عواطف اجتماعی و انسانی ، در محيط زندگی رشد می‏كنند ، روح كودك را
حرارت محيط فطری و طبيعی چند صد درجه پدر و مادر نرم و ملايم می‏كند .
ما وقتی كه می‏خواهيم عواطف دو نفر را نسبت به يكديگر تحريك كنيم ،
می‏گوئيم افراد يك ملت برادر يكديگرند ، يا می‏گوئيم افراد بشر همه برادر
يكديگر و عضو يك خانواده هستند ، قرآن كريم عواطف پاك ايمانی مؤمنين‏
را به عواطف برادری تشبيه می‏كند : " انما المؤمنون اخوه "، عواطف‏
برادری تنها از خويشاوندی و هم خونی پيدا نمی‏شود ، عمده اين است كه دو
برادر در يك كانون محبت بزرگ می‏شوند ، راستی اگر عواطف برادری كه‏
ناشی از كانون با صفا و پر مهر خانوادگی است از ميان برود ، آيا افراد
اجتماع می‏توانند كوچكترين عواطفی نسبت به يكديگر داشته باشند ؟
می‏گويند در اروپا تا حدود زيادی عدالت هست اما عواطف بسيار كم است‏
، حتی در ميان برادران و پدران و فرزندان عواطف كمی مشاهده می‏شود . بر
خلاف مردم مشرق زمين .
چرا ؟ برای اينكه اين گونه عواطف در كانونهای با صفا و صميمی و پر مهر
خانوادگی رشد می‏كند ، اما در اروپا چنين صفا و

47