بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب سیاهترین هفته تاریخ, على محدث (بندرریگى ) ( )
 
 

بخش های کتاب

     FEHREST -
     FOOTNT01 -
     FOOTNT02 -
     FOOTNT03 -
     FOOTNT04 -
     SIA00001 -
     SIA00002 -
     SIA00003 -
     SIA00004 -
     SIA00005 -
     SIA00006 -
     SIA00007 -
     SIA00008 -
     SIA00009 -
     SIA00010 -
     SIA00011 -
     SIA00012 -
     SIA00013 -
     SIA00014 -
     SIA00015 -
     SIA00016 -
     SIA00017 -
     SIA00018 -
     SIA00019 -
     SIA00020 -
     SIA00021 -
 

 

 
 

 

751- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 9
752- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 330
753- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 330
754- همان مدرك و ديگر كتب تواريخ .
755- عقد الفريد، ج 4، ص 258.
756- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد،ج 2، ص 33.
757- همان مدرك ، ج 1، ص 185.
758- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 12، ص 86.
759- مراجعه شود به مدارك ابلاغ سوره برائت به مشركين .
760- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 243.
761- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 243.
762- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 243.
763- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 12، ص 86.
764- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 243 + تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 331.
765- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 39.
766- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 244.
767- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 244.
768- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 244.
769- ترايخ ابن اثير، ج 2، ص 331 و تاريخ طبرى ، ج 2، ص 244.
770- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 233.
771- همان مدرك ، ص 244.
772- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 10.
773- الامام على عبد الفتاح عبدالمقصود، ص 272.
774- عقد الفريد، ج 4، ص 260.
775- استيحاب ، قسم دوم ، ص 599، تحقيق على محمد البجاوى .
776- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 17، ص 223.
777- اسد الغابه ، ج 2، ص 285، با مقدمه نجفى مرعشى .
778- همان مدرك ، ج 1، ص 161.
779- الامامه و السياسه ابن قتيبه ، ص 12.
780- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 237 + البداية ، ج 5، ص 248، معارف بيروت
781- مدارك سابق + ابن اثير، ج 2، ص 331
782- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 17، ص 158
783- تاريخ الخلفاء سيوطى ، ص 71، ص 158
784- همان مدرك
785- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 245
786- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 17، ص 162 - 158
787- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 329 و 330.
788- مدرك قبلى .
789- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 329و330.
790- الامامة و السياسة ابن قتيبه ، ص 12.
791- سوره آل عمران ، آيه 26.
792- شرح نهج البلاغه ، ج 1، ص 222.
793- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 10، اشاره به آيه 40 سوره توبه ، و ثانى اثنيناذهما فى الغار: و دومين آندو هنگامى كه در غار بودند كه پيامبر به ابوبكر گفت :اندوهگين مباش خدا با ماست .
794- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 234، علمية لبنان .
795- طبرى ، ج 3، ص 205،دار المعارف .
796- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 21.
797- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 21.
798- خطبه 66 نهج البلاغه ، ج 6، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ص 3.
799- همان مدرك .
800- الامامة و السياسة ابن قتيبة ، ج 1، ص 15 + شرح نهج البلاغه ابن ابىالحديد، ج 1، ص 221 و ج 6، ص 5.
801- به فصل سپاه اسامه مراجعه شود.
802- فهرست كوتاهى از مدارك اين حديث را مرحوم مظفر در كتابدلائل الصدق ، ج 2، ص 2247 - 245 ذكر نموده است .
803- بخشى از مدارك آن در كتاب دلائل الصدق ، ج ص 82 - 80 ذكره شده است .
804- سوره بقره ، آيه 203.
805- مراجعه شود به تاريخچه جنگ احد.
806- صحيح مسلم ، ج 4، ص 1858، فضائلالصحابه ، حديث 11 - 2387.
807- همان مدرك ، ص 1856، حديث 9، 2385.
808- مسند احمد، ج 6، ص 63.
809- طبقات ابن سعد، ج 2، ص 261 - 260.
810- نقش عايشه ، سيد مرتضى عسكرى ، ترجمه عطا محمد سردارنيا.
811- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 13 - 12.
812- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 13 - 12.
813- فصل وصيت ، احتجاج به حديث غدير.
814- نظرية الامامة لدى الشيعة الانثى عشرية ، ص 236، دكتر احمد محمود صبحى .
815- وى از دانشمندان بود، فرماندار كوفه شد، و بر اثرطول عمر حافظه خود را از دست داد. ابوحاتم گويد: او حافظ نيست ، حافظه اش را ازدست داد. احمد گويد: ضعيف است ، اشتباه مى كند. ابن معين گويد: در هم و بر همنقل مى كند: ميزان الاعتدال ذهبى ترجمه عبدالملك بن عمير اللخمى + على ابن الحسنالهسنجانى به نقل احمد: عبدالملك جدا در حديث اضطراب دارد، با روايت اندكى كه از اونقل شده بجز پانصد حديث نديده ام در حالى كه در بسيارى از اين روايات اشتباه نمودهاست : تهذيب التهذيب ابن حجر عسقلانى ترجمه عبدالملك + و ابن حجر در لسان الميزان ،ج 1، ترجمه احمد بن صليح گويد اين حديث خطاست و احمد به آن اعتماد ندارد.
816- جامع الصغير سيوطى ، ج 1، ص 170، حديث 1319،نقل از ترمذى .
817- الامامة و السياسة لابن قتيبة ، ص 19، ج 1.
818- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 354.
819- مدارك آن گذشت .
820- الامامة و السياسد، ابن قتيبه دينورى ، ص 14.
821- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 354 + يعقوبى ، ج 2، تحقيق بحرالعلوم + الامامةابن قتيبة + عقد الفريد، ج 4، ص 269 + مروج الذهب مسعودى .
822- طبرى ، ج 3، ص 205، چاپ دارالمعارف .
823- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 580، داستان شورى و تاريخ ابن اثير و غيره .
824- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 54.
825- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 235.
826- شخص ياد شده عمار ياسر بود بهنقل ابوعثمان جاحظ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 25و اين سخن عمر راهيجان زده ساخت كه آن سخنرانى را ايراد نمود.
827- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 234.
828- نهايه ابن اثير، واژه (فلت ).
829- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 35.
830- شرح نهج البلاغه ، ج 2، ص 26.
831- شرح نهج البلاغه ، ج 2، ص 27.
832- همان مدرك .
833- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 27.
834- متن از الامامه و السياسه ابن قتيبه ، ج 1، ص 22+ شرح نهج البلاغه ابنابى الحديد، ح 2، ص ‍ 185 + طبرى ، ج 2، ص 580 + عقد الفريد، ج 4، ص 278 +بخارى + احكام ، ص 51 + مسلم اماره 12 - 11 و ديگر مدارك .
835- طبقات ابن سعد، ج 2، ص 181 ج چاپ بيروت .
836- طبيعى است بررسى همه جوانب آن نيازمند به تدوين رساله اىمفضل در اين مورد است ، كه شايان توجه مى باشد، و ما در اينجا به گونه اى بسيارمختصر به آن اشاره مى كنيم .
837- تلخيص الشافى طوسى ، ج 1، پاروقى 1، ص 65، تحقيق سيد حسينبحرالعلوم .
838- ملل و نحل شهرستانى ، ج اول ، ص 60.
839- تلخيص الشافى ، ج اول ، ص
840- ملل و نحل شهرستانى ، ج 1، ص 222 و ص 112.
841- علل و نحل شهرستانى ، ج 1، ص 222 و ص 122
842- تلخيص الشافى ، ج 3، ص 27، شيخ طوسى تحقيق بحرالعلوم
843- الامامة و الخلافة عبدالكريم خطيب ، ص 293 - 292،دارتالفكر العربى
844- اهل خق و عقد گروهى از آگاهان و اهلتدبير و فكر و انديشه هر دوره هستند
845- علم اصول الفقه عبدالوهاب خلاف ، ص 48 - 46 دارالقلم كويت
846- علم اصول الفقه ، ص 47 و 46، عبداوهاب خلاف
847- مدرك قبلى
848- پاورقى ، شماره 1، ص 46، علماصول فقه ، عبدالوهاب خلاف .
849- علم اصول الفقه ، ص 46 - 45، عبدالوهاب خلاف .
850- مدرك قبلى .
851- امنهاج فى اصول الفقه : القاضى عبدالله بن عمر البيضاوى + المختصرفى اصول الفقه ، ابن حاجب به نقل احقاق الحق ج 2، ص 358، با مقدمه آيه الله شهابالدين مرعشى .
852- علم اصول الفقه ، ص 49، عبدالوهاب خلاف .
853- علم الاصول الفقه ، ص 49، عبدالوهاب خلاف .
854- همان مدرك ، ص 50.
855- تلخيص الشافى ، ج 3، ص 45- 44: با اندكى تغيير در عبارات متن .
856- مقصود ابلاغ سوره برائت به مشركين قريش است .
857- به فصل (در مدينه چه مى گذرد) مراجعه شود.
858- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 174.
859- الامامه و السياسه ، ابن قتيبه ، ص 13.
860- نظريه الامامه لدى الشيعه الاثنى عشريه ، ص 101- 100.
861- نظريه الامامه ، ص 103- 102.
862- به حديث غدير در همين كتاب مراجعه شود.
863- همان مدرك .
864- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 12، ص 89 - 88.
865- نظريه الامامه لدى الشيعه الاثنى عشريه .
866- همان مدرك ، ص 222- 221.
867- طبرى ، ج 2، ص 233.
868- به بخش نماز ابى بكر مراجعه شود.
869- علم اصول الفقه ، ص 52، عبدالوهاب خلاف .
870- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 12، ص 83- 82.
871- نظريه الامامه لدى الشيعه الاثنى عشريه ، ص 101- 100.
872- به فصل داستان سايبان بنى ساعاه مراجعه شود.
873- به فصل ..... خوددارى على از بيعت مراجعه شود.
874- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 23 و 24.
875- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 420.
876- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 160.
877-مدرك قبلى .
878- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 219.
879- شرح نهج البلاغه ، ج 6، ص 13.
880- در بخش احتجاج به وصيت گذشت .
881- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 13.
882- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2 ص 51 و ج 1، ص 220.
883- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 51، ج 1، ص 220.
884- پيشنهاد واگذارى بيعت به شورا از ديدگاه قوم ، مورد توجه قرار داده شدهاست .
885- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 51- 52، و ج 1، ص 219-220، به طور پراكنده نقل شده و احتجاج طبرسى ، ص 105- 97 + الامام على عبدالفتاحعبدالمقصود، ج 1، ص 284- 282،، ترجمه طالقانى .
886- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 124،دار صادر.
887- ابن ابى الحديد گويد: اسلام مغيره از روى باور و اعتقاد نبود، و بلكه بهجهت فرار از انتقام بود، آغازش اينچنين ، و پايانش ، چنانچه متواتر است از على عليهالسلام بدگوئى نمود. او را لعن مى نمود(العياذ بالله ) و نيمه هاى عمرش نيز گرفتارشكم و فرجش بود، شرح نهج البلاغه ، ج 20، ص ‍ 10- 8.
888- يعقوبى ، ج 2، ص 124.
889- يعقوبى ، ج 2، ص 123.
890- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، 23.
891- متن سخنان عمر و بعد ابوبكر در بخش پيشين گذشت .
892- بخش پيشين .
893- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 220.
894- در بخش هاى پيشين ثابت شد كه چنين نبوده است .
895-الامه و السياسه ابن قتتيبه ، ص 15 + الامام على ، عبدالفتاح عبدالمقصود،ترجمه طالقانى ، ج 1، ص 293 - 291 + شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ص220- 221 و متن از ابن ابى الحديد است .
896- سيد هاشم بحرانى ، اين حديث را به چهارده سند از عامةنقل نموده است ، غاية المرام ، باب 65، و از طريق شعية ، به 5 سند باب 66 و به همينمضمون بخارى در تاريخ كبير، ج 1، ص 174 + الكنى و الاسماء، ج 1، ص 104 +تاريخ بغداد، ج 11، ص 216 + شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 3، ص ‍ 66 +ميزان الاعتدال ، ج 1، ص 172
897- احتجاج طبرسى ، ص 105 - 97، چاپ نعمان
898- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 126
899- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 126
900- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 126 و ديگر تواريخ
901- ابى بن كعب از جمله دوازده نفرى است كه خلافت ابى بكر را نپذيرفتند وخواستند او را از منبر پائين بكشند او در بيعت عقبه اولى و دومى شركت داشت ، در جنگ بدرحضور داشت و... سفينة البحار مجلسى
902- معاذ بن جبل از كسانى بود كه خلافت ابى بكر را تقويت نمود، و در پايانعمر تاءسف مى خورد، سفينة البحار
903- از كسانى است كه به اميرالمؤ منين عليه السلام رجوع كرد، در جنگ بدرحضور داشت و در جنگ صفين در كنار على عليه السلام شهيد شد، و او از كسانى است كهرسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم شهادت او را برابر شهادت دو مردعادل مى دانست ، سفينة البحار، محدث قمى
904- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 19 - 20
905- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 23 و 24
906- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 23 و 24
907- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 26 - 24
908- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 44 و عقد الفريد، ج 4،العسجدة الثانية ، ص 275، چاپ نهضت مصر
909- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 53 و طبقات ابن سعد، ج 3،ص 182، چاپ بيروت
910- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 17 - 18

911- ولا يقيم على ضيم يراد به
الا الاذلان عير الحى والوتد
كسى جز دو موجود ذليل الاغ قبيله ، و ميخ طويله اش ، در جانب كوه (كه ريزش دارد)منزل نمى كند
هذا على الخسف معكوس برمته
وذا يشبح فلا يبكى له احد
اين يكى در كمال مذلت ، با تمام وجودش واژگون شده ، و آن دگر پوستش شكافته مىشود و كسى به حال او نمى گريد
912- طبرى ، ج 2، ص 237 + ابن اثير، ج 2، ص 326 + شرح ابن ابى الحديد،ج 1، ص 221 + عقد الفريد، ج 4، العسجدة الثانية ، ص 257
913- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 219
914- نهج البلاغه ، خطبه 5، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 213
915- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 21
916- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 236
917- همان مدرك
918- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 236 و ص 353
919- همان مدرك ، ص 325 و ص 331
920- همان مدرك ، ص 325 و ص 331
921- الامامة و الساسة ، ج 1، ص 12 و 14
922- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 45
923- مقدمه سيره نبوية ابن هشام ، ج 1، ص 10 و 13
924-همان مدرك
925- مقدمه ابن هشام ، ج 1، ص 4
926- مقدمه مصححين ، ج 1، ص 10، سيره نبوية ابن هشام
927- مقدمه مصحح سيره نبوية ابن هشام ، ج 1، ص 16 و 15
928- كنى و القاب كتاب (ابن - ابو)، ص 202
929- كنى و القاب محدث قمى (ره ) كتاب (ابن و ابو)، ص 202
930- بحث در مورد شيعه بودن ابن اسحاق فراوان است ، برخى از علماى شيعه او راشيعه دانسته اند، مانند سيد محسن امين در كتاب اعيان الشيعة ، ج 1، ص 193 و ديگران ، وبرخى مانند محدث قمى (ره ) با ترديد از او ياد نموده است ، چنانچه در مورد محمد بن عمرو واقدى مورخ بزرگ اسلامى نيز همين نظريه را دارند (به ذريعة و اعيان الشيعة مراجعهشود) و نيز (نديم ) در الفهرست خود شيعه بودن واقدى را مسلم دانسته و گويد: او تقيهمى نمود، زيرا واقدى كسى است كه على عليه السلام را از معجزات پيامبر صلى اللهعليه و آله و سلم دانسته و چنانچه عصا معجزه موسى عليه السلام ، و زنده كردن مردگانمعجزه عيسى عليه السلام بوده است شايان توجه است كه در اين راستا تلاشى دو جانبهانجام مى گيرد، برخى اصل شيعه بودن پيش كسوتان سيره نگاران را زير سؤال مى برند، در آنجائى كه بحث از مفاخر شيعه پيش مى آيد، كه آنان در همه زمينه ها پيشكسوت بوده اند، و در آنجا كه بحث مربوط به اسناد تاريخى ذكر وقايع مستند است بهمحض اين كه كلمه حقى در آثار مورخ و محدثى ديده مى شود، بلافاصله او را به شيعةبودن متهم نموده تا كار و اثر او را ناشى از تعصبات دانسته و از اعتبار بيندازند و مافعلا در اين راستا بحثى نداريم كه آيا ابن اسحق ، و يا واقدى شيعة بوده اند، چونآثار ابن اسحق را بايگانى كرده اند، و چون واقدى كتاب هائى در مورد امام حسن و امامحسين عليه السلام نوشته است ، و يا اين كه شيعة نبوده اند، چون از عقايد شيعى در آثارآنان وجود ندارد (مراجعه شود به مقدمه كتاب مغازى واقدى - چاپ بيروت - م -).
وليكن آنچه مهم است اين كه با ملاحظه روند سيره نگارى ، متوجه مى شويم هر چهفاصله زمانى دوران اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم بيشتر مى شود،مسائلى از اين قبيل كه در ارتباط با اهل بيت عليه السلام است ، و متعرضمسائل خلافت مى شود، در آثار و سيره كوتاهتر، و يا به طور كلى حذف مى شود، چنانچهابن هشام خود در اين رابطه تصريح دارد، و اين تصريح گواهى است ، بر وجود سختگيريهاى شديد، چه اواخر قرن اول هجرى و نيمهاول قرن دوم هجرى كه همزمان با حاكميت امويين ، و هم دوره ابن اسحق اولين سيره نگارشيعى است ، در اين دوره تصريح به نام على عليه السلام جرم شناخته شده است ، وقسمت پايانى دوران ابن اسحق كه اقدام به نگارش سيره خود نموده است همزمان با دورانمنصور عباسى بوده است ، كه بنى عباس نيز از انتشارفضائل على عليه السلام و آنچه حقانيت او را به اثبات مى رساند، جلوگيرى مى كردند،زيرا روايات فراوان از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به آنان رسيده بود كهخلافت به اولاد على عليه السلام انتقال خواهد يافت ، وجود اين اخبار درباره مهدىآل محمد صلى الله عليه و آله و سلم آنان را به وحشت مى انداخت ، و مانع انتشار رواياتىكه حقانيت آنان را ثابت مى كرد شده ، و به هميندليل است كه سيره مفصل ابن اسحاق به بهانه طولانى بودن بايگانى مى شود، دورانهاى بعدى نيز با الهام گرفتن از حاكمان قبلى ، به فشار خود ادامه داده و به ناچار،به طور مخفيانه و جسته گريخته مطالبى كوتاه ، از اين گونهمسائل در كتابهاى خود ياد نموده اند
931- مقدمه ابن هشام ، ج 1، ص 4، سيره نبوية ابن هشام
932- عمر گفت : اما بنده خدا؛ پس آرى و اما برادررسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم ، هرگز... پيش ‍ از اين بيان شد.
933- كسى كه به دليل دشمنى با سعد بن عبادة انصارى خزرجى با پيشقدم شدندر بيعت با ابى بكر سعد را از دور رقابت خارج كرد به بخش 2، داستان سايبان بنىساعدة مراجعه شود.
934- الامامة و السيامة : اين قتيبة ، ج 1، ص 12 و 11.
935- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 236
936- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 47.
937- الامة و السياسة ابن قتيبة ، ج 1، ص 12.
938- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 15، ص 186 و 184.
939- نهج البلاغه ، نامه شماره 28.
940- سوره انفال ، آيه 75.
941- سوره آل عمران ، آيه 68.
942- زندگى نامه اميرالمؤ منين عليه السلام ، نوشته مؤ لف ، ص 199 و 200.
943- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 15،ص 187.
944- زندگينامه اميرالمؤ منين عليه السلام ، ص 127، بهنقل عقدالفريد، ج 4، العسجدة الثانية ، ص ‍ 236.
945- الامامة والسياسة ابن قتيبة ، ج 1، ص 13.
946- همان مدرك ، ص 12.
947- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 45.
948- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 45.
949- الامامة و السياسة ابن قتيبة ، ج 1، ص 12 و 11.
950- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 320 و تاريخ طبرى ، ج 2، ص 236.
951- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 126.
952- الامامة والسياسة ابن قتيبه ، ص 13.
953- شرح آن در بخش يكم همين فصل گذشت .
954- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 51و يعقوبى ، ج 2، ص126.
955- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 58.
956- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 126.
957- الامامة و السياسة ابن قتيبه ، ج 1، ص 11.
958- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 331.
959- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 236.
960- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 21.
961- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 49.
962- شرح نهج البلاغه ، ج 6، ص 43.
963- (الهينمة ): صداى آهسته ، در لسان ، اين دو بيت را به حضرت فاطمهعليهاالسلام نسبت داده است .
964- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 43.
965- و اين است كه طولى نمى كشد كه فاطمه عليهاالسلام در غم و اندوه فراوانخود از دنيا مى رود، و بماند چه كند؟
966- اشاره به داستان هارون و قوم موسى است كه هجوم بردندن هارون را بكشند،هنگامى كه آنان را از پرسش گوساله سامرى باز داشت .
967- در اين مورد سخنى داريم كه در بحث (فاطمه عليهاالسلام در جبهه مخالف ) ازآن سخن مى گوئيم .
968- در صفحات قبل شنيديم كه سلمان (ره ) گفته بود، اگر با على عليه السلامبيعت مى كرديد (يعنى اين اختلاف را بوجود نمى آورديد) دو نفر نيز با على عليه السلاممخالفت نمى كرد.
969- الامامه و السياسه ابن قتيبه ، ج 1، ص 14 و 13.
970- صحيح مسلم ، ج 3، ص 1380، كتاب الجهاد و المسير، ج 52،مسلسل 1759، و نيز صحيح بخارى به نقل ابن ابى الحديد، ج 2، ص 22.
971- نهج البلاغه ، خطبه 26.
972- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 22.
973- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 22.
974- الامامه و السياسه ابن قتيبه ، ج 1، ص 13.
975- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 45.
976- نهج البلاغه ، خطبه 5.
977- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 18 و 21.
978- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 18 و 21.
979- زندگى نامه امير المومنين على عليه السلام ،فصل دوازدهم ، ص 243.
980- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 308.
981- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 307.
982- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 17، ص 154.
983- نهج البلاغه ، نامه شماره 62 بهاهل مصر توسط مالك اشتر.
984- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 17، ص 152، لازم به توضيح استبرخى از مانعين زكوه كسانى بودند كه تا روشن شدن وضع خلافت پيامبر اكرم صلىالله عليه و آله و سلم از پرداخت زكوه خوددارى مى كردند.
985- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 342.
986- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 245 و ابن اثير، ج 2، ص 343 به طور اختصار.
987- تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 343.
988- بلاغات النساء، ص 20، ابن طيفور الامام احمد بن ابى طاهر، متوفى 380 ه-.ق .
989- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 234، بيروت ، العليمه ، تاريخ ابن اثير، ج 2،ص 327.
990- حضرت زهرا عليها السلام در خطبه معروف خود به اين موضوع اشاره مى كند.
991- الامامه و السياسه ابن قتيبه ، ج 1، ص 13.
992- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 236، و تاريخ ابن اثير، ج 2، ص 325، شرح نهجالبلاغه ابن ابى الحديد، ج 2، ص 22، صحيح بخارى و مسلم و ديگران كه مدارك آنگذشت .
993- شرح نهج البلاغه ، ج 2، ص 21.
994- شرح نهج البلاغه ، ج 2، ص 21.
995- همان مدرك ، ص 45.
996- حضرت در اين رابطه سخنى دارد كه درفصل سيزدهم گذشت .
997- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6 ص 48.
998- همان مدرك ، ج 6 ص 51.
999- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 353.
1000- شافى سيد مرتضى (ره )، ص 234 و 235 بهنقل شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16 ص ‍ 272.
1001- همان مدرك ، ص 271.
1002- شافى سيد مرتضى (ره ) ص 283.
1003- سيرة الرسول ، اعيان الشيعة ، ج 1، ص 272
1004- مرحب خيبر از اين دو قلعه بيرون آمد كه توسط على عليه السلام كشتهگرديد، ابن اثير، ج 2، ص ‍ 218 و 220
1005- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 138
1006- ياد شده صاحب كتابى است در سقيفه بنى ساعده ، دانشمندى محدث ، اديب ،مردى مورد اطمينان ، با تقوى بود، اهل حديث او را ستوده و از او روايت نموده اند، ابن ابىالحديد هم فصل اول اين بخش را از او روايت كرده و گويد: من با خود عهد كرده ام كه ازكتب شيعه نقل نكنم
1007- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 210
1008- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 216 و 217 و تاريخ ابناثير، ج 2، ص 225، كه به طور اختصار تا دوران ماءمون به همين گونه بيان داشتهاست
1009- روم ، آيه 38
1010- در اين رابطه اختلاف است كه در سطور آينده متعرض آن خواهيم شد
1011- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 274
1012- كشفالغمه ، ج 2، ص 104
1013- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 214 و 216
1014- كشف انعمه ، ج 2، ص 103 و 104
1015- سوره مريم ، آيه 5 و 6
1016- نساء 11
1017- كشف انمعه ، ج 2، ص 103 و 104
1018- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 198
1019- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 286 و 269 و 277 و 285و 286
1020- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 286 و 269 و 277 و 285و 286
1021- كشف الغمة ، ج 2، ص 104
1022- كشف الغمه ، ج 2، ص 104
1023- شرح نهج البلاغه ، ج 16، ص 220 - 221
1024- كشف الغه ، ج 2، ص 105
1025- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 220 و 222 و 223 و 214،برخى خواستند واگذارى اين امور را بر اساس مصلحتى بدانند، كه ابوبكر آن راتشخيص داده ، اگر ابوبكر بر اساس مصلحت حركت نموده ، چرا در مورد فدك به اينقاعده عريض و طويل نمى شود، و گاهى شهود مى خواهد، و گاهى منكر ارث پيامبر صلىالله عليه و آله و سلم مى شود؟ آرى مصلحت بوده است كه دست على عليه السلام و فاطمهعليهاالسلام خالى باشد.
1026- همان مدرك
1027- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 220 - 223
1028- همان مدرك
1029- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 6، ص 220 و 222 و 223 و 214،برخى خواستند واگذارى اين امور را بر اساس مصلحتى بدانند، كه ابوبكر آن راتشخيص داده ، اگر ابوبكر بر اساس مصحلت حركت نموده ، چرا در مورد فدكمتوسل به اين قاعده عريض و طويل نمى شد، و گاهى شهود مى خواهد، و گاهى منكر ارثپيامبر صلى الله عليه و آله و سلم مى شود؟ آرى مصلحت بوده است كه دست على عليهالسلام و فاطمه عليهاالسلام خالى باشد.
1030- سوره نساء 33
1031- طلاق ، آيه - 1
1032- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 228 1033- سوره احزاب ، 33
1034- در حديث ثقلين بحث آن گذشت و نيز در حديث سدالابواب گذشت كه مقصودطهارت معنوى است
1035- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 275 و 284
1036- سوره نساء، آيه 8
1037- سوره نساء، آيه 12
1038- سوره بقره ، آيه 179
1039- سوره بقره ، آيه 180
1040- انفال ، آيه 85.
1041- فاطر، آيه 32.
1042- سوره نمل ، آيه 16.
1043- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 244.
1044- ابوبكر جوهرى دانشمندى محدث اديب با تقوى ، كهاهل حديث او را ستوده و از او روايت نموده اند: شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16ص 210.
1045- در بعضى از نسخه هاى (لى ) و در بعضى ديگر (لنا) و (هاء) در (ليه ) و(ارثيه ) براى سكوت و توقف است .
1046- نمل ، آيه 16. 1047- مريم ، آيه 6.
1048- نساء آيه ، 11.
1049- اءبيه اءبى .
1050- سوره مائده ، آيه 50.
1051- كشف الغمة ، ج 2، ص 114 + شرح نهج ابن ابى الحديد، ج 16 ص 251.
1052- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 245.
1053- ابوعثمان جاحظ تمايل به نصب عداوت بااهل بيت عليه السلام داشت ، در كتاب عثمانيه اش به ابوجعفر اسكافى و شيخ مفيد و ابنطاووس اشكال نموده است - الكتى و الالقاب محدث قمى ، ج 2، ص 121.
1054- شافى سيد مرتضى ، ص 234 و 233، بهنقل شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 267 و 264.
1055- نهج البلاغه ، نامه شماره 45 به عثمان بن حنيف .
1056- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 270.
1057- همان مدرك ، ص 222 و 227 و 229.
1058- همان مدرك ، ص 239.
1059- همان مدرك ، ص 226.
1060- همان مدرك ، ص 263.
1061- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 231.
1062- همان مدرك ، ص 270.
1063- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 231.
1064- جامع ترمذى ، ج 5، ص 259 و 260، حديث 3959 و 3961.
1065- صحيح بخارى ، ج 4،ص 210.
1066- صحيح مسلم ، ج 4، ص 1902 و 1903، حديث 93 و 94 ازمسلسل 2449.
1067- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 280 و 281 و 286.
1068- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 280و 281و286.
1069- الامامة السياسة ابن قتيه ، ج 1 ص 14.
1070- طبرى ، ج 2، ص 236.
1071- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 232 و 253 و 265.
1072- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 232 و 235 و 265.
1073- شرح نهج البلاغه ، ج 16، ص 263.
1074- شرح نهج البلاغه ، ج 16، ص 230
1075- تفسير كشاف ، آيه خمس
1076- صحيح بخارى ، ج 4، ص 210 و صحيح باب (لاتورث ، ماتركتاه فهوصدقه )، ج 2، ص 72
1077- صحيح مسلم باب نساء الغازيات - كتاب جهاد، ص 105 - و مسند احمد، ص294
1078- سوره انفال ، آيه 42
1079- به فصل (7 - 12) همين كتاب مراجعه شود
1080- اعيان الشيعه ، ج 1، ص 318، چاپ بيروت
1081- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 16، ص 286 و 284