نسخ محمد حسن، 1244، جلد تيماج قهوهيى ترنجدار، عناوين شنگرف يا نانوشته.155 گ، سطور مختلف، 5/20×30 سم.
الرّوضة البهيّه فى شرح اللّمعة الدّمشقيّة
(فقه ـ عربى)
از : شهيد دوّم; زينالدّين بن على عاملى (966)بشماره (4) مراجعه كنيد. اين نسخه هر دو جلد را دربر دارد.نسخ، زين العابدين بن آخوند ملامحمّد الورد نه اصفهانى روز پنجشنبه 9 ربيع الثانى 1253، عناوين و نشانها شنگرف حاشيهنويسى دارد. جلد تيماج مشكى.282 گ، 28 س، 5/20×30 سم.
قواعد الأحكام فى معرفة الحلال و الحرام
(فقه ـ عربى)
از : علاّمه حلّى حسن بن يوسف بن المطهّر (726)فتاوى فقهى خويش را تلخيص نموده و ادله و قواعد آنها را بيان كرده است. اين كتاب بنا به درخواست فرزندش فخر المحققين (محمد) نگارش يافته و بسال 693 بپايان آمده. در ذريعه نقل شده كه مسائل اين كتاب 660 مسئله مىباشد. نسخه حاضر از اول طهارت تا پايان ديات است و در آخر آن وصيت نغزى است از مؤلف به فرزند مزبور.آغاز : «الحمدللّه على سوابغ النّعماء و ترادف الآلاء، المتفضل بارسال الأنبياء، لارشاد الدهماء».انجام : «واصلح ما تجده من الخلل و النقصان، والخطأ و النسيان، هذه وصيتى اليك و اللّه خليفتى عليك، و السلام عليك و رحمة اللّه و بركاته».نسخ و نستعليق، بدون كاتب وتاريخ كتابت، در حاشيه تصحيح شده و داراى بلاغ مىباشد. ملكيت 1ـ محمد شريف الدّين در سال 1193. 2ـ على بن شيخ صالح بن زينالدّين الهجرى ومهر بيضوى «على بن صالح زينالدّين» 3ـ محمد بديع همدانى ماه شوال 1248 و مهر مستطيل «افوّض امرى الى اللّه بديع» 4ـ محمد هاشم بن عبدالخالق 5ـ شيخ حسين بن محمد ابوعريش، روى برگ اوّل ديده مىشود. جلد تيماج حنائى سير، ترنجدار، فرسوده.359 گ، 24 س، 20×29 سم.ذريعه 17/176. آقانجفى 3/258. ريحانه 4/167.
اصول كافى
(حديث ـ عربى)
از : ثقةالأسلام محمّد بن يعقوب كلينى (328)بشماره (141) مراجعه كنيد. نسخه حاضر از كتاب عقل و جهل تا پايان نوادر كتاب عشرت مىباشد.نسخ، چهارم رجب 1076، حاشيه نويسى دارد و داراى بلاغ درسى مىباشد، جلد تيماج قهوهيى سير، عناوين و نشانها شنگرف.273 گ، 25 س، 5/19×29 سم.
الرّوضة البهيّه فى شرح اللمعة الدّمشقيه
(فقه ـ عربى)
از : شهيد دوم زينالدّين بن على عاملى (966)بشماره (4) مراجعه شود. اين نسخه جلد دوم مىباشد.نسخ، مهدى گيلانى شب يكشنبه 11 شوّال، سال 1227، نشانها شنگرف، حاشيهنويسى دارد، جلد تيماج قهوهيى، داراى ترنج.243 گ، 21 س، 20×5/29 سم.
فرهنگ جهانگيرى
(لغت ـ فارسى)
از : جمال الدّين حسين بن فخر الدّين حسن انجو شيرازى (ق 11)فرهنگ لغتى است در اصطلاحات و كنايات و استعارات و دستور زبان فارسى كه به دستور اكبرشاه (م 1014) بسال 1005 در آن شروع و بسال 1017 بنام جهانگير شاه (1037) به پايان برده.در آغاز اين كتاب از چهل و چهار فرهنگ كه مؤلفان آنها معلوم و نه فرهنگ ديگر كه مؤلفان آنها نامعلوم است نام مىبرد.اين كتاب مشتمل بر يك مقدمه و دوازده آئين در دستور زبان فارسى، و بيست و چهار باب در لغات به ترتيب اوّل كلمه، و يك خاتمه در كنايات و اصطلاحات و استعارات در پنج در مىباشد، قسمت خاتمه در بيشتر نسخهها، همچون نسخه حاضر ديده نمىشود.آغاز :«آنكه بر لوح زبانها حرف اول نام اوست ----- آن همى گويد اله اين ايزد و آن تنكرى».انجام افتاده : «نهفت با اول مكسور و ثانى مضموم دو معنى دارد اول پنهان و پنهان كردن بود، دوّم شعبهايست از موسيقى. نهل با اول مفتوح نام يكى از مبارزان».شكسته نستعليق، صفحه اول و دوم مجدول بشنگرف، عناوين و نشان شنگرف. جلد تيماج قهوهيى روشن يك لنگه، ترنجدار.261 گ، 21 س، 20×30 سم.ذريعه 16/197. آقانجفى 3/180.
كنزاللّغة
(لغت ـ فارسى)
از : محمد بن عبدالخالق بن معروف (ق 9)بشماره (1) مراجعه كنيد.نستعليق، نام كاتب ندارد، 28 ذيحجه به سال 1081، جلد ندارد لغتها ونشانها شنگرف، ملكيت و مهر مستطيل «لا اله الا اللّه الملك الحق المبين» محمد باقر حسينى، و ملكيت و مهر مربع «المذنب محمد قاسم بن محمد ابراهيم» روى برگ اول ديده مىشود.285 گ، 22 س، 5/19×5/30 سم.
جوامع الجامع
(تفسير ـ عربى)
از : ابوعلى الفضل بن الحسن بن الفضل طبرسى (548)مؤلف پس از اينكه تفسير مفصل «مجمع البيان» و تفسير مختصر «الكافى الشافى» خود را نگاشت بنا به تقاضاى فرزندش ابونصر حسن بن فضل اين تفسير متوسط را در 12 ماه بعدد جانشينان پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) ونقباء حضرت موسى(عليه السلام) نگاشته و در 18 صفر 542 شروع و 24 محرّم 543 به پايان برد. به نكتههاى دقيق تفسيرى عنايت داشته و گفتههاى زمخشرى در تفسير «الكشاف» ملحوظ وى بوده است. نسخه حاضر ـ جز چند جمله از آخر ـ كامل مىباشد.آغاز : «الحمدللّه الذى اكرمنا بكتابه الكريم، و منّ علينا بالسبع المثانى و القرآن العظيم، و ما ضمنّه من الآيات و الذكر الحكيم».انجام افتاده : «الخنّاس الّذى عادته ان يخنس و هو منسوب الى الخنوس و هو التأخر كالفواج والثبات لما روى انس بن مالك».نسخ، شفيع بن مؤمن حسينى طالقانى، 17 جمادى الآخر، سال 1097 (پس از پايان نيمه اول: گ 266) وقف و توليت مؤمن بن شفيع مورخه جمعه دوم رمضان 1112 روى برگ اول ديده مىشود. نشانها و برخى از عناوين شنگرف، حاشيهنويسى دارد، جلد ندارد.541 گ، 27 س، 19×29 سم.ذريعه 5/248. آقانجفى 3/111. ريحانه 4/36.
آتشكده آزر
ونقباء حضرت موسى(عليه السلام) نگاشته و در 18 صفر 542 شروع و 24 محرّم 543 به پايان برد. به نكتههاى دقيق تفسيرى عنايت داشته و گفتههاى زمخشرى در تفسير «الكشاف» ملحوظ وى بوده است. نسخه حاضر ـ جز چند جمله از آخر ـ كامل مىباشد.آغاز : «الحمدللّه الذى اكرمنا بكتابه الكريم، و منّ علينا بالسبع المثانى و القرآن العظيم، و ما ضمنّه من الآيات و الذكر الحكيم».انجام افتاده : «الخنّاس الّذى عادته ان يخنس و هو منسوب الى الخنوس و هو التأخر كالفواج والثبات لما روى انس بن مالك».نسخ، شفيع بن مؤمن حسينى طالقانى، 17 جمادى الآخر، سال 1097 (پس از پايان نيمه اول: گ 266) وقف و توليت مؤمن بن شفيع مورخه جمعه دوم رمضان 1112 روى برگ اول ديده مىشود. نشانها و برخى از عناوين شنگرف، حاشيهنويسى دارد، جلد ندارد.541 گ، 27 س، 19×29 سم.ذريعه 5/248. آقانجفى 3/111. ريحانه 4/36.
آتشكده آزر
نگاشته و در 18 صفر 542 شروع و 24 محرّم 543 به پايان برد. به نكتههاى دقيق تفسيرى عنايت داشته و گفتههاى زمخشرى در تفسير «الكشاف» ملحوظ وى بوده است. نسخه حاضر ـ جز چند جمله از آخر ـ كامل مىباشد.آغاز : «الحمدللّه الذى اكرمنا بكتابه الكريم، و منّ علينا بالسبع المثانى و القرآن العظيم، و ما ضمنّه من الآيات و الذكر الحكيم».انجام افتاده : «الخنّاس الّذى عادته ان يخنس و هو منسوب الى الخنوس و هو التأخر كالفواج والثبات لما روى انس بن مالك».نسخ، شفيع بن مؤمن حسينى طالقانى، 17 جمادى الآخر، سال 1097 (پس از پايان نيمه اول: گ 266) وقف و توليت مؤمن بن شفيع مورخه جمعه دوم رمضان 1112 روى برگ اول ديده مىشود. نشانها و برخى از عناوين شنگرف، حاشيهنويسى دارد، جلد ندارد.541 گ، 27 س، 19×29 سم.ذريعه 5/248. آقانجفى 3/111. ريحانه 4/36.
آتشكده آزر
(تراجم ـ فارسى)
از : لطفعلى بن آقا خان آزربيگدلى (1195)بشماره (98) مراجعه كنيد. در پرتو دوم از مجمره دوم تاريخ تولد خود را صبح شنبه هشتم ربيع الثانى در دارالسلطنة اصفهان به سال 1134 در زمان شاه سلطان حسين صفوى آورده است.نستعليق، عناوين و نشانها شنگرف، جلد تيماج قهوهيى.265 گ، 21 س، 20×29 سم.* * *
تحفه نصايح
(اخلاق ـ فارسى)
از : يوسف گدا، شاه راجوقتال جونپورىهفتصد و هفتاد و يك بيت است در اخلاق و عرفان و دين مشتمل بر چهل و پنج باب پس از نعت بارى تعالى وحضرت رسول(صلى الله عليه وآله وسلم) و مرشد خود محمود و سبب تأليف كتاب باب 1ـ توحيد 2ـ ايمان 3ـ عقايد 4ـ علم وتعليم 5ـ قضاء حاجت و وضو 6ـ نماز 7ـ زكواة 8ـ روزه 9ـ حج و سفر و جهاد 10ـ تلاوت قرآن 11ـ در مكاسب و قناعت 12ـ ازدواج 13ـ عروس در خانه آوردن، 14ـ آداب طعام 15ـ آب خوردن 16ـ پوشيدن جامه 17ـ خفتن 18ـ بيع و شراء 19ـ صحبت سلطان و اغنياء 20ـ حسن خلق 21ـ وام و سلف 22ـ كلام و سلام 23ـ حسد و حقد 24ـ اخلاص 25ـ توكل 26ـ صبر و شكر 27ـ توبه و زهد 28ـ بخل و سخاوت 29ـ نفع رسانيدن به بندگان 30ـ حلم و غضب 31ـ امر به معروف و نهى از منكر 32ـ سماع و رقص 33ـ بازى نرد و شطرنج 34ـ ذبح و خوردن جانوران 35ـ سعد و نحس 36ـ پيرى و جوانى 37ـ رنج و زحمت 38ـ مصايب 39ـ شهادت و شهيد 40ـ اسباب بينوائى. 41ـ بهشت 42ـ اسباب توانگرى 43ـ موجبات دوزخ 44ـ متفرقات 45ـ مناجات. در تاريخ پايان گويد:«هفتصد بود و پنج دگر هجرت محمد مصطفى ----- عاشر ربيع آخرين وقت ضحى روز قمر».آغاز :«حمدى بگويم بىعدد مر خالق جن و بشر ----- كرده معلّق آسمان هم اختران شمس و قمر».انجام :«گر راه خواهى سوى حق، خود را به پيوندى بدو ----- بايد درون خويش را خالى كنى از كس دگر».نستعليق بيستم صفر سال 1267، حسب الفرمايش سيد محىالدّين براى خواندن سيدفتاح، دستور غلام حسين عباسى. عنوان و نشان شنگرف، جلد شميز سفيد. موريانه آسيب رسانده است.75 گ، 11 س، 5/16×27 سم.گنج بخش 3/1577 فهرست كتب مشار 1/1220.
معدن الجواهر
و مرشد خود محمود و سبب تأليف كتاب باب 1ـ توحيد 2ـ ايمان 3ـ عقايد 4ـ علم وتعليم 5ـ قضاء حاجت و وضو 6ـ نماز 7ـ زكواة 8ـ روزه 9ـ حج و سفر و جهاد 10ـ تلاوت قرآن 11ـ در مكاسب و قناعت 12ـ ازدواج 13ـ عروس در خانه آوردن، 14ـ آداب طعام 15ـ آب خوردن 16ـ پوشيدن جامه 17ـ خفتن 18ـ بيع و شراء 19ـ صحبت سلطان و اغنياء 20ـ حسن خلق 21ـ وام و سلف 22ـ كلام و سلام 23ـ حسد و حقد 24ـ اخلاص 25ـ توكل 26ـ صبر و شكر 27ـ توبه و زهد 28ـ بخل و سخاوت 29ـ نفع رسانيدن به بندگان 30ـ حلم و غضب 31ـ امر به معروف و نهى از منكر 32ـ سماع و رقص 33ـ بازى نرد و شطرنج 34ـ ذبح و خوردن جانوران 35ـ سعد و نحس 36ـ پيرى و جوانى 37ـ رنج و زحمت 38ـ مصايب 39ـ شهادت و شهيد 40ـ اسباب بينوائى. 41ـ بهشت 42ـ اسباب توانگرى 43ـ موجبات دوزخ 44ـ متفرقات 45ـ مناجات. در تاريخ پايان گويد:«هفتصد بود و پنج دگر هجرت محمد مصطفى ----- عاشر ربيع آخرين وقت ضحى روز قمر».آغاز :«حمدى بگويم بىعدد مر خالق جن و بشر ----- كرده معلّق آسمان هم اختران شمس و قمر».انجام :«گر راه خواهى سوى حق، خود را به پيوندى بدو ----- بايد درون خويش را خالى كنى از كس دگر».نستعليق بيستم صفر سال 1267، حسب الفرمايش سيد محىالدّين براى خواندن سيدفتاح، دستور غلام حسين عباسى. عنوان و نشان شنگرف، جلد شميز سفيد. موريانه آسيب رسانده است.75 گ، 11 س، 5/16×27 سم.گنج بخش 3/1577 فهرست كتب مشار 1/1220.
معدن الجواهر
(اخلاق ـ فارسى)
از : ملاّ طرزى (ق 11)نثرى است آميخته به نظم در اخلاق كه مؤلف آن را به نام نورالدّين محمد جهانگير (1014 ـ 1037) در 17 باب بسال 1025 نگاشته است، خلاصه بابها چنين است:1ـ درجه شهادت و قدرتى كه زندههاى معنوى راست. 2ـ در عشق و محبّت. 3ـ در بىوفائى و بىحقيقتى. 4ـ در فضيلت ديانت 5ـ در وفا و حقيقتپرورى. 6ـ در پاداش تهمت و افترا. 7ـ دادگسترى و عدلپرورى 8ـ توكل و قناعت 9ـ اكل حلال و صدق مقال 10ـ استغناى ايزدى. 11ـ بخشايش الهى. 12ـ طينت آدمى بر غم سرشتهاند. 13ـ ندامت فقر. 14ـ عجايبى كه از غيب به ظهور آيد. 15ـ حقيقت سرود 16ـ كمال دانائى و رسائى اهل تنجيم 17ـ انديشه تباه در حق مردم بىگناه.آغاز : «جهان جهان نيايش جهاندارى را سزد كه رايات جهانگيرى فرمانروايان والاشكوه بر گنبد گردون برافراخت».انجام :«چون گفتهام به نام جهانگير از آن شده ----- تاريخ آن كتاب جهانگير پادشاه».نستعليق، محمد عظيمالدّين ولد شيخ محمد عابد بن شيخ خيراللّه شنبه، ظهر 27 ذيحجه 1163 در بلده مرشد آباد به مقام ده باره. عناوين و نشانها شنگرف. جلد ندارد. چند برگ پيش و پس از كتاب اشعار متفرقه آمده است.158 گ، 17 س، 5/15×23 سم.ذريعه 21/222.
مجموعه1ـ مفيد الصبيان (1 پ ـ 47 ر)
(دستور زبان ـ فارسى)
از : منشى محمد فخرالدّين (ق 13)چون در هند و دكن با وجود استادان ماهر در زبان فارسى تعليم اطفال نوآموز خلاف قانون رواج داشته به دستور سيد امان اللّه قانونى، مؤلف اين مختصر را در سه فصل نگاشت و به سال 1225 مطابق «نسخه ميمنت» به پايان برد.آغاز : «الحمدللّه ربّ العالمين و العاقبة للمتقين... امّا بعد اگرچه علم فارسى در هند و دكن اشتهار فراوان دارد».انجام :«اى ظفر نوميد از غفران حق هرگز مشو ----- هست مولاى تو احمد شافع يوم القيام».
2ـ رساله قواعد فارسى (48 پ ـ 116 پ)
(دستور زبان ـ فارسى)
از : عبدالواسع هانسوىبنابر تقاضاى بعضى از دوستان از كتب معتبره لغت و معانى و غيره انتخاب و مقدارى از خطورات ذهنى خود را نيز به كار برده و اين رساله را در يك مقدمه و سه باب و يك خاتمه به دستور محمد اميرالدّين صاحب نگاشته است.آغاز : «اللّهم صلّ على محمّد و آله و صحبه اجمعين، ربّ اغفر و ارحم و انت خيرالراحمين امّا بعد اين رساله چند ورقى است».انجام : «و اگر جزء ثانى قيد اول نباشد مركب امتزاجى خوانند چنانچه در خانه و بر بام».
3ـ دستورالمبتدى (117 ر ـ 135 پ)
(فقه ـ فارسى)
از : حاج محمد بن محمد حسين بن محمد هارون صديقى(ق 11)مؤلف بسال 1065 در شهر بنارس (هنگام گذر) عدهاى از مسلمانان قصبه نادر بارى را ملاقات و نياز آنان را به مسائل طهارت ونماز احساس مىكند، چند مسئله ضرورى از كتب معتبره به طور مختصر در اين رساله گرد مىآورد.آغاز : «الحمدللّه ربالعالمين والصّلواة على رسوله محمد و آله و اصحابه اجمعين، اما بعد چنين گويد».انجام : «و اگر از اين نيز عاجز باشد شصت مسكين را دو وقت طعام دهد شكم سير، و اللّه اعلم بالصواب و اليه المرجع و المآب».
4ـ علم قيافه (142 ر ـ 153 ر)
(متفرقه ـ فارسى)
از : ؟در حدود 250 بيت است در موضوع قيافه شناسى كه به سر و اعضاء آن آغاز و در توصيف قد پايان داده است.آغاز :«هست روايت ز فلاطون خبر ----- علم قيافه برِ اهل نظردر بيان صفت سر:آنكه سرش گرد و مدوّر بود ----- عاقل و دانا و سخنور بود».انجام :«گشت چو اين علم قيافه تمام ----- از كرم قدرت حق و السّلام».
5ـ هفت ضابطه (155 ر ـ 168 پ)
(دستور خط ـ فارسى)
از : سيد على خان بن حشمت على (ساكن ساندى)رساله كوتاهى است در آداب و مقررات كتابت كه پيش از آموزش فن خط، يادگيرى آنها براى مبتديان ضرورى است.آغاز : «الحمدللّه ربالعالمين والصّلواة على رسوله محمد و آله و... امّا بعد چنين گويد».انجام : «بلفظ دانه مرواريد و مرجان. و بلفظ توپ: آستيندار باشد از جامه و رومال».نستعليق، كتاب دوم بخط محمّد ظهيرالدّين بن حيدر صاحب 26 جمادى الأول 1264 به دستور محمّد اميرالدّين، چهار كتاب ديگر به خط محمد اميرالدّين بن محمد عزيزالدّين (+قاضى قصبه نظامآباد و رسوم) كتاب اول چهارم جمادى الأول 1264 عنوان ونشان و صفحات مجدول بشنگرف. دوّم 26 ربيع الأوّل. سوم 15 ربيع الأول 1263، ظهر چهارشنبه، پس از اين كتاب اسامى و عدد روزهاى برجها و سياق و رياضيات و غيره آمده. چهارم 26 محرم پس از كتاب اقرارنامه سراجالملك بهادر در رابطه با سبّ صحابه و حكم قتل. پنجم 12 محرم.173 گ، 13 س، 15×5/22 سم.
عيون اخبار الرضا(عليه السلام)
(حديث ـ عربى)
از : شيخ صدوق محمد بن على بن بايويه قمى (381)حالات حضرت امام رضا(عليه السلام) را در صد و سى و نه باب و به نام صاحب بن عباد ديلمى نگاشته هنگامى كه ابن عباد دو قصيده از شعر خود را در مدح حضرت امام رضا(عليه السلام) نزد وى فرستاد.اين كتاب به طور نقل احاديث مسند گردآورى شده و پس از خطبه دو قصيده صاحب را كه سبب تأليف كتاب بوده آورده است. نسخه حاضر در دو جلد آمده است.آغاز : «الحمدللّه الواحد القهّار، العزيز الجبّار، الرّحيم الغفّار».آغاز نسخه، افتاده: «السرّ و اخفى، و اشهد انّ محمّداً عبده المكين و رسوله الأمين المعروف بالطاعة المنتخب للشفاعة».انجام : «و قد آليت على نفسى ان لا افارق هذالمشهد ما بقيت و الحمد للّه اوّلاً و آخرا و ظاهراً و باطنا و الصّلواة... و عترته مصابيح الدّجى و سلّم تسليماً كثيراً كثيراً».نسخ، چند برگ از جلد 2 نستعليق، آخر شعبان، سهشنبه، سال 1067، عناوين و نشانها شنگرف. ملكيت و مهر بيضوى: «على بن رضى الموسوى» روى برگ 126، پايان ج 1، ديده مىشود. كاتب شمساد (چنين) دريغى در مدرسه اثنى عشريه فاطميه در دارالسلطنه اصفهان. جلد ندارد.273 گ، 16 س، 5/19×24 سم.ذريعه 15/375. آقا نجفى 1/229.* * *
النّفليّه
را در صد و سى و نه باب و به نام صاحب بن عباد ديلمى نگاشته هنگامى كه ابن عباد دو قصيده از شعر خود را در مدح حضرت امام رضا(عليه السلام) نزد وى فرستاد.اين كتاب به طور نقل احاديث مسند گردآورى شده و پس از خطبه دو قصيده صاحب را كه سبب تأليف كتاب بوده آورده است. نسخه حاضر در دو جلد آمده است.آغاز : «الحمدللّه الواحد القهّار، العزيز الجبّار، الرّحيم الغفّار».آغاز نسخه، افتاده: «السرّ و اخفى، و اشهد انّ محمّداً عبده المكين و رسوله الأمين المعروف بالطاعة المنتخب للشفاعة».انجام : «و قد آليت على نفسى ان لا افارق هذالمشهد ما بقيت و الحمد للّه اوّلاً و آخرا و ظاهراً و باطنا و الصّلواة... و عترته مصابيح الدّجى و سلّم تسليماً كثيراً كثيراً».نسخ، چند برگ از جلد 2 نستعليق، آخر شعبان، سهشنبه، سال 1067، عناوين و نشانها شنگرف. ملكيت و مهر بيضوى: «على بن رضى الموسوى» روى برگ 126، پايان ج 1، ديده مىشود. كاتب شمساد (چنين) دريغى در مدرسه اثنى عشريه فاطميه در دارالسلطنه اصفهان. جلد ندارد.273 گ، 16 س، 5/19×24 سم.ذريعه 15/375. آقا نجفى 1/229.* * *
النّفليّه
نزد وى فرستاد.اين كتاب به طور نقل احاديث مسند گردآورى شده و پس از خطبه دو قصيده صاحب را كه سبب تأليف كتاب بوده آورده است. نسخه حاضر در دو جلد آمده است.آغاز : «الحمدللّه الواحد القهّار، العزيز الجبّار، الرّحيم الغفّار».آغاز نسخه، افتاده: «السرّ و اخفى، و اشهد انّ محمّداً عبده المكين و رسوله الأمين المعروف بالطاعة المنتخب للشفاعة».انجام : «و قد آليت على نفسى ان لا افارق هذالمشهد ما بقيت و الحمد للّه اوّلاً و آخرا و ظاهراً و باطنا و الصّلواة... و عترته مصابيح الدّجى و سلّم تسليماً كثيراً كثيراً».نسخ، چند برگ از جلد 2 نستعليق، آخر شعبان، سهشنبه، سال 1067، عناوين و نشانها شنگرف. ملكيت و مهر بيضوى: «على بن رضى الموسوى» روى برگ 126، پايان ج 1، ديده مىشود. كاتب شمساد (چنين) دريغى در مدرسه اثنى عشريه فاطميه در دارالسلطنه اصفهان. جلد ندارد.273 گ، 16 س، 5/19×24 سم.ذريعه 15/375. آقا نجفى 1/229.* * *
النّفليّه
(فقه ـ عربى)
از : شهيد اوّل، محمّد بن مكّى عاملى (786)پس از اينكه شهيد كتابش «الفيّه» را در واجبات نماز به پايان برد، اين كتاب را در مستحبات نماز در يك مقدمه و سه فصل و يك خاتمه نگاشت.آغاز : «الحمدللّه الّذى ضمّ النشر لجمع الشتات، و ارسل خير البشر بالبيّنات».انجام : «و بعد التسليم الحمدللّه الذى قضى حاجتى و اعطانى مسئلتى ثم يسجد سجدتى الشكر و الحمد للّه ربّ العالمين... اجمعين».نسخ، 18 ربيع الاول سال 1066، عناوين شنگرف، جلد ندارد.37 گ، 14 س، 13×20 سم.ذريعه 24/267. آقا نجفى 1/82.
كحل الجواهر
(فقه ـ فارسى)
از : سيّد هاشم حسينى (ق 13)مسـائل ضرورى نماز است به طور فتوى. مؤلف يكى از شاگردان سيد محمد باقر بن نقى موسوى رشتى معروف به حجّةالاسلام اصفهانى (1260) مىباشد، و اين رساله را از دو كتاب «مطالع الأنوار» و «تحفـةالابرار» استادش برگزيده است.آغاز : «الحمدللّه ربّ العالمين و الصلواة والسلام... امّا بعد چنين گويد اقلّ خليقه بل لا شئ فى الحقيقه».انجام : «يك مرتبه ديگر به سجده رود، و بگويد ـ در آن سجده ـ آنچه را در سجده اول گفته، و بعد از نشستن تشهد و سلام را تمام نمايد».نستعليق خوب، پنجشنبه 12 شعبان 1243، عناوين شنگرف، جلد ندارد.78 گ، 9 س، 10×15 سم.
زبدة البيان فى براهين احكام القرآن
(علوم قرآن ـ عربى)
از : ملا احمد بن محمّد (مقدّس) اردبيلى (993)در تفسير آيات احكام قرآن به ترتيب كتابهاى فقهى از طهارت تا ديات، با استدلال و نقل گفتههاى بعضى از فقها و مفسّرين مشهور.آغاز : «الحمدللّه ربّ العالمين و الصّلواة... امّا بعد فاعلم انّ ههنا فائدة لابد قبل الشروع فى المقصود من الاشارة اليها».انجام : «ثمّ على تقدير التخصيص ايضا لايبعد التعميم لفهم العلّة فيستخرج الباقى فتأمل».نسخ، محمد امين بن حجّة اللّه حسينى سلامى، ظهر يكشنبه 24 ذيحجه، 1055، نشان آيات بعضاً شنگرف، آيات معرّب، وقف معمار باشى براى مدرسهاى به همين نام در تهران روى برگ اول و مهر مربع «وقف مدرسه معمار باشى در تهران» جاهاى متعدّد كتاب و مالكيت و مهر مربع «عبدالفتاح بن عبدالوهاب موسوى» در برگ آخر و مالكيت محمد محسن و مهر بيضوى «انّ اللّه يجبّ المحسنين 1085» و مالكيّت و مهر بيضوى راضى و مالكيّت محمد رفيع با مهر «يا رافع من كل رفيع 1263، و مالكيّت حسين بن على بن عبداللّه حسينى فريفى بحرانى با مهر «امام حسين بن على» روى برگ اول ديده مىشود. جلد تيماج جگرى. حاشيه نويسى دارد.368 گ، 17 س، 20×5/26 سم.ذريعه 12/21. آقا نجفى 8/377.
كنز اللغة
(لغت ـ فارسى)
از : محمد بن عبدالخالق بن معروف (ق 9)بشماره (6) مراجعه كنيد. نسخه حاضر كامل مىباشد.نسخ، محمد امين بن ملامير بن ملا روح اللّه سالكدهى، 23 ذيقعـده سال 1082، عنوان و نشان و لغتها شنگرف، سطرها در صفحات اوليه سايهدار، جلد شميز ارغوانى عطف تيماج نيلى سير.367 گ، 23 س، 5/16×5/28 سم.
شرح شافيه
(صرف ـ فارسى)
از : محمد هادى بن محمد صالحى مازندرانى (1120)شرح مزجى مفصّلى است بر «الشافيه» ابن حاجب در علم صرف كه ابن حاجب آن را بعد از «الكافيه» خود در نحو نوشته است. شارح آن را به دستور نواب حسين على خان نگاشته است.آغاز : «الحمد للّه ربّ العالمين... امّا بعد چنين گويد ذره بيمقدار تراب اقدام شيعيان ائمه اطهار عليهم صلوات اللّه الملك الجبّار».انجام : «و حتى از جهت حمل آن بر، الى، چه با او شريك است در انتهاء و غايت».نستعليق، روز پنجشنبه 1183، بعضاً نشانها شنگرف، عنوان درشت. پشت برگ اول ملكيت حاج ميرزا عبدالوهاب در 1307 و مهر مربع «يا وهاب» ديده مىشود. جلد تيماج حنائى سير، برگها وصالى.279 گ، سطور مختلف، 5/14×5/27 سم.ذريعه 13/314. آقا نجفى 4/375. ريحانه 5/148.
ابواب الجنان
(اخلاق ـ فارسى)
از : ميرزا رفيعالدين محمد بن فتح اللّه واعظ قزوينى (1089)بشماره (181) مراجعه كنيد. نسخه حاضر باب دوّم (ج 2) از كتاب است در عظيم شمردن عمر و صرف آن در تحصيل سعادت اخروى و حفظ آن از تلف و تضييع، كه بنام شاه سليمان صفوى به سال 1079 نگارش يافته، داراى پنج مطلب مىباشد بدينقرار:مطلب اول در شرافت عمرمطلب دوم: در بىوفائى عمر و بىبقائى آن.مطلب سوّم: در غفلت آدمى از قدر و قيمت عمرمطلب چهارم: در ذكر فصول چهارگانه عمرمطلب پنجم: در ذكر مصارف عمر در چهارده مجلس (مطابق فصل آخر باب اول).آغاز اين جلد : «زلال مقالى كه از چشمه سار دل بجدول زبان جارى، و بوستان جانفزاى دين و ايمان به آن آبيارى تواند شد».انجام نسخه افتاده : «از كتاب قدرت او مشاطه صنعش عروس جهان را بسرخاب و سفيداب شفق و فلق آراسته».انجام: «وضعيت چشمان ديده بصيرت را، بعصاكش لطف و عنايت خود به طريق مستقيم حق رهبرى نمايد، بالنبى و آله الطاهرين».نستعليق، حاج محمد بن آقاعلى همدانى، دوشنبه، ربيعالأول 1102، جلد شميز بنفش عطف تيماج مشگى، عنوان و نشان شنگرف.170 گ، 21 س، 17×27 سم.آقا نجفى 15/267. ريحانه 6/293.
الفوائد الضيائيّه فى شرح الكافية
(نحو ـ عربى)
از : نورالدين عبدالرحمن بن احمد جامى (898)شرح مزجى مختصر و مشهورى است بر «الكافيه» ابن حاجب. جامى اين كتاب را براى پسرش ضياءالدين يوسف بن عبدالرحمن نوشته، و در تاريخ 11 رمضان بسال 897 پايان برده است.آغاز : «الحمد لوليه و الصّلواة على نبيه و على آله و اصحابه المتأدبين بآدابه».انجام : «و على آله واصحابه و على من تبعهم من المؤمنين و المؤمنات».نسخ و نستعليق، هيجدهم ذيحجه در بلده بارفروش، در مدرسه صدر اعظم سال 1227 روز چهارشنبه و جلد تيماج مشگى، ضربى، ترنجدار فرسوده حاشيه نويسى دارد، مهر بيضوى «عبده الراجى حيدرعلى» روى برگ اول و چند مهر بيضوى «محمد شريف» و «گل باغ حيدر محمد شريف» پشت برگ آخر ديده مىشود.188 گ، سطور مختلف، 5/14×5/26 سم.ذريعه 16/346. آقا نجفى 1/108.
جمال الصّالحين
(حديث ـ فارسى)
از : ميرزا حسن بن عبدالرّزاق لاهيجى (1121)به شماره(126) مراجعه شود. نسخ خوش، روز دوشنبه ماه صفر 1243، عناوين و نشان شنگرف، داراى فهرست، جلد تيماج جگرى.293 گ، 19 س، 5/15×5/25 سم.ذريعه 5/129. آقا نجفى 3/213.
تنزيه الأنبياء و الأئمة(عليهم السلام)
(اعتقادات ـ عربى)