اصلاحات آمريكايي (محمد باقر ذوالقدر)

20 - به گزارش خبرگزارى فرانسه از ابوظبى ، انگليس روز سه شنبه از اصلاحاتمحمد خاتمى رئيس جمهورى ايران حمايت كرد و گفت : علاقمند است در تغيير تصويرايران به عنوان يك تهديد كننده مهاجم كمك كند.
پيتر هين مقام دوّم وزارت خارجه انگليس در يك كنفرانس مطبوعاتى گفت : بسيار مهماست كه برنامه اصلاحات موفقيت آميز باشد و ما مى خواهيم از دولت خاتمى در اين موفقيتحمايت كنيم .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 5/8/78)
21 - روزنامه هرالد تريبون چاپ لندن طى مقاله اى ، مى نويسد: حضور اصلاحطلبان در مجلس ششم بايد دولت كلينتون را دلگرم كرده باشد و اين دولت بايد بارديگر در زمينه ذوب كردن يخهاى موجود در روابط واشنگتن - تهران تلاش كند. بهنوشته اين روزنامه تلاشهاى پيشين در اين راستا تا حدّى ناكام مانده ، زيرا كه رهبرانروحانى ضدآمريكايى ايران مانع هرگونه فعاليت رئيس جمهور خاتمى در اين بارهبودند.
در ادامه مى افزايد. آن رهبران ، اعم از آيت ا... خامنه اى با قانونگذارى هنوز هم مى توانندسدّ راه باشند، هر چند كه راءى مردم در انتخابات اخير موضع آنها را تضعيف كرده است واينها ديگر نمى توانند راءى مردم را مبنى بر بيرون آمدن ايران از انزواى بين المللىناديده بگيرند.
خبرگزارى جمهورى اسلامى - 8/12/78 راديو آزادى )
22 - هفته نامه اكونوميست چاپ لندن مى نويسد: اگر آمريكاييان با دادن امتيازاتىايران را تشويق به مذاكره نمايند، ايران درمقابل چه چيزى براى عرضه دارد؟... در ادامه مى افزايد: با اين همه انتخابات به آمريكافرصت بى نظيرى مى دهند تا به اصلاح طلبان كمك كندو منافع راهبردى خود را هر چهبيشتر به پيش برد. آمريكا بايد از اين فرصت استفاده كند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 1/12/78 لندن )
ضميمه (2)
1 - گرى سيك مشاور پيشين امنيّت ملّى آمريكا درباره انتخابات مجلس ‍ گفت :
انتخاب آقاى خاتمى در سال 1977 ميلادى منجر به تغيير عمده در تصوّر مردم آمريكا ازايران شد. گرى سيك افزود نه فقط معدودى از دانشگاهيان و كسانى كه از نزديكمسايل ايران را دنبال مى كردند بلكه دولت آمريكا نيزبا انتخاب آقاى خاتمى با ديدتازه اى با ايران روبرو شد و بايد گفت كه به نظر مى رسد كه واقعا تحولاتى درحال شكل گرفتن است كه جالب توجه است .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى -2/12/78 - راديو بى سى سى )
2 - ريچارد مكمن مشاور كاخ سفيد و سياست مدار آمريكائى : با روى كار آمدن اصلاحطلبان در ايران ظاهرا روزهاى تلخ سرگردانى آمريكا سپرى شده است و از اين پس بايدشاهد فرو ريختن ستونهاى اين نظام سركش و مهارنشدنى (جمهورى اسلامى ايران )باشيم .
3 - خانم شيرين عبادى در همايش اصلاحات چيست و اصلاح طلب كيست ، مى گويد:ما تازه در حال پيدا كردن اسلام هستيم . اين نشان دهنده اين است كه قرائتهاى مختلفى ازدين مى توانيم داشته باشيم .
وى اضافه مى كند: اگر اصلاحات را امكانِ داشتنِ قرائتهاى مختلف از دين بدانيم بايدنقش مردم و فقها را در آن مشخص كنيم .
در ادامه مى گويد: نقش رسانه ها و نويسندگان اين است كه مردم را در اين زمينه آگاهسازند و كوتاهى نكنند. امروز هر نشريه اى كه بسته مى شود، ضربه مهلكى است بهروند آگاه سازى مردم .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 20/5/79 - تهران )
4 - بنى صدر در پاسخ به اين پرسش كه در مورد اصلاحات و تغييراتى كه اخيرا درايران به وجود آمده ، چه نظرى داريد گفت : هيچ تغيير واقعى در كشور به وجود نيامدهزيرا اصلاحات به معناى پايان رژيم است .(خبرگزارى جمهورى اسلامى ايران-13/11/77 - شبكه ال . ث .ئى . فرانسه )
5 - هاشم آغاجرى در حاشيه همايش در اصلاحات چيست و اصلاح طلب كيست ، با بياناينكه اصلاحات هم بايد ساختار سياسى را متحول كند و هم فرهنگ و بينش جامعه را، گفت :اصلاح ساختار سياسى ، مقدمه لازم و واجبى است ، امّا كافى نيست .(خبرگزارى جمهورىاسلامى -2/5/79 - تهران )
6 - هوشنگ وزيرى در كيهان سلطنت طلب شماره 767 مورخه 7/5/78: حركت لاك پشتىخاتمى و شتاب جامعه به ستوه آمده از استبدادِ حكومت دينى سبب شده است كه جامعه ما با دوسرعت متفاوت به سوى منزلگاهى مشترك حركت كند، زيرا عقيده دارم هدف جامعه مدنىايران با هدفى كه خاتمى پيش رو دارد، نهايتا ناسازگار است ، زيرا خاتمى جامعه اىمى خواهد كه در آن اسلام و دموكراسى به يك سازش بنيادى برسند كه بتوانند نهادينهشوند، حال آنكه جامعه مدنى روز به روز بيشتر به اين نتيجه مى رسد كه اين سازشزمانى امكان پذير است كه اسلام از عرصه حكومت به آن قلمرويى برود كه شايسته هردينى است ...
7 - راديو آزادى آمريكا: سپهر ذبيح تحليل گرمسائل ايران و مؤ لف چند اثر درباره جامعه مدنى در مورد امكان استقرار جامعه مدنى درايران مى گويد: به اعتقاد من در زبان انگليسى و غرب ، جامعه مدنى را در واقعجامعه دمكراسى يا جامعه چند حزبى مى گويند. جامعه اى كه حكومت قانون ، نهحكومت قانون اسلامى ، قانون بشرى باشد.
حسن ماسالى كه راديو آزادى وى را از فعالان سياسى عنوان كرد. در مورد واقعه دومخرداد و مفاهيمى كه رئيس جمهورى ايران مطرح كرده است ، ادعا كرد: در حقيقت مردم باانتخاب دوم خرداد مى خواستند نظر خودشان را مبنى بر نفى نظام جمهورى اسلامى و نظامدين سالارى اعلام كنند. آقاى خاتمى نظرات متفاوتى در بسيارى ازمسايل سياسى - بينشى با ساير همكارانشان در حكومت جمهورى اسلامى دارند. ولى ما بااين كلى گويى هايى كه آقاى خاتمى در مورد جامعه مدنى مى كنند و بعد آن را تفسير بهجامعه مدنى مدينه النبى مى كنند و مى گويند كه هم خواستار جامعه مدنى ، هم ولايتفقيه و هم حكومت اسلامى هستند، تناقض گويى است و جامعه مدنى بدين ترتيبحاصل نمى شود.
به گفته راديو آزادى ، اسد همايون از اعضاى ارشد مركز مطالعات استراتژيك درواشنگتن به مقايسه تلاش هاى آقاى خاتمى براى اصلاحات با اقداماتميخائيل گورباچف در اتحاد شوروى سابق مى پردازد و مى گويد: آقاى خاتمى بايدرفرمى در جهت اقتصادى انجام دهد. رفرم اقتصادى نيز امكان ندارد مگر اينكه رفرمسياسى صورت بگيرد. رفرم سياسى هم در ايران موقعى صورت خواهد گرفت كهشوراى نگهبان دخالت در كار نكند، نهادهاى غير دمكراتيك برچيده بشود و اقتصاد ايراندر دست مديران لايق باشد!
همايون افزود: آقاى خاتمى از يك طرف مى خواهد دست به رفرم بزند و قولى كه بهمردم داده ، انجام بدهد و از طرف ديگر تمام نهادهاى غير قانونى را حفظ بكند. مخصوصانهاد ولايت فقيه را. اين دو تا با هم متضاد است .
راديو آزادى در ادامه افزود: دريادار سابق دكتر احمد مدنى ، استاندار سابق خوزستان كهزمانى كانديداى مقام رياست جمهورى در ايران نيز بود، معتقد است واقعه دوم خرداد جهشىاست كه باعث ورود مردم به صحنه شد و بايد آن را مغتنم دانست .
وى مى گويد: با توجه به امكاناتى كه در اختيار رئيس جمهورى است و كادرى كهانتخاب كرد، مشكل بتواند زود موفق بشود. ولى دارد زمينه ها آماده مى شود به اين كه ملّتگم شده اش را پيدا كند... اين نشان مى دهد كه ملّت ديگر بيدار شده و ملّت ، ملّت بىتفاوت قبل از اين نيست . ما نيز بايد در اينجا دين خودمان را ادا كنيم ومكمل آنها باشيم و بتوانيم هوشيارانه گام هايمان را برداريم تا يك نظام بر بنياد مردمسالارى جلوه گر بشود.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 20/11/77)
ضميمه (3)
1 - حذف دين از عرصه حيات سياسى و اجتماعى
گرى سيك عنصر برجسته سازمان CIA و مشاور سابق امنيّت ملّى رئيس ‍ جمهور آمريكا پساز سفر به ايران طى مصاحبه اى اعلام مى دارد: چگونهخوشحال نباشيم از اينكه موج تازه اى در ايران برپا شده كه مصمم است طومار حكومتاسلامى را درهم بپيچد و حكومتى نظير حكومت ايران در دوران شاه و عربستان سعودى راروى كار مى آورد.
خواست ما و دولت آمريكا اين است كه در دين سياست دخالت نكند. البته هركسى بخواهد مىتواند آزاد باشد و آنقدر نماز بخواند و تسبيح بچرخاند كه پوست انگشت و پيشانى اشضخيم شود.
(روزنامه جمهورى اسلامى - 13/7/79)
بنى صدر: انتخابات مجلس در روند تدريجى گذر به دمكراسى در ايران نقطه عطفمهمى است و شايد منجر به جدائى دين از سياست شود.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى به نقل از روزنامه مليت 3/12/78)
سروش : جهان مدرن پرده از رازهاى موهوم دينى برداشته و دين را از صحنه اجتماعىبه يك حيطه كاملا فردى عقب رانده است .
(ماهنامه كيان - مرداد 78)
روزنامه فرانكفورتر روند شاو روز دوشنبه 17/12/77 در مقاله اى بقلم احمد طاهرىتحت عنوان نسيم جدائى دين از سياست برچهره ملاها مى وزد. مى نويسد: در پىپيروزى طرفداران خاتمى در انتخابات شوراها فكر بر كنارى روحانيت از سياست وجامعه نيز در جامعه ايران تقويت شد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 17/12/77)
هاشم آغاجرى : دين در حكومتهاى دينى نه تنها افيون توده هاست آنچنانكه ماركس گفتهاست علاوه بر آن افيون حكومتها هم هست زيرا اين افيون به واسطه فاصله انداختن بينواقعيت و ذهن حكومت نه تنها مردم را در ناآگاهى و فريب قرار مى دهد بلكه حكومتها را نيزفريب مى دهد.
(كيهان - 29/5/79 در اخبار ويژه به نقل از نشريه عصر ما)
هاشم آغاجرى : وقت آن رسيده نهاد مذهبى از نهاد حكومتى جدا شود. گزارش گر آمريكايىسخنان ايشان را به عنوان صريح ترن لحن در ابراز اينگونه عقايد براى درخواسترفرم مى داند.
(بن بار گزارش گر روزنامه واشنگتن پست - 13/5/79)
راديو رژيم صهيونيستى : ريشه بسيارى از مشكلات و معضلات ايران در دخالت گستردهدين در امور حكومتى نهفته است و بعيد مى دانند كه حكومت موجود در ايران در ساختار خودبتواند مسائل اساسى كشور را حل كند و ملّت ايران را به سوى آينده درخشانى كهسزاوار آن است رهنمون گردد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 18/2/78)
اكبر گنجى در مصاحبه با روزنامه تاگس اشپيگل آلمان : دين يك قسمت از فرهنگ است ،حركت اصلاح طلبان ما عاقبت به جدائى دين از سياست خواهد انجاميد.
(كيهان - 24/1/79)
اكبر گنجى در مصاحبه با روزنامه تاگس اشپيگل آلمان : در يك جامعه مدرن جدائى دين ازسياست يك امر بديهى است . وقتى شما جامعه را مدرنيزه كنيد اين جدائى بالاخره پيشخواهد آمد. ايران در حال حاضر از فاز قبل از مدرن به فاز مدرن پيش مى رود.
(كيهان - 24/1/79)
2 - آزادى و اباحه گرى
جيمز لادن خبرنگار راديو ملّى آمريكا گفت : مردم همواره براى آزادى بيشتر فشار را آوردهاند و در زمان خاتمى فشار بيشتر شده است . اكنون انواعى از موسيقى كه قبلا بامخالفت شديد روبرو بود عموميت يافته و زن ها به تدريج حجاب راتعديل مى كنند. كت هاى آنان كوتاه تر و كوتاه تر مى شود. مطبوعات تحت رياستجمهورى خاتمى آزادتر شده اند و روى هم رفته مردم مرتّب حصارهاى خود را عقب مى زنند.الان در ايران هرگونه نوار ويدئو و نوار موسيقى به طور مخفيانه مبادله مى شود، قهوهخانه هاى اينترنتى رواج دارند و بسيارى از جوانان به من مراجعه كردند و گفتند ما بهمردم و حتى دولت آمريكا علاقه داريم و نمى خواهيم از شما و جهان مجزا باشيم .
(نيويورك - خبرگزارى جمهورى اسلامى - 6/12/78)
راديو رژيم صهيونيستى : جوانانى كه در دوران انقلاب زاده شدند و يا هنگام انقلابكودك خردسالى بيش نبودند و امروز پس از گذشت بيستسال از عمر حكومت اسلامى خود را در بن بست احساس مى كنند، امكانتحصيل ندارند. از معاشرت با جنس مخالف محروم هستند و نمى توانند نيازهاى عاطفى خودرا تاءمين كنند، فرهنگى به آنها عرضه مى شود كه جاذبه اى برايشان ندارد آنها چشمبه فرهنگ جهانى دوخته اند و مى خواهند مانند جوانان ديگر كشورها از آزادى برخوردارباشند.
اين راديو در ادامه ادعاهاى خود افزود: زنان ايران ، در ظرف بيستسال حكومت اسلامى ، حقوق خويش را پايمال شده مى بينند و احساس مى كنند كه چند قرنبه عقب رفتند و در جهانى كه روز به روز به زنان تساوى حقوق بيشترى در همه زمينهها اعطاء مى شود، زنان ايران بايد با حسرت و اندوه محروميتها راتحمل كنند و دم بر نياورند. ولى زنان ايران آگاه شده اند و حق خود را مى طلبند و حاظربه صبر و انتظار نيستند. دانشجويان كه آنان نيز همانند زنان در به ثمر رساندنانقلاب نقش مهمى داشتند، پس از گذشت بيستسال از عمر حكومت اسلامى احساس مى كنند كه به سوى سراب كشيده شده بودند و اكنونبايد راه خود را تغيير دهند و خواستار اصلاحات اساسى و عميق در ساختار حكومتى مىشوند و شيوه ولايت مطلقه فقيه را در برابر علامت سؤال قرار مى دهند و خواهان ملّى شدن بنيادهاى مالى و اقتصادى كلان رژيم مى گردند. آزادىخود را طلب مى كنند و آزادى مطبوعات و انتخابات را مى خواهند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 18/2/78)
راديو آمريكا در گزارشى در مورد تعبيرهاى مختلف نسبت به نتايج انتخابات اخير ايرانگفت : پيروزى چشمگير اصلاح طلبان در انتخابات اخير مجلس به تعبير بسيارى ازمحافل پيام رسا و پرطنين مردم ايران براى برخوردارى از آزادى هاى بيشتر پس از 25سال حكومت سختگير اسلامى است .
راديو آمريكا افزود: به عقيده برخى صاحب نظران ايرانى و آمريكايى انتخابات جمعهگذشته نشان مى دهد كه يكى از مسائل مبرم و نيازهاى جدى راءى دهندگان در ايران ايناست كه از فشار و محدويت هاى قوانين اسلامى كه زندگى را براى مردم ايران سخت وناهنجار ساخته است كاسته و ايران تدريجا به جامعه اىمبدّل شود كه از جمله حق بيان و حق انتخاب پوشاك شخصى داشته باشد و نيز با جهانغرب مراوده و سر و كار داشته باشد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 7/12/78)
راديو بى بى سى در گزارشى از نيكوزيا (قبرس )محل برگزارى كنفرانس ‍ سه روزه اى تحت عنوان ايران در آستانه قرن بيست و يكم گفت : خانم شهلا شركت سر دبير مجله زنان از تبعيضات حقوقى عليه زنان و آپارتايدجنسى در ايران سخن گفت ولى تاءكيد كرد كه زنان براى احقاق حقوق خود حركت جدّىآغاز كرده اند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 29/3/78)
بهمن نيرومند در مصاحبه با تاگس اشپيگل از فقدان دمكراسى و رعايت حقوق بشر و وجودسانسور در ايران سخن مى گويد و مى افزايد: ابزار قدرت همچون گذشته در اختيارمحافظه كاران است و كل نظام بايد اصلاح شود و تساوى حقوق بين زنان و مردان حاكمگردد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 2/12/78)
راديو آمريكا: دادگاه ويژه روحانيت اخيرا حجت الاسلام محسن كديور را به 18 ماه زندانمحكوم كرد. آقاى كديور يك روحانى شيعه و استاد دانشگاه به اين علت زندانى شده كهاز سياست هاى رژيم (نظام ) اظهار نارضايتى كرد و خواستار انجام اصلاحات شده بود.
از هنگامى كه آقاى خاتمى خدمت خود را به عنوان رئيس جمهورى ايران آغاز كرد قدم هايىدر راه آزادى بيان براى ملت ايران برداشته است ولى كسانى كه با آزادى بيان مخالفتمى كنند به بازداشت هاى بدون رعايت موازين قانون وتعطيل كردن روزنامه هاى خواهان اصلاحات وقتل چند روزنامه نگار دگرانديش دست زدند. زندانى كردن حجت الاسلام كديور يكى ديگراز كوشش هايى است كه براى خاموش كردن صداهاى مخالف در ايران بهعمل آمده است .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 13/2/78)
يك روزنامه نگار كانادايى در گزارش ويژه خود از تهران نوشت : اصلاحات سياسىبه ايرانيان اجازه داده است تا طعم فرهنگ غرب را بچشند.
روزنامه گلوب اند ميل روز پنجشنبه نوشت : بسيارى از صدها فروشگاه ها بعد ازظهرها در ايران كالاهايى را كه زمانى عرضه آنها ممنوع بود، به معرض ‍ نمايش وفروش مى گذارند كه شامل كتابهاى هنرى با تصاويرى از بدنهاى عريان زنان دورانرنسانس ، خود آموزهايى براى راهنمايى طرفداران حقوق زنان و همجنس گرايان وديسكهاى موسيقى در زمينه اپراهايى از ويوالدى تا موتسارت است .حال مشتريان اجازه دارند درباره فرهنگ غرب كه با روح مذهبيشان مغايرت دارد، بخوانند وتفحص كنند. كشورى كه زمانى از غرب متنفر بود، اكنون مصمّم است با اين نگرش كهجامعه از تقليد در امان خواهد بود، اجازه دهد كه اين مصنوعات وارد شوند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 13/3/78)
3 - ختم انقلاب
روزنامه ايتاليايى ايل جور ناله : تهران در اين روزها با آن دنياى بسته وبنيادگرايى كه برخى احتمالا تصور مى كنند، بسيار متفاوت است .اينتحول از ماه خرداد آغاز شد يعنى هنگامى كه محمد خاتمى به طور غير منتظره در انتخاباترياست جمهورى پيروز شد.
از آن وقت كميته ها، پليس ماءمور حفظ اخلاق اسلامى از خيابانها ناپديد شدند. زنانكفش هاى ورزشى يا چكمه هاى پاشنه بلند مى پوشند، اينترنت در كامپيوترهاى ادارات ودانشگاه ها طغيان كرده ست . آنتن هاى ممنوعه ماهواره اى ، تصاوير و فيلم هاى غربى راوارد خانه كرده است و... در وراى اين اصلاحات و در پشت جامعه اى كه سرزنده مى شود وسينماها، استاديوم ها و رستوران ها را پر مى كند، يك مسابقه جدى و پرخطر ميانطرفداران تحول و قهقرا گرايان در جريان است .
(رم - خبرگزارى جمهورى اسلامى - 1/11/77)
حبيب اللّ ه پيمان در دانشكده مطالعات شرقى دانشگاه لندن : ايران پا در فرهنگ جديدىگذاشته كه دير يا زود گذشته را پشت سر مى گذارد و رنسانسى در ايران آغاز مىشود.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 19/8/77)
روزنامه آمريكايى واشنگتن تايمز: اصلاح طلبان ايران علنا خواستار پايان دادن به دودهه حكومت مذهبى در ايران شدند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 13/5/79)
اكبر گنجى در مصاحبه با تاگس اشپيگل آلمان : ما تلاش مى كنيم (امام ) خمينى را بهگونه اى تفسير كنيم كه مخالف با دموكراسى نباشد(!!؟) (امام ) خمينى ديگر وجود نداردآنچه وجود دارد فقط برداشتهاى ما از سخنان اوست . امّا او به هرحال يك روزى در موزه خواهد رفت و هيچكس نمى تواند جلوگيرى كند اين يكتكامل تاريخى است (!!؟)
(كيهان - 24/1/79)
على افشارى : ما از راه هاى مسالمت آميز، خواهان تغييراتراديكال هستيم ... ايران سرانجام آموخت كه هيچگونه تضمينى براى اين طرز تفكر كه باانقلاب ها به آينده بهترى مى توان دست يافت ، وجود ندارد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 10/6/79)
على افشارى : اين دولت اسلامى يك فرمان تثبيت شده نيست . تفاسير متفاوتى در موردحكومت اسلامى وجود دارد. اين دولت خود به تنهايى روندتكامل است و ما مى خواهيم تفاسير جديدى را اجرا كنيم كه بشر دوستانه ، عاشق حقوقبشر و مدرن است و مى تواند به جهان عرضه شود و با ديگران ارتباط داشته باشد.نيازهاى نوين اين دولت اسلامى را در نظر بگيريد. ما مى خواهيم در اين دولت تجديدنظر كنيم و آن را در مسير تكامل و توسعه قرار دهيم .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 30/11/78)
4 - روحانيّت
سعيد ليلاز مقاله نويس روزنامه و تحليل گر سياسيى گفت : ايرانيان كه ازكنترل هاى اعمال شده توسط روحانيون اسلامى كه پس از انقلاب به كشور حاكم شدهاند، خسته شده اند از اصلاحات خاتمى به طور گستردهاستقبال كرده اند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى به نقل از خبرگزارى آسوشيتدپرس - 3/11/78)
محمود دولت آبادى (نويسنده ) به راديو كلن گفت : تصور نمى رود كه پس از انتخاباتتغييرات عميق و فورى در ايران صورت گيرد ولى قطعا دوره حكمرانى ملاها گذشتهاست .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 27/11/78)
راديو كلن : ابراهيم يزدى در رابطه با انتخابات معتقد است روحانيونى كه تا بهحال كشور را اداره مى كردند، كارى كردند كه اعتماد مردم از آنها سلب شده تاكنوناقليتى كوچك بر اكثريت ملت حكمرانى مى كرد و اكنون اين وضع پايان خواهد يافت .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 27/11/78)
گرى سيك (مشاور امنيت ملّى آمريكا در زمان كارتر و استاد فعلى روابط بينالملل و سياست خارجى آمريكا در خليج فارس در دانشگاه كلمبيا): اين انتخابات نه تنهاگامى استوار در جهت دمكراسى بود بلكه به واسطه آن مشاركت آحاد مردم در مديريتكشور بتدريج از قدرت فقها نيز مى كاهد و زمينه را براى اصلاحات فراهم مى سازد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 13/12/77)
دكتر زونيس (كارشناسى آمريكايى ): روشن است كه فقها در مبارزه براى حفظ قدرت خودعقب رانده شده اند و با تمام نيرو براى حفظ موقعيت خود تلاش مى كنند زيرا اوضاع هم ازنظر مالى و از نظر سياسى به نفع آنها است .
زونيس مدعى شد: روحانيان به اين سادگى دست از قدرت و مخالفت با جناح ميانه رو وغير مذهبى بر نخواهند داشت ، زيرا در يك رژيم غير مذهبى ضمانتى براى حراست از منافعآنها وجود ندارد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 13/12/77)
روزنامه آلمانى دى راين فالز، طى تفسيرى به قلم هانس بارت تحت عنوان درسىبراى ملاها مى نويسد: ديكتاتورى روحانيون كشور را به يك وضع مصيبت بار وناهنجار اجتماعى و اقتصادى و انزواى سياسى كشاند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 2/12/78)
افشارى : حاكميت مطلق علماى اسلامى به حاكميت مردم خدشه وارد مى كند و بايد از ميانبرود.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 10/6/79)
5 - ولايت فقيه و رهبرى جامعه
گرى سيك در مصاحبه اى پس از سفر به ايران : من در ايران روشنفكرانى را ديدم كهاشاره هاى ما را دنبال مى كنند. آنها ششلولهائى بالا برده اند تا هر كس و هر چه باآمريكا ناسازگار است را هدف قرار دهند.
خبرنگار مى پرسد چه چيز را هدف قرار بدهند؟ گرى سيك از پاسخ مى گويد: مثلاحتى ولايت فقيه را كه من فكر مى كنم در صحراى طبس ‍ تكنولوژى برتر ما را با ارادهخود دفن كرد.
(روزنامه جمهورى اسلامى - 13/7/79)
مهناز افخمى مدير بنياد مطالعات ايران در واشنگتن نيز گفت : اين امر (ولى فقيه ) ميدانكارائى خاتمى را به رغم محبوبيتى كه دارد محدود مى كند. وى افزود: قانون اساسىبگونه اى قالب ريزى شده است كه جاى زيادى براى انعطاف نمى گذارد، درواقعبراى نزديكتر كردن كشور به آنچه كه مردم مى خواهند و آنچه كه گروههاى اصلاحگرتر مى طلبند كار زيادى نمى توان كرد مگر آنكه قالب را شكست ، يعنى حاكميتولايت فقيه را از ميان برداشت زيرا قدرت ولى فقيه ظاهرا از خدا ناشى مى شود نه ازمردم و حرف آخر با اوست و در واقع هيچ راهى براى ايجاد تغييراتى چشمگير بدونشكستن ساختار حكومت مذهبى و گماردن حكومت مردم بجاى آن وجود ندارد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى بنقل از راديو آمريكا - 22/11/77)
راديورژيم صهيونيستى : دانشجويان كه آنان نيز همانند زنان در به ثمر رساندنانقلاب نقش مهمى داشتند پس از گذشت 20 سال از عمر حكومت اسلامى احساس مى كنند كهبه سوى سراب كشيده شده بودند و اكنون بايد راه خود را تغيير دهند و خواستاراصلاحات اساسى و عميق در ساختار حكومتى و شيوه ولايت مطلقه فقيه را در برابر علامتسؤ ال قرار مى دهند و خواهان ملّى شدن بنيادهاى مالى و اقتصادى كلان رژيم مى گردند،آزادى خود را طلب مى كنند و آزادى مطبوعات و انتخابات را مى خواهند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 18/2/78)
عباس عبدى در گفتگو با راديو بى بى سى : علت اصلى كشمكش جناحى در ايران دعواىبين حكومت انتصابى و حكومت انتخابى است . وىاصل مربوطه به ولايت فقيه در قانون اساسى را انتصابى دانست و گفت : طرفداراناصلاحات طرفداران حكومت انتخابى هستند و راهحل از بين رفتن دعواهاى جناحى برگزارى يك همه پرسى با هدف ايجاد اصلاحات وتغيير در قانون اساسى است .
(روزنامه جمهورى اسلامى يكشنبه - 4/10/79)
روزنامه آلمانى فرانكفوتر آلگمانيه مى نويسند: كديور فقط به ولايت فقيه حمله نمىكند، بلكه حتّى از رئيس جمهور خاتمى و اصلاح طلبان هوادار وى نيز انتقاد مى كند و مىگويد: اگر خواهان دموكراسى هستيم ، [نظام ] ولايت فقيه بايد برچيده شود. كديوردر اين مصاحبه مى گويد: ولايت فقيه بخشى اسلام شيعى نيست بلكه از عقايد شخصىبرخى از روحانيون سرچشمه مى گيرد.
(ابرار 17/6/79 به نقل از هفته نامه رويدادهاى ايران و جهان 7/شهريور/79)
على افشارى در گفتگو با ايسنا گفت : به نظر مى رسد كه مردم از تاريخ انقلابمشروطه به بعد به دنبال تغيير ساخت مطلقه قدرت به ساختى مشروط و مردم سالارهستند. قرائت خاصى كه امروز اقتدار گرايان از ولايت مطلقه فقيه ارائه مى دهند همانساخت مطلقه قدرت را تداعى مى كند. از سوى ساخت مطلقه قدرت هم جايى براى جامعهمدنى و پارلمانتاريسم باقى نمى گذارد.
(كار و كارگر 15/6/79)
روزنامه فرانكفورتر الگماينه در شماره 21 اگوست خود در مصاحبه اختصاصى بامحسن كديور دگرانديش ايرانى ضمن معرفى وى مى نويسد: محسن كديور يكى از اصلاحگرايان افراطى ايران به شمار مى آيد. وى چهار هفته است كه از زندان آزاد شده ولىبا اين وجود بلاانقطاع به انتقاد خود از سيستم و نظام حكومت اسلامى ايران ادامه مى دهد.
اين روحانى و فيلسوف تنها نسبت به ولايت فقيه و اساس قدرت سياسى روحانيونشيعه لب به شكوه و شكايت نگسترده بلكه از محمد خاتمى و اصلاح گرايان پيراموناو نيز به انتقاد پرداخته و مى گويد: اگر ما خواستار دمكراسى و مردم سالارى هستيمولايت فقيه بايد حذف شود.
كديور معتقد است كه ولايت فقيه جزيى از اسلام شيعه نيست بلكه زاده فكر برخى ازروحانيون مى باشد.
فرانكفورتر الگماينه آنگاه به تشريح ديدگاههاى كديور در راستاى حكومت مذهبى مىپردازد و مى نويسد: كديور معتقد است در يك نظام مذهبى رهبر براى زمانى معين از سوىمردم انتخاب مى شود و اين رهبر حتما نبايد از فقها و مجتهدين اسلامى باشد، چنين نظامىتنها در شرايطى امكان پذير است كه مردم به دين باور داشته باشند.
زمانيكه خواسته و اراده مردم از يكسو و دين از سوى ديگر روياروى يكديگر قراربگيرند آنگاه است كه راءى مردم مهمّتر است .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 1/6/79)
6 - قانون اساسى و قوانين موضوعه كشور
احمد زيدآبادى (روزنامه نگار مقيم تهران )، پيرامون انتظارات مردم از نمايندگان مجلسمى گويد: همه دستگاه قضايى و قوانينى مربوط به دادگاههاى عام ، دادگاه روحانيت ودادگاه انقلاب و در مرحله بعد قوانين احزاب و مطبوعات ومسائل بغرنج اقتصادى ، بايد اصلاح شوند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 3/12/78 - راديو فرانسه )
راديو بى بى سى : پيرسونه (دبير كل سازمان حقوق بشر عضور بينالملل ) در نامه سرگشاده اش (به مجلس شوراى اسلامى درباره پيشبرد اصلاحات درايران ) يك رشته پيشنهادات به نمايندگان مجلس داده است كه از جمله آنها آزادى كليهزندانيان سياسى منجمله : ماشاءا... شمس الواعظين و عبدا... نورى است . وى هنچنين ازبازداشت اكبر گنجى ، شيرين عبادى ، محسن رهامى ابراز نگرانى كرده است .
از جمله ديگر پيشنهادات پيرسونه تجديد نظر در كليه قوانين به ترتيبى است كه درآينده كسى نتواند افرادى را بخاطر اعتقادات مذهبى و يا فعاليتهاى سياسى بدونتوسّل به خشونت و يا بخاطر زبان ، جنسيت و يا قوميت زندانى كند. لغو دادگاههاىويژه ، مانند دادگاههاى انقلاب و دادگاه مطبوعات و دادگاه ويژه روحانيت و تضمين آزادىبراى تمام مذاهب و نه تنها مذاهب شناخته شده در قانون اساسى ، از توصيه هاى ديگرىاست كه در اين نامه ديده مى شود.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 6/5/79)
راديو آمريكا: امير مومبنى از سازمان فدائيان خلق اكثريت (در گردهمايى گروهكهاى ضد انقلاب در دانمارك ) ضمن ردّ اصالت قانون اساسى جمهورى اسلامى گفت مانمى توانيم از اين قانون حمايت كنيم . وى گفت : وقتى در ايران شعار مى دهند: يك مملكت، يك دولت ، آنهم با راءى ملّت ، معنا و مفهوم آن ردّ قانون اساسى موجود و درخواستدگرگونى در قدرتى است كه از اين قانون مايه مى گيرد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 27/8/77)
مهرانگيز كار در گفتگو با گروه زنان و خانواده ايرنا: قوه مقنّنه كماكان تحت سلطهيك نوع نگرشى است كه اين نگرش به هيچ وجه برابرى حقوقى زن و مرد را نپذيرفتهو ديده ايد كه حتى در مواقعى كه خواسته شده گام كوچكى براى تغيير قوانين برداشتهشود از طرف برخى از افراطيون با آن مقابله شده است .
وى تاءكيد كرد: با توجه به تعهدات جديد زنان در جامعه ، و نقشفعّال آنها در جامعه و همچنين دوره گذر جامعه از سنّت به سمت دوره اى ديگر، نه تنها اينقوانين پاسخگو نيست ، بلكه از لحاظ امنيت و حيثيت ملّى نيز براى مامشكل سازند و بايد تغيير يابند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 1/10/78 - ايرانا)
روزنامه ساندى تايمز : البتّه هيچ يك از اين تلاشهاى اصلاح طلبانه براى كسانى كهمدافع برقرارى دموكراسى و آزاديهاى فردى هستند، كافى نيست . آنان خواهان برابرىزنان و مردان در قانون طلاق ، برداشتن سنّت شرعى دادن خون بها بجاى مجازات قاتلينزنان و حتى طرفدار برداشتن قانون حجاب اجبارى هستند. مسايلى كه در شرايط كنونىشانس زيادى براى تحقّق آنها وجود ندارد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 17/12/77 - راديو بى بى سى )
منتظرى در مصاحبه با روزنامه شرق الاوسط: برخىاصول قانون اساسى بايد تغيير يابند.
(كيهان - 10/3/79)
روزنامه هرالد تريبون : دسته اى از اصلاح طلبان خواستار تغيير در چهارچوب حكومتاسلامى هستند، اما دسته هاى ديگر طالب تغييرات از بنياد مى باشند.
(كيهان - 25/8/79)
راديو بى بى سى : صادق صبا با بيان اين مطلب كه عده اى معتقدند بايد جمهوريتنظام هر چه بيشتر تقويت شود و قدرت ارگان هاى انتخابى مستقيممثل مجلس و رياست جمهورى افزوده و از اختيارات ولايت فقيه كاسته شود گفت : جرياناتوابسته به جناح چپ اسلامى عمدتا از اين ديدگاه پيروى مى كنند، اينها كسانى هستند كهزمانى از تندروترين نيروهاى اسلامى بودند وحال با استحاله شگفت انگيز خود را طرفدار دمكراسى مى دانند.
وى افزود: آيت ا... منتظرى نيز كه از تئوريسين هاى مفهوم ولايت فقيه است امروزه به ايننتيجه رسيده كه ولايت فقيه بايد صرفا جنبه نظارتى داشته باشد، معناى اين نظريهاين است كه بايد اختيارات اجرايى گسترده رهبر در قانون اساسى از او گرفته شود.
احمد سلامتيان نماينده پيشين مجلس شوراى اسلامى نيز به بى بى سى گفت : وقتىصحبت از نظارت شود امروزه نه تنها با واقعيت تجربى جمهورى اسلامى در تضاد استبلكه با واقعيت قانونى جمهورى اسلامى هم سازشى ندارد، و براى اينكه به نظارتاكتفا شود براى فقيه بايد متن اصلى قانون اساسى مصوب مجلس خبرگاناول را به خصوص در اصولى كه اختيارات اجرايى مستقيمى به رهبرى داده شده موردبازبينى قرار داد و و وضعيتى بوجود آورد كه عملا رهبر هيچ نوع اختيار اجرايى نداشتهباشد.
صادق صبا گزارشكر راديو بى بى سى در خاتمه گفت : اينكه كدام يك از اين راهحل ها به دوام جمهورى اسلامى كمك كند به موازنه قوا در آينده ، به اوضاع سياسى واقتصادى داخل كشور و شرايط بين المللى بستگى دارد، البته همه اينها راهحل هاى برخاسته از درون حاكميت است وگرنه نيروهاى مخالف جمهورى اسلامى تنها راهحل منطقى براى تحقق دمكراسى در ايران را كنار نهادن اين نظام مى دانند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 22/11/77)
مهرانگيز كار در كنفرانس برلين : مردم ايران به جبران نقض حقوق بشر در 21سال گذشته و نقض حقوق مردم توقع دارند كه مجلس ششم با بازنگرى دقيق در قوانينايران ، موجبات تحقق بخشيدن به شعارهاى اصلاح گرايى را به صورت قوانين مدون ولازم الاجرا فراهم سازد. در حال حاضر قوانين ايران به شعار ايران براى تمام ايرانيانو ارج نهادن برحقوق مخالفان و مشاركت همه مردم ايران ، بخصوص طيف وسيع سكولار درايران از مشاركت وسيع آنها در حيات سياسى و اجتماعى كشور جلوگيرى مى كند. اينقوانين در حوزه مطبوعات ، در حوزه آزادى بيان و نشر، در حوزه زنان ، در حوزهغيرمسلمانان ، در حوزه دگرانديشان ، در حوزه متهمان سياسى و مطبوعاتى نياز بهبازنگرى دقيق دارد.
7 - نهادهاى پاسدار حاكميت دينى
در نامه سرگشاده سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى به سپاه پاسداران : سازمانمافيايى قدرت با نفود در نهادهاى گوناگون و پنهان كردن خويش در پشت نام و عناوينمقدس دينى و انقلابى ، مى كوشد تا به قيمت بر باد دادن عزت و قدرت واقعى اين نهاد،قدرت و ثروت غير مردمى و نامشروع خود را حفظ كند.
اين بيانيه در ادامه مى افزايد: آنچه كه نگرانى ما را موجب مى شود بروز علائم وشواهدى است كه حكايت از توجه شيفتگان قدرت به سپاه و استفاده از اين ارتش انقلابى وملّى در راه مقاصد حقير باندى و قدرت طلبانه دارد.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 30/1/79)
راديو فرانسه : هفته نامه كيهان لندن در تفسيرى زير عنوان هر قانونى محترمنيست پس از اشاره به تناقض قوانين جمهورى اسلامى با قوانين و ميثاقهاى بين المللىكه تهران پاى آنرا امضاء كرده است به مسئله نظارت استصوابى شوراى نگهبانپرداخته و از آن بعنوان يكى از بارزترين تجاوزات قانونى به حقوق بشر ياد مىكند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 5/11/78)
راديو ملى آمريكا: بختاش در جواب كوئن كه از او پرسيد، بنظر شما نتيجه انتخاباتچه تاءثيرى بر ايدلوژى محافظه كاران خواهد گذاشت ، گفت : فكر مى كنم ائتلافجديد اصلاح طلبان بدنبال تقويت آزادى هاى سياسى و مطبوعاتى و تحتكنترل درآوردن قوه قضائيه و بعضى از سازمانهاى انقلابى توسط دولت و به عبارتديگر سياست زدايى از آنها مى باشد. بنابراين ، اين به معناى كاهش اقتدار سازمانهاى
انقلابى محافظه كار وسعت بخشيدن به جامعه مدنى در ايران است .
(نيويورك - خبرگزارى جمهورى اسلامى - 6/12/78)
بخش فارسى جمعه شب راديو دولتى لندن بى بى سى : جرج كنت به كنگرهآمريكا گفت كه صحنه سياسى ايران همچنان مغشوش خواهد بود زيرا بنا به گفته او آيتا...خامنه اى ، رهبر ايران و نهادهاى مهمى مانند سپاه پاسداران درمقابل تغييرات سياسى به شدّت مقاومت خواهند كرد ولى در عينحال پيش بينى مى شود كه ايجاد تغييرات در ايران اجتناب ناپذير است .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 14/11/78)
احمد منتظرى : آيت ا... منتظرى بارها اعلام كرده اند كه دادگاه ويژه روحانيت با قانوناساسى سازگار نيست .
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 18/12/77)
8 - احكام اسلامى
روزنامه تهران تايمز: حمايت از اصلاح طلبان سرخوردگى ايرانيان از قوانين اسلامىرا كه همه چيز را محدود مى كند نمايان مى كند.
(خبرگزارى جمهورى اسلامى - 30/11/78)
حسين باقرزاده عضو گروهكهاى ضد انقلابى مقيم لندن در اعتراض به اجراى احكام وحدود الهى : منظورم از بكار بردن واژه خشونت دولتى اعتراض به اجراى حكم قطع يد،اعدام و رجم در ايران است .
(روزنامه كيهان - 14/6/78)
مهرانگيز كار: قوانين شرعى در مورد زنان ظالمانه است .
(روزنامه عصر آزادگان - 7/11/78)
شيرين عبادى : بايد احكام موجود اسلامى به نفع زنان تغيير يابد.
(راديو بى بى سى - 22/4/77)
9 - فرهنگ جهانى
راديو فرانسه : وظيفه روشنفكر ايرانى در برهه فعلى بشر مهمترين وظيفه اش ‍ پيداكردن يك مخرج مشتركى باشد بين اين ارزش هاى جهانى با ارزش هايى كه در جامعهخودش در واقع وجود دارد. يعنى اين روشنفكر مى بايستى كه از طريق ترويج آنها و كارفكرى مدام بتواند آن ارزش ها را در جامعه خودش جا بيندازد.
(17/3/77)

اصلاحات آمريكايي (محمد باقر ذوالقدر)