباحات بياندازد.
سوم ، تعلق به امور استحبابى كه از اهتمام به كارهاى واجب باز دارد، يا علاقه بهواجبهاى مهم ، تا از تعلق به واجب اهم مانع شود.
چهارم ، علاقه به واجب اهم و انس به ان و علاقه بهتحصيل آن با از انحصار علاقه به ذات اقدس پروردگار محروم بماند. پنجم ، علاقهبه ذات عابد، كه اين تعلق گرچه براى تحصيل نيرو در جهت عبادت و صرف آن در راهرضاى معبود است ، ليكن علاقه به ذات عابد مانند علاقه به عبادت و ديگر كارهاى خيرعلمى يا عملى ، مانع حصر محبت در خداوند و انحصار تعلق به ذات خداوندى است .بنابراين همه اين تعلقها به نوبه خود براى سالك كوى تهذيب رهزن مى باشد، كهبدون قطع آن علاقه ها پيمودن طريق تزكيه مپسور نخواهد بود.
و براى نيل به اين هدف رفيع ، صحت تمام اعمال عبادى مشروط به قصد قربت قرار دادهشد، و تقرب نيز درجاتى دارد كه به پيمودن است هر كدام از آن درجات ،تحصيل مرتبه اى از مراتب تزكيه روح امكان پذير است ، و مهمترين عاملى كه در تهذيبنفس تاثير بسزايى دارد، آنست كه هر عمل عبادى فقط براىتحصيل رضاى خداى سبحان انجام مى شود، به براى رسيدن به منافعى كه بر آنعمل مترتب است ، زيرا آن منافع به عنوان فوائداعمال عبادى مطرح اند، نه به عنوان علت غائى و هدف نهايى آن ، و با روشن شدن امتيازتامى كه بين منفعت يك عمل و علت غايى آن وجود دارد، مى توان از قيد فائدهعمل آزاد شد، و به علت غائى آن همان لقاء الله است ،نائل آمد.
تمرين اين روش و ادامه اين مسلك موجب مى شود كه مزاياى هدف طلبى ، در همه شووندفع و جذب انسان سالك ظهور كند، يعنى هم در ترك كارهاى خلاف و هم در پرهيز از مباحو هم در اشتغال به واجب و مستحب و هم در اهتمام به واجب اهم و ترجيح آن بر واجب مهم و مانندآن از وظايف دينى مى كوشد كه علت غائى آنها را در نظر دشاته باشد، نه منفعت وفائده آنها را، و آن گاه با تمام وجودش مى گويد: ان صلاتى و نسكى و محياى ومماتى لله رب العالمين . (133)
پس اگر كسى مؤ من بود و رفتار صالح داشت و در اثر اهتمام از تنگناى طبيعت پروازكرد، تزكيه روح بهره او مى گردد. خداى سبحان به تزكيه روح انسانها، برنامهرسول اكرم صلى الله عليه و اله را محدود به تلاوت آيات و تعليم كتاب و حكمت نكرد،بلكه تزكيه را وظيفه مهم او دانست و روش پرورش روح را از برجسته ترين برنامههاى آسمانى آن حضرت قرار داد.
تزكيه ارواح بد انسان است كه اول خود آن حضرت راه و رسم زندگى انسانى را پيمود وبه دستورات آن عمل كرد، سپس به ديگران آموخت و به مردم گفت به همراه من بياييد وعمل كنيد. عمل صالح ، جان شما را شكوفا مى كند. اگر شرح صدر است ،محصول عمل صالح است ، و اگر مشاهده اسرار هستى است ،محصول عمل شايسته است ، زيرا در پرتو اعتقاد صحيح وعمل صالح ، روح به تعالى وجودى خويش مى رسد و هر چه درجه وجودى روح بالاترباشد، شهود اشرار الهى و پذيزش فيضهاى غيبى بيشتر مى شود.
موساى كليم سلام لله عليه يك ماه ذيقعده با دهاول ذى الخحه را اربعين گرفت و با اخلاص خاصچهل شبانه روز تزكيه كامل روح نصيبش شد و در جريان فلما تجلى ربهللجبل (134)آن چنان حالى پيش آمد كه بورات بر آن حضرتنازل شد...
و سر اينكه از اين دوره اربعين به چهل شب تعبير شده است ، نهچهل روز، آن است كه قسمت مهم غيوضات در دليل است (ان ناشئهالليل هى اشد و طاو اءقوم قليلا). (135).
شب است كه انسان براى پرواز به سوى غيب آماده تر است ، چون سرگرميهاى فراوانروز مانع توجه تام روح است ( آن لك فى النهار سجا طويلا ) (136)شب استكه همه رامند و مزاحمتى در كار نيست . لذا انسان دلباخته حق ، فرصت مناسبى براى نيتخالص و زمزمه و مناجات پيدا مى كند و از آن لذت مى برد. شب زنده دارى است كه بهعنوان سبيل لله تعبير شده است .
خلاصه آنكه شب زنده دارى در تهذيب روح اهميت بسزائى دارد، لذا پيامبران الهى اينروش را در تزكيه نفس به كار بردند و از آن بهره گرفتند و اسوه سائر سالكانشدند. قلب مى تواند در سايه صفا و تهذيب روح به جائى برسد كه جز اراده حق چيزىدر آن پرواز نكند و ننشيند، و اين كار از عمل صالح و ايمان بر مى خيزد، نه از راه صرفعلم و بحثعاى مدرسه . البته علمهاى حصولىعقل نظرى را نيرومند مى كند، اما ان اثر را به جان انسان نمى دهد كه بتواند اسرارملكوتى را ببيند و جز حق چيزى نخواهد و هر چه خداوند خواست ، آن را انجام بدهد، زيرااين خصوصيات محصول تزكيه روح است . و همان طورى كه صحابت سالكان كوى حق درتهذيب روح سهم بسزائى دارد، رفاقت با غافلان و مجالست با ساهيان و موانست با سيهدلان در تيرگى آن تاثير فراوانى دارد. لذا خداى سبحان به ارشاد شرايط تزكيهاكتفا نكرد، بلكه موانع آن را تذكر داد و از آنها نهى فرمود ( و لا تطع من اغفلناقلبه عن ذكرنا و اتبع هواه و كان امره فرطا (137))
اميدارم خداى سبحان قلوب همگان را از تزكيه و تهذيبكامل بر خوردار فرمايد.
غفر الله لنا و لكم
و السلام عليكم و رحمه الله و بركاته
|
|
|
|
 |
|
 |
|
