حديث :
431 - عن ابى بكير قال قلت لابى جعفر عليه السلام فىقول رسول الله اذا زنى الرجل فارقه روح الايمانقال هو قوله و ايدهم بروح منه ذاك الذى يفارقه .
ترجمه :
431 - ابن بكير گويد: به امام باقر عليه السلام عرض كردم : درباره گفتاررسول خدا صلى الله عليه و آله كه فرمود: هرگاه مردى زنا كند روح ايمان از او جدا مىشود، چه مى فرماييد؟ حضرت فرمود: اين گفتاررسول خدا صلى الله عليه و آله (اشاره كننده به ) گفتار خداوند است كه مى فرمايد: (وآنان را با روحى از خود قوت بخشيد) ⁽¹¹⁷⁾ كه اين روح همان روحى است كه از آنانجدايى نموده بود.
حديث :
432 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : يسلب منه روح الايمان مادام على بطنها فاذانزل عاد الايمان . قال : ارايت ان هم قال : لا ارايت ان هم ان يسرق اتقطع يده ؟
ترجمه :
432 - امام صادق عليه السلام فرمود: روح ايمان از شخص زناكار تا وقتى كه درحال زناست گرفته مى شود پس هنگامى كه ازعمل زشت خود فارغ شد (و پشيمان گشت ) ايمان باز مى گردد. راوى گويد: عرض كردم :اگر گسى قصد زنا كند آيا باز هم ايمانش گرفته مى شود؟ حضرت فرمود: خير، آيااگر كسى قصد دزدى كند دستش قطع مى شود؟
حديث :
433 - عن ابى بصير عن ابى عبدالله عليه السلامقال سمعته يقول الكبائر سبعه منها قتل النفس متعمدا و الشرك بالله العظيم و قذفالمحصنه و اكل الربا بعد البينه و الفرار من الزحف و التعرب بعد الهجره و عقوقالوالدين و اكل مال اليتيم ظلما قال و التعرب و الشرك واحد.
ترجمه :
433 - ابى بصير گويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمود: گناهان كبيرههفت تاست : كشتن كسى از روى عمد و شرك ورزيدن به خداى بزرگ و نسبت ناروا به زنشوهردار و رباخوارى بعد از آگاهى و فرار از جهاد و بازگشتن به حالت اعرابى پساز هجرت و آزار رساندن به پدر و مادر و خوردنمال يتيم از روى ستم . سپس فرمود: تعرب (بازگشتن به حالت اعرابى ) و شرك در يكدرجه اند.
حديث :
434 - قال ابو عبدالله عليه السلام : و الذى اذا دعاه ابوه لعن اباه و الذى اذااجابه ابنه يضربه .
ترجمه :
434 - امام صادق عليه السلام فرمود: و (دو كس نيز گناهانشان كبيره است ، يكى )كسى كه وقتى پدرش او را مى خواند پدر خود را لعنت مى فرستد و ديگرى كسى كه بااينكه پسرش (خواسته ) او را اجابت مى كند ولى او پسرش را كتك مى زند.
حديث :
435 - عن محمد بن حكيم قال قلت لابى الحسن موسى عليه السلام الكبائرتخرج من الايمان ؟ فقال : نعم و ما دون الكبائرقال رسول الله صلى الله عليه و آله : لا يزنى الزانى و هو مومن و لايسرق السارق وهو مومن .
ترجمه :
435 - محمد بن حكيم گويد: به امام موسى كاظم عليه السلام عرض ‍ كردم : آياگناهان كبيره آدمى را از ايمان بيرون مى برد؟ حضرت فرمود: آرى ، گناهان پايين تر ازكبيره هم (ايمان را از دل بيرون مى برند) رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: آنكسى كه در معرض زنا كردن است در حالى كه مومن باشد زنا نمى كند و آن كس كه مشرفبه دزدى كردن است در حالى كه مومن باشد دزدى نمى كند.
حديث :
436 - عن عبيد بن زراره فى حديث ان ابا جعفر عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله لايزنى الزانى و هو مومن و لايسرق السارقو هو مومن .
ترجمه :
436 - عبيد بن زراره در حديثى گويد: امام باقر عليه السلام فرمود:رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است : مومن تا مومن است زنا نمى كند و مومن تازمانى كه مومن است دزدى نمى كند.
حديث :
437 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : اكبر الكبائر سبع الشرك بالله العظيم وقتل النفس التى حرم الله الا بالحق و اكل اموال اليتامى و عقوق الوالدين و قذفالمحصنات و الفرار من الزحف و انكار ما انزل اللهعزوجل .
ترجمه :
437 - امام صادق عليه السلام فرمود: بزرگترين گناهان بزرگ هفت گناهند: شركآوردن به خداى بزرگ و كشتن نفسى كه خداوند كشتن او را حرام گردانده مگر به سببىحق و خوردن اموال يتيم و آزار رساندن به پدر و مادر و نسبت ناروا دادن به زنان شوهردار و گريختن از جهاد و انكار نمودن آنچه كه خداوندعزوجل فرو فرستاده است .
حديث :
438 - على بن جعفر فى كتابه عن اخيه موسى به جعفر عليه السلامقال : سالته عن الكبائر التى قال الله عزوجل : (ان تجتنبوا كبائر ما تنهون عنه )قال : التى اوجب الله عليها النار.
ترجمه :
438 - على بن جعفر در كتابش از برادرش موسى بن جعفر عليه السلام روايت كردهكه : از ايشان در مورد كبائر كه در گفتار خداىعزوجل كه مى فرمايد: (اگر از كبائرى كه از آنها نهى شده ايد خوددارى كنيد) آمده استپرسيدم كه آن كبائر كدامند؟ حضرت فرمود: مراد از كبائر آن گناهانى است كه خداوندبر ارتكاب آنها آتش دوزخ را واجب ساخته است .
حديث :
439 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : ان الكبائر سبع فينا انزلت و منا استحلت فاولها الشرك بالله العظيم وقتل النفس التى حرم الله و اكل مال اليتيم و عقوق الوالدين و قذف المحصنه و الفرار منالزحف و انكار حقنا.
ترجمه :
439 - امام صادق عليه السلام فرمود: همانا گناه كبيره هفت گناهند كه درباره مانازل شده اند (ولى متاسفانه ) همه آن گناهان را نسبت به خود ما روا داشته اند اولين آنهاشرك آوردن به خداى بزرگ است و ديگرى كشتن كسى كه خداوند كشتن او را حرامگردانده و ديگرى خوردن مال يتيم و ديگرى رنجاندن پدر و مادر و ديگرى نسبت ناروادادن به زن شوهردار و ديگرى گريختن از ميدان جنگ و ديگرى انكار نمودن حق ما است .⁽¹¹⁸⁾
حديث :
440 - و روى ان الحيف فى الوصيه من الكبائر.
ترجمه :
440 - و روايت شده است كه : همانا ستم نمودن و بى عدالتى در وصيت از گناهانكبيره است .
حديث :
441 - عن عباد بن كثير النواء قال سالت ابا جعفر عليه السلام عن الكبائرفقال كل ما اوعد الله عليه النار.
ترجمه :
441 - عباد بن كثير هسته خرما فروش گويد: از امام باقر عليه السلام دربارهگناهان كبيره سوال كردم ، حضرت فرمود: تمامى گناهانى كه خداوند بر ارتكاب آنهاوعده آتش دوزخ را داده است گناهان كبيره اند.
حديث :
442 - و باسناده عن ابى خديجه سالم بن مكرمالجمال عن ابى عبدالله عليه السلام قال الكذب على الله و على رسوله و على اوصياءعليه السلام من الكبائر.
ترجمه :
442 - ابى خديجه سالم بن مكرم شتربان از امام صادق عليه السلام روايت كردهاست كه : دروغ بستن بر خداوند و رسول و جانشينانرسول از گناهان كبيره است .
حديث :
443 - و قال رسول الله صلى الله عليه و آله : منقال على ما لم اقل فليتبوا مقعده من النار.
ترجمه :
443 - رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر كس چيزى را كه من نگفته ام به مننسبت دهد پس بايد نشيمنگاهى از آتش را جايگاه و اقامتگاه خود سازد.
حديث :
444 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : وجدنا فى كتاب على عليه السلام الكبائر خمسه الشرك و عقوق الوالدين واكل الربا بعد البينه و الفرار من الزحف و التعرب بعد الهجره .
ترجمه :
444 - امام صادق عليه السلام فرمود: در كتاب على عليه السلام يافتيم كه :گناهان كبيره پنج گناهند: شرك و آزار رساندن به پدر و مادر و رباخوارى پس ‍ ازآگاهى و گريختن از جهاد و به حالت اعرابى بازگشتن پس از هجرت نمودن .
حديث :
445 - عن عبيد بن زراره قال : قلت لابى عبدالله عليه السلام : اخبرنى عنالكبائر فقال : هن خمس و هن مما اوجب الله عليهن النارقال الله تعالى : (ان الله لايغفر ان يشرك به ) وقال : (ان الذين ياكلون اموال اليتامى ظلما انما ياكلون فى بطونهم ناوا و سيصلونسعيرا) و قال : (يا ايها الذين آمنوا اذا لقيتم الذين كفروا زحفا فلا تولوهم الادبار) الىآخر الايه و قال عزوجل : (يا ايها الذين آمنوا اتقوالله و ذروا ما بقى من الربا) الى آخرالايه و رمى المحصنات الغافلات المومنات وقتل مومن متعمدا على دينه .
ترجمه :
445 - عبيد بن زراره گويد: به امام صادق عليه السلام عرض كردم كه : مرا نسبتبه گناهان كبيره آگاه ساز. حضرت فرمود: گناهان كبيره پنج گناهند و آنها گناهانىهستند كه خداوند بر آنها آتش دوزخ را واجب گردانده و مى فرمايد: (همانا خداوند شركآوردن به خود را نمى بخشايد) ⁽¹¹⁹⁾ و مى فرمايد: (آنان كهاموال يتيمان را ظالمانه مى خورند به راستى كه در شكمهاشان آتش مى خرودند و بهزودى به دوزخ در آيند) ⁽¹²⁰⁾ و مى فرمايد: (اى ايمان آورندگان هرگاه در ميدان جنگبا كافران روبرو شديد به آنان پشت نكنيد) ⁽¹²¹⁾ تا آخر آيه . و فرمود: (اىايمان آورندگان از خدا بترسيد و آنچه را كه از ربا باقى مانده رها كنيد) ⁽¹²²⁾ تاآخر آيه . و متهم ساختن زنان شوهردار ساده دل با ايمان و كشتن مومنى از روى عمد بهخاطر ديندارى اش .
حديث :
446 - و عن الصادق عليه السلام قال : عقوق الوالدين من الكبائر لان اللهجعل العاق عصيا شقيا.
ترجمه :
446 - امام صادق عليه السلام فرمود: قتل نفس از گناهان كبيره است زيرا خداوند آزاررساننده به پدر و مادر را نافرمان و تيره روز گردانده است .
حديث :
447 - و قال عليه السلام : و قتل النفس من الكبائر لان اللهيقول : (و من يقتل مومنا متعمدا فجزاوه جهنم خالدا فيها و غضب الله عليه و لعنه و اعدلهعذابا عظيما).
ترجمه :
447 - امام صادق عليه السلام فرمود: قتل نفس از گناهان كبيره است زيرا خداوند مىفرمايد: (و كسى كه مومنى را عمدا به قتل برساند كيفرش ‍ دوزخ است كه در آن براىهميشه مى ماند و خداوند بر او خشم گرفته و او را از رحمتش دور گردانده و براى وىعذابى بزرگ و آماده ساخته است .)⁽¹²³⁾
حديث :
448 - و قال عليه السلام : و قذف المحصنات من الكبائر لان اللهيقول : (لعنوا فى الدنيا و الاخره و لهم عذاب عظيم .)
ترجمه :
448 - امام صادق عليه السلام فرمود: نسبت ناروا دادن به زنان شوهردار از گناهانكبيره است زيرا خداوند مى فرمايد: (چنين كسانى در دنيا و آخرت مورد لعنت هستند و كيفرىبزرگ براى آنان مى باشد) ⁽¹²⁴⁾
حديث :
449 - عن احمد بن عمر الحلبى قال : سالت ابا عبدالله عليه السلام عنقول الله عزوجل : (ان تجتنبوا كبائر ما تنهون عنه نكفر عنكم سيئاتكم )قال : من اجتنب ما اوعد الله عليه النار اذا كان مومنا كفر عنه سيئاته و ادخله مدخلا كريما والكبائر السبع الموجبات : قتل النفس الحرام و عقوق الوالدين واكل الربا و التعرب بعد الهجره و قذف المحصنه واكل مال اليتيم و الفرار من الزحف .
ترجمه :
449 - احمد بن عمر حلبى گويد: از امام صادق عليه السلام درباره گفتار خداىعزوجل پرسيدم كه مى فرمايد: (اگر از گناهان كبيره اى كه از آنها نهى شده ايد دورىكنيد از ديگر گناهانتان چشم پوشى مى كنيم ) ⁽¹²⁵⁾ حضرت فرمود: كسى كه ازگناهانى كه خداوند بر انجام آنها وعده آتش داده است دورى كند اگر مومن باشد از ديگرگناهانش چشم پوشى مى كند و او را به منزلگاهى گرامى وارد مى سازد و گناهان كبيرههفتگانه كه موجب آتش ‍ دوزخ اند عبارتند از: كشتن نفسى كه احترام دارد و آزردن پدر و مادرو خوردن ربا و بازگشتن به حالت اعرابى بودن پس از هجرت كرده است و نسبت ناروادادن به زن شوهردار و خوردن مال يتيم و گريختن از جهاد.
حديث :
450 - عن الرضا عليه السلام فى كتابه الى المامونقال : الايمان هو اداء الامانه و اجتناب جميع الكبائر و هو معرفه بالقلب و اقرارباللسان و عمل بالاركان - الى ان قال - و اجتناب الكبائر و هىقتل النفس التى حرم الله تعالى و الزنا و السرقه و شرب الخمر و عقوق الوالدين والفرار من الزحف و اكل مال اليتيم ظلما و اكل الميته و الدم و لحم الخنزير و مااهل لغير الله به من غير ضروره و اكل الربا بعد البينه و السحت و الميسر و هو القمار والبخس فى المكيال و الميزان و قذف المحصنات و الزنا و اللواط و الياس من روح الله والامن من مكر الله و القنوط من رحمه الله و معونه الظالمين و الركون اليهم و اليمينالغموس و حبس الحقوق من غير عسر و الكذب و الكبر و الاسراف و التبذير و الخيانه والاستخفاف بالحج و المحاربه لاولياء الله والاشتغال بالملاهى و الاصرار على الذنوب .
ترجمه :
450 - امام رضا عليه السلام در نامه اى به مامون چنين نوشت : ايمان همان امانتدارى ودورى از همه گناهان بزرگ است و ايمان همان شناخت قلبى و اقرار و اعتراف زبانى وعمل نمودن به وسيله اعضا است - تا آنجا كه فرمود: - و دورى از گناهان كبيره ، و آنهاعبارتند از: قتل نفسى كه كشتن او را خداوند حرام ساخته است و زنا نمودن و دزدى كردن ونوشيدن شراب و آزردن پدر و مادر و گريختن از جهاد و خوردنمال يتيم از روى ستم و خوردن گوشت مردار و خون و گوشت خوك و هر ذبيحه اى كه نامغير خدا بر او برده شده است در صورتى كه ضرورتى نباشد، و خوردن ربا بعد ازآگاهى (از ربوى بودن معامله ) و خوردن حرام و قمار بازى و كاستن و كم گذاردن درپيمانه و وزن و نسبت ناروا دادن به زنان شوهردار و زنا و لواط و نااميدى از رحمت خداوندو ايمنى از مكر خدا و دلسردى از رحمت الهى و يارى رساندن به ستمكاران و تكيه واعتماد بر آنان ، و سوگند دروغ و حبس نمودن حق ديگران بدون اينكه سختى و ضرورتىموجب آن شده باشد، و دروغگويى و تكبر و خودبزرگ بينى ، و اسراف و ولخرجى ، وخيانت و ناراستى ، و سبك شمردن حج ، و ستيزه كردن با دوستان خدا، ومشغول بودن به خوشگذرانى هاى بيهوده ، و اصرار و پافشارى نمودن بر انجامگناهان .
حديث :
451 - قال رسول الله صلى الله عليه و آله : اجتنبوا السبع الموبقاتقيل : و ما هن ؟ قال : الشرك بالله و السحر وقتل النفس التى حرم الله الا بالحق و اكل الربا واكل مال اليتيم و التولى يوم الزحف و قذف المحصنات الغافلات المومنات .
ترجمه :
451 - رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: از هفت چيز هلاك آور دورى كنيد، بهايشان عرض شد: آن هفت چيز كدامند؟ حضرت فرمود: شرك ورزيدن به خداوند، وجادوگرى ، و كشتن كسى كه خداوند كشتن او را جز در صورتى كه حق او باشد حرامگردانيده ، و ربا خوارى ، و خوردن مال يتيم ، و پشت نمودن به دشمن در روز جهاد، و نسبتناروا دادن به زن شوهردار ساده دل با ايمان .
حديث :
452 - عن محمد بن مسلم عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قلت له : ما لنا نشهد على ما خالفنا بالكفر و ما لنا لانشهد لانفسنا و لاصحابناانهم فى الجنه ؟ فقال : من ضعفكم ان لم يكن فيكم شى ء من الكبائر فاشهدوا انكم فىالجنه قلت : فاى شى ء الكبائر؟ قال : اكبر الكبائر الشرك بالله و عقوق الوالدين والتعرب بعد الهجره و قذف المحصنه و الفرار من الزحف واكل مال اليتيم ظلما و الربا بعد البينه و قتل المومن فقلت له : الزنا و السرقهفقال : ليسا من ذلك .
ترجمه :
452 - محمد بن مسلم گويد: به امام صادق عليه السلام عرض كردم : چه شده است مارا كه گواهى به كافر بودن مخالفين خود مى دهيم ولى چرا خود و ياران مان گواهى بهبهشتى بودن نمى دهيم ؟ حضرت فرمود: اين به خاطر ضعف و ناتوانى شماست ، اگر درشما هيچيك از گناهان كبيره نبود پس گواه باشيد كه شما در بهشت هستيد، عرض كردم :گناهان كبيره چه چيزهايى هستند؟ فرمود: بزرگترين آنها شرك ورزيدن به خداوند وآزردن پدر و مادر و پس روى نمودن به حالت اعرابى پس از هجرت و نسبت ناروا دادن بهزن شوهردار و فرار از جهاد و خوردن مال يتيم از روى ستم و رباخوارى بعد از آگاهى وكشتن مومن . پس عرض كردم : آيا زنا نمودن و دزدى كردن هم از گناهان كبيره است ؟حضرت فرمود: نه اين دو از گناهان كبيره شمرده نمى شوند.
حديث :
453 - عن جعفر بن محمد عليه السلام فى حديث شرائع الدينقال : و الكبائر محرمه و هى الشرك بالله وقتل النفس التى حرم الله و عقوق الوالدين و الفرار من الزحف واكل مال اليتيم ظلما و اكل الربا بعد البينه و قذف المحصنات و بعد ذلك الزنا و اللواطو السرقه و اكل الميته و الدم و لحم الخنزير و مااهل لغير الله به من غير ضروره و اكل السحت و البخس فى الميزان والمكيال و الميسر و شهاده الزور و الياس من روح الله و الامن من مكر الله و القنوط من رحمهالله و ترك معاونه المظلومين و الركون الى الظالمين و اليمين الغموس و حبس الحقوق منغير عسر و استعمال التكبر و التجبر و الكذب و الاسراف و التبذير و الخيانه والاستخفاف بالحج و المحاربه الاولياء الله و الملاهى التى تصد عن ذكر اللهعزوجل مكروهه كالغناء و ضرب الاوتار و الاصرار على صغائر الذنوب .
ترجمه :
453 - امام صادق عليه السلام در حديث قوانين و دستورات دين فرمود: (ارتكاب )گناهان كبيره حرام است و آنها عبارتند از: شرك آوردن به خداوند، و كشتن نفسى كهخداوند آن را حرام ساخته ، و آزردن پدر و مادر، و گريختن از جهاد، و خوردنمال يتيم از روى ستم ، و ربا خوارى بعد از آگاهى ، و نسبت ناروا به زنان شوهردار، وپس از اينها زنا و لواط و دزدى و خوردن گوشت مردار و خون و گوشت خوك و گوشت هرذبيحه اى كه نام غير خدا بر او برده شده بدون هيچگونه ضرورتى ، و خوردن حرام وكم گذاردن در وزن و پيمانه و قمار بازى و شهادت ساختگى و دروغ و مايوس ‍ شدن ازرحمت خداوند و ايمنى از مكر الهى و نااميدى از رحمت خدا و ترك يارى ستمديدگان و تكيهو اعتماد بر ستمگران و سوگند دروغ و حبس ‍ نمودن حق ديگران بدون در سختى و فشاربودن ، و تكبر ورزيدن و خود بزرگ بينى و دروغ گويى و اسراف و ولخرجى و خيانتو سبك شمردن حج و ستيزه كردن با دوستان خدا و خوشگذرانى هايى كه آدمى را از يادخداى عزوجل باز مى دارد و ناپسندى آنها آشكار است همانند: عنا و نواختن تارها، و اصرارو پافشارى بر گناهان كوچك .
حديث :
454 - و قال عليه السلام : الكبائر تسع اعظمهن الاشراك باللهعزوجل و قتل النفس المومنه و اكل الربا و اكلمال اليتيم و قذف المحصنات و الفرار من الزحف و عقوق الوالدين واستحلال البيت الحرام و السحر فمن لقى اللهعزوجل و هو برى منهن كان معى فى جنه مصاريعها الذهب .
ترجمه :
454 - امام صادق عليه السلام فرمود: گناهان كبيره نه گناهند كه بزرگترين آنهاشرك ورزيدن به خداى عزوجل ، و (پس از آن ) كشتن نفس مومن و رباخوارى و خوردنمال يتيم و نسبت ناروا دادن به زن شوهر دار و گريختن از جنگ و جهاد و آزردن پدر و مادر وحلال ساختن بيت الله الحرام (يعنى رعايت نكردن احترام خانه خدا) و جادوگرى پس هركسى كه خداوند عزوجل را ديدار كند در حالى كه از اين گناهان پاك باشد همراه با من دربهشتى خواهد بود كه لنگه هاى در آن طلاست .
47 - باب صحه التوبه من الكبائر  
47 - باب صحيح بودن توبه از گناهان كبيره 
حديث :
455 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : (ان الله لايغفر ان يشرك به و يغفر ما دون ذلك لمن يشاء) الكبائر فما سواهاقال : قلت دخلت الكبائر فى الاستثناء قال : نعم .
ترجمه :
455 - امام صادق عليه السلام اين آيه را قرائت فرمود: (به راستى كهخ خداوندشرك ورزيدن به خود را نمى بخشايد ولى غير از شرك را براى هر كسى كه بخواهدمى بخشد) ⁽¹²⁶⁾ سپس فرمود: چه گناه كبيره باشد و چه صغيره . رواى گويد:عرض كردم : اينكه در آيه آمده است كه غير شرك را مى بخشد آياشامل گناهان كبيره هم مى شود؟ حضرت فرمود: آرى .
حديث :
456 - عن اسحاق بن عمار قال : قلت لابى عبدالله عليه السلام : الكبائر فيهااستثناء ان تغفر لمن يشاء؟ قال : نعم .
ترجمه :
456 - اسحاق بن عمار گويد: به امام صادق عليه السلام عرض كردم : آيا گناهانكبيره هم در اين آيه از شرك استثنا شده اند؟ حضرت فرمود: آرى .
حديث :
457 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : ما من مومن يقارف فى يومه و ليلته اربعين كبيرهفيقول و هو نادم استغفر الله الذى لا اله الا الله هو الحى القيوم بديع السماوات والارض ذا الجلال و الاكرام و اساله ان يصلى على محمد و آله و ان يتوب على الا غفرها اللهله و لاخير فيمن يقارف فى يومه اكثر من اربعين كبيره .
ترجمه :
457 - امام صادق عليه السلام فرمود: هيچ مومنى نيست كه در شبانه روز (حتى اگر)مرتكب چهل گناه كبيره شود و با حالت پشيمانى جمله استغفار زير را بگويد جز اينكهخداوند گناهانش را مى بخشايد و آن استغفار اين است : (استغفرالله الذى لا اله الا هوالحى القيوم بديع السماوات و الارض ‍ ذا الجلال و الاكرام و اساله ان يصلى على محمد وآله و ان يتوب على ) سپس فرمود: كسى كه در روز مرتكب بيش ازچهل گناه كبيره شود در وجودش خيرى نيست .
حديث :
458 - قال رسول الله صلى الله عليه و آله : انما شفاعتىلاهل الكبائر من امتى .
ترجمه :
458 - رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: همانا شفاعت من براى كسانى از امتممى باشد كه مرتكب گناه كبيره شده اند.
حديث :
459 - و قال الصادق عليه السلام : شفاعتنالاهل الكبائر من شيعتنا فاما التائبون فان اللهيقول : (ما على المحسنين من سبيل ).
ترجمه :
459 - امام صادق عليه السلام فرمود: شفاعت ما براى شيعيانى است كهاهل انجام گناهان كبيره اند ولى آنان كه توبه كرده اند خداوند درباره آنان مى فرمايد:(بر عليه نيكوكاران هيچ راهى نيست ) ⁽¹²⁷⁾
حديث :
460 - و قال اميرالمؤمنين عليه السلام : لا شفيع انجح من التوبه .
ترجمه :
460 - اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هيچ شفاعت كننده اى پيروزمندتر از توبهنيست .
حديث :
461 - و سئل الصادق عليه السلام عنقول الله عزوجل : (ان الله لايغفر ان يشرك به و يغفر ما دون ذلك يشاء) دخلت الكبائرفى مشيه الله قال نعم ان شاء عذب عليها و ان شاء عفا.
ترجمه :
461 - از امام صادق عليه السلام درباره اين آيه كه مى فرمايد: (به راستى كهخداوند شرك ورزيدن به خود را نمى بخشايد ولى غير از شرك را براى هر كه بخواهدمى بخشد) ⁽¹²⁸⁾ پرسيده شد كه آيا اينكه فرموده است : (براى هر كه بخواهد)شامل انجام دهندگان گناهان كبيره هم مى شود؟ حضرت فرمود: آرى . اگر خدا بخواهد آنانرا عذاب مى كند و اگر بخواهد مى بخشد.
حديث :
462 - عن ابى عبدالله عليه السلام فىقول الله عزوجل : (و من يقتل مومنا متعمدا فجزاوه جهنم خالدا فيها)قال : جزاوه جهنم ان جازاه .
ترجمه :
462 - امام صادق عليه السلام درباره گفتار خداىعزوجل كه مى فرمايد: (كسى كه مومنى را از روى عمد بهقتل برساند جزايش براى هميشه دوزخ است ) ⁽¹²⁹⁾ فرمود: جزاى چنين كسى دوزخ استاگر خداوند او را مجازات كند.
حديث :
463 - و عن ابى جعفر عليه السلام فى حديث الاسلام و الايمانقال : و الايمان من شهد ان لا اله الا الله - الى انقال : - و لم يلق الله بذنب اوعد عليه بالنارقال ابو بصير: جعلت فداك و اينا لم يلق الله اليه بذنب اوعد الله عليه النارفقال : ليس هو حيث تذهب ، انما هو من لم يلق الله بذنب اوعد الله عليه بالنار و لم يتبمنه .
ترجمه :
463 - امام باقر عليه السلام در حديث اسلام و ايمان مى فرمود: و ايمان كسى داردكه شهادت به وحدانيت خداوند دهد و خداوند را با گناهى كه خدا وعده آتش بر آن داده استديدار نكند. ابوبصير عرض كرد: فدايت شوم كداميك از ما خداوند را با چنين گناهى ديدارنمى كند؟ حضرت فرمود: اينگونه نيست كه تو فكر مى كنى بلكه مراد من اين است كهخداوند را با گناهى كه او وعده آتش بر آن داده است ديدار نكند در حالى كه از آن گناهتوبه نكرده باشد.
حديث :
464 - عن سهل بن اليسع قال سمع الرضا عليه السلام بعض اصحابهيقول : لعن الله من حارب عليا عليه السلام فقال له :قل الا من تاب و اصلح ثم قال : ذنب من تخلف عنه و لم يتب اعظم من ذنب من قاتله ثم تاب.
ترجمه :
464 - سهل بن يسع گويد: امام رضا عليه السلام شنيد كه يكى از يارانش ‍ مىگويد: خداوند لعنت كند كسى را كه با على عليه السلام جنگيد. حضرت به او فرمود:بگو: بجز كسى كه توبه نمود و خود را نيكو كرد. سپس فرمود: گناه كسى كه به علىعليه السلام پشت نمود و توبه نكرد از گناه كسى كه با او جنگيد و سپس توبه كردبزرگتر است .
حديث :
465 - عن محمد بن ابى عمير قال : سمعت موسى بن جعفر عليه السلاميقول : من اجتنب الكبائر من المومنين لم يسال عن الصغائرقال الله تعالى : (ان تجتنبوا كبائر ما تنهون عنه نكفر عنكم سئياتكم و ندخلكم مدخلاكريما) قال : قلت : فالشفاعه لمن تجب ؟ فقال حدثنى ابى عن آبائه عن على عليهالسلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله : انما شفاعتىلاهل الكبائر من امتى فاما المحسنون فما عليهم منسبيل قال ابن ابى عمير: فقلت له : يا ابن رسول الله فكيف تكون الشفاعهلاهل الكبائر و الله تعالى يقول : (و لا يشفعون الا لمن ارتضى ) و من يرتكب الكبائرلايكون مرتضى فقال : يا ابا احمد ما من مومن يذنب ذنبا الا ساءه ذلك و ندم عليه و قدقال رسول الله صلى الله عليه و آله : كفى بالندم توبه وقال : من شرته حسنته و ساءته سيئته فهو مومن فمن لم يندم على ذنب يرتكبه فليسبمومن و لم تجب له الشفاعه - الى ان قال - قال النبى صلى الله عليه و آله : لاكبير معالاستغفار و لاصغير مع الاصرار.
ترجمه :
465 - محمد بن ابى عمير گويد: از امام موسى بن جعفر عليه السلام شنيدم كه مىفرمود: هر كس از مومنين از گناهان كبيره دورى كند در مورد گناهان صغيره از او بازخواستنمى شود خداوند تعالى مى فرمايد: (اگر از گناهان كبيره اى كه از ارتكاب آنها نهىشده ايد دورى كنيد از گناهانتان در مى گذريم و شما را در محلى ارجمند وارد مى سازيم )⁽¹³⁰⁾ راوى گويد: عرض كردم پس شفاعت براى چه كسانى است ؟ حضرت فرمود:پدرم از پدران بزرگوارش و آنان از على عليه السلام ، روايت نمود كهرسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: به راستى كه شفاعت منشامل كسانى از امتم مى گردد كه اهل ارتكاب گناهان كبيره بوده اند اما نيكوكاران كهچيزى بر عليه آنان نيست . ابن ابى عمير گويد: عرض كردم : اى فرزندرسول خدا چگونه شفاعت اهل كبائر مى گردد وحال اينكه خداى تعالى مى فرمايد: (و شفاعت نمى كنند مگر براى كسى كه برگزيده ومورد رضايت است ) ⁽¹³¹⁾ و كسى كه مرتكب گناهان كبيره مى گردد برگزيده نيست .حضرت فرمود: اى ابا احمد! هيچ مومنى نيست كه گناهى انجام دهد جز اينكه آن گناه او راناراحت مى سازد و بر گناه خويش پشيمان مى گردد ورسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است كه : براى توبه كردن پشيمانى كافىاست و فرمود: كسى كه نيكى اش او را شادمان سازد و بدى اش وى را بدحال گرداند چنين كسى مومن است پس كسى كه بر گناهى كه انجام مى دهد پشيمان نشودمومن نمى باشد و شفاعت نمودن او لازم نيست - تا آنجا كه فرمود: - پيامبر اكرم صلى اللهعليه و آله فرمود: با وجود استغفار گناه كبيره اى باقى نمى ماند و در صورت اصرار وپافشارى صغيره اى نخواهد بود (زيرا اصرار بر گناه صغيره خود گناه كبيره است ).
حديث :
466 - عن ابراهيم بن العباس قال : كنت فى مجلس الرضا عليه السلام فتذاكرناالكبائر و قول المعتزله فيها انها لاتغفر فقال الرضا عليه السلام :قال ابو عبدالله : قد نزل القرآن بخلاف قول المعتزلهقال الله عزوجل : (و ان ربك لذو مغفره للناس على ظلمهم ).
ترجمه :
466 - ابراهيم بن عباس گويد: در مجلس امام رضا عليه السلام بودم و با يكديگردرباره گناهان كبيره و نظر معتزله كه گناهان كبيره بخشيده نمى شوند گفتگو مىكرديم پس امام رضا عليه السلام فرمود: امام صادق عليه السلام فرموده است كه : قرآنبر خلاف نظر معتزله نازل شده است زيرا خداوندعزوجل فرموده است : (و همانا پروردگارت داراى مغفرت است و مردمان را بر ظلم وستمشان مى بخشايد) ⁽¹³²⁾.
حديث :
467 - عن جندب الغفارى ان رسول الله صلى الله عليه و آلهقال : ان رجلا قال يوما: و الله لايغفر الله لفلانفقال الله عزوجل : من ذا الذى تالى على ان لا اغفر لفلان ؟ فانى قد غفرت لفلان واحبطت عمل الثانى بقوله لايغفر الله لفلان .
ترجمه :
467 - جندب غفارى گويد: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: به راستى كهروزى مردى گفت : سوگند به خدا كه فلانى را خداوند نمى بخشايد پس خداوندعزوجل فرمود: اين كيست كه بر من سوگند مى خورد كه فلانى را نمى بخشم ؟ من فلانىرا بخشيدم و به خاطر سخن اين شخص عملش راباطل و ناچيز نمودم .
حديث :
468 - عن ابى عبدالله عليه السلام فى قوله تعالى : (و يغفر ما دون ذلك لمنيشاء) دخلت الكبائر فى الاستثناء؟ قال عليه السلام : نعم .
ترجمه :
468 - از امام صادق عليه السلام درباره گفتار خداى تعالى كه مى فرمايد:(خداوند غير از شرك را براى هر كه بخواهد مى بخشايد) ⁽¹³³⁾ پرسيده شد كه آياگناهان كبيره هم در اين استثنا داخل هستند؟ (يعنى خداوند آنها را نيز مى بخشد؟) حضرتفرمود: آرى .
48 - باب تحريم الاصرار على الذنب و وجوب المبادره بالتوبهو الاستغفار
48 - باب تحريم پافشارى نمودن بر گناه و وجوب مبادرت نمودن به توبهو استغفار
حديث :
469 - عن ابى بصير قال : سمعت ابا عبدالله عليه السلاميقول : لا و الله لا يقبل الله شيئا من طاعته على الاصرار على شى ء من معاصيه .
ترجمه :
469 - ابى بصير گويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه فرمود: نه سوگندبه خداوند كه خدا در صورت اصرار و پافشارى (بنده اش ) بر انجام معصيتى ازمعاصى هيچ طاعتى از طاعات وى را نمى پذيرد.
حديث :
470 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله من علامات الشقاء جمود العين و قسوه القلب وشده الحرص فى طلب الدنيا و الاصرار على الذنب .
ترجمه :
470 - از امام صادق عليه السلام روايت است كه :رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: از نشانه هاى شقاوت و تيره روزى عبارت استاز: خشك شدن چشم از اشك (و نگريستن ) و سنگدلى و زيادى حرص در طلب دنيا وپافشارى بر گناه ديگر گناهى صغيره نيست و با استغفار نمودن كبيره اى باقى نمىماند.
حديث :
471 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : لاصغيره مع الاصرار و لا كبيره مع الاستغفار.
ترجمه :
471 - امام صادق عليه السلام فرمود: با وجود اصرار و پافشارى بر گناه ديگرگناهى صغيره نيست و با استغفار نمودن كبيره اى باقى نمى ماند.
حديث :
472 - عن ابى جعفر عليه السلام فىقول الله عزوجل : (و لم يصروا على ما فعلوا و هم يعلمون )قال : الاصرار ان يذنب الذنب فلا يستغفر الله و لايحدث نفسه بالتوبه فذلكالاصرار.
ترجمه :
472 - امام باقر عليه السلام درباره گفتار خداىعزوجل كه مى فرمايد: (و اصرار نكردند بر آنچه انجام مى دادند و آنان مى دانند)⁽¹³⁴⁾ فرمود: اصرار نمودن بر گناه اين است كه مرتكب گناهى شود و پس از آن نهاستغفار كند و نه با خود درباره توبه كردن سخن گويد چنين كارى اصرار است .
حديث :
473 - عن جعفر بن محمد عن ابيه عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : من اذنب ذنبا و هو ضاحكدخل النار و هو باك .
ترجمه :
473 - امام صادق عليه السلام از پدر بزرگوارش و ايشان ازرسول خدا صلى الله عليه و آله روايت كند كه : كسى كه مرتكب گناهى شود در حالى كهخنده بر لب دارد در قيامت با چشم گريان داخل آتش مى شود.
49 - باب جمله مما ينبغى تزكه من الخصال المحرمه و المكروهه 
49 - باب تعدادى از خصلتهاى حرام و مكروه كه سزاوار است تركشوند
حديث :
474 - قال ابو عبدالله عليه السلاماصول الكفر ثلاثه الحرص و الاستكبار و الحسد.
ترجمه :
474 - امام صادق عليه السلام فرمود: ريشه هاى كفر سه چيز است : حرص وخودبزرگ بينى و حسد ورزيدن .
حديث :
475 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال النبى صلى الله عليه و آله : اركان الكفر اربعه الرغبه و الرهبه و السخط والغضب .
ترجمه :
475 - امام صادق عليه السلام فرمود: پيامبر صلى الله عليه و آله فرموده است :پايه هاى كفر چهار چيز است : ميل و خواهش ، ترس و بيم ، و ناخشنودى و خشم .
حديث :
476 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : اناول ما عصى الله به سته حب الدنيا و حب الرئاسه و حب الطعام و حب النوم و حب الراحه وحب النساء.
ترجمه :
476 - امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است: همانا اولين چيزهايى كه بوسيله آنها نافرمانى خداوند صورت گرفته است شش چيزاست : دوستى دنيا و دوستى رياست و دوستى خوراك و دوستى خواب و دوستى آرامش ودوستى زنان .
حديث :
477 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : ثلاث من كن فيه كان منافقا و ان صام وصلى و زعم انه مسلم من اذا اوتمن خان و اذا حدث كذب و اذا وعد اخلف ان اللهعزوجل قال فى كتابه (و ان الله لايحب الخائنين ) وقال (ان لعنت الله عليه ان كان من الكاذبين ) و فى قوله (و اذكر فى الكتاباسماعيل انه كان صادق الوعد و كان رسولا نبيا).
ترجمه :
477 - امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است: سه چيز است كه اگر در كسى باشد آن كس منافق است اگر چه روزه بگيرد و نمازبخواند و به مسلمان بودن خود معتقد باشد: كسى كه هنگامى كه او را امين شمرند خيانتكند و هنگامى كه سخن گويد دروغ گويد و هنگامى كه وعده دهد خلف وعده كند. به راستىكه خداوند عزوجل در كتابش فرموده است : (همانا كه خداوند خيانتكاران را دوست نمىدارد) ⁽¹³⁵⁾ و فرمود: (لعنت خدا بر او باد اگر از دروغگويان باشد) ⁽¹³⁶⁾ وفرمود: (و در كتاب ، اسماعيل را يادآور كه او وعده اش راست بود و فرستاده و پيامبربود) ⁽¹³⁷⁾
حديث :
478 - قال رسول الله صلى الله عليه و آله : الا اخبركم بشرار رجالكم قلنا:بلى يا رسول الله قال : شرار رجالكم البهات الجرى ء الفحاشالاكل وحده و المانع رفده و الضارب عبده و الملجى عياله الى غيره .
ترجمه :
478 - رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: آيا شما را نسبت به بدترينمردانتان آگاه سازم ؟ گفتيم : آرى اى رسول خدا! حضرت فرمود: بدترين مردان شماكسى است كه دروغ باف ، گستاخ و بسيار هرزه گو باشد، به تنهايى بخورد و يارىاش را (از مردمان ) باز دارد و گماشته زير دستش را كتك بزند و خانواده اش را بهديگرى پناهنده سازد.
حديث :
479 - عن يزيد الصائغ قال : قلت لابى عبدالله عليه السلام :رجل على هذا الامر ان حدث كذب و ان وعد اخلف و ان اوتمن خان ما منزلته ؟قال : هى ادنى المنازل من الكفر و ليس كافر.
ترجمه :
479 - يزيد بن صائغ گويد: به امام جعفر صادق عليه السلام عرض كردم : مردىهست كه شيعه است ولى اگر سخن گويد دروغ مى گويد و اگر وعده دهد به وعده اشوفا نمى كند و اگر امينش شمرند خيانت مى كند چنين كسى چه مقام و منزلتى دارد؟ حضرتفرمود: منزلت او نزديكترين منزلتها به كفر است ولى كافر نيست .
حديث :
480 - عن ابى جعفر عليه السلام قال : خطبرسول الله صلى الله عليه و آله الناس فقال : الا اخبركم بشراركم ؟ قالوا: بلى يارسول الله فقال : الذى يمنع رفده و يضرب عبده و يتزود وحده فظنوا ان الله لم يخلقخلقا هو شر من هذا ثم قال : الا اخبركم بمن هو شر من ذلك ؟ قالوا: بلى يارسول الله قال : الذى لايرجى خيره و لايومن شره فظنوا ان الله لم يخلق خلقا هو شر منهذا ثم قال : الا اخبركم بمن هو شر من ذلك ؟ قالوا: بلىقال : المتفحش اللعان الذى اذا ذكر عنده المومنون لعنهم و اذا ذكروه لعنوه .
ترجمه :
480 - امام باقر عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله براى مردمخطبه اى خواند و فرمود: آيا به شما خبر دهم كه بدترين شما كيست ؟ عرض كردند: آرىاى رسول خدا! حضرت فرمود: كسى كه يارى اش را از مردمان باز دارد و بنده زير دستشرا بزند و براى خودش تنها توشه تهيه كند - مردم از اين سخن پيامبر چنين پنداشتند كهخداوند بدتر از چنين كسى را نيافريده است - سپس پيامبر فرمود: آيا شما را به بدتراز اين كس خبردار سازم ؟ عرض كردند: آرى اىرسول خدا! حضرت فرمود: كسى كه اميد خير از او داشته نمى شود و از شرس ايمنى نيست- باز مردم پنداشتند كه خداوند بدتر از چنين كسى را نيافريده است - سپس پيامبرفرمود: آيا به شما به بدتر از اين هم خبر دهم ؟ عرض كردند: آرى . حضرت فرمود:كسى كه بسيار هرزه گو و بد زبان است و هرگاه نام مومنى در نزد او برده مى شود وىرا لعنت مى كند و هرگاه در نزد مومنين از او ياد شود آنان نيز او را لعنت مى فرستند.
حديث :
481 - عن ابى عبدالله عليه السلامقال : قال رسول الله صلى الله عليه و آله : الا اخبركم بابعدكم منى شبها؟ قالوا بلىيا رسول الله قال : الفاحش المتفحش البذىالبخيل المختال الحقود الحسود القاسى القلب البعيد منكل خير يرجى غير المامون من كل شر يتقى .
ترجمه :
481 - امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است: آيا شما را آگاه نسازم كه كداميك از شما شباهتتان به من كمتر و از من دورتر است ؟گفتند: آرى اى رسول خدا! حضرت فرمود: آنكه بدگو، بيهوده گو، رشت گفتار، تنگچشم ، متكبر، كينه ورز، حسود و سنگدل باشد و از هر خيرى كه اميد آن مى رود دور باشد و(مردم ) درباره او از هر شرى كه از آن خيرى كه اميد آن مى رود دور باشد و (مردم ) دربارهاو از هر شرى كه از آن پرهيز مى شود در امان نباشند.
حديث :
482 - عن ابى جعفر عليه السلام قال :قال رسول الله صلى الله عليه و آله خمسه لعنتهم وكل نبى مجاب : الزائد فى كتاب الله و التارك لسنتى و المكذب بقدر الله والمستحل من عترتى ما حرم الله و المستاثر بالفى ءالمستحل له .
ترجمه :
482 - امام باقر عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده است :پنج كس را من و هر پيامبرى كه دعايش پذيرفته و موردقبول درگاه الهى است لعنت مى فرستيم : آنكه در كتاب خدا چيزى بيافزايد و آنكه سنت وروش مرا ترك گويد و آنكه قضا و قدر الهى را دروغ بداند و آن كه درباره خاندان منآنچه را كه خداوند حرام ساخته است حلال بشمرد (احترام خاندان مرا رعايت نكند) و آنكهغنيمت را براى خود برگزيند و آن را بر خودحلال بداند.