خاتمه : مختصرى از فضايل و اعمال شب و روز جمعه
بدانكه شب و روز جمعه را امتياز تام است از ساير ليالى و ايام بمزيد رفعت و شرافت ومضاعف شدن ثواب حسنات و عقاب سيئات و استجابت دعوات و آمرزش خطيئات .
آفتاب طالع نگرديده است در روزى كه بهتر از روز جمعه باشد و در حديث نبوى است كهشب و روز جمعه ، بيست و چهار ساعت است و در هر ساعت ، حق تعالى ششصد هزار كس را ازجهنم آزاد كند.
از حضرت صادق عليه السلام مرويستكه هر كه بميرد ما بينزوال روز پنجشنبه تا زوال جمعه ، خدا پناه دهد او را از فشار قبر و نيز فرموده كه چونعصر روز پنجشنبه ميشود، ملائكه از آسمان بزير ميآيند با قلمهاى طلا و صحيفه هاىنقره و نمينويسند در پسين پنجشنبه و شب و روز جمعه تا آفتاب غروب كند بغير ازصلوات بر محمد و آل محمد.
در حيديثى است كه چون برادران (يوسف ) از حضرت يعقوب استدعاى طلب آمرزشكردند، فرمود: (سوف استغفرلكم ربى ) يعنى بعد از اين استغفار خواهم كرد براىشما از پروردگار خود، حضرت فرمود كه تاءخير كرد كه در سحر شب جمعه دعا كند تامستجاب گردد.
و نيز فرمودند كه چون شب جمعه ميآيد، ماهيان دريا، سر از آب بيرون ميآورند و ووحشيانصحرا، گردن ميكشند و حق تعالى را ندا مى كنند كه پروردگارا ما را عذاب مكن بگناهانآدميان و فضايل شب و روز جمعه زيادتر از آنستكه در اينجا ذكر شود.
دراينجا سه مقام است :
مقام اول - در اعمال روز پنجشنبه است و آن چند امر است :
1 - در نماز صبح اينروز و روز دوشنبه ، سوره(هل اتى ) بخواند.
2 - كسيكه حاجتى داشته باشد در اول صبح اينروز پى حاجت خود رود و چون متوجه حاجتخود شود، بخواند (حمد) و (معوذتين ) و (توحيد) و (قدر) و (آية الكرسى) و پنج مرتبه آيه آخر سوره (آل عمران ) را، پس بگويد:
(( مولاى انقطع الرجاء الامنك و خابت الامال الافيك اسئلك الهى بحق من حقه واجب عليك ممنجعلت له الحق عندك ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تقضى حاجتى )) .
3 - سوره (مائده ) را در اينروز بخواند.
4 - در اين روز، زيارت قبور شهداء مؤ منين كند.
5 - از مشاهد مشرفه بيرون نرود، تا جمعه بگذرد.
6 - حجامت در اين روز، مستحب است و دواخوردن خوب نيست .
7 - در اين روز، مهياى جمعه شود بگرفتن شارب و ناخنها و گذاشتن يكى از آنها را براىروز جمعه كه در جمعه گرفته شود.
8 - غسل جمعه كند اگر ترس داشته باشد كه در جمعه ممكن نشود غسلش .
9- هزار مرتبه صلوات بفرستد.
10 - دو ركعت نماز كند، درركعت اول بعد از حمد سيصد مرتبه (توحيد) بخواند و دردوم ، دويست مرتبه .
11 - اگر حاجتى داشته باشد، بخوانمد نماز حوائج را كه حضرت صادق (ع ) تعليم(اسماعيل بن قيس موصلى ) كرده بنحويكه در (هديه ) ايراد كردم .
12 - در آخر روز، استغفار كند باين نحو:
(( استغفر الله الذى لا اله الا هوالحى القيوم و اتوب اليه توبة عبد خاضع مسكينمستكين لا يستطيع لنفسه صرفا و لاعد لا و لا نفعا و لا ضراو لاحيود و لامونا و لا نشورا وصلى الله على محمد و عترته الطيبين الطاهرين الاخيار الابرار و سلم تسليما. ))
مقام دوم - در اعمال شب جمعه است و آن چند عمل است :
1 - بسيار صلوات بر محمد و آل او بفرستد و اقلش صد مرتبه است و آنچه زياد كند،بهتر است .
2 - بسيار بگويد: )) سبحان الله والله اكبر و لا اله الا الله )) .
3 - اين سوره ها را بخواند كه براى هر يك فواى و ثواب بسيارى است : (بنىاسرائيل )، (كهف ) و (شهراء) (نمل )، (قصص )، (يس )، (ص )،(احقاف )، (واقعه )، (لقمان )، (الم سجده )، (طور)، (حم دخان )،(اقترب ) و (جمعه ) و اگر فرصت ندارد، اختيار كند، هفت تاىاول را.
4 - در ركعت اول نماز مغرب و عشاء، سوره (جمعه ) بخواند و در دوم مغرب (توحيد)و دوم عشاء (اعلى ) بخواند.
5 - دعا در حق مؤ منين بسيار كند، چنانچه حضرت زهرا عليها السلام مى نمودند و اگربراى ده نفر از برداران مؤ من كه مرده باشند طلب آمرزش كند وارد شده كه بهشت براى اوواجب ميشود.
6 - نماز حاجت و نماز (خضر) بخواند، چنانچه در (هديه ) ذكر كردم .
7 - هفتمرتبه بخواند:
(( اللهم ربى لا اله الا انت خلقتنى و انا عبدك و ابن امتك و فى قبضتك و ناصيتى بيدكامسيت على عهدك و وعدك ما استطعت اعوذ برضاك من شر ماصنعت ابوء بنعمتك و ابوءبذنبى فاغفرلى ذنوبى ان لا يغفر الذنوب الا انت )) .
8 - آنكه بخواند دعاى كميل را.
9- بخواند دعاى (( اللهم من تعباء و تهياء) را كه در روز جمعه و شب عرفه نيزخوانده ميشود.
10 - (انار) تناول كند، چنانچه حضرت صادق (ع ) در هر شب جمعهميل ميفرمود و اگر در وقت خوابيدن بخورد، شايد بهتر باشد چه آنكه روايت شده كه هركه در وقت خوابيدن (انار) بخورد، ايمن خواهد بود در نفس خود تا صبح و سزاوا استكه هرگاه (انار) بخورد دستمالى در زير آن پهن كند كه دانه اش را ضبط كند و بعداز آن بخورد و در (انار) خود ديگرى را شريك نكند.
مقام سوم - در اعمال روز جمعه است و ان چند عمل است :
1 - آنكه در نماز صبح اين روز، در ركعت اول ، سوره (جمعه ) بخواند و در دوم(توحيد).
2 - بعد از نماز صبح پيش ازآنكه سخن گويد، اين دعا را بخواند تا كفاره گناهان اوباشد از جمعه تا جمعه ديگر:
(( اللهم ماقلت فى جمعتى هذه من قول او حلفت فيها من حلف او نذرت فيها من نذر فمشيتكبين يدى ذلك كله مماشئت منه ان يكون كان و مالم تشا منه لم يكن اللهم اغفرلى و تجاوزعنى اللهم من صليت عليه فصلواتى عليه و من لعنت فلعنتى عليه )) .
و اقلا در ماهى يك مرتبه اين عمل را بجا آورد.
3 - روايت است كه هر كه بعد از نماز ظهر و نماز صبح در روز جمعه و غير جمعه بگويد:
(( اللهم صل على محمد و آل محمد و عجل فرجهم )) ، نميرد تا حضرت قائم (ع ) رادريابد.
4 - بعد از نماز صبح ، سوره (رحمن ) بخواند و بعد (( از فباى الا ربكما تكذبان)) بگويد: (( لا بشى من الاءك رب اكذب )) .
5 - (شيخ طوسى ) فرموده كه سنت است بعد از نماز صبح روز جمعه صد مرتبه(توحيد) و صد مرتبه صلوات بر محمد وآل محمد، بفرستد و صد مرتبه استغفار كند و هر يك از اين سوره ها را بخواند:(نساء)، (هود)، (كهف )، (صافات ) و (الرحمن ).
6 - سوره (احقاف ) و (مؤ منين ) را بخواند.
7 - سوره (جحد) را پيش از طلوع افتاب ، ده مرتبه بخواند و دعا كند تا دعايش مستجابشود.
8 - غسل جمعه كند و آن از سنتهاى مؤ كده است و وقت آن بعد از طلوع فجر است تازوال آفتاب و هر چه بزوال نزديك شود، بهتر است .
9- سر را به (خطمى ) شويد.
10- ناخن و شارب بگيرد و در آن حسين بخواند: (( بسم الله و بالله و على سنة صلىالله عليه وآله )) و در گرفتن ناخن ، ابتداء كند بانگشت كوچك دست چپ و ختم كندبانگشت كوچك دست چپ و ختم كند بانگشت كوچك دست راست و همچنين كند در گرفتن ناخنهاىپاى خود.
11 - بوى خوش بكاربرد.
12 - تصدق كند كه موافق روايتى هزار برابر اوقات ديگر است .
13 - آنكه براى اهل و عيال ، چيز نيكوى تازه از ميوه و گوشت بخرد، تا شاد شوندبآمدن جمعه .
14 - هنگاميكه ناشتا است ، (انار) بخورد.
15 - خود را از كارهاى دنيا فارغ سازد و مشغول بآموختنمسائل دين خود شود نه آنكه روز جمعه را صرف كند بسير و گشت و تفرج در باغها ومزارع مردمان و مصاحبت با اراذل و بيعاران و خوانندگى و مسخره گى و عيبگوئى مردمان وخنده هاى قهقهه و خواندن اشعار و خوض در باطل وامثال اينها كه مفاسدش زياده از آنستكه ذكر شود.
16 - هزار مرتبه صلوات بفرستد.
17 - زيارت حضرت رسول و ائمه طاهرين ، سلام الله عليهم اجمعين ، نمايد.
18 - بزيارت اموات و زيارت قبر پدر و مادر، يا يكى از ايشان برود كه فضيلت دارد.
19 - نماز كامله و نماز حضرت رسول (ص ) بجا آورد.
20 - نماز امير المؤ منين (ع ) بكند و آن چهار ركعت است بدو سلام ، در هر ركعت بعد از حمدپنجاه مرتبه (توحيد).
21 - نماز حضرت فاطمه (ع ) بخواند و آن دو ركعت است ، در ركعتاول بعد از (حمد) صد مرتبه سوره (قدر) و در دوم صد (مرتبه ) توحيد و ازسلام تسبيح آنحضرت را بخواند.
22 - نماز جعفر عليه السلام را بخواند .
23 - دعاى (ندبه ) را كه از اعمال اعياد اربعه است ، بخواند.
24 - در وقت زوال دعاى مروى از (محمدبن مسلم ) را بخواند.
25 - نماز ظهر جمعه را به (جمعه ) و (منافقين ) و عصر را به (جمعه ) و(توحيد) بخواند.
26 - بعد از سلام نماز ظهر، بخواند هفت مرتبه سوره (حمد) و هر يك از (چهار -قل ) را هفت مرتبه و بخواند آخر سوره بر آئة (( لقد جائكمرسول )) و آخر سوره حشر (( لوانزلنا هذالقران )) و پنج آيه ازآل عمران (( ان فى خلق السموات و الارض )) تا (( انك لا تخلف الميعاد )) تاآنكه كفايت شر دشمنان بلاها از او، تا جمعه ديگر بشود.
27 - بعد از ظهر سه مرتبه بگويد: (( اللهماجعل صلواتك و صلوات ملائكتك و رسلك على محمدوآل محمد )) ، تا براى او امان باشد از بلاها تا جمعه ديگر.
و در (جامع بزنطى ) از حضرت صادق (ع ) روايت شده كه هر كه ميان دو نماز روزجمعه ، صلوات بر محمد و آل محمد، بفرستد ثوابشمعادل هفتاد ركعت نماز باشد.
28 - بعد از نماز عصر جمعه ، دو ركعت نماز كند و در ركعتاول (حمد) و (آية الكرسى ) و بيست و پنجمرتبه سوره (فلق ) و در دوم(حمد) و (توحيد) و بيست و پنجمرتبه سوره (ناس ) و بعد از سلام پنجمرتبهبگويد: (( لاحول و لا قوة الابالله العلى - العظيم )) از دنيا بيرون نرود تا درخواب جاى خود را در بهشت ببيند.
29 - بعد از عصر روز جمعه اين صلوات را بخواند تامثل ثواب عمل جن و انس در آنروز باو عطاشود:
(( اللهم صل على محمد و آل محمد الاوصياء المرضيينبافضل صلواتك و بارك عليهم بافضل بركاتك و السلام عليهم (و عليه و عليهمالسلام خ ل ) و على ارواحهم و اجسادهم و رحمة الله و بركاته )) . و اگر ده مرتبه واگر نه ، هفتمرتبه بخواند افضل است .
30 - روايت شده كه بهترين اوقات صلوات در روز جمعه بعد از عصر است و صد مرتبهميگوئى : (( اللهم صل على محمد و آل محمد وعجل فرجهم )) و مستحب است نيز خواندن صلوات كبير: (( اللهم ان محمدا كما و صفتهفى كتابك الخ )) .
31 - بعد از عصر، هفتاد مرتبه بگويد: (( استغفرالله و اتبوب اليه )) .
32 - بعد از عصر صد مرتبه سوره (قدر) بخواند و اگر نتواند ده مرتبه را تركنكند و خواندن ده مرتبه (قدر) بعد از عصر در هر روزى مستحب است و فضيلت بسياردارد.
33 - از جمله اعمال عصر جمعه ، خواندن دعاى (عشرات ) است كه بسندهاى بسيار معتبرهوارد شده با فضيلت و ثواب بسيار و مستحب است خواندن آن ، در هر صبح و شام نيز و مابين نسخ آن اختلاف است .
34 - در ساعت آخر روز جمعه ، دعاى (سمات ) را بخواند.
35 - (شيخ طوسى ) فرموده كه ساعت استجابت دعا، ساعت آخر روز جمعه است تاغروب آفتاب و سزاوار است كه دعا در آنساعت بسيار بكند و روايت شده كه ساعت استجابتآنوقتى است كه فرو رود نصف قرص خورشيد و نصف ديگرش غروب نكرده باشد وحضرت فاطمه عليها السلام دعا مى كرد در آنوقت ، پس مستحب است دعا در آنساعت .
36 - آنكه بخواند در ساعت استجابت دعا، دعاى نبوى صلى الله عليه و آله را: ((سبحانك لا اله الاانت يا حنان يا منان يا بديع السموات و الارض ياذالجلال و الاكرام )) .
تمام شد هاين مجموعه مباركه در اول صبح پنجشنبه هشتم ماه صفر، سنه 1331 هجرى ،بدست اين مجرم مسئى (عباس بن محمدرضا القمى ) عفى الله عنهما و التماس دعاىبسيار از برادران دينى دارم در حيات و ممات .((وهل الدعاءالالمثلى و الحمد الله اولاواخرا و صلى الله على محمد و آله )) .
استنساخ اين نسخه از نسخه اصل كه بخط مرحوم والدم ميباشد بدست اين حقير و برادرمجناب (آقاى حاج ميرزا محسن ) انجام شد در تاريخ هشتم ربيع الثانى (روز ولادتحضرت امام حسن عسكرى عليه السلام ) بسال 1391 هجرى .