|
|
|
 |
|
 |
| |
999 - اقتداى حضرت عيسى (ع ) به امام زمان (عج )
قال السدى :
يجتمع المهدى - عليه السلام - و عيسى بن مريم - عليه السلام - فيجى ء وقتالصلوة فيقول المهدى لعيسى : تقدم ، فيقول عيسى : انت اولى بالصلوة فيصلى عيسىورائه ماءموما
در حديث آمده است : پس از ظهور امام زمان (عج ) عيسين بن مريم (ع ) در كنار امام حاضر مىشود و امام به او مى فرمايد: جماعت را امام باش ! ولى او مى گويد: تو به اين امرسزاوارترى ، و خود به عنوان ماءموم پشت سر امام مهدى (عج ) به نماز مى ايستد. (متخبالاثر، ص 479، تذكرة الخواص ، ص 377).
فصل هفدهم : نماز در خانواده
آيات :
84 - نماز و هجرت
ربنا انى اسكنت من ذريتى بواد غير ذى زرع عند بيتك المحرم ربنا ليقموا الصلوة
پروردگارا من بعضى فرزندانم را در سرزمين بى آب و علفى در كنار خانه اى كه حرمتو است ساكن ساختم تا نماز را برپا دارند. (سوره ابراهيم ، آيه 37).
85 - وظايف والدين در آموزش نماز
واءمر اهلك بالصلوة و اصطبر عليها
اهل خود را به خواندن نماز امر كن و بر اداى آن شكيبا باش (سوره طه آيه 132).
86 - دعوت خانواده به نماز
و كان ياءمر اهله بالصلوة و الزكوة و كان عند ربه مرضيا . او همواره خانوادهخود را به نماز و زكات دعوت مى كرد وهمواره مورد رضايت پروردگارش بود. (سورهمريم ، آيه 55).
87 - پند لقمان به پسرش
يا بنى اقم الصلوة واءمر بالمعروف و انه عن المنكر و اصبر على ما اصابك ان ذلكمن عزم الامور
پسرم !نماز را برپا دار، و امر به معروف و نهى از منكر كن و در برابر مصائبى كهبه تو مى رسد با استقامت و شكيبا باش كه اين از كارهاى مهم واساسى است . (سورهلقمان آيه 17).
88 - دعاى ابراهيم (ع ) براى اقامه نماز
رب اجعلنى مقيم الصلوة و من ذريتى ربنا وتقبل دعاء
پروردگارا مرا از برپا كنندگان نماز قرار ده واز فرزندان من نيز چنين كن ، پروردگاردعاء (ما را) بپذير) (سوره ابراهيم ، آيه 40).
89 - ضايع كنندگان نماز
فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلوة و اتبعوا الشهوات فسوف يلقون غيا
اما بعد از آنها فرزندان ناشايسته اى روى كار آمدند كه نماز را ضايع كردند و پيروىاز شهوات نمودند و به زودى (كيفر و مجازات ) گمراهى خود را خواهند ديد. (سوره مريمآيه 59).
احاديث :
1000 - زمان نماز خواندن كودكان
قال على - عليه السلام -
علموا صبيانكم الصلاة وخدوهم بها اذا بلغوا ثمانى سنين
نماز را به فرزندان خويش تعليم دهيد، و چون به هشت سالگى رسيدند، آنان را واداربه خواندن اين فريضه الهى نمايند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 12).
1001 - اجبار فرزندان به خواندن نماز
قال الباقر - عليه السلام -
انا ناءمر صبيننا بالصلاة اذا كانوا بنى خمس سنين فمروا صبيانكم بالصلاة اذا كانوابنى سبع سنين
فرزندان ما وقتى پنج ساله مى شوند، امر مى كنيم كه نماز بخوانند، پس شما هم هنگامىكه فرزندانتان به هفت سالگى رسيدند، آنها را نماز خواندن امر كنيد.
(وسائل الشيعه ، ج 3 ص 12).
1002 - ارتباط كودكان با نماز
عن معاوية بن وهب قال :
ساءلت اباعبدالله - عليه السلام - فى كم يؤ خذ الصبى بالصلاة ؟فقال : فيما بين سبع سنين و ست سنين
معاويه بن وهب گويد: از امام صادق (ع ) پرسيدم : كودك را بايد از چه سنى وادار بهخواندن نماز كرد؟ حضرت فرمودند: بين شش تا هفت سالگى .(وسائل الشيعه ج 3 ص 12).
1003 - كودكان از كى نماز بخوانند؟
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
مروا صبيانكم بالصلوة اذا بلغوا سبع سنين و اضربوهم على تركها اذا بلغوا تسعا
فرزندان هفت ساله تان را به نماز وادار كنيد و نه سالگان را اگر ترك نماز نمودندتاءديب كنيد. (سفينة البحار، ج 2 ص 25).
1004 - درس عبادت براى جوانان
قال الصادق - عليه السلام -
اجتهد فى العبادة و انا شاب فقال لى ابى : يا بنى دون ما اراك تصنع فان الله -عزوجل - اذا احب عبدا رضى منه باليسير
من جوان بودم ، و در عبادت كوشش بسيار مى كردم ، پدرم ، به من فرمود: كمتر از اينمقدار عبادت كه از تو مى بينم به جاى آور زيرا وقتى خداوند بنده اى را دوست دارد باعبادت كم از او راضى مى شود. (بحارالانوار، ج 47، ص 55).
1005 - سفارش امام صادق (ع ) به فرزندش :
قال الصادق - عليه السلام -
يابنى ! انه لاينال شفاعتنا من استخف بالصلوة
اى فرزندم هركس نماز را سبك بشمارد به شفاعت ما دست نخواهد يافت .(وسائل الشيعه ج 3، ص 16).
1006 - آموزش نماز به فرزندان
قال على - عليه السلام -
علموا صبيانكم الصلاة
نماز را به فرزندانتان بياموزيد. (جامع احاديث الشيعه ، ج 4 ص 46).
1007 - سفارش على (ع ) به فرزندش
قال على - عليه السلام -:
اوصيك يا بنى بالصلاة عند وقتها
فرزندم ! تو را به نماز در اول وقت سفارش مى كنم . (بحارالانوار، ج 83 ص 14).
1008 - عمر جوانى در حال عبادت
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -:
ان الله يحب اشاب الذى ينفى شبابه فى طاعة الله
خداوند جوانى را كه عمر خود را در عبادت خدا به سر مى برد، دوست دارد.(كنزالعمال ، ج 43060).
1009 - صرف جوانى در عبادت
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يا اباذر: ما من شاب ترك الذنيا و افنى شبابه فى طاعة الله الا اعطاه الله اجراثنين وسبعين صديقا
اى ابوذر! هيچ جوانى ترك دنيا و لذايذ دنيا آن را نمى كند و جوانى خويش را در اطاعت وعبادت پروردگار بزرگ صرف نمى نمايد، مگر آن كه خداوند اجر و پاداش هفتاد و دوصديق به او اعطاء مى فرمايد. (مكارم الاخلاق ، ص 466).
1010 - لطف الهى بر عبادات جوان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
سبعة يظلهم الله فى ظلة يوم لاظل الاظلة : الامامالعادل و شاب نشاء فى عبادة الله
خداوند هفت گروه را در سايه رحمت خود جاى مى دهد، روزى كه سايه اى جز سايه او نيست: اول زمامداران دادگر و دوم جوانى كه در عبادت خداوند پرورش يافته باشند. (نهجالفصاحه ، حديث 1732).
1011 - اذان نوجوان
قال الصادق - عليه السلام -
لاباءس ان يوذن الغلام الذى لم يحتلم
اذان نوجوان نابالغ اشكالى ندارد. (براى اذان نماز كفايت ميكند).
(بحارالانوار، ج 84، ص 161، وسايل الشيعه ، ج 4 ص 661).
1012 - مباهات خداوند بر جوان عابد
قال رسول الله - صلى الله عليه وآله -
ان الله تعالى يباهى بالشباب العابد الملئكةيقول : انظروا الى عبدى ! ترك شهوته من اجلى
خداوند به وجود جوان اهل عبادت بر فرشتگان مباهات مى كند و مى فرمايد: بنده مراببينيد! به خاطر من چگونه از لذت جسمانى خويش گذشته است . (ميزان الحكمه ، ج 5،ص 9)
1013 - نمازو نجات جوانان
روى ان فتى من الانصار كان يصلى الصلاة معرسول الله ويرتكب الفواحش فوصف ذلك لرسول الله -صلى الله عليه وآله-فقال ان صلاته تنهاه يوما ما، فلم ، يلبث ان تاب
1014 - زمان وجوب نماز براى فرزندان
قال على - عليه السلام -
يجب الصلوة على الصبى اذا عقل
نماز بر كودك زمانى كه عقلش رسيد لازم است . (جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 43).
1015 - آشنايى كودكان با اذان
سليمان الجعفرى قال سمعته بقول - عليه السلام -
اذن فى بيتك فانه يطرد الشيطان و يستحب مناجل الصبيان
سليمان جعفرى مى گويد از امام (ع ) شنيدم كه فرمود: در خانه خود اذان بگوى تاشيطان از آنجا بگريزد، و مستحب است ، زيرا كودكان به آن ذكر آشنا مى شوند.
(الكافى ، ج 3، ص 311).
1016 - حضور كودكان در صفوف نماز جماعت
عن جابر عن ابى جعفر - عليه السلام - قال
ساءلته عن الصبيان اذا صفوا فى الصلوة المكتوبةقال : لاتؤ خروهم عن الصلاة فرقوا بينهم
جابر مى گويد: از امام باقر - عليه السلام - در مورد كودكانى كه در نماز جماعت شركتمى كنند سؤ ال كردم ، امام باقر، (ع ) فرمودند: آنان را از صفهاى جلو به قسمت عقب صفنماز جماعت نفرستيد، بلكه آنان را (در ميان بزرگسالان ) پراكنده سازيد.
(تهذيب الاحكام ، شيخ طوسى ، ج 2 ص 380).
1017 - نوزاد در پناه اذان
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
و من ولد له مولود فليؤ ذن فى اذنه اليمنى ، و ليقم ، فى اليسرى ، فان ، ذلكعصمة من الشيطان
هركس كه نوزادى به او داده شد، در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه بگويد،زيرا اين كار نوزاد را از شر شيطان حفظ مى كند. (بحارالانوار، ج 84، ص 162).
1018 - ياد دادن وضو و نماز
قال الصادق - عليه السلام -
فاذا تعلم الوضوء و الصلاة غفرالله لوالديه
چون فرزندى وضو و نماز را ياد گيرد، خداوند (به پاداش آن ) پدر و مادر او را مىآمرزد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 13).
1019 - همراهى طفل براى نماز
قال الصادق - عليه السلام -
كان على - عليه السلام - قد جعل بيتا فى داره ليس بالصغير ولا بالكبيرلصلاته و كان اذا كان اليلل ذهب معه بصبى لا يبيت معه فيصلى فيه
اميرالمؤ منين (ع ) در خانه خود اتاق متوسطى براى نماز خود اختصاص داده بود شبهابراى نماز خواندن فطل كوچكى را نمى خوابيد با خود به آن اتاق برده و نماز مىخواند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 555).
1020- تمرين نماز در سن شش سالگى
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
مرو صبيانكم بالصلوة اذا كانو ابناء ست سنين و اضربوهم اذا كانوا ابناء سبعسنين و فرقوا بينهم فى المضاجع كانوا ابناء عشر سنين
فرزندان خود را در سن شش سالگى به نماز وادار كنيد، و در هفت سالگى آنا را (درصورت نخواندن ) تنبيه كنيد، ودر سن ده سالگى رختخواب آنان را جدا كنيد. (مستدركالوسائل ، ج 1 ص 171).
1021 - تاءخير عذاب به خاطر علاقه جوانان به نماز
قال على - عليه السلام -
ان الله - عزوجل - ليهم بعذاب اهل الارض جميعا حتى لايتحاشى منهم احدا اذا عملوابالمعاصى و اجترحوا السيئات فاذا الى الشيب ناقلى اقدامهم الى الصلوة و الولدانيتعلمون القرآن رحمهم الله فاخر ذلك عنهم
آنگاه كه اهل زمين در گناه و بديها غوطه ور مى شوند خداوندمتعال قصد مى كند تمامى آنان را بدون استثناء دچار عذاب نمايد، ولى با توجه بهپيرمردان ريش سفيدى كه براى نماز (به سوى مسجد) گام برمى دارند و نيزنونهالانى كه در حال يادگرفتن قرآن هستند، به تمامىاهل زمين رحم نموده و عذاب آنان را به تاءخير مى اندازد. (مستدركالوسائل ، ج 3، ص 360، باب 3، روايت 12).
1022 - سخت نگرفتن نماز براى فرزندان
عن جعفر بن محمد عن ابيه - عليهما السلام - قال :
كان على بن الحسين - عليهماالسلام - ياءمر الصبيان ان يصلوا المغرب و العشاءجميعا و الظهر جميعا فيقال له (لهم ) يصلون الصلوة فى غير وقتهافيقول : هو خير من ان يناموا عنها
امام زين العابدين (ع ) به فرزندان خويش امر مى كرد كه نماز مغرب و عشاء را با همبخوانند و ظهر وعصر را با هم بخوانند خدمت امام عرض شد كه فرزندان نماز را در غيروقتش مى خوانند امام فرمود: اين كار براى فرزندان بهتر است از اين كه بخوابند ونماز نخوانند. (بحارالانوار، ج 82، ص 364).
1023 - ترك نماز باعث تعجب
عن الحسن بن قارون انه قال :
ساءلت الرضا - عليه السلام - او سئل و انا اسمع عنالرجل يجبر ولده و هو لايصلى اليوم و الومينفقال : و كم اتى على الغلام ؟ فقلت ثمانى سنين ،فقال : سبحان الله ! يترك الصلاة قال : قلت يصيبه الوجعقال : يصلى على نحو ما يقدر
حسن بن قارون مى گويد: من از امام رضا (ع ) سؤال كردم يا يك نفر ديگر سؤ ال كرد و من گوش مى دادم كه مردى فرزندش را به نمازمجبور مى كرد، ولى فرزندش يك يا دو روز نماز نمى خواند، حضرت فرمودند: چندسال از سن آن پسر بچه مى گذرد؟ گفتم : هشتسال ، امام با تعجب فرمودند: (سبحان الله ) (در اين سن ) نماز را ترك مى كند؟عرض كردم نماز براى او سخت و رنج آور است ، امام (ع ) فرمود: به اندازه توانش نمازبه جا آورد. (وسائل الشيعه ، ج 3 ص 13).
1024 - آموختن وضو به فرزند
قال الصادق - عليه السلام -
حتى يتم له تسع سنين ، فاذا تمت له علم الوضو وضرب عليه وامر بالصلوة وضرب عليها، فاذا، تعلم ، الوضوء و الصلاة غفرالله لوالديه
وقتى (فرزندتان ) به سن نه سالگى برسد، پس وقتى كه نه سالش تمام شد،وضو را به او ياد بدهيد واگر كوتاهى كرد او را ادب كنيد، و او را امر به نماز كنيد واگر كوتاهى كرد او را ادب كنيد پس زمانيكه فرزند وضو و نماز را ياد گرفتيد، خداپدر و مادرش را مى آمرزد. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 13).
1025 - خواستن نماز از فرزند
قال الرضا - عليه السلام -
يؤ خذ الغلام بالصلاة و هوابن سبع سنين
چون پسر به هفت سالگى رسيد، او را به خواندن نماز وادار كنيد.(وسائل الشيعه ، ج 20 ص 229).
1026 - نماز متاءهل
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ركعتان من المتاءهل خير من اثنتين و ثمانين ركعة من العزب
دو ركعت نماز كسى كه همسر دارد، بهتر از هشتاد و دو ركعت نماز انسان مجرد است . (نهجالفصاحه ، ص 350).
1027 - بيدار كردن اهل خانواده
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
رحم الله رجلا قام من الليل فصلى و ايقظ امراءته فصلت ، فان ابت نضح فىوجهها الماء، رحم الله امراءة قامت من الليل فصلت و ايقظت زوجها، فان ابى نضحت فىوجهه الماء
خدا رحمت كند، مردى را كه شب از خواب برخيزد و نماز شب بخواند و همسرش را نيزبراين عمل تشويق نمايد، و اگر بيدار نشد (با اجازه قبلى او) به صورت وى آب بپاشدو او را بيدار كند و همچنين خدا بيامرزد زنى كه در شب برخيزد و نماز شب بخواندوشوهرش را نيز بدين عمل وادار كند و اگر از جاى برنخواست (با اذن قبلى او) آب بهصورتش بپاشد، تا او را بيدار كند. (ميزان الحكمه ، ج 5، ص 418).
1028 - سن وجوب نماز براى پسر:
عن على بن جعفر عن اخيه موسى - عليه السلام -قال :
ساءلته عن الغلام متى يجب عليه الصوم و الصلاة ؟قال : اذا راهق الحلم و عرف الصلوة والصوم
على بن جعفر از برادرش امام موسى كاظم (ع ) پرسيد: چه زمانى نماز و روزه براى پسربچه واجب است ؟ حضرت فرمود: وقتى به مرز تكليف رسيد، و نماز و روزه را شناخت .(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 12).
1029 - بلند خواندن قرائت نماز شب
عن على بن اسباط انه ساءل اباعبدالله - عليه السلام - عنرجل يقوم فى آخر الليل يرفع صوته بالقرائة :قال : ينبغى للرجل اذا صلى بالليل ان يسمع اهله لكى يقوم النائم و يتحرك المتحرك
على بن اسباط از امام صادق - عليه السلام - در مورد مردى كه آخر شب برمى خيزد وصدايش را در قرائت بلند مى كند پرسيد: امام (ع ) فرمود: شايسته است كه انسان وقتىنماز شب مى خواند، صدايش را به خانواده اش برساند، تا آن كس كه خواب رفته بيدارشود وآن كس مى خواهد حركت كند (برخيزد) حركت كند. (بحارالانوار، ج 87، ص 209).
1030 - سه گروه از وجوب نماز جمعه معافند
قال على - عليه السلام -
الجمعة واجبة على كل مؤ من الاالصبى ، و المراءة والعبد والمريض
نماز جمعه بر هر فرد مؤ من واجب است ، مگر بر كودك ، زن ، بنده و مريض ، (مستدركالوسائل ، ج 6، ص 10).
1031 - تشويق خانواده براى نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اطرفوا اهاليكم فى كل يوم جمعة بشى ء من الفاكهة ، حتى يفرحوا بالجمعة
روز جمعه براى خانواده خود ميوه تازه بخريد، تا براى آمدن نماز خرسند گردند.(مستدرك الوسائل ، ج 6 ص 61).
1032 - تشويق فرزندان براى نماز جمعه
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اشتروا لصبيانكم اللحم و ذكروهم يوم الجمعة
با سياستهاى تشويقى ، اهميت و روز جمعه را به فرزندانتان يادآورى كنيد. (مستدركالوسايل ، ج 6، ص 99).
1033 - درك نماز جمعه :
قال الباقر - عليه السلام -
الجمعة واجبة على من ان صلى الغداة فى اهله ادرك الجمعة ، وكانرسول الله -صلى الله عليه وآله -انما يصلى العصر فى وقت الظهر فى سائر الايامكى اذا قضوا للصلوة مع رسول الله -صلى الله عليه وآله -رجعوا الى رجالهمقبل الليل و ذلك سنة الى يوم القيامة .
نماز جمعه بر هر كس كه نماز صبح را پيش خانواده خود خوانده و جمعه را درك كند، واجباست پيامبر در روزهاى ديگر، نماز عصر را هم وقت ظهر مى خواند تا وقتى با پيامبر نمازرا به جا آوردند بتوانند قبل از شب به مناطق خود بروند و اين تا روز قيامت سنت است .(تهذيب ، ج 3، ص 240).
1034 - تمرين ركوع و سجده براى فرزندان
قال الباقر - عليه السلام -
فاذا اتم له ست سنين علم الركوع و السجود حتى يتم له سبع سنين فاذا تم له سبع سنينقيل له اغسل وجهك و كفيك ، فاذا غسلهما قيل لهصل هنگامى كه فرزندان شما شش ساله شدند، ركوع و سجده (صحيح ) را به آن هابياموزيد و در هفت سالگى به طفل بگوييد: دست و رويت را بشوى و نماز بگذار.(بحارالانوار، ج 88، ص 132)
1035 - سفارش پدر بر نماز
عن حسن بن على - عليه السلام -
رحم الله امرء وعظ نفسه و وعظ اخاه و اهل بيتهفقال : يا اهلاه صلواتكم صلواتكم زكوتكم زكوتكم مسكينكم مسكينكم ، جيرانكم جيرانكملعل الله تعالى يرحمه فيجمع له اهله يوم القيامة ، فان الله تعالى اثنى على نبى منانبيائه فقال : و كان ياءمر اهله بالصلوة و الزكوة و كان عند ربه مرضيا
رحمت خداوند بر مردى كه اهل خانه اش را موعظه كند و بگويد: (اىاهل خانه ! نماز شما نماز شما، زكات شما، زكات شما، بيچارگان شما، بيچارگان شما،همسايه هاى شما، همسايه هاى شما، (كه حق آنها را رعايت كند) شايد خداوند عنايت كند براو و جمع گرداند براى او اهلش را در قيامت همانا خداوند يكى از انبيا را چنين ستايش نمود.(او خانواده خود را به نماز و زكات امر مى كرد، روى هميناصل مورد رضاى خداوند قرار داشت ). (مجموعه ورام ، ج 2 ص 212).
1036 - جوان اهل نماز شب
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ذات يوم لاءبليس : كم اصدقاؤ كم من امتى يا ابليس ؟قال الامير الجائر و الغنى المتكبر والذى لايبالى من اين يكتسب و فيما ينفقه و العالم الذىصدق الامير على جوره ، و التاجر الخائن ، والمحتكر، و الزانى واكل الربا، و البخيل ، والذى لايبالى من اين يجمعالمال ، و قال النبى -صلى الله عليه وآله -كم اعداءك من امتى ؟قال ستة عشر نفرا انت يا محمد انى ابغضل و العالمالعامل بالعلم و حامل القرآن اذا عمل بما فيه و المؤ ذن لله خمسة اوقات محب الفقراء والمساكين واليتامى ، و ذوقلب رحيم ، والمتواضع للحق و شاب نشاء فى طاعة الله الذىيصلى بالليل والناس بيام ، والذى يمسك نفسه عن الحرام ، و الذى ينصح فى الله(وفى راوية يدعو للاخوان وليس فى قلبه شى ء) و الذى ابدا يكون على الوضوء،وحسن الخلق ، و المصدق بما ضمن الله له ، و المحصنات المستورات و المستعد للموت وصاحب السخاء
پيامبر اسلام (ص ) از ابليس پرسيد: در ميان امت من دوستان تو چه كسانى هستند؟ ابليسپاسخ داد: فرمانرواى ظالم ، متكبر، آن كس كه كه باكى ندارد كه از چه راهىمال به دست آورد و در چه راهى مصرف كند دانشمندى كه بدكارى حاكم را تاءييد كند،تاجر خائن ، محتكر، زناكار، رباخوار، بخيل ، و كسى كه باكى ندارد كه چگونه اموالشجمع وانباشته است سپس پيامبر (ص ) فرمود: چند نفر در ميان امت من دشمنان تو هستند؟پاسخ داد: شانزده كس كه اولشان تويى يارسول الله ! دانشمندى كه به علمش عامل است اهل قرآن كه به آنعمل كند، مؤ ذن اذان پنجگانه ، كسى كه دوستدار فقرا و مساكين و يتيمان است آدم رحيم ومهربان ، شخص متواضع در برابر حق ، جوانى كهاهل نماز شب باشد، كسى كه خود را از ارتكاب به حرام باز مى دارد، كسى كه به خاطرخداوند ديگران را نصيحت كند، كسى كه همشيهدرحال وضو است ، و صاحب اخلاق خوب آدم ، تصديق كننده به وعده هاى خا، زنان پاكدامن وافرادى كه خودشان را براى مرگ آماده مى سازند، و آدم سخاوتمند. (المواعظ العدديه ،ص 226).
1037 - رفع مشكلات خانواده به وسيله نماز
الرسول -صلى الله عليه وآله - اذا اصاب اهله خصاصة : قوموا الى الصلوة وقال : بهذا اءمر ربى
چون مشكلى به اهل خانواده مى رسيد (براى رفع آن ) مى فرمود: برخيزيد نماز(مستحبى )بخوانيد بعد فرمود: اين دستور خداى من است .(قصارالجمل ، ج 1، ص 386).
1038 - نمازگزاران براى ديگران حجت اند
فقال : يااسماعيل لاتنكر ذلك من اهل بيتك فان الله تبارك و تعالىجعل بكل بيت حجة يحتج بهاعلى اهل بيته فى القيامة لهم الم تروا فلانا فيكم ، الم ترواهديه فيكم ، الم تروا صلاته فيكم الم تروا دينه فهلا اقتديتم به فيكون حجة عليهمفى القيامة
حضرت فرمود: اى اسماعيل اين جريان را از خانواده ات تازه مپندار(يعنى اختصاص بهخانواده شما ندارد، خيلى ها گرفتارند) خداى تبارك وتعالى براى هر خاندانى حجتىقرار داده كه به وسيله آن شخص ، در روز قيامت بر ساير افراد خانواده احتجاج مى كند،به آنان گفته مى شود: آيا فلانى را در ميان خود نديديد؟ آيا رستگارى اش را نديديد؟آيا نمازش را نديديد؟ آيا ديندارى اش رانديديد؟ پس چرا بر او اقتداء نكرديد؟بنابراين ، آن مؤ من بر آن اشخاص در روز قيامت ، حجت باشد. (روضه كافى ، ج 1 ص120).
1039 - آشنايى كودك با فرايض دينى
قال الصادق - عليه السلام -
واذا بلغ الغلام ثلاث سنين قل له سبع مرات لااله الاالله ثم يترك حتى يتم له ثلاثسنين و سبعة اشهر و عشرون يوما ثم يقال لهقل : (محمدرسول الله )سبع مرات و يترك حتى يتم له اربع سنين ثميقال له قل سبع مرات : (صلى الله على محمدوآل محمد)ثم يترك حتى ياءتى له خمس سنين ثميقال له (ايهما يمينك و ايهما شمالك ، فاذا عرف ذلكحول وجهه الى القبله و يقال له : (اسجد)ثم يترك حتى يتم له ست سنينفيقال : (صل و علم الركوع و السجود)حتى يتم له سبع سنين فاذا تمت له سبع سنينقيل له (اغسل وجهك و كفيك )فاذا غسلهما قيل له(صل )ثم يترك حتى يتم له تسع سنين فاذا تمت له علم الوضوء
هنگامى كه كودك به سه سالگى رسيد، او را وادار كن تا هفت مرتبه (لااله الاالله)بگويد.بعد او را آزاد بگذار تا چهار سال او تمام شود آن گاه او را به گفتن هفتمرتبه (صلى الله على محمد و آل محمد)وادار كن .
پس او را آزاد بگذار تا هنگامى كنه پنج سالش تمام شد، آنگاه دست راست و چپش را بهاو ياد بده .
وقتى آن ها را شناخت ، او را به سمت قبله بنشان ، و به او بگو: (سجده كن ).
سپس او را تا شش سالگى آزاد بگذار.
و بعد از آن به او نماز خواندن و ركوع وسجود را ياد بده .
هنگامى كه هفت سالش تمام شد، آنگاه به او بگو: (دست و صورتت را بشوى )وهنگامى كه شست ، به او بگو: (نماز بخوان ).
و بعد او را تا تمام شدن نه سالگى آزاد بگذار و سپس به او وضو را ياد بده .
(وسائلالشيعه ، ج 15، ص 193، انوار نعمانيه ، سيد نعمت الله جزايرى ، ج 2 ص 193).
1040 - نماز در دوران جوانى
قال الباقر - عليه السلام -
يا باغى العلم ! اصل قبل لاتقدر، على ليل ولانهار تصلى فيه
اى طالب علم ! نماز را به پادار، قبل از آن كه پيرى وسستى فرا رسد، كه آن وقتقدرت نمازگزاردن را ندارى و براى تو ميسر نيست (و شايد اشاره به پس از مرگباشد). (بحارالانوار، ج 82، ص 227).
1041 - نماز در تاريكى
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
ماصلت امراءة صلوة احب الى الله من صلواتها فى اشد بيتها ظلمة
نمازى كه زن در تاريكترين گوشه خانه خود به جا آورد، از همه نمازهاى او نزد خداوندمحبوبتر است . (نهج الفصاحه ، م 2558، ص 536).
فصل هيجدهم : انواع نماز
آيات :
90 - نماز خوف
واذا كنت فيهم فاقمت لهم الصلوة فلتقم طائفة منهم معكم و لياءخذوا اسلحتهم فاذاسجدوا فليكونوا من ورائكم ولتاءت طائفة اخرى لم يصلو فليصلو معك ولياءخذوا حذرهمو اسلحتهم ودالذين كفروا لوتغفلون عن السلحتكم و امتعتكم فيميلون عليكم ميلة واحدة ولا جناحعليكم ان كان بكم اذى من مطر او كنتم مرضى ان تضعوا اسلحتكم و خذوا حذركم ان الله اعدللكافرين عذابا مهينا
و هنگامى كه در ميان آنها باشى و (در ميدان جنگ ) براى آنها نماز برپاكنى ، بايد دستهاى از آنها با تو (به نماز) برخيزند، و بايد سلاحهاى خود را با خود برگيرند وهنگامى كه سجده كردند (و نماز را به پايان رسانيدند) بايد به پشت سرشما( بهميدان نبرد) بروند و آن دسته ديگرى كه نماز نخوانده اند (ومشغول پيكار بوده اند) بيايند و با تو نماز بخوانند و بايد آنهاوسايل دفاعى و سلاحهاى خود را با خود (در حال نماز)حمل كنند (زيرا) كافران دوست دارند كه شما از سلاحها و متاعهاى خودغافل شويد و يك مرتبه به شما هجوم آورند و اگر از باران ناراحت هستيد و يا بيمار(ومجروح ) باشيد مانعى ندارد كه سلاحهاى خود را بر زمين بگذاريد، ولىوسايل دفاعى (مانند زره و خود) را با خود برداريد، خداوند براى كافران عذاب خواركننده اى فراهم ساخته است . (سوره نساء آيه 102).
91 - نماز مسافر
و اذا ضربتم فى الارض فليس عليكم جناح ان تقصروا من الصلوة
و هنگامى كه سفر كنيد گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد. (سوره نساء، آيه101).
احاديث :
1042 - پاداش نماز نشسته
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
صلوة القاعد على النصف من صلوة القائم
پاداش نماز نشسته ، نصف نماز ايستاده است . (شهاب الاخبار، ص 87).
1043 - نماز سواره
قال عن فيض بن مطر:
دخلت على ابى جعفر و انا اريد ان اساله عن صلوةالليل فى المحمل قال : فابتد اءنى فقال : كانرسول الله -صلى الله عليه وآله - يصلى على راحلته حيث توجهت به
خدمت حضرت باقر (ع ) رسيدم تا درباه خواندن نماز شب در كجاوه سؤال كنم ، اما حضرت پيش از سؤ ال ، فرمود: پيغمبر (ص ) نماز (نافله ) خود را بر شترمى گذاشت ، در حالى كه شتر حركت مى كرد (اثبات الهداة ، ج 5، ص 306).
1044 - نماز مسافر
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
خياركم الذين اذا سافروا قصروا و افطروا
بهترين شماكسانى هستند كه چون سفر كردند، نماز خويش را قصر مى خوانند و روزه راافطار مى نمايند. (ثواب الاعمال ، ص 63).
1045 - پاداش نماز در مسجد جمكران
عن حسين بن مثلة عن المهدى - عليه السلام - انهقال :
من صلاها فكانما صلاها (هما) فى البيت العتيق
حسن بن مثله (جمكرانى ) از حضرت مهدى (ع ) نقل مى كندكه فرمود: هركس دو ركعت نماز(نماز صاحب الزمان ) را در اين مكان (مسجد جمكران ) بخواند، مانند آن است كه دو ركعت نمازدر كعبه خوانده باشد. (مستدرك الوسائل ، ج 3 ص 445).
1046 - نماز شب مسافر
عن ابراهيم بن سياسة قال :
كتب بعض اهل بيتى الى ابى محمد - عليه السلام - فى صلاة المسافراول الليل صلاة الليل فكتب - عليه السلام -فضل صلاة المسافر اول الليل كفضل صلاة المقيم فى الحضر من اخرالليل
يكى از بستگان من به امام عسگرى - عليه السلام - نامه نوشت و درمورد نماز شب مسافر،در اول شب سؤ ال كرد (ع ) در پاسخ نوشت : فضيلت نماز شب مسافر دراول شب مثل فضيلت نماز آخر شب غير مسافر است . (بحارالانوار، ج 87، ص 210).
1047 - نماز آيات .
قال عن ابى الدرداء:
كان رسول الله -صلى الله عليه وآله - اذا كانت ليلة ريح كان مفزعه الى المسجدحتى يسكن و اذا حدث فى السماء حدث من كسوف شمس او قمر كان مفزعه الى الصلاة
رسم رسول خدا (ص ) چنان بود كه اگر شبى باد سهمگينى مى وزيد، به مسجد پناه مىبرد، تا آرام بگيرد و چون در آسمان كسوف و خسوفى اتفاق مى افتاد به نماز پناه مىبرد. (تفسير در المنثور، ج 1، ص 67).
1048 - نماز بر اعدامى مسلمان
قال على - عليه السلام -:
وقد علمتم ان رسول الله -صلى الله عليه وآله - رجم الزانى المحصن ثم صلىعليه ، ثم ورثه اهله
مى دانيد كه پيغمبر (ص ) مرد زناكارى را سنگسار نمود، پس از آن بر او نماز گزارد وارثش را به كسانش داد. (نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، ص 392).
1049 - روز عيد و شعار (الله اكبر)
كان النبى -صلى الله عليه وآله - يخرج يوم الفطر و الاضحى رافعا صوتهبالتكبير
پيامبر اسلام (ص ) در حالى كه با صداى بلند تكبير مى گفت راهى نماز عيد مى شد.(بحارالانوار، ج 91، ص 118).
1050 - چه روزى عيد است ؟
و قال اميرالمؤ منين - عليه السلام - فى بعض الاعياد:
انما هو عيد لمن قبل الله صيامه و شكر قيامه ، وكل يوم لايعصى الله فيه فهو عيد
اين (امروز) عيد كسانى است كه خداوند روزه آنان راقبول كرده و پاداش نمازها و شب زنده دارى آنان را داده باشد و هر روزى كه در آن معصيتخدا نشود، آن روز، عيد است . (نهج البلاغه ، كلمات قصار، ص 428).
1051 - نماز براى ميت
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ينبغى لاولياء الميت منكم ان يؤ ذنوا اخوان الميت بموته ، فيشهدون جنازته و يصلونعليه و يستغفرون له ، فيكسب لهم الاجر و يكسب لميته الاستغفار سزاوار است كهاولياى ميت ديگران را از مرگش با خبر كنند تا آنان در تشيع جنازه او حاضر شوند و برپيكرش نمازگزارند، وبراى او طلب غفران كنند ودر اين صورت براى آنان پاداش وبراى ميت آمرزش منظور مى گردد. (ميزان الحكمه ، ج 9ص 268).
1052 - عيد و شب زنده دارى
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -:
من احيا ليلة العيد لم يمت قلبه يوم تموت القلوب
كسى كه شب عيد را (با خودت ) احيا بدارد، روزى كه همه دلها مى ميرنددل او زنده خواهد بود. (وسائل الشيعه ج 5، ص 139).
1053 - روز عيد و نماز جماعت
عن ابى عبدالله - عليه السلام - قال :
من لم يشهد جماعة الناس يوم العيد، فليغتسل و ليطيب بما وجدوليصل وحده كما يصلى فى الجماعة
كسى كه نمى تواند روز عيد در نماز و اجتماع مردم حضور يابد،غسل كند وخود را به هر مقدار عطرى كه در دسترس او است ، خوشبو، نمايد و نماز عيد راهمان گونه كه در جماعت مى خوانند بخواند،.(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 115).
1054 - خطبه نماز عيد
قال الرضا - عليه السلام -
انما جعلت الخطبة فى يوم الجمعة فى اول الصلاة وجعلت فى المعيدين بعدالصلاة ، لان الجمعة امر دائم ويكون فى الشهور و السنة كثيرا، واذا كثر على الناس ملواو تركوا و لم يقيموا عليها و تفرقوا عنه و العيد انما هو فى السنة مرتين و هو اعظم منالجمعه و الزحام فيه اكثر و الناس فيه ارغب ، فان تفرق ، بعض الناس بقى ء عامتهم
به اين دليل خطبه نمازهاى جمعه قبل از نماز و خطبه هاى عيد پس از نماز ايراد مى شودكه نماز جمعه در طول ماه و سال زياد تكرار مى شود و به هميندليل مردم از حضور در تمام مراسم و همه بخش هاى آن خسته مى شوند و براى شنيدنخطبه ها نمى شينند، اما نماز عيد در طول سال دوبار برگزار مى شود و ازدحام و حضورمردم نيز در آن بيشتر، و مردم براى شركت در آن مشتاق ترند و اگر تعدادى هم بعد ازنماز متفرق شوند، اكثريت آنان خواهند ماند. (وسائل الشيعه ، ج 5، ص 112).
1055 - عبادت چهار شب
عن جعفر بن محمد عن ابيه عن على - عليه السلام -قال
كان يعجبه ان يفرغ نفسه اربع ليال من السنة ،اول ليلة من رجب و ليلة النحر و ليلة الفطر و ليلة النصف من شعبان
امام صادق - عليه السلام - از پدرش حكايت نموده است كه اميرالمؤ منين (ع ) شيفته آنبودكه در چهار شب از سال ، فارغ البال به عبادت بپردازد، شباول رجب و شب هاى عيد فطر و قربان و شب نيمه شعبان .
(وسائل الشيعه ، ج 5، ج 139).
فصل نوزدهم : اهميت نمازهاى مستحبى
آيه :
92 - مداومت كردن در نماز
الذين هم على صلاتهم دائمون
آنها كه نمازها را پيوسته به جا مى آورند(1) (سوره معارج ، آيه 23).
احاديث
1056 - تكميل نماز واجب با نماز مستحبى
قال الباقر - عليه السلام -
ان العبد ليرفع له من صلاته نصفها و ثلثها و ربعها و خمسها فما يرفع له الا ماقبل عليها بقلبه و انما امروا بالنوافل ليتم لهم مانقصوا من الفريضة
نمازى كه بنده به جا مى آورد، گاهى نصف و گاهى يك سوم و گاهى چهارم و گاهى يكپنجم آن بالا برده مى شود، زيرا بالا برده نمى شود مگر آن نمازى كه با توجه وحضور قلب باشد، مردم ماءمور به انجام نمازهاى مستحب شده اند تا نقص نمازهاى واجبآنان توسط مستحباب جبران شود. (بحارالانوار، ج 87، ص 28).
1057 - نماز و ترازوى اعمال
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -:
الصلوة ميزان فمن اوفى استوفى
نماز ترازوى (اعمال ) است هر كسى بيشتر به جا آورد بيشتر بهره مى برد. (فروعكافى ، ج 3، ص 267).
1058 - اهميت نماز مستحبى :
حديث قدسى :
ما تقرب العبد الى بشى ء افضل مما افترضت عليه ، و ان العبد ليتقرب الىبالنوافل حتى احبه
بهترين چيزى كه بنده را به من نزديك نزديك مى كند، فرايضى است كه بر او واجبگرانيده ام و بنده با به جاى آوردن نافله به قدرى به من نزديك مى شودكه او را دوستدارم . (اصول كافى ، ج 1، ص 352).
1059 - نماز و رفع حاجت
قال الصادق - عليه السلام -
اذا اردت حاجة فصل ركعتين وصل على محمد وآل محمد وسل تعطه هنگام حاجت ، دو ركعت نماز بخوان و بر پيغمبر وآل او درود فرست و حاجتت را بخواه كه به تو داده مى شود. (فروع كافى ، ج 3، ص479).
1060 - انجام نماز پيش از واجب
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
يا اباذر! ايما رجل تطوع فى كل يوم و ليلة اثنتى عشرة ركعة سوى المكتوبة كانله حقا واجبا بيت فى الجنة
اى ابوذر! هر مردى كه در شبانه روز - غير از نمازهاى واجب - دوازده ركعت نماز بگزاردخداوند خانه اى در بهشت به او خواهد داد.(مكارم الاخلاق ، ص 461).
قال الحسن بن على - عليه السلام -
اذا اضرت النوافل بالفريضة فارفضوها
هرگاه نمازهاى مستحبى به نمازهاى واجب ضرر رسانيد، آنها را ترك كنيد. (تحفالعقول ، ص 267).
1062 - تاءثير نماز مستحبى
قال موسى بن جعفر - عليه السلام -
صلوة نمازهاى مستحبى هر مؤ منى را به خداوندمتعال نزديك مى نمايد. (تحف العقول ، ص 297).
1063 - اكتفا به واجبات
عن الحسن العسكرى - عليه السلام -
ان القلوب اقبالا و ادبارا فاذا اقبلت فاحملوها علىالنوافل و اذا ادبرت فاقصروها على الفرائض
به درستى كه قلب گاهى آماده وگاهى خسته است ، زمانى كه قلب شما آمادگى داشت وبا نشاط و سرحال بود، آن را به انجام نوافل واداريد، و زمانى كه خسته بود، بهواجبات اكتفا كنيد. (مستدرك الوسائل ، ج 1، ص 177).
1064 - شيعه على و كثرت نماز
قال الباقر - عليه السلام -
انما شيعة على كثيرة صلاتهم كثيرة تلاوتهم للقرآن
شيعيان و پيروان خط على زياد نماز مى گزارند، و زياد تلاوت قرآن مى كنند. (صفاتالشيعه ، ص 436).
1065 - پرهيز از سستى در نماز
قال الصادق - عليه السلام -
اياكم و الكسل و ان ربكم رحيم يشكر القليل انالرجل ليصلى الركعتين تطوعا يريد بهما وجه الله فيدخله الله بهما الجنة
ازسستى دورى كنيد، زيرا پروردگار شما مهربان است و اندك را مى پذيرد هرآينه مرددو ركعت نماز مستحبى براى خدا مى خواند و خداوند به سبب اين دو ركعت ، او را وارد بهشتمى كند. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 30، اصول وافى ، ج 2، ص 61).
1066 - آمادگى براى نماز مستحبى
قال الصادق - عليه السلام - ان القلب يحيى و يموت فاذا حى فادبه بالتطوع ،و اذا مات فاقصره على الفرائض
همانا، قلب انسان مى ميرد و زنده مى شود، پس وقتى كه قلب زنده (و با نشاط) است او رابه اعمال (نماز) مستحبى وادار كن و زمانيكه قلب مرده است ، به واجبات اكتفا كن . (مستدركالوسائل ، ج 1 ص 177).
1067 - نماز و رفع مشكلات
عن الصادق - عليه السلام - قال :
ما يمنع احدكم اذا دخل عليه غم من غموم الدنيا ان يتوضاء ثميدخل المسجد فيركع ركعتين ، يدعواالله فيهما اما سمعت اللهيقول : و استعينوا بالصبر و الصلاة
وقتى در اثر فشار زندگى و حوادث روزگار مشكلاتى براى كسى پيش آمد، وضوبگيرد و به مسجد برود و دو ركعت نماز به جاى آورد، و خدا را بخواند. آيا شنيده اى كهخداوند مى فرمايد: از شكيبايى و نماز يارى جوييد.(وسائل الشيعه ، ج 5، ص 263).
1068 - نماز واجب و مستحب ، پنجاه و يك ركعت
قال على - عليه السلام -
قال الله تعالى لنبيه -صلى الله عليه وآله -و كانت الامم السالفة لقد فرضت عليهمخمسين صلوة فى خمسين وقتا، وهى من الاصار التى كانت عليهم فرفعتها عن امتك وجعلتهاخمسا فى خمسه اوقات و هى احد و خمسون ركعة ، و جعلت لهم اجر خمسين صلوة
از اميرالمؤ منين (ع ) روايت شده ، كه خداوند به رسولش فرمود: اين براى پيشينيانپنجاه نماز در وقت واجب كرده بودم و اين يكى از مشكلاتى بود كه امم سابقه داشتند ولىاين بار رااز دوش تو برداشتم ، و به جاى آن ، پنج نماز، در پنج وقت براى شما قراردادم كه اين پنج نماز در پنج نوبت (مجموعا واجب و مستحب آن ) پنجاه و يك ركعت استوثواب پنجاه نماز را دارد. (جامع احاديث الشيعه ، ج 4، ص 40).
1069 - تقرب به سوى خدا
قال عيسى - عليه السلام -
يقول الله تعالى : بالفرائض ينجومنى عبدى وبالنوافل يتقرب الى عبدى خداوند مى فرمايد: بنده من با اداى فرايض از (كيفر) مننجات مى يابد، و با به جا آوردن نوافل به من تقرب پيدا مى كند. (محجة البيضاء، ج1، ص 398).
1070 - آثار زياد نماز خواندن
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
اكثركم ازواجا فى الجنة اكثرهم صلوة فى الدنياء
كسانى كه در دنيا زياد نماز مى خوانند، در بهشت همسران زياد خواهند داشت . (مستدركالوسائل ، ج 1 ص 175).
1071 - سبب قبولى نافله
قال الباقر - عليه السلام -
واذا لم يؤ د الرجل الفريضه لم تقبل منه النافله
اگر كسى نماز واجب به جا نياورد، نافله او مقبول نيست .(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 20).
1072 - علت ضرورت نماز نافله
قال الباقر - عليه السلام -
انما جعلت النافلة ليتم بها ما افسده من الفريضة
همانا (نماز) نافله را به اين جهت قرار دادند كه كاستى هاى نماز واجب را جبران كند.(وسائل الشيعه ، ج 3، ص 20).
1073 - قبولى نافله با انجام فريضه
قال الباقر - عليه السلام -
انما تقبل النافلة بعد قبول الفريضة
به درستى كه نماز نافله زمانى مورد قبول است كه (نماز) فريضه موردقبول واقع شود. (وسائل الشيعه ، ج 3، ص 20).
1074 - گرسنه و نماز
قال الصادق - عليه السلام -
من جاع فليتوضاء و يصلى ركعتين ثم يقول : يا رب انى جائع فاطعمنى فانه يطعممن ساعته
هركه گرسنه شود، وضو بگيرد و دو ركعت نماز بخواند، سپس بگويد: پروردگارا! منگرسنه ام به من غذا عطا فرما (بداند كه ) بلافاصله به او طعام داده مى شود.
1075 - ثمره زياد خواندن نماز
قال رسول الله -صلى الله عليه وآله -
مادمت فى الصلاة فانك تقرع باب الملك الجبار، و من يكثر قرع باب الملك يفتح له
مادامى كه تو در نمازهستى ، درب خانه پادشاه توانا را مى كوبى ، هر كس كه دركوبيدن درب خانه پادشاه پافشارى كند، آن درب روى او باز مى شود. (بحارالانوار، ج77، ص 80).
1076 - امام سجاد - عليه السلام - و استغاثه
عن زين العابدين - عليه السلام -
و لست اتوسل اليك بفضل نافلة من كثير ما اغفلت من وظائف فروضك و تعديت عن مقاماتحدودك
خدايا! من با اين همه غفلت از واجبات و تعدى از مرزها و حريم شكستن ها، چگونه به وسيلهنافله و مستحبات به سوى تو راه يابم . (صحيفه سجاديه ، دعاى بعد از نماز شب ).
|
|
|
|
 |
|
 |
|
