بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب جامع آیات و احادیث موضوعی نماز جلد دوم, عباس عزیزى ( )
 
 

بخش های کتاب

     FEHREST -
     FOOTNT01 -
     JAM00001 -
     JAM00002 -
     JAM00003 -
     JAM00004 -
     JAM00005 -
     JAM00006 -
     JAM00007 -
     JAM00008 -
     JAM00009 -
     JAM00010 -
     JAM00011 -
     JAM00012 -
     JAM00013 -
     JAM00014 -
     JAM00015 -
     JAM00016 -
 

 

 
 

 

next page

fehrest page

back page

1667 - آداب قيام پس از تشهد
عن على بن جعفر عن موسى بن جعفر - عليه السلام -قال :
ساءلته عن القيام من التشهد من الركعتين الاوليين كيف يصنع ؟ يضع ركبتيه ويديه علىالارض ثم ينهض او كيف يصنع ؟ قال : ماشاء صنع و لاباءس

از امام موسى كاظم (ع ) سؤ ال شد: در دو ركعت اولى پس از تشهد چه كند؟ آيا زانوها ودستان را بر زمين بگذارد و بعد قيام نمايد، يا چيز ديگر؟ فرمود: به هرشكل كه خواست عمل كند (چه دست به زمين بگذارد، و چه نگذارد، فرقى ندارد)(بحارالانوار، ج 85، ص 181).
1668 - مفهوم ( قدقامت الصلاة )
قال على - عليه السلام - فى معنى ( قد قامت الصلاة ) فى الاقامة
اى حان وقت الزيارة و المناجاة ، وقضاء الحوائج و درك المنى ، والوصل الى الله - عزوجل - و الى كرامته و غفرانه وعفوه و رضوانه
( قدقامت الصلوة ) بدين معنا است كه هنگام ديدار راز و نياز، برآورده شدن خواسته ها،رسيدن به آروزها ورسيدن به خداوند - عزوجل - كرامت ، آمرزش ، بخشش و خشنودى او فرارسيده است . (بحارالانوار، ج 84، ص 132).
فصل بيست و نهم : اركان نماز: تكبيرة الاحرام
آيات :
162 - بزرگ شمردن خداوند
و ربك فكبر
و پروردگارت رابزرگ بشمار. (سوره مدثر، آيه 3).
163 - تكبير خداوند
وقل الحمدالله الذى لم يتخذ ولدا و لم يكن له شريك فى الملك ولم يكن له ولى منالذل و كبره تكبيرا
و بگو ستايش مخصوص خداوندى است كه نه فرزندى براى خود انتخاب كرده و نهشريكى درحكومت داردو نه به خاطر ضعف و ذلت (حامى و) سرپرستى براى اوست و اورابسيار بزرگ بشمار. (سوره اسراء آيه 111).
164 - نماز براى پروردگار
فصل لربك و انحر
پس براى پروردگارت نماز بخوان وقربانى كن . (سوره كوثر، ايه 3).
احاديث :
1669 - تاءثير الله اكبر گفتن
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذا قام العبد الى الصلاة و قال : الله اكبر خرج من ذنوبه كيوم و لدته امه
هرگاه بنده مؤ منى به نماز بايستد و بگويدن (الله اكبر) ازهمه گناهانش پاك مىشود؛ همچون روزى كه ازمادر متولد شده است . (مجموعة الاخبار، ص 220).
1670 - معنى الله اكبر
لما قال رجل الله اكبر من كل شى ء قال الصادق - عليه السلام - وكان ثم شى ءفيكون اكبر منه ؟ قل الله اكبر من ان يوصف
امام صادق (ع ) به مردى كه گفت : ( خدا بزرگتر ازهر چيزى است ) فرمود: ايا درقبال خداچيزى هست كه خدا بزرگتر از او باشد؟ چنين بگو: ( خدا بزرگتر است از اينكه به وصف درآيد). (تفسير نورالثقلين ، ج 3، ص 239).
1671 - بلندكردن دست به هنگام تكبيرة الاحرام
قال الباقر - عليه السلام -
اذا قمت فى الصلوة فكبرت فارفع يديك و لاتجاوز بكفيك اذنيك اىحيال خديك
وقتيكه كه به نماز ايستادى و خواستى تكبيرة الاحرام بگويى ، دو دوستت رابلند كنونبايد دستها از گوش ها، يعنى از كنار گونه هايت بالاتر مى رود.(اصول وافى ، ج 8، ص ‍ 43).
1672 - چند تكبير در نماز
قال الصادق - عليه السلام -
اذا افتتحت الصلوة فكبر ان شئت واحدة و ان شئت ثلاثا و ان شئت خمسا و ان شئت سبعافكل ذلك مجز عنك غير انك اذا كنت اماما لم تجهر الا بتكبيرة
وقتى خواستى واردنماز شوى ، اگر خواستى يك تكبير و اگر خواستى سه ياپنج ياهفتتكبير بگو كه به هر قسم عمل نمايى ، كافى است ، ولى اگر امام جماعت هستى جز يكتكبير را بلند بگو. (اصول وافى ، ج 8، ص 641).
1673 - شروع نماز با الله اكبر
قال الصادق - عليه السلام -
تحريم الصلوة التكبير و تحليلها التسليم
به وسيله تكبيرة الاحرام ، منافيات نماز حرام مى گردد، و به وسيله سلام ،حلال مى شود. (بحارالانوار، ج 85، ص 310).
1674 - آداب تكبيرة الاحرام
قال الصادق - عليه السلام -
فاذا كبرت فاستصغر مابين السموات العلى و الثرى دون كبريائه
هرگاه تكبيرة الاحرام گفتى ، همه چيز را از آنچه در آسمان و زمين است درمقابل خداى كبير و متعال ، كوچك و ناچيز بشمار، مگر كبريايى وبزرگى خداوندمتعال را. (مصباح الشريعه ، ص 91).
1675 - پاداش تكبيرة الاحرام نزدخداوند
قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره
فاذا رفع يديه و قال : الله اكبر و اثنى على الله ،قال الله تعالى لملائكته : ياعبادى ! اما ترونه كيف كبرنى وعظمنى و نزهنى عن ان يكونلى شريك او شبيه او نظير ورفع يده و تبرء عما يقوله اعدائى من الاشراك بى ؟اشهدكم انى ساءكبرده و اعظمه فى دار جلالى و انزهه فى متنزهات داركرامتى و ابرئهمن اثامه و من ذنوبه و من عذاب جهنم و من نيرانها
پس وقتى كه نمازگزار دو دستش را (جهت گفتن ) (الله اكبر) بالا بردو ثناى خداگويد خداى تعالى به ملائكه خود چنين مى فرمايد: اى عبادت كنندگان من ! آيا نمى بينيدبنده ام راكه چگونه مرابزرگ وعظيم شمرد و از شريك و تشبيه و نظير پاك دانستودستش را قائلند؟ شمارا مشاهده مى گيرم ، به درستى كه به زودى او را در دار جلالمبزرگ و عظيم خواهم كرد و پاك مى گردانم او را در پاكيزگى دار كرامتم و او را ازگناهان پاك مى سازم و از عذاب جهنم و آتش آن او را حفظ مى كنم . (بحارالانوار، ج 82،ص 221).
1676 - اوصاف الله
قال الباقر - عليه السلام -
ان الله عزوجل كان ولاشى ء غيره نورا ولاظلام فيه و صادقا لاكذب فيه و عالمالاجهل فيه وحيا لاموت فيه و كذلك هو اليوم و كذلكلايزال ابدا
خداوند - عزوجل - بودو چيزى جز او نبود نورى بى ظلمت و تيرگى ، صادقى بى كذبدانايى كه جهل به همراه نداشت ، زنده اى بىزوال ، و او امروز نيز چنين است و پيوسته تاابد چنان باشد. (الميزان ، ج 8، ص 277).
1677 - مقدمه نماز
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ولكل شى ء انف و انف الصلاة التكبير
براى هر چيزى مقدمه اى است و مقدمه نماز تكبير است .(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 16).
1678 - تاءثير تكبيرة الاحرام
قال الباقر - عليه السلام -
اذا احرم العبد المسلم فى صلوته ، اقبل الله اليه بوجهه ووكل به ملكا يلتقط القرآن من فيه التقاطا فاذا اعرض اعرض الله عنه و وكله الى الملك هنگامى كه بنده اى مسلمان تكبيرة الاحرام نماز را مى گويد، خداوند به طرف وىتوجه مى كند، و موكل مى كند بر او ملكى را تا آنچه كه قرائت مى نمايد از او دريافت مىكند پس اگر اعراض كرد، خداوند از او روى مى گرداند و او و نمازش رابه فرشته وامى گذارد. (مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 173).
1679 - اسرار تكبيرة الاحرام
عن الصادق - عليه السلام -
اذا كبرت فاستصغر مابين العلا والثرى دون كبريائه ؛ فان الله اذا اطلع على قلبالعبد و هو يكبر وفى قلبه عارض عن حقيقة تكبيرهقال : ياكاذب ، اتخذ عنى ؟ و عزتى و جلالى لاحرمنك حلاوة ذكرى ولاحجبنك عن قربى والمسارة بمناجاتى فاعتبر انت قلبك حين صلوتك فان كنت تجد حلاوتها و فى نفسكسرورها وبهجتها و قلبك مسرورا بمناجاته ملتذ بمخاطباته ، فاعلم انه قد صدقك فىتكبيرك له ؛ و الا فقد عرفت من سلب لذة المناجاة و حرمان حلاوة العبادة انهدليل على تكذيب الله لك و طردك عن بابه
چون تكبير (نماز) راگفتى ، آنچه را كه ما بين آسمان و زمين استدرمقابل كبرياى خدا كوچك و ناچيز شمار كه اگر خداوند بر قلب بنده زمانى كه تكبيرمى گويد، بنگرد و در دل او چيزى باشدكه از حقيقت معناى تكبير بازش مى دارد، به اوگويد: (اى دروغگو آيا مرا مى فريبى ؟ به عزت وجلالم سوگند كه از شيرينى يادخود محرمت كنم و از قرب به خودو شادمانى مناجاتم محجوبت سازم ) پس به هنگامنمازگزاردنت دل خود را بيازما، اگر شيرينى نماز را و در (عمق ) جان سرور و بهجت(حاصل از) آن را مى يابى و دلت از راز و نيازبا او شادمان است و از گفتگو با او لذتمى برد، بدان كه خداوند تو را در تكبيرى كه بر زبان رانده اى تصديق فرموده استوگرنه ، بدان كه فقدان لذت مناجات و محروميت از شيرينى عبادتدليل بر اين است كه خداوند تو را (در تكبيرت ) دروغگو دانسته و از درگاه خود راندهاست .(مصباح الشريعة ، باب 13، بحارالانوار، ج 81، ص 230).
1680 - سرالله اكبر
عن اميرالمؤ منين - عليه السلام - انه قال :
و الوجه الاخر الله اكبر فيه نفى كيفيته كانهيقول (اى المؤ ذن ): الله اجل من ان يدرك الواصفون قدر صفته الذى هو موصوف به ،انما يصفه الواصفون صفته على قدرهم لاقدر عظمته و جلاله تعالى الله عن ان يدركالواصفون صفته علوا كبيرا

وجه ديگر (الله اكبر) اين است كه كيفيت و چگونگى را از او نفى مى كند؛ گويى كهاذان گوينده مى گويد: (خداوند والاتر از آن است كه وصف كنندگان صفت او را (آنچنانكه هست ) ادراك كنند) وصف كنندگان به قدر ادراك خود اورا وصف مى كنند نه به قدرعظمت و جلال او خدا بسيار برتر از آن است كه وصف گويان صفت او را دريابند.
1681 - فلسفه گفتن هفت تكبير
عن العلل باسناده عن هشام بن الحكم عن ابى الحسن موسى - عليهما السلام -قال :
قلت : لاى علة صار التكبير فى الافتتاح سبع تكبيراتافضل ؟ فقال : ياهشام ان لله خلق السموات سبعا و الارضين سبعا و الحجب سبعا فلمااسرى بالنبى صلى الله عليه و اله فكان من ربه كقاب قوسين او ادنى رفع له حجابمن حجبه ، فكبر رسول الله -صلى الله عليه وآله - وجعل يقول الكلمات التى فى الافتتاح ؛ فلما رفع له الثانى كبر فلميزل كذلك حتى بلغ سبع حجب فكبر سبع تكبيرات فلذلك العلة تكبر للافتتاح فىالصلوة سبع تكبيرات
از كتاب علل الشرايع به سندى كه آورده ، ازهشام بن حكم روايت كرد كه از ابوالحسنموسى بن جعفر (ع ) پرسيدم : (چرا در افتتاح نماز (گفتن ) هفت تكبير داراى فضيلتبيشتر شده است ؟ فرمود: (اى هشام ، خدا آسمانها را هفت زمينها راهفت و حجابها را هفتگانهآفريد؛ پس چون پيامبر (ص ) رابه معراج بردو قرب او به پروردگارش به اندازهفاصله دو كمان يا نزديكتر شد يك حجاب از حجابهايش برداشته شد؛ پيامبر (ص )تكبير گفت و آغاز نمودبه گفتن كلمات افتتاحيه نماز، پس چون حجاب دوم برايشبرداشته شود، تكبير گفت ؛ و به همين منوال (گذشت ) تا به هفت حجاب رسيد؛ پس آنجناب هفت تكبير گفت بدين علت براى افتتاح نماز هفت تكبير گفته مى شود.(علل الشرايع ، ص 322، باب ، 30، حديث 4).
فصل سى ام : اركان نماز: قرائت
آيات :
165 - نحوه قرائت نماز
ولاتجهر بصلاتك و لاتخافت بهاو ابتغ بين ذلك سبيلا
و درنماز نه صدا را بسيار بلند و نه بسيار آهسته گردان ، بلكه حدمتوسط را اختيار كن. (سوره اسراء آيه ، 110)
166 - قرائت قرآن
فاقرؤ ا ماتيسر من القران علم ان سيكون منكم مرضى و آخرون يضربون فى الارضيبتغون من فضل الله و اخرون يقاتلون فى سبيل الله فاقرؤ ا ماتيسر منه

167 - تعويذ هنگام قرائت
فاذا قراءت القرآن فاستعذ بالله من الشيطان الرجيم
پس هنگامى كه قرآن مى خوانى ، از شر شيطان مطرود به خداوند بزرگ پناه ببر.(سوره نحل ، آيه 98).
168 - قرائت با دقت و تاءمل
و رتل القرآن ترتيلا
و قرآن را با دقت و تاءمل بخوان . (سوره مزمل ، آيه 4).
169 - سكوت هنگام قرائت
و اذا قرءى القرآن فاستمعوا له و انصتوا لعلكم ترحمون
هنگامى كه قرآن خوانده مى شود گوش فرا دهيد و خاموش باشيد تامشمول رحمت خدا شويد. (سوره اعراف ، آيه 204).
احاديث :
1682 - گرامى ترين آيه قرآن
قال الباقر - عليه السلام -:
اكرم اية فى كتاب الله بسم الله الرحمن الرحيم
گرامى ترين آيه كتاب خدا (بسم الله الرحمن الرحيم ) است . (بحارالانوار، ج 85،ص 20).
1683 - فضيلت (بسم الله الرحمن الرحيم )
قال عن الامام الهادى - عليه السلام -
بسم الله الرحمن الرحيم اقرب الى اسم الله الاعظم من سواد العين الى بياضها
(بسم الله الرحمن الرحيم ) به اسم اعظم خداوند از فاصله سياهى چشم به سفيدى آننزديكتر است . (تحف العقول ، ص 487).
1684 - (بسم الله الرحمن الرحيم ) جزء حمد است
قال على - عليه السلام -
ان بسم الله الرحمن الرحيم آية من فاتحة الكتاب ، و هى سبع ايات تمامها ببسمالله الرحمن الرحيم
(بسم الله الرحمن الرحيم آيه اى از سوره حمد است و آن هفت آيه است كه اين هفت آيه با(بسم الله الرحمن الرحيم ) كامل مى گردند. (بحارالانوار، ج 85، ص ‍ 48).
1685 - آغاز كتاب الهى
قال الصادق - عليه السلام -
ما انزل الله من السماء كتابا الا و فاتحته بسم الله الرحمن الرحيم و انما كانيعرف انقضاء السورة بنزول بسم الله الرحمن الرحيم ابتداء للاخرى
خداوند كتابى را از آسمان فرو نفرستاد، مگر اينكه با (بسم الله الرحمن الرحيم )است كه آغاز سوره اى ديگر است . (بحارالانوار، ج 85، ص 20).
1686 - بلند خواندن (بسم الله الرحمن الرحيم )
عن حنان بن سدير قال :
صليت خلف ابى عبدالله - عليه السلام - المغرب فتعوذ باجهار اعوذبالله السميعالعليم من الشيطان الرجيم ، و اعوذبالله ان يحضرون ثم جهر ب‍بسم الله الرحمنالرحيم

ابن سدير گويد: نماز مغرب را به امام صادق (ع ) اقتدا كردم حضرت با صداى بلندگفت : اعوذبالله من الشيطان الرجيم و اعوذبالله ان يحضرون (يعنى از شيطانرانده شده به خداى ناشنوا و دانا پناه مى برم و پناه مى برم به او كه شياطين بر منحاضر شوند) سپس (بسم الله الرحمن الرحيم ) را بلند قرائت فرمود. (بحارالانوار،ج 85، ص ‍ 35).
1687 - شروع حمد با (بسم الله الرحمن الرحيم )
عن ابيه - عليه السلام - عن جابر قال :
قال لى رسول الله -صلى الله عليه وآله - كيف تقراء اذا قمت فى الصلاة ؟قال : قلت : الحمد لله رب العالمين ، قال : قل : بسم الله الرحمن الرحيم ، الحمدلله ربالعالمين
رسول خدا -صلى الله عليه وآله - خطاب به جابر فرمود: هنگامى كه به نماز ايستادى ،قرائت را چگونه آغاز كنى ؟ جابر عرض كرد: مى گويم : (الحمدلله رب العالمين )فرمود: بگو (بسم الله الرحمن الرحيم (بحارالانوار، ج 85، ص 48).
1688 - چرا سوره توبه با بسم الله شروع نشد
قال الصادق - عليه السلام -
علة اسقاط بسم الله الرحمن الرحيم من سورة براءة ان البسملة امان و البراءة كانتالى المشركين فاسقط منها الامان
علت نيامدن (بسم الله الرحمن الرحيم ) در سوره برائت اين است كه بسم الله ، اماناست و سوره برائت ، در رد مشركين است از اين روى خداوند امان رااز آن برداشته است .(بحارالانوار، ج 85، ص 53).
1689 - اسرار (بسم الله الرحمن الرحيم )
عن زيد بن على قال :
دخلت على ابى جعفر - عليه السلام - فذكر بسم الله الرحمن الرحيمفقال : تدرى ما نزل فى بسم الله الرحمن الرحيم فقلت لا،فقال - عليه السلام - ان رسول الله كان احسن الناس صوتا بالقران و كان يصلىبفناء الكعبة يرفع صوته و كان عتبه و شيبة ابنا ربيعة وابوجهل و جماعة منهم يستمعون قراءته قال : و كان يكثر ترداد: بسم الله الرحمن الرحيمفيرفع بهاصوته فيقولون ان محمدا ليردد اسم ربه تردادا فياءمرون من يقوم فيستمععليه و يقولون اذا جاز بسم الله الرحمن الرحيم فاعلمنا حتى نقوم فنستمع قراءتهفانزل الله فى ذلك و اذا ذكرت ربك فى القرآن و حده (بسم الله الرحمن الرحيم ) ولواعلى ادبارهم نفورا
زيدبن على گويد: خدمت حضرت باقر (ع ) رفتم سخن از (بسم الله الرحمن الرحيم )چه چيزى نازل شده ؟ گفتم : نه فرمود: صداى پيامبر در خواندن قرآن ، از همه مردمبهتر بود و نماز را در پيش كعبه با صداى بلند مى خواند عتبه و شيبه فرزندان ربيعهو ابوجهل ، و گروهى ديگر از مشركان ، به قرائت پيامبر گوش مى دادند و حضرت(بسم الله الرحمن الرحيم ) را بسيار تكرار مى كرد و با صداى بلند مى خواندمشركان مى گفتند: محمد (ص ) بسيار نام خداى خويش را تكرار مى كند و به كسانى كهدر آنجا بودند، توصيه مى كردند كه وقتى از (بسم الله الرحمن الرحيم ) گذشت مارا خبر ده تا به قرائت او گوش دهيم لذا خداوند اين آيه رانازل فرمود كه : (وچون پروردگارت را به يگانگى ياد كنى با نفرت پشت مىكنند) و مشركان به خواندن پيامبر گوش فرا ميدانند و هنگامى كه (بسم الله الرحمنالرحيم ) را مى خواند، با ناراحتى مى رفتند و چون آن را به پايان مى برد، مراجعتكرده و گوش فرا مى دادند. (بحارالانوار، ج 85، ص 3).
1690 - عظمت آيه (بسم الله الرحمن الرحيم )
قال الصادق - عليه السلام -
بسم الله الرحمن الرحيم احق ما جهر بها: و هى الاية التىقال الله - عزولج -: و اذا ذكرت ربك فى القرآن وحده و لوا على ادبارهم نفورا
سزاوارترين چيزها به آشكار خواندن (بسم الله الرحمن الرحيم ) است و اين همان آيهاى است كه خداوند - عزوجل - فرمود: (چون پروردگارت را به يگانگى ياد كنى بانفرت پشت مى كنند). (بحارالانوار، ج 85، ص 82).
1691 - سيره پيامبر اسلام (ص )
عن عمره بن شمر قال :
ساءلت جعفر بن محمد - عليهما السلام - انى اؤ م قومى فاجهر ببسم الله الرحمنالرحيم ؟ قال : نعم حق فاجهر بها قد جهر بهارسول الله -صلى الله عليه وآله -
شخصى از امام صادق (ع ) پرسيد: من امام جماعت قوم خود هستم آيا مى توانم (بسم اللهالرحمن الرحيم ) را بلند بخوانم ؟فرمود: آرى ، سزاوار است كه بلند بخوانى ، چراكه پيامبر خدا (ص ) بلند مى خواند. (بحارالانوار، ج 85، ص 84).
1692 - تفسير (بسم الله الرحمن الرحيم )
روى فى التوحيد عن الرضا - عليه السلام - حينسئل عن تفسير (البسملة ) قال :
معنى قول القائل : بسم الله ، اى اسم على نفسى سمة من سمات الله ، و هى العبادةقال الراوى فقلت له : ما السمة ؟ قال : العلامة
در كتاب توحيد از امام رضا (ع ) روايت شده است كه وقتى تفسير (بسمله ) (بسم الله) از حضرتش سوال شد، فرمود: معناى اين كه گوينده مى گويد: (بسم الله ) ايناست كه من برخود (سمه ) (نشانه اى ) از سمات خدا مى نهم ؛ و آن نشانه عبادت است .راوى گفت پرسيدم : سمه يعنى چه ؟ فرمود: (نشانه ) (التوحيد، ص 229، باب31).
1693 - دورى شيطان از (بسم الله الرحمن الرحيم )
قال الصادق - عليه السلام -
اذا ام الرجل القوم جاء شيطان الى الشيطان الذى هو قرين الامامفيقول هل ذكر الله ؟ يعنى هل قراء بسم الله الرحن الرحيم ؟ فانقال : نعم هرب منه و ان قال : لا، ركب عنق الامام و دلى رجليه فى صدره فلميزل الشيطان امام القوم حتى يفرغوا من صلاتهم
هنگامى كه كسى به امامت گروهى مى ايستد، شيطان نزد شيطانى ديگر كه نزديك امامايستاده ، مى آيد و مى پرسد: آيا نام خدا را ذكر كرد؟ يعنى آيا (بسم الله الرحمنالرحيم ) خوانده شد؟ پس اگر بگويد: آرى از امام دور مى شود و اگر بگويد: نه ، برگردن امام سوار مى شود و پاهايش را بر سينه اش مى آويزد و بدين سان شيطانپيشاپيش آن گروه به امامت مى ايستد تا از نمازشان فارغ گردند. (بحارالانوار، ج 85،ص 20).
1694 - وجوب بلند خواندن (بسم الله الرحمن الرحيم )
قال الصادق - عليه السلام -
الاجهار ببسم الله الرحمن الرحيم فى الصلاة واجب
آشكار خواندن (بسم الله الرحمن الرحيم ) در نماز واجب است . (بحارالانوار، ج 85، ص75).
فضايل و اسرار سوره حمد:
1695 - تعليم سوره حمد
منها ما روى عن النبى -صلى الله عليه وآله - انهقال لجابر عن عبدالله الانصارى يا جابر! الا اعلمكافضل سورة انزلها فى كتابه ؟ فقال له جابر: بلى بابى انت و امى يارسول الله ! علمنيها قال : فعلمه (الحمد) ام الكتاب ثمقال : يا جابر! الا اخبرك عنها؟ قال : بلى ، بابى انت و امى يارسول الله ! اخبرنى قال : هى شفاء من كل داء الا السام
از پيامبر (ص ) روايت شده كه به جابر بن عبدالله انصارى فرمود: اى جابر! آيابرترين سوره اى را كه خدا در كتابش نازل فرموده به تو نياموزم ؟ جابر عرض كرد:ارى پدر و مادرم فداى تو باد اى رسول خدا آن را به من بياموز پسرسول الله (ص ) سوره حمد (ام الكتاب ) را به او تعليم داد و فرمود: اى جابر! آياآگاهت نسازم از اين سوره ؟ عرض كرد: چرا، پدر و مادرم فداى تو باديارسول الله ! از آن مرا با خبر ساز فرمود: آن شفاى هر دردى است جز مرگ . (تفسيرعياشى ، ج 1، ص 20، حديث 9).
1696 - با ارزش ترين گنج ها
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ان الله افرد الامتنان على بفاتحة الكتاب و جعلها باءزاء القرآن العظيم و ان فاتحةالكتاب اشرف ما فى كنوز العرش
خداوند مخصوصا بر من منت گذاشت به واسطهنزول (فاتحة الكتاب ) كه آن را با كل قرآن برابر قرار داد و سوره حمد با ارزشترين چيزى است كه در گنج هاى عرش خدا است . (تفسير برهان ، ج 1، ص 41).
1697 - ثواب قرائت حمد
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ايما مسلم قراء فاتحة الكتاب اعطى من الاجر كانما قراء ثلثى القرآن و اعطى من الاجركانما تصدق على كل مؤ من و مؤ منة

هر مسلمانى كه يك بار سوره حمد را قرائت كند اجر و ثواب قرائت دوثلث قرآن به اوعطا مى شود و گويا به تمام مؤ منين تصدق كرده است . (مجمع البيان ، ج 1، ص 17،چاپ مكتبة الاسلامية )
1698 - حمد و سوره در نماز
قال الرضا - عليه السلام -
امر الناس بالقراءة فى الصلوة لئلا يكون القرآن مهجورا مضيعا
مردم به خواندن حمد و سوره در نماز به اين جهت موظف شده اند كه قرآن مجيد متروك وضايع نشود. (من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 84).
1699 - خواندن سوره حمد در نماز
سئل ابوجعفر - عليه السلام -
عن الذى لايقراء فاتحة الكتاب فى صلاته ؟قال : - عليه السلام - لاصلاة له الا ان يقراء بها فى جهر او اخفات

درباره كسى كه در نمازش سوره حمد را نمى خواندسوال شد فرمود: نمازى كه در آن سوره حمد خوانده نشود، چه بلند و چه آهسته ، نمازنيست (يعنى در همه نمازها خواندن سوره حمد واجب است ).(اصول وافى ، ج 8، ص 635).
1700 - اسم اعظم در سوره حمد
قال ابوعبدالله - عليه السلام -
اسم الله الاعظم مقطع فى ام الكتاب
اسم اعظم خداوند، در فاتحة الكتاب مندرج است . (ثوابالاعمال ، ص 233).
1701 - وجوب سوره حمد
قال الرضا - عليه السلام -
فان قال فلم امروا بالقرائة فى الصلوة لئلا يكون القرآن مهجورا مضيعا و ليكونمحفوظا مدروسا فلا يضمحل و لايجهل

اگر كسى بپرسد: چرا واجب شده كه در نماز قرآن خوانده شود، جواب اين است كه تاقرآن ترك نشود و ضايع نگردد بلكه محفوظ مانده و درس داده شود و بدين وسيله ازنابودى و نخواندنش جلوگيرى شود و سوره حمد واجب شده در هر نماز، زيرا در سورهحمد خير و حكمت دنيا وآخرت جمع شده است . (بحارالانوار، ج 85، ص 54).
1702 - تفسير سوره حمد در بيان على - عليه السلام -
قال على - عليه السلام -
فاتحة الكتاب اعطاها الله محمدا -صلى الله عليه وآله - و امته بداء فيها بالحمد والثناء عليه ، ثم ثنى بالدعاء لله - عزوجل - و لقد سمعترسول الله -صلى الله عليه وآله - يقولن : قال الله -عزوجل -: قسمت الحمد بنيى و بين عبدى : فنصفها لى ، ونصفها لعبدى ، و لعبدى ماساءل ، اذا قال العبد: بسم الله الرحمن الرحيمقال الله - عزوجل - بداء عبدى باسمى حق على ان اتمم له اموره و ابارك له فى احواله ؛فاذا قال : الحمدلله رب العالمين قال الله -عزوجل - حمد لى عبدى ، و علم ان النعم التى له من عندى ، و البلايا التى اندفعت عنهبتطولى اشهدكم انى اضعف له نعم الدنيا لى نعيم ، الاخرة ، و ادفع عنه بلايا الاخرة ،كما دفعت عنه بلايا الدنيا، فاذا قال : الرحمن الرحيمقال الله - عزوجل - شهد لى باءنى الرحمن الرحيم اشهد كم لاوفرن من رحمتى حظه ، ولاءجزلن من عطائى نصيبه ، فاذا قال : مالك يوم الدينقال الله - عزوجل - اشهدكم كما اعترف باءنى انا المالك ليوم الدين لاءسهلن يومالحساب ، حسابه ، ولاتقبلن حسناته و لاءتجاوزن عن سيئاته فاذاقال العبد: اياك نعبد قال الله - عزوجل - صدق عبدى اياى يعبد، لاء ثيبنه عن عبادتهثوابا يغبطه كل من خالفه فى عبادته لى فاذاقال : و اياك نستعين قال الله - عزوجل - بى استعان و الى التجا اشهدكم لاعيننه على امرهو لاغيثنه فى شدايده ، و لاخذن بيده يوم القيامة عند نوائبه و اذاقال : اهدنا الصراط المستقيم الى آخرها، قال الله -عزوجل -: هذا لعبدى و لعبدى ما ساءل قد استجبت لعبدى ، و اعطيته ماامل ، و امنته مما منه وجل قيل : يا اميرالمؤ منين اخبرنا عن بسم الله الرحمن الرحيم اهى منفاتحه الكتاب ؟ قال : نعم كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - يقرؤ ها و يعدها ايةمنها، و يقول فاتحة الكتاب هى السبع المثانى فضلت ببسم الله الرحمن الرحيم و هىالاية السابعة منها
سوره فاتحه را خداوند به محمد (ص ) و امت و با حمد و سپاس بر خود، آن را آغاز كرد،سپس با دعا و ثناى خداوند - عزوجل - مى فرمايد: سوره حمد راميان خود و بنده ام تقسيمكرده ام ، پس نيمى از آن من و نيمى از آن بنده من است و بنده ام هرچه (در آن ) بخواهد، بهاو مى دهم پس هنگامى كه بنده گويد: (بسم الله الرحمن الرحيم خداوند مى فرمايد:بنده ام به نام من شروع كرده ، پس بر من لازم گشت كه امورش راكامل كنم و احوالش را بر او مبارك گردانم و هنگامى كه مى گويد: (الحمدلله ربالعالمين ) خداوند مى فرمايد: بنده ام مرا ستايش كرد و فهميد كه نعمتهايى كه دارد، ازنم ست و بلاهايى كه از او دفع شده ، با نيروى من است شما راگواه مى گيرم كه چندبرابر نعمت هاى دنيايش آن در آخرت را از برگردانم ؛ به همان گونه اى كه بلاهاىدنيا را از او برمى گردانم هنگامى كه بگويد: (الرحمن الرحيم ) خداوند مى فرمايد:شهادت داد كه من بخشنده و مهربانم ، شما را گواه مى گيرم كه از رحمتم بهره او رافراوان گردانم و از عطايم سهم وى را به شهادت مى گيرم كه همان گونه كه اعترافنمودكه من مالك روز رستاخيز هستم ، در روز شمار، حسابش رابر او آسان گردانم وحسناتش را بپذيردم و از گناهانش درگذرم . پس وقتى بنده بگويد: (اياك نعبد)خداوند مى فرمايد: بنده ام درست گفت ، او مراعبادت مى كند، من نيز به او پاداشى درقبال عبادتش ‍ بدهم كه هركسى كه در عبادتش براى من با او مخالفت كرده رشك برد. پسوقتى كه بگويد: (و اياك نستعين ) خداوند مى فرمايد: از من كمك خواست و به من پناهبرد، شما را به گواه مى گيرم كه او را در كارش يارى كنم و در گرفتارى اش كمككنم و در روز رستاخيز در سختى ها دستش را بگيرم . هنگامى كه بگويد: (اهدنا الصراطالمستقيم ) تا آخر سوره ، خداوند بزرگ و هرچه آرزو نمود، به او دادم و هرچه كهبخواهد به او ميدهم ، خواسته او را اجابت كردم على (ع ) پرسيدند: يا على ! (بسم اللهالرحمن الرحيم ) بگو آيا جزئى از فاتحه است ؟ فرمود: آرىرسول خدا (ص ) آن را مى خواند و آيه اى از آن محسوبش مى فرمود، فاتحه الكتاب ،سبع المثانى (دو هفت تايى ) است و با (بسم الله الرحمن الرحيم ) فضيلت يافته وآيه هفتم آن است . (بحارالانوار، ج 85، ص 59).
1703 - تفسير اجمالى سوره حمد
حديث قدسى :
قسمت الصلوة بينى وبين عبدى : فنصفها لى ، و نصفها لعبدى فاذاقال : بسم الله الرحمن الرحيم يقول الله : ذكرنى عبدى و اذاقال : الحمد الله يقول الله : حمدنى عبدى و اثنى على و هو معنى سمع الله لمن حمده و اذاقال : الرحمن الرحيم يقول الله : عظمنى عبدى و اذاقال : مالك يوم الدين يقول الله مجدنى عبدى و اذاقال : اياك نعبد و اياك نستعين يقول الله : هذا بينى و بين عبدى و اذاقال : اهدنا الصراط المستقيم يقول الله : هذا لعبدى و لعبدى ماسئل
من نماز را بين خود و بنده ام تقسيم كرده ام ، نيمى از آن من است و نيمش از آن بنده ام پسچون بنده گفت : (بسم الله الرحمن الرحيم ) خداوند گويد: (بنده ام مرا ياد كرد) وچون بنده گفت : (الحمدلله ) خدا فرمايد: (بنده ام مرا سپاس گزارد و ستايش گفت) و اين است معنى (سمع الله لمن حمده ) و چون گفت : (الرحمن الرحيم ) خداوندگويد: (بنده ام مرا تعظيم كرد) و چون گفت : (مالك يوم الدين ) خدا گويد:(بنده ام مرا تمجيد كرد) و چون گفت : (اياك نعبد و اياك نستعين ) خدا مى فرمايد:اين بين من و بنده من است ) و چون گفت : (اهدنا الصراط المستقيم ) خداوند مى فرمايد:اين از آن بنده من است و بنده ام آنچه بخواهد از آن اوست . (المحجة البيضاء، ج 1، ص ‍388).
1704 - معنى رحمان و رحيم
قال الصادق - عليه السلام -
الله اله كل شى ء الرحمن بجميع خلقه و الرحيم بالمؤ منين خاصة
(الله ) يعنى : معبود تمامى اشياء و (رحمان ) (صفت عام است ) يعنى : بخشنده ومهربان به تمامى مخلوقات (در دنيا) و (رحيم ) (صفت خاص است ) يعنى فقط نسبت بهمؤ منان بخشنده و مهربان است (در آخرت ) (اصول كافى ، ج 1، ص 114).
1705 - رحمان ، اسم خاص خداوند
قال الصادق - عليه السلام -
الرحمن اسم خاص بصفة عامة و الرحيم اسم عام بصفة خاصة
(رحمان ) اسم مخصوص خدا است ، ولى معناى عامى دارد، (رحيم ) اسم عامى است بامعنايى خاص (كه رحمت ، مخصوص بر مؤ منان در قيامت باشد). (مجمع البيان ، ج 1، ص21).
1706 - علت خواندن سوره حمد در ركعت اول و دوم
عن الرضا - عليه السلام -
فان قال فلم جعل القراءة فى الركعتين الاولتين و التسبيح فى الاخيرتين ؟قيل : للفرق بين ما فرضه الله من عنده و بين ما فرضه من عندرسول الله

چنانچه سوال شود كه چرا در دو ركعت اول نماز، حمد و سوره ، و در دو ركعت آخر تسبيحاتاربعه واجب شده ، گفته مى شود:تافرق باشد بين دو ركعتى كه خدا خودش واجب كرده(كه فرض الله است ) و دو ركعتى كه با خواست پيغمبرش واجب كرده (كه فرض النبىاست ). (بحارالانوار، ج 85، ص 88).
1707 - سوره حمد، عطيه الهى
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اعطانى الله - عزوجل - فاتحة الكتاب
خداوند سوره حمد را به من عطا كرده است . (امالى شيخ صدوق ، ص 117).
1708 - علت خواندن سوره حمد در نماز
قال الرضا - عليه السلام -
فلم امروا بالقراء فى الصلاة ؟ قيل لئلا يكون القرآن مهجورا مضيعابل يكون محفوظا مدروسا، فلا يضمحل و لايجهل
اگر سوال شود كه چرا در نماز دستور خواندن قرآن داده شده ؟ بايد در پاسخ گفتهشود: تا قرآن متروك تباه نگردد، (بلكه ) نگاه داشته و خوانده شود و (در نتيجه ) از بيننرود و ناشناخته نماند. (بحارالانوار، ج 85، ص 54).
1709 - تكرار (مالك يوم الدين )
عن على بن الحسين - عليه السلام - قال :
لو مات من بين المشرق و المغرب لما استوحشت ، لو كان القرآن معى ، و اذا كان قراءمن القرآن ، (مالك يوم الدين ) كررها و كاد ان يموت ممادخل عليه من الخوف
امام سجاد (ع ) فرمود: اگر مردم خاور و باختر بميرند، در صورتى كه قرآن همراه منباشد، وحشت نمى كنم هنگامى كه (مالك يوم الدين ) را از قرآن مى خواند، آن را بارهاتكرار مى كرد و چيزى نمى ماند كه از ترسى كه بر او وارد شد بميرد. (بحارالانوار،ج 85، ص 66).
1710 - معنصى صراط مستقيم
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
الصراط المستقيم صراط الانبياء و هم الذين انعم الله عليهم
صراط مستقيم همان را پيامبران است وآنان همان كسانى اند كه خداوند بر آنها نعمت داده است. (تفسير نور الثقلين ، ج 1، ص 20).
1711 - اهل بيت وصراط مستقيم
قال الصادق - عليه السلام -
و الله نحن الصراط المستقيم
به خدا قسم ! ما اهل بيت پيامبر (ص ) صراط مستقيم الهى هستيم . (تفسير نور الثقلين ج ،1، ص 21).
1712 - منع آيين گفتن بعد از حمد
عن محمد الحلبى ، قال الصادق - عليه السلام -
ساءلت اقول اذا فرغت من فاتحة الكتاب : امين ؟قال : لا
محمد حلبى گويد: در پاسخ اين كه وقتى از خواندن سوره فاتحه فارغ شدم آمينبگويم ؟ امام صادق (ع ) فرمود: نه (بحارالانوار، ج 85، ص 53).
1713 - گفتن (الحمدلله ) بعد از اتمام حمد
قال الصادق - عليه السلام -
اذا قراءت الفاتحة و قد فرغت من قرائتها و انت فى الصلاةفقل : الحمد لله رب العالمين
هنگامى كه فاتحه را خواندى و قرائتش را به اتمام رساندى و درحال نماز بودى بگو: (الحمدلله رب العالمين ). (بحارالانوار، ج 85، ص 60)
1714 - دو سوره در نماز نخوان
قال الصادق - عليه السلام -
لاتقرن بين السورتين فى الفريضة فاما فى النافلة فلا باءس
هيچگاه در نماز واجب ، بعد از حمد، دو سوره از قرآن را با هم نخوان ، ولى در نماز نافلهاشكال ندارد. (بحارالانوار، ج 85، ص 45).
1715 - يك سوره كامل بخوانيد
قال الصادق - عليه السلام -
و لاتقراء فى المكتوبة سورة ناقصة ولاباءس به فىالنوافل
در نماز واجب ، كمتر از يك سوره كامل ، بعد از حمد نخوان ، اما در نمازهاى نافلهاشكال ندارد. (بحارالانوار، ج 85، ص 42).
1716 - تاءثير خواندن حمد و سوره
قال العسكرى - عليه السلام - فى تفسيره :
واذا قال بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله رب العالمين فقراء فاتحة الكتاب وسورة قال الله تعالى لملائكته اما ترون عبدى ؟ هذا كيف تلذذ بقرائه كلامى ؟ اشهدكم ياملائكتى لاقولن له يوم القيامة اقراء فى جنانى و ارق فى درجاتى فلايزال يقرء بعددكل حرف درجة من ذهب و درجة من فضة و درجة من لؤ لؤ و درجة من جوهر ودرجة من زبرجد اخضر و درجة من زمرد اخضر و درجة من نور رب العزة
و زمانى كه بنده (بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله رب العالمين ) را قرائت كرد وفاتحة الكتاب و سوره خواند، خداوند تعالى خطاب به ملائكه خود ميگويد: آيا اين بندهمرا نمى بيند چگونه با قرات كلام من لذت مى برد؟ شما را شاهد مى گيرم ، اى ملائكه من! هرآينه روز قيامت به او خواهم گفت : در بهشت من قرائت كن و به درجات (بالا) ارتقا پيداكن ، پس او دائم قرائت مى كند و به عدد هر حرف ، درجه اى از طلا، درجه اى از نقره ،درجه اى از لؤ لؤ ، درجه اى از جوهر، درجه اى از زبرجد سبز، درجه اى از زمرد سبز ودرجه اى از نور رب العزة به او عطا خواهد شد.(بحارالانوار، ج 82، ص 221).
فضايل و آثار قرائت
1717 - قرائت زيبا درنماز
قلت لابى عبدالله - الرجليدخل فى الصلوة فيجود صلاته و يحسنها رجاء ان يستجر بعض من يراه الى هواه ؟قال : ليس هو من الرياء؟
از امام صادق (ع ) پرسيدم اگر كسى نمازش را با قرائت زيبا و نيكو به جا آورد، بهاميد آنكه حاضران كه او را مى بينند مجذوب شده و راه او را در پيش گيرند (آيا بهنمازش اشكالى وارد مى شود؟) فرمود: اين از مصاديق ريا نيست .(وسائل الشيعه ، ج 1، ص 56).
1718 - قرائت در حال ايستاده ، نشسته ، نامز و غير نماز
عن ابى جعفر - عليه السلام - قال :
و من اقراء القرآن قائما فى صلاته كتب الله لهبكل حرف مائة حسنة و من قراءه فى صلاته جالسا كتب الله لهبكل حرف خمسين حنسة و من قراءه فى غير صلاته كتب اللهبكل حرف عشر حسنات
هركس كه قرآن را ايستاده در نماز بخواند، خداوند در برابر هر حرفى از آن ، صد حسنه(كار نيك ) در نامه عملش بنويسد، و هركس قرآن را نشسته در نماز بخواند، خداوند دربرابر هر حرفى از آن ، پنجاه حسنه در نامه اش ثبت فرمايد و هركس كه در غير نماز آنرا بخواند، خداوند متعال در برابر هر حرفى ده حسنه براى او بنويسد. (ثوابالاعمال ، ص ‍ 227).
1719 - نحوه قرائت نماز زن
عن على بن جعفر عن اخيه - عليه السلام - قال :
ساءلته عن المراءة تؤ م النساء ماحد رفع صوتها بالقراءة ؟قال : بقدر ما تسمع
از على بن جعفر نقل است : از موسى بن جعفر (ع ) پرسيدم : آيا زن مى تواند در امامتزنهاى ديگر قرائت را بلند به جا آورد؟ فرمود: (به اندازه اى كه خود بشنود (جايزاست ) (بحارالانوار، ج 85، ص 83).
1720 - آثار قرائت
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اذ قمت الى الصلاة و توجهت و قراءت ام الكتاب و ما تيسر من السور ثم ركعت فاتمتركوعها و سجودها و تشهدت و سلمت ، غفر لككل ذنب فيما بينك و بين الصلاة التى قدمتها الى الصلاة المؤ خرة فهذا لك فى صلاتك
هرگاه به نماز ايستادى و توجه كردى (به سوى خداوند و با حضور قلب ، به پيشگاهاو قرار گرفتى ) و فاتحة الكتاب را قرائت نمودى و در حد امكان و ميسور، از سوره هاى(كوچك و يا بزرگ ) قرآن خواندى ، سپس ركوع و سجود تام و تمامى انجام دادى ، آنگاهتشهد و سلام دادى ، اثر اين نماز تو، آمرزش تمامى گناهانت مى باشد كه در ما بين دونمازت مى باشد، آن نمازى كه قبلا به جاى آوردى و نمازى كه بعدا خواندى پس آنچه ازنماز عايد تو مى گردد، همانا آمرزش كليه گناهانت مى باشد. (بحارالانوار، ج 82، ص205).
1721 - قرائت صد آيه در نماز
قال الصادق - عليه السلام -
من قراء مائة اية يصلى بها فى ليلة كتب الله - عزولج - له بها قنوت ليلة
هركس دريك شب يكصد آيه از قرآن را در نمازى بخواند، خدا به اين وسيله براى او عبادتسراسر شب بنويسد.(الكافى ، ج 2، ص 445).
1722 - تلاوت آيه اى از قرآن در نماز
قال الحسين - عليه السلام -
من قراء آية من الكتاب - عزوجل - فى صلاته قائما يكتب لهبكل حرف مائة حسنة

كسى كه آيه اى از قرآن را ايستاده در نماز خويش بخواند به هر حرفى صد حسنه براىاو نوشته مى شود. (الكافى ، ج 2، ص 447).
1723 - رعايت ترتيل در نماز
قال الصادق - عليه السلام -
ينبغى للعبد اذا صلى ان يرتل قراءته و اذا مر باية فيها ذكر الجنة و النارساءل الله الجنة و تعوذ بالله من النار و اذا مر بيا ايهاالذين آمنواقال : لبيك ربنا
سزاوار است كه بنده نماز را با ترتيل (شمرده ) بخواند و آن گاه كه با آيه اى كهبهشت و دوزخ در آن يادآورى شده ، برخورد، از خدا بهشت را بخواهد و از آتش (دوزخ ) بهاو پناه ببرد و هنگامى كه به آيه (يا ايهاالذين امنوا) مى رسد، بگويد: (لبيكربنا). (بحارالانوار، ج 85، ص 34).
1724 - قرائت قرآن در نماز
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
قراءة القرآن فى الصلاة افضل من قراءة القرآن فى غيرالصلاة
قرائت قرآن در نماز افضل است از غير نماز. (مستدركالوسائل ، ج 1، ص 292).
1725 - قرائت صد آيه در نماز شب و غير آن
عن ابى عبدالله - عليه السلام - قال :
من قراء مائة اية يصلى بها فى ليلة كتب الله بها قنوت ليلة و من قراء مائتى ايةليلة من غير صلاة الليل كتب الله له فى اللوح قنطارا من الحسنات ، و القنطار الف ومائتا اوقية و الاوقيه اعظم من جبل احد
هركس صد آيه از قرآن در نماز شب بخواند، خداوند عبادت سرتاسر آن شب را در نامهعمل وى بنويسد، و هر كس دويست آيه در غير نماز شب بخواند، خداوند در صحيفه اوقنطارى از حسنات ثبت نمايد و هر قنطارى يك هزار و دويست اوقيه است و هر اوقيهبزرگتر از كوه احد است . (ثواب الاعمال ، ص 228)
1726 - ترك قرائت در نماز
سئل الكاظم - عليه السلام - عمن ترك القراءة ما حاله ؟فقال - عليه السلام -
ان كان متعمدا فلا صلاة له ، و ان كان نسى فلا باءس
امام كاظم (ع ) در پاسخ اين كه اگر كسى (در نماز) قرائت را ترك كند حكمش چيست ؟فرمود: اگر به عمد باشد، نازش درست نيست و اگر از روى فراموشى باشد،اشكال ندارد. (بحارالانوار، ج 85، ص 44).
1727 - آداب صدا در نماز
عن الصادق - عليه السلام - فى قوله تعالى :
و لاتجهر بصلاتك ولا تخافت بها قال : المخافتة ما دون سمعك و الجهر ان ترفعصوتك شديدا
امام صادق - عليه السلام - درباره قول خداوند كه مى فرمايد: ولاتجهر بصلاتك ولاتخافت بها (در نماز نه صدايت را خيلى بلند كن و نه خيلى آهسته ) فرمود:(مخافت ) يعنى طورى كه نشنوى و (جهر) يعنى صدايت را بسيار بلند كنى .(بحارالانوار، ج 85، ص 72).
1782 - علت نزول آيه (لاتجهر بصلاتك )
عن ابى جعفر و ابى عبدالله - عليهماالسلام - فى قوله تعالى (ولاتجهر بصلاتك )قال : كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - اذا كان بمكة جهر بصلاته فيعلمبمكانه المشركون ، فكانوا يؤ ذونه فانزلت هذه الاية عند ذلك
امام باقر و امام صادق (ع ) درباره آيه (ولاتجهر بصلاتك ) فرمودند: پيامبر خدا(ص ) وقتى كه در مكه بودند، نماز را با صداى بلند مى خواند، در نتيجه مشركان نتيجهجايش را يافته و آزارش مى دادند، از اين رو، آيه مذكورنازل گشت . (بحارالانوار، ج 85، ص 73).
1729 - رسيدن صداى قرائت به گوش
قال على - عليه السلام -
اذ صليت فاسمع نفسك القراءة و التكبير و التسبيح
هنگامى كه نماز مى خوانى ، قرائت و تكبير و تسبيح را چنان به جاى آور كه خود بشنوى. (بحارالانوار، ج 85، ص 76).

next page

fehrest page

back page