بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب آزادی معنوی, استاد شهید آیت الله مطهرى ( )
 
 

بخش های کتاب

     FEHREST -
     AZADIM01 -
     AZADIM02 -
     AZADIM03 -
     AZADIM04 -
     AZADIM05 -
     AZADIM06 -
     AZADIM07 -
     AZADIM08 -
     AZADIM09 -
     AZADIM10 -
     AZADIM11 -
     AZADIM12 -
     FOOTNT01 -
 

 

 
 

1- آل عمران - 64.
2- بحارالانوار ج 26 - ص 331.
3- تحريم - 4.
4- آل عمران - 64.
5- شعراء - 18 و 19.
6- شعرا - 22.
7- مجمع البحرين طريحى .
8- مومنون - 47.
9- نهج البلاغه فيض الاسلام ، خطبه 221.
10- همان ، نامه 45.
11- همان ، خطبه 215.
12- همان ، حكمت 74.
13- نهج البلاغه فيض الاسلام ، خطبه 207، صفحه 686.
14- اعراف - 157
15- حجر - 29.
16- غرر الحكم چاپ دانشگاه تهران ، ج 2 ص 584.
17- نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 171، ص 1170.
18- نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 128، ص 1150.
19- جاثيه - 23.
20- بقره - 29.
21- اصحاب صفه عده اى از فقراى اصحاب پيغمبر بودند كه ازاهل مدينه نبودند از مهاجرين بودند و ثروتى نداشتند. زن و زندگى نداشتند پيغمبراكرم براى اينها اول در داخل مسجد مدينه جايى قرار داد ولى بعد دستور الهى رسيد كهمسجد جاى خوابيدن و اين چيزها نيست . پيغمبر اكرممحل آنها را در يك سكويى پهلوى مسجد قرار داد كه الان هم كسانى كه به مدينه طيبهمشرف شده اند مى دانند كه در شمال خانه حضرت زهرا سلام الله عليه سكويى هست كهالان خواجه ها مى نشينند. اين همان محل اصحاب صفه است . در ميان اصحاب صفه بسيارىاز اكابر و بزرگان بوده اند.
22- قيامه - 2.
23- وسائل الشيعه ، ج 11 - ص 38، 9
24- نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 409.
25- شمس - 9 و 10.
26- انبياء - 87 و 88.
27- سفينه البحار، ج 2 - ص 322.
28- نصر، 1 - 3.
29- مائده - 3.
30- مائده - 67.
31- نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 142.
32- زمر - 53.
33- دعاى ابوحمزه ثمالى .
34- دمع السجوم ص 118.
35- لهوف ، ص 43.
36- اعراف - 23.
37- مومن - 84.
38- يونس - 90
39- يونس - 91.
40- نهج البلاغه فيض الاسلام ، خطبه 42.
41- اشاره به سيلى كه در آن زمان در پاكستان جارى شد.
42- نساء - 120.
43- نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 409.
44- مائده - 90.
45- حجرات - 12.
46- نور - 19.
47- بحارالانوار، ج 14.
48- حديد - 16.
49- زمر - 53.
50- وسائل ، ج 8 - ص 20 و 21.
51- حسينيه ارشاد.
52- بقره - 222.
53- مائده - 39.
54- بقره - 179.
55- نهج البلاغه فيض الاسلام نامه 47.
56- بقره - 222.
57- سفينه البحار، ج 2 - ص 503.
58- بقره - 153.
59- طه - 14.
60- عنكبوت - 45.
61- مى دانيد كه قرآن را با تجويد خواندن (تجويد يعنى نيكو كردن ) يعنى باحروف را صحيح ادا كردن و با آهنگ خوش ، آهنگى كه نه از الحاناهل فسق باشد، با يك آهنگى كه متناسب با قرآن هست خواندن ، جزء سنتهاى قرآنى است وائمه اطهار ما خودشان در اين راه پيش قدم بودند. ما در روايات داريم امام باقر و امامسجاد با آواز بسيار خوش قرآن مى خواندند. صداى خواندن قرآنشان از درون منزلشانكه بلند مى شد عابرين كه از كوچه پشت آن خانه مى گذشتند و صداى امام را مىشنيدند سر جاى خودشان ميخكوب مى شدند. (در آن زمان ها آب جارى در مدينه نبوده است وفقط از يكى دو جا آب بر مى داشته اند. سقاها با مشك براىمنازل آب مى بردند) احيانا اتفاق مى افتاد كه سقاها با مشك آب در حالى كه به زحمت آنرا مى كشيدند وقتى كه به آنجا مى رسيدند با اين بار سنگين مى ايستادند تا اين صداىخواندن قرآن را بشوند. اين مرد عابد زاهد طبق اين سنت قرآنى در آندل شب بيدار بود، زمزمه قرآن مى كرد، آيات قرآن را با يك آهنگ خوشى در اتاق خودشمى خواند.
62- حديد - 16.
63- چند ثانيه اى از سخنرانى ضبط نشده است .
64- نهج البلاغه فيض الاسلام . خطبه .
65- بقره ، 183.
66- بقره - 153.
67- مائده ، 110.
68- آل عمران - 49.
69- يعنى او را شيفته و مجذوب خودت كنى .
70- همان ربوبيت را دارد مى گويد (العبوديه جوهره كنهها الربوبيه )
71- عنكوبيت - 2 و 3.
72- چند ثانيه اى از پايان سخنرانى ضبط نشده است ).
73- ق - 16.
74- حديد - 4.
75- چند ثانيه اى از سخنرانى روى نوار ضبط نشده است .
76- عنكبوت - 45.
77- الاشارات و التنبيهات ، جلد سوم : نمط نهم (مقامات العارفين ).
78- يعنى بنا.
79- نهج البلاغه فيض الاسلام ، ص 993.
80- چند ثانيه اى از پايان سخنرانى روى نوار ضبط نشده است .
81- احزاب / 41 و 42.
82- وسائل ، ج 3 / ص 22، ح 10.
83- نهج البلاغه ، حكمت 131.
84- اين مرد بعد از شهادت اميرالمومنين تا دوران شهادت اباعبدالله كه بيستسال فاصله شد، زنده بود يعنى ايامى كه امام حسين را شهيد كردند او زنده بود. نوشتهاند بيست سال تمام اين مرد كارش عيادت بود و يك كلمه هم به اصطلاح حرف دنيا نزد.
85- در روز بيست و يكم ماه مبارك رمضان كه در اين جلسه محترم درباره خوارج صحبتمى كردم ، جريان و علل و عواملى را كه سبب شد يك طبقه مقدس مآب خشكى كه با فرهنگثقافت اسلامى آشنايى كامل نداشته به وجود آيند، توضيح دادم .
86- نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 67.
87- نحل / 90.
88- حديد / 25.
89- آل عمران / 110.
90- نساء / 150.
91- وسائل الشيعه ، ج 12 / ص 282، ح 1.
92- همان ، ص 4، ح 10.
93- كتاب دعا
94- فتح / 29.
95- آل عمران / 139.
96- ضحى / 11.
97- فتح / 29.
98- فتح / 29.
99- اصول كافى ج 4، كتاب فضل العلم ، باب مجالسه العماء و صحبتهم .
100- فتح / 29.
101- وسائل ، ج 3 / ص 17، ح 11.
102- وسائل ، ج 1 / ص 282، ح 1؛اربعين شيخ بهايى ، حديث 5.
103- طه / 14.
104- عنكبوت / 45.
105- الذاريات / 56.
106- فروع كافى ، ج 7 / ص 158.
107- وسائل ، ج 1 / ص 24، ص 14.
108- نور / 37.
109- مائده / 6.
110- آل عمران / 96.
111- بقره / 115.
112- بقره / 255.
113- سوره حمد بايد در هر نمازى خوانده شود: لا صلاة الا بفاتحه الكتاب نماز بدون سوره حمد وجود ندارد. در مورد سوره ، از هر سوره اى كه خواستيد مىتوانيد انتخاب كنيد ولى حمد را حتما بايد بخوانيد.
114- نهج البلاغه فيض الاسلام ، خطبه 184.
115- حسينيه ارشاد.
116- طه / 55.
117- طه / 132.
118- مدثر / 42-45.
119- نهج البلاغه فيض الاسلام ، نامه 48.
120- نساء / 100.
121- نساء / 97.
122- وسائل الشيعه ، كتاب جهاد.
123- افتادى از نوار است .
124- توبه / 111.
125- صافات /99.
126- لهوف ، ص 53.
127- انفال / 74.
128- سفينة البحار، ج 2 / ص 697.
129- حديد / 16.
130- البته در ورزشهاى امروز اين معنويات از بين رفته است . درگذشتهورزشكارها على عليه السلام را مظهر قهرمانى و پهلوانى مى دانستند. حالا هم تا اندازهاى در ميان بعضى هاى هست . على عليه السلام در هر دو جبهه قهرمان است ؛ هم در ميدان جنگكه با انسانها مى جنگيد و هم در ميدان مبارزه با نفس .

وقت خشم و وقت شهوت مرد كو؟
طالب مردى كه چنينم كو به كو
اين بود كه هميشه پهلوانى و قهرامانى با يك فتوت ، مردانگى ، شجاعت و معنوى ومبارزه با هواى نفس و اسير هواى نفس نبودن توام بود، يعنى آن كه قهرمان بود، آنجا كهچشمش به نامحرم مى افتد ديگر خيره نمى شود به ناموس مردم نگاه كند، روح قهرمانىبه او اجازه نمى داد كه نگاه كند. قهرمان زنا نمى كرد، قهرمانى اش به او اجازه زنانمى داد. قهرمان شراب نمى خورد، قهرمانى اش به او اجازه نمى داد. شراب بخورد.قهرمان دروغ نمى گفت ، قهرمانى اش به او اجازه دروغ گفتن نمى داد. تهمت نمى زد،قهرمانى اش به او اجازه دروغ گفتن نمى داد، قهرمان تملق و چاپلوسى نمى كرد،قهرمانى به او اجازه نمى داد. قهرمان ، شجاع و انسان قوى فقط كسى نيست كه يك وزنهسنگين ، يك سنگ ، يك هالتر يا آهنى را بلند كند، عمده اين است كه از عهده نفس امارهبرآيد.
131- نساء / 95.
132- منتخب الاثر، ف 10، ب 2، ح 5.
133- مائده / 24.
134- روضة الواعظين ، ج 1 / ص 219.
135- اتفاقا پدرش سعد وقاص كه از اصحاب پيغمبر بود، تير انداز خيلى ماهرىبود و مهارت او در تير اندازى بين عرب معروف بود و در جنگهاى اسلامى هم از اين نظرخيلى خدمت كرده بود.
136- محل ايراد سخنرانى ، مسجد نارمك (تهران ) بوده است .
137- نظامى .
138- نمل / 69.
139- روم / 9.
140- مستدرك ج 3 / ص 22.
141- امام صادق عليه السلام روزى واردمنزل يكى از اصحاب خود شد. آن شخص در خانه حقير و كوچكى كه موجب رنج زن و بچهاش بود زندگى مى كرد. امام مى دانست كه او مرد متمكنى است . در دستور اسلام است كهمن سعادة الانسان سعة داره جزء سعادتهاى انسان اين است كه خانه اش وسيعباشد. اگر كسى چنين امكانى برايش هست كه خانه اش ‍ وسيع باشد و اين كار را نكند،بر زن و فرزند خود ظلم كرده است . امام صادق عليه السلام مى دانست كه او امكان را داردو با اين حال در خانه تنگ و كوچك و محقرى زندگى مى كند. فرمود: تو چرا اينجازندگى مى كنى ؟ تو كه مى توانى خانه ات را به خاطراهل خود، زن و فرزند خود توسعه بدهى . گفت : يا بنرسول الله ! اين خانه پدرى من است ، من در اينجا متولد شده ام ، پدر و پدر بزرگم همدر اينجا متولد شده و زندگى كرده اند، نمى خواهم از خانه پدرى ام بيرون بروم ! امامصادق با كمال صراحت فرمود: گيرم پدر و پدر بزرگ تو هيچكدام شعور نداشتند. تومى خواهى جريمه بى شعورى پدر و مادرت رامتحمل شوى ؟ زن و بچه ات چه تقصيرى دارند؟! از اينجا برو. من اينجا متولد شده ام ، بهاينجا خو گرفته ام ، پدر و پدر بزرگم اينجا به دنيا آمده اند، همه حرف مفت است .
142- نساء / 100. سعه يعنى فرخنايى ؛ يعنى مى بيند زمين خدا فراخاست و محدود نيست به آنجا كه او بوده . مراغم از ماده رغام است . زعاميعنى خاك نرم . رغام انف يعنى بينى را به خاك مالاندن . اينكه مى گويند ارغامانف در مستحب است ، معنايش اين است كه انسان در سجده سرش را كه روى خاك مى گذارد،يك مقدار خاك يا چيزى از جنس خاك مثل مهر يا سنگ باشد كه سر بينى هم درحال سجده روى خاك قرار گيرد.
143- نساء / 97.
144- نهج البلاغه فيض الاسلام ، نامه 45.
145- بقره / 30.
146- فجر / 28 - 30.
147- ابوريحان آثارش نشان مى دهد و در شرح حالش هم كه محققين نوشته اند آمدهاست كه يك مسلمان بسيار بسيار مؤ من و معتقدى بود است . دركتابهايى كه در فنون دينىهم ننوشته مثل الآثار الباقية و غير اينها، مثل بوعلى سينا هر جا كه اسمى از اسلام ، ازقرآن و از مقررات اسلامى مى آيد به قدرى خاضعانه و مؤ منانه و از روى اعتقاد اظهارنظر مى كند كه انسان در اخلاص او شك نمى كند.
148- المحجة البيضاء، ج 5 / ص 89.
149- همان حكمت 390
150- همان حكمت 297.
151- همان ، حكمت 453.
152- همان حكمت 2.
153- نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 390.
154- لهوف ، ص 105
155- همان ، ص 53.
156- همان ، ص 69.
157- اعلام الورى ، ص 230؛ نفس المهموم ، ص 116.
158- تحف العقول ص 245.
159- نفس المهوم ، ص 219.
160- مفاتيح الجنان ، زيارت مطلقه امام حسين عليه السلام .
161- همان .
162- بقره / 3.
163- حجرات / 14.
164- بقره / 1-3.
165- آل عمران / 103
166- منتخب الاثر، ف ب 1، ح 14.
167- منتخب الاثر، ف 7، ب 12، ح 1.
168- همان ، ف 9 ب 1، ح 2.
169- روساى وقت كشورهاى شوروى سابق و آمريكا.
170- منتخب الاثر، ف 2، ب 1، ب 78.
171- حديد / 17.
172- روم / 41.
173- نهج البلاغه ، فيض الاسلام ، نامه 31.
174- همان ، نامه 45.
175- غاية المرام ، باب 29.
176- نهج البلاغه فيض الاسلام ، نامه 31.
177- گويا جلسه ديگر تشكيل نشده و اگر همتشكيل شده ، نوار آن در دست نيست .
178- غزليات عرفانى سعدى .
179- فصلت / 53.
180- ذاريات / 20 و 21.
181- بقره / 29.
182- نهج البلاغه فيض الاسلام ، خطبه 86.
183- افتادگى از متن پياده شده از نوار است .
184- دهر (انسان ) / 1-3.
185- بقره / 31.
186- بقره / 32.
187- يعنى چه شما بخواهيد فرشتگان را به قواى اين جهان تعبير كنيد؟! به چيزديگر تعبير نكنيد مى گوييم فرشتگان موجوداتى هستند كه تمام قواى اين جهان مسخرآنهاست .
188- بقره / 34.
189- افتادگى از متن پياده شده از نوار است .
190- افتادگى از متن پياده شده از نوار است .
191- شمس / 8.
192- نور / 35
193- افتادگى از متن پياده شده از انوار است
194- حشر / 23