142- بـحـارالانـوار، ج 70، ص 198 و 199، كـتـاب ايـمـان و كـفـر، بـابكبر مرآة العقول ، ج 10، ص 190، كتاب ايمان و كفر، باب كبر. عنانـس قـال : كـان رسـول الله صـلى الله عـليـه و آلهيـقـول : الاسـلام عـلانـيـة و الايـمـان فـى القـلب ،قـال : ثـم يـشـيـر بـيـده الى صـدره ثـلاث مـرات ،قال ثم يقول : التقوى هيهنا. التقوى هيهنا. انس مى گويد: پيغمبر صلى الله عليه و آلهمـى فـرمـودنـد: اسـلام آشـكار است و ايمان در قلب است . انس گفت سپس پيامبر صلى اللهعليه و آله با دستش به سينه اش سه بار اشاره كرده . سپس فرمودند: تقوى اينجاست .مسند احمد بن حنبل ، ج 3، ص 134.
كشكول شيخ بهائى ،، ج 1 ص 209. 157- حـكـمـت ، عبارت است از مانند شدن به خداوند. الاسفار الاربعة ، ج 1، ص 22. 158- كتاب حكمت را به آنها بياموزد. بقره 129. 159- حكمت ، گمشده مؤ من است . نهج البلاغه فيض الاسلام ص 1112، حكمت 77. 160- و هـر كـس بـدو حـكـمـت داده شـود، هـمانا به او خير بسيار داده شده است .،(بقره 269.) 161- مـيـر مـحـمـد بـاقـر بـن شمس الدين محمد، معروف به مير داماد، (1041 ه . ق .) دراصـفـهـان بـه دنـيـا آمـد و در نـجـف بـه خـاك سپرده شد. وى از دانشمندان كم نظير اماميه وفـيـلسـوفـى بـزرگ و جـامـع عـلوم عـقـلى و نـقـلى ، و درحـل بـرخـى مـشـكـلات فـقهى و حديثى بيمانند بوده است . رواج و رونق فلسفه بو على واشراق در قرن يازدهم هجرى و فراهم شدن زمينه براى حكمت متعاله ملا صدرا (شاگرد ميردامـاد) مـرهون زحمات اين فيلسوف بزرگ است . از تاءليفات اوست : قبسات ، تقديسات ،سـدرة المنتهى ، حاشيه بر كتاب من لا يحضره الفقيه . وى در اشعار خود اشراق تخلص مى كرد. 162- گواهى خداوند كافى است (نساء 166.) 163- اشاره است به حديث فضيلت علم حديث 26 اربعين . 164- گرفتارى چون همگانى گردد، خوش گردد. 165- قـلت لابـى عـبـدالله عـليـه السـلام : انـى سـمـعـتـك و انـتتـقـول كـل شـيـعـتـنـا فـى الجـنـة عـلى مـا كـان فـيـهـم .قـال : صـدقـتـك كـلهـم و الله فى الجنة . قال قلت : جعلت فداك ، ان الذنوب كثيرة كبار.فقال : اما فى القيامة فكلكم فى الجنة بشفاعة النبى المطاع ، او وصى النبى ؛ و لكنىو الله اتـخـوف عـليـكـم فـى البـر زخ ، قـلت : و مـا البـر زخ ؟قـال : القـبـر مـنـذ حـيـن موته الى يوم القيامة . (به ابو عبدالله گفتم : شنيدم كه مىگـفـتـى هـمـه شـيـعـيـان بـر غم آنچه در آنهاست (گناهانى كه دارند) در بهشت جاى دارند.فـرمـود: به تو راست گفتم ، به خداوند سوگند كه همه آنها در بهشت جاى دارند. گفتمفـدايت شوم . گناهان بسيارند و بزرگ ! فرمود: اما در قيامت همگى شما با شفاعت پيامبركـه خـواسـتـه اش بـر آورده مـى شـود، يـا جـانشينش ، در بهشت خواهيد بود. اما به خداوندسـوگـنـد كه من در برزخ بر شما مى ترسم . گفتم برزخ چيست ؟ فرمود: همان قبر استاز هنگام مرگ تا روز قيامت . فروع كافى ، ج 3، ص 242، كتا جنائز، باب ماينطق به موضع القبر حديث 3. 166- فتوحات مكيه ، ج 1، فصل 1، باب 61. 167- در روايات متعدد به اخلاق و رفتار پيغمبر صلى الله عليه و آله اشاره شده استكـه بـرخـى از آن در ايـن كـتـاب آورده شـده اسـت . عـن انـس بـن مـالك ،قـال : لم يـكن شخص اءحب اليهم من رسول الله صلى الله عليه و آله و كانوا اذا راءوه لميـقـومـوا اليـه لمـا يـعـرفـون مـن كـراهـيـتـه . عـن ابـن عـبـاس ،قـال : كـان رسـول الله صـلى الله عـليـه و آله يـجـلس عـلى الارض ويـاكـل عـلى الارض و يـعـتـقـل الشـاة و يـجـيـب دعـوة المـمـلوك ... ويـقـول صـلى الله عـليـه و آله ؛ انـا عـبـد آكـل كـمـايـاءكـل العـبـد و اءجـلس كـمـا يـجـلس العـبـد. كـتـاب مـكـارم الاخـلاق ، ص 12فصل دوم . 168- و كـان يـجـلس عـلى الارض و يـنـام عـليـهـا ويـاءكـل عـليـهـا و كـان يـخـصـف النـعـل و يـرقـع الثـوب و يـفـتح الباب و يحلب الشاة ويعقل البعير فيحلبها، و يطحن مع الخادم اذا اءعيى ... و يخدم فى مهنة اهله و يقطع اللحم ،و اذا جـلس على الطعام جلس محقرا... يركب ما امكنه من فرس او بغلة او حمار و يركب الحماربـلا سـرج و عـليـه العـذار... يـجـالس الفـقـراء و يـؤاكـل المـسـاكـيـن و يناولهم بيده . بحارالانوار، ج 16، ص 226. تاريخ نبينا صلىالله عليه و آله ، باب مكارم اخلاقه ، حديث 34. 169- و كـان يـجـلس عـلى الارض و يـنـام عـليـهـا ويـاءكـل عـليـهـا و كـان يـخـصـف النـعـل و يـرقـع الثـوب و يـفـتح الباب و يحلب الشاة ويعقل البعير فيحلبها، و يطحن مع الخادم اذا اءعيى ... و يخدم فى مهنة اهله و يقطع اللحم ،و اذا جـلس على الطعام جلس محقرا... يركب ما امكنه من فرس او بغلة او حمار و يركب الحماربـلا سـرج و عـليـه العـذار... يـجـالس الفـقـراء و يـؤاكـل المـسـاكـيـن و يناولهم بيده . بحارالانوار، ج 16، ص 226. تاريخ نبينا صلىالله عليه و آله ، باب مكارم اخلاقه ، حديث 34. 170- كشف الغمة فى الائمة ، ج 1، ص 172، 162، فى وصف زهده فى الدنيا. 171- آيـت الله العـظـمى حاج شيخ عبدالكريم حائرى يزدى (1276، 1355 ه . ق .) ازفـقـيـهـان بـزرگ و مـراجع تقليد شيعه در قرن چهارده هجرى است . وى پس از تحصيلاتمـقـدمـاتـى بـه نـجـف و سـامـرء سـفر كرد و در آنجا از درس استادانى چون ميرزاى بزرگشـيـرازى ، مـيـرزا مـحـمـد تـقـى شيرازى ، آخوند خراسانى ، سيد كاظم يزدى و سيد محمداصـفـهـانـى فـشـاركـى بـهـره گـرفـت . در سـال 1332 ه . ق . بـه اراك آمـده و درسـال 1340 ه . ق . بـه قـم مـشـرف گـرديـد و بـه اصـرار بزرگان آن سامان و پس ازاسـتـخـاره در آنـجـا رحل اقامت افكند و حوزه علميه قم را تاءسيس كرد. در حوزه درس ايشانعـالمـانـى بـزرگ تـربـيت شدند كه حضرت امام خمينى (س ) در صدر آنان جاى دارند. ازآثار اوست : در رالفوائد در اصول ، الصلوة در فقه ، النكاح ، الرضاع و المورايث . 172- چـنـانچه در حديث نبوى آمده است الصراط ادق من الشعر و اءحد من السيف و اءظلم منالليل (صراط از مو باريكتر و از شمشير تيزتر و از شب تاريكتر است .) علم اليقين ، ج2، ص 969، المـقـصـد الرابـع فـى مـعـنـى الصراط و همين معنا در روايتى از امامصـادق آمـده اسـت . امـالى صـدوق ، ص 177، مـجـلس 33، حـديـث 4. و نـيـزبحارالانوار، ج 8، ص 65، كتاب العدل و المعاد باب 22، حديث 2. 173- خـدايتان بيامرزد، آماده شويد كه نداى كوچ در ميان شما بلند شده است .نهج البلاغة ، خطبه 195. 174- حديث 2، پاورقى 5. 175- مرا از آتش آفريدى و او را از گل .. (اعراف / 12، ص / 76. 176- عـن اءبـى عـبـد الله عـليـه عـليـه السـلام ،قـال : سـمـعـتـه يـقـول : الكـبـر قـد يـكـون فـى شـرار النـاس مـنكـل جـنـس ، والكـبـر رداء الله ، فـمـن نـازع الله عـزوجـل رداء لم يـزده الله الا سـفـالا، انرسـول الله صـلى الله عليه و آله مر فى بعض طرق المدينة و سوداء تلقط السرقين .فقيل لها: تنحى عن طريق رسول الله فقالت : ان الطريق لمعرض ، فهم بها بعض القوماءن يـتـنـا و لهـا؛ فـقـال رسـول الله صـلى الله عـليـه و آله : دعـوهـا فـاءنـهـا جبارة .اصول كافى ، ج 2، ص 309، كتاب ايمان و كفر، باب كبر، حديث 2. 177- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 307، كـتاب ايمان و كفر، باب حسد،حديث 6. 178- حديث 1، پاورقى 14. 179- شما جز بشرى همانند ما نيستيد. (يس / 15). 180- آيا ما به دو انسان همانند ايمان آوريم ؟ (مؤ منون / 47). 181- بحارالانوار، ج 70، ص 240، كتاب ايمان و كفر، باب حسد مرآةالعقول ، ج 10، ص 159، كتاب ايمان و كفر، باب حسد. 182- امام صادق عليه السلام فرمود: آفت دين رشك برى و خود بينى و فخر فروشىاسـت . اصول كافى ، ج 2، ص 307، كتاب ايمان و كفر، باب حسد،حديث 5. 183- اصـول كـافى ، ج 2، ص 306، كتاب ايمان و كفر، باب حسد حديث1. 184- حديث 2 پاورقى 15. 185- چه كسى است كه جز به اجازه او نزدش شفاعت كند؟ بقره 255. 186- و ان رسول الله صلى الله عليه و آله ، خرج فى جنازه سعد و قد شيعه سبعونالف مـلك ؛ فـرفـع رسـول الله ، صـلى الله عـليـه و آله ، راسـهال السـمـاء ثـم قـال : مثل سعديضم . قال : قلت : جعلت فداك ، انا نحدث انه كان يستخفبـالبول . فقال ؛ معاذا الله ! انما كان من زعاره فى خلقه على اهله . فروع كافى ، ج 3،ص 236، كـتـاب الجـنـائز و بـاب المـسـاله فـى القـبـر و مـنيسال و من لايسال ، حديث 6. 187- حديث 1، پاورقى 51. 188- التوحيد ص 398 و 399، باب الاطفال ، حديث 14. 189- ص 37. 190- اسـفـار اربـعـه ، ج 7، ص 55 و 105 سـفـر سـوم ، مـوقـف هـشـتـم ،فصل 1 تا 9. 191- كـشـف المـراد فـى شـرح تـجـريـد الاعـتـقـاد، ص 234، مـقـصـد سـوم ،فصل دوم . 192- هـر كـسـى در ايـن جـهـان نـابـينا بوده باشد، در آخرت نيز نابينا و گمراهترخواهد بود. 193- هـر كـه خـداونـد بـراى او نورى قرار نداده ، هيچ نورى براى وى نيست .نور 40. 194- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 463، كـتاب ايمان و كفر، باب ما رفع عنالامه ، حديث 2. 195- حديث 5 پاورقى 6 و 7. و حديث 1 پاورقى 55. 196- از ابـى عـبـدالله عـليـه السـلام روايـت شـده كـه سـه چـيـز است كه هيچ پيامبر وپـايـيـنـتـر از او از آن رهـايـى نـيـافـتـنـد: انـديـشـيـدن بـراى وسـوسـه كـردن مـردم ، وفـال بـد زدن ، و حسد ورزيدن جز آنكه مومن به حسد خودكار نمى كند. روضه كافى ، ج8، ص 108، حـديـث 86. وسـائل الشـيـعـه ، ج 11، ص 293، كتاب الجهاد، باب55. حديث 8. 197- اصـول كافى ، ج 2، ص 319، كتاب ايمان و كفر و باب حب الدنيا،،حديث 15. 198-
199- حديث 1، پاورقى 14. 200- بـحـارالانـوار، ج 70، ص 63، كـتـاب ايـمـان و كـفـر، باب حب دنيا وذمـهـا. مرآه العقول ، ج 8، ص 263، كتاب ايمان و كفر، باب ذم دنيا و زهدفيها. 201- مرآه العقول ، ج 10، ص 264، كتاب ايمان و كفر، باب حب دنيا. 202- هـمـانـا دنيا سراى راستى است براى آنكه با آن از در راستى درآيد؛ و سراىدرسـتـى اسـت براى آنكه آن را دريابد؛ و سراى بى نيازى است براى آنكه از آن توشهبرگيرد؛ و سراى پند است براى آنكه از آن پند گيرد. دنيا سجده گاه دوستداران خدا، ونـمـازخانه فرشتگان خدا، و جاى فرود وحى خدا و بازار ياران خدا است كه در آن رحمت رابـه دسـت آورنـد و بـهـشـت را سـود بـرنـد. نـهج البلاغه فيض الاسلام ، ص 1138حكمت 126. 203- چـه نـيـكـو اسـت جـايـگـاه پـرهـيـزگـاران .نحل ، 30. 204- ابونصر محمد بن مسعود بن محمد بن عياشى تميمى از بزرگان علماى شيعه و ازاسـتـوانه هاى حديث وتفسير روايى در اواخر قرن سوم هجرى است . محدثين بزرگى چونشـيخ كشى صاحب رجال و شيخ جعفر بن محمد عياشى فرزندش از او روايت كرده اند. آثاربـسـيـارى دارد، شيخ طوسى آثار او را افزون از 200 شمرده است ، از آثار اوست : كتابالتفسير، كتاب الصلاه ، كتاب الطب ، كتاب معرفه الناقلين ، كتاب الغيبه . 205- عـن ابـن مـسـكـان ، عـن ابـى جـعـفـر، عليه السلام ، فى قوله : ولنعم دار المتقين ،قال : الدنيا، تفسير عياشى ، ج 2، ص 258. 206- دنـيـا دوسـتـى مـنـشـا هـرگـاه اسـت .اصـول كـافـى ج 2، ص 315، كـتـاب ايمان و كفر، باب حب الدنيا و الحرصعليها، حديث 1. 207- حديث 1 پاورقى 56. 208- عن النبى صلى الله عليه و آله ان الله تبارك وتعالى سبعين الف حجاب من نورو ظـلمـه . بـحـارالانـوار ج 55 ص 45 كـتـاب السـمـاء و العـالم بـاب 5،ذيل حديث 13. 209- اشـاره اسـت بـه آيـه مـبـاركـه و اذ قـال ابـراهـيـم رب ارنـى كـيف تحيى الموتىقـال او لم تـومـن قال بلى و لكن ليطمئن قلبى . و آنگاه كه ابراهيم گفت : پروردگارا،نـشـانـم ده چگونه مردگان را زنده مى كنى ، گفت ، مگر ايمان نياوردى ؟ گفت : آرى ايماندارم ، اما براى انيكه دلم آرام گيرد. بقره 260. 210- نهج البلاغه ، خطبه 5، ص 48. 211- امـيـر المؤ منين عليه السلام در دعاى كميل مى فرمايد: الهى و ربى هبنىصـبـرت عـلى عـذابـك فـكـيـف اصـبر على فراقك . اى خدا و اى پروردگارم ، گيرم كه درعـذابـت شكيبايى نمايم چگونه در دورى ات شكيبا باشم . مصباح المتهجد و سلاح المتعبد،ص 587 در اعمال شب نيمه شعبان . 212- اشـاره اسـت بـه حـديـث : و لهـذا لمـاسـئل بـعـض ائمـتـنـا عـن عـمـوم الايـه المـذكـوره ، مـريـم ، 71.قـال : جـزناها و هى خامده و براى اين وقتى كه از يكى از امامان درباره عموم آيهپرسيده شد در جواب فرمودند: ما از آن گذر كرديم و خاموش بود. علم اليقين . ج 2، ص971. 213- گـاه دلم را كـدورتـى مـى پـوشـانـد و مـن بـراسـتى كه هر روز هفتاد بار ازخـداونـد در خـواسـت آمـرزش مـى كـنـم . مـسـتـدركالوسـائل ، ج 5، ص 320، كتاب الصلاة ، ابواب الذكر باب 22، حديث2. 214- ص 121. 215- مراد مرحوم آية الله شاه آبادى (ره ) است . و حديث 1، پاورقى 51. 216- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 136، كتاب ايمان و كفر، باب ذم الدنيا والزهد فيها، حديث 24. 217- قال رسول الله ، صلى الله عليه و آله : ان الدينار والدرهم اهلكا من كان قبلكم وهـمـا مـهـلكـاكـم . اصـول كـافى ج 2، 316، كتاب ايمان و كفر، باب حب دنيا والحرص عليها حديث 6. 218- حديث 4، پاورقى 29. 219- قبسات ص 479. 220- حديث 2، پاورقى 19. 221- حديث 22، پاورقى 18. 222- بـرتـريـن كـارهـا سـخـت تـريـن آنهاست . بحارالانوار ج 67، ص 191.كتاب الايمان و الكفر باب 53 ذيل حديث 2. 223- رو به سوى آن كردم كه آسمانها و زمين را آفريد. (انعام 79). 224- الاربعين ، مجلسى ، ص 177، شرح حديث 15. 225- بر آنان گوارا باد. 226- در كـافـى بـا سـنـد از حـفـص بـن قرط از امام صادق عليه السلام روايت كند كهفـرمـود: هـر كـس بـيـشـتـر به دنيا در آويزد، به هنگام جدايى از آن افسوس او بيشترخـواهـد بـود. اصـول كـافـى ، ج 2، ص 320، كـتـاب ايـمان و كفر، باب حبالدنيا...، حديث 16. 227- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 320، كـتـاب ايـمـان و كـفـر، بـاب حـبالدنيا، حديث 17. 228- عـلى عـليـه السـلام در خـطـبـه هـمـام مـى فـرمـايـد: و لو لاالاجل الذى كتب الله عليهم لم تستقر اءرواحهم فى اءجسادهم طرفة عين شوقا الى الثوابو خـوفـا مـن العـقـاب . اگـر نـبود مهلتى كه خداوند براى آنها قرار داده بود از شوقثواب و ترس از عذاب چشم بر هم زدنى جانهايشان در بدنهايشان قرار نمى گرفت . 229- انشاء الله خداوند ما و شما را در زمره آنان قرار دهد. 230- آنچه نزد خداوند است بهتر و پايدار است . (قصص 60. شورى 36.) 231- اصول كافى ، ج 2، ص 303، كتاب ايمان و كفر، باب الغضب حديث 3. 232- احـمـد بن محمد بن يعقوب مسكويه (330، 421 ه . ق )، فيلسوف و پزشك ناموراسـلامـى كـه در طـب عـلمى و عملى و لغت و ادب و فنون شعر و كتابت و منطق و رياضيات وبويژه در علم اخلاق شهرت بسيار داشت از آثار اوست : ترتيب السعادة ، تهذيب الاخلاق ،و تطهير الاعراق ، جاويدان خرد، آداب الفرس و الهند، تجارب الامم و تعاقب الهمم . 233- بـقـراط (460، 377 ق .م .) در جـزيـره كـوس ، در يـونـان ، بـه دنـيا آمد. وى ازمـشـهـورتـريـن پـزشـكـان و فـيـلسـوفـان قـديـم اسـت . او براى امراض دو منشا غذا و هواقايل بود. 234- تهذيب الاخلاق و تطهير الاعراق (چاپ مصر) ص 162. 235- (مؤ منان ) بر كافران سخت گيرند و با خود مهربان . (فتح 29.) 236- اشاره است به حيث اعدى عدوك نفسك التى بين جنبيك دشمن ترين دشمنانتـو نـفـس تـو اسـت كـه مـيـان دو پـهـلوى تـو اسـت . عـوالى اللثـالى ، ج 4 ، ص 118.بحارالانوار ج 67، ص 64 كتاب الايمان و الكفر، باب 45، حديث 1. 237- تهذيب الاخلاق و تطهير الاعراق (چاپ مصر)، ص 172. 238- اصـول كـافى ، ج 2، ص 302، كتاب ايمان و كفر، باب غضب ،حديث 1. 239- اصول كافى ، ج 2، ص 304 و 305، كتاب ايمان و كفر، باب غضب، حديث 12. 240- اصـول كـافى ، ج 2، ص 303، كتاب ايمان و كفر، باب غضب ،حديث 7. 241- عـن ابـى عـبـدالله عـليـه السـلام قـال :قـال الحـواريـون لعـيـسـى عـليـه السـلام : اى الاشـيـاء اشـد؟قـال : اشـد الاشـيـاء غـضـب الله عـزوجـل ، قـالوا: بـمـا نـتـقـى غـضـب الله ؟قـال : بـان لا تـغـضـبوا. وسائل الشيعة ، ج 11، ص 289، ابواب جهاد نفس ،باب 53 حديث 15. 242- آنان چون چهار پايان اند، بلكه گمراهترند. (اعراف 179). 243- (پـس از آن دلهـايـتـان سـخـت شد) پس چون سنگ با سخت تر بود. (بقره 74) 244- . اصـول كـافـى ، ج 2، ص 303، كـتـاب ايـمـان كفر، باب غضب، حديث 4. 245- اشـاره اسـت بـه آيـه 72 از سـوره احـزاب : انـا عـرضـنـا الامـانـه علىالسـمـوات و الارض و الجبال فابين ان يحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه كان ظلوماجهولا. 246- اصول كافى ، ج 2، ص 304 و 305، كتاب ايمان و كفر، باب غضب، حديث 4. 247- شـيـخ حـر عـامـلى در كـتـاب وسـائل الشـيـعـة ذكـر خـدا را درحـال غـضـب واجـب دانـسـتـه اسـت . وسـائل الشـيعة ، ج 11، ص 291، كتاب الجهاد،ابواب جهاد نفس ، باب 84. 248- اصول كافى ، ج 2، ص 304 و 305، كتاب ايمان و كفر، باب غضب، حديث 12. 249- اصـول كـافى ، ج 2، ص 302، كتاب ايمان و كفر، باب غضب ،حديث 2. 250- عن ابى عبدالله ، عليه السلام ، عن ابيه عليهما السلام ، انه ذكر عنده الغضب ،فـقـال : ان الرجـل ليـغـضـب حـتـى مـا يـرضـى ابـدا ويدخل بذلك النار؛ و ايما رجل غضب و هو قائم فليجلس ، فانه سيذهب عنه رجز الشيطان ؛و ان كـان جـالسـا فـليقم . (از ابو عبدالله ، از پدرش ، عليه السلام ، روايت شده كهنـزد او سـخـنـى از خشم به ميان آمد، پس او گفت : بسا مردى كه چنان خشمگين شود كه هيچگاه خشنود نگردد و به سبب آن به آتش در آيد. و هر كس در حالى كه ايستاده است خشمگينگـردد بـنـشـيـنـد، كـه بـه راسـتى پليدى شيطان از او خواهد رفت . و اگر نشسته باشدبـرخـيزد) مرآة العقول ، ج 10، ص 146، كتاب ايمان و كفر، باب غضب ،شرح حديث 2. 251- عن ابى هريرة قال : كان رسول الله صلى الله عليه و آله اذا غضب و هو قائمجـلس و اذا غـضـب و هـو جـالس اضـطـجـع فـيـذهـب غـيـظـه . مـرآةالعـقـول ، ج 10، ص 146، بـاب الغـضـب ، مـسـنـد احـمـد بـنحـنـبـل (ج 5 ص 152) از ابـوذر نقل مى كند كه پيامبر صلى الله عليه و آله در مورد عضببه ما چنين دستور داد. 252- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 308، كـتـاب ايـمان و كفر، باب العصبيه، حديث 3. 253- مـشـمـع :آنـدو شـده بـا مـوم يا شمع . پارچه پنبه اى و نازك است كه يك روى آنمـقـدارى چـسـب آمـيـخـتـه بـا مـاده دارويـى مـاليـده شـده و درمـقـابـل كـمـى گـرمـا خـاصـيـت چـسـبـندگى بر روى جلد پيدا مى كند، همين كلمه است كه درتداول به صورت مشما در آمده است . فرهنگ معين ، ج 3، ص 4154. 254- عـن مـحـمـد بـن اسـلم الجـبـلى با سناده يرفعه الى امير المؤ منين ، عليه السلام ،قـال : ان الله عـزوجل يعذب ستة بستة : العرب بالعصبية ، و الدها قنة بالكبر، و الامراءبـالجـور، و الفـقـهـاء بـالحـسـد، و التـجـار بـالخـيـانـة ، واءهل الرستاق بالجهل ، خصال ، ج 1، ص 325، باب السته ، حديث 14. 255- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 307، كـتـاب ايـمـان و كفر، باب العصبية، حديث 1. 256- و قـال عـليـه السـلام : الراضـى مـفـعـل قـومكـالداخـل فـيـه مـعـهـم . و عـلى كـل داخـل فـى بـاطـل اثـمـان : اثـمالعمل به ؛ و اثم الرضابه . (آنكه از كار گروهى خوشنود باشد، چون كسى است كهبـا ايـشان در آن كار همراه بوده است . و هر آنكه ر كار ناروايى ديگران را همراهى كند دوگـنـاه انـجـام آن ، و گـنـاه خـوشـنودى از آن .) نهج البلاغه فيض الاسلام ، حكمت 146، ص 1153. 257- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 307، كـتـاب ايـمـان و كفر، باب العصبية، حديث 4. 258- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 307، كـتـاب ايـمـان و كفر، باب العصبية، حديث 4. 259- داسـتـان اسـلام حـمـزه را مـى تـوان در ايـن مـنـابـع بـبـيـنـيـد:اصـول كـافـى ، ج 2، ص 308 كتاب ايمان و كفر. باب العصبية ، حديث5. بحارالانوار، ج 7، ص 285، كتاب ايمان و كفر، باب العصبية ، حديث4. الصـحـيـح مـن سـيـره النـبى الاعظم ، ج 2، ص 75. سيره النبى ، ج 1، ص 312. اسدالغابة ، ج 2، ص 146. الاستيعاب ، ج 1، ص 271. 260- بـحـارالانـوار، ج 25، كـتـاب المامة باب ان الائمه من ذرية الحسين عليهالسـلام ، ص 249. و در وسـائل الشـيـعـة ، ج 14، ص 21، كـتـاب النكاح ،ابواب مقدمات نكاح ، باب 8، حديث 5. با عبارت ديگر اين حديث آمده است . 261- مـرحـوم فـيـض (ره ) در عـلم اليـقين (ج 2، ص 1042 و 1043) روايتى را با همينمفهوم نقل مى كند. 262- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 308، كـتـاب ايـمـان و كفر، باب العصبية، حديث 6. 263- چـه بـد اسـت مـثـل گـروهـى كـه آيـات خـدا را دروغ پـنـداشتند و خداوند گروهستمگران را راهنمايى نخواهد كرد. جمعه 5. 264- خداوند چهره هاى ايشان را زيبا گرداند. 265- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 343، كـتاب ايمان و كفر، باب ذى اللسانين، حديث 1. 266- اعراف 21. 267- عـن زيـدبـن عـلى ، عـن ابـائه عـن عـلى ، عـليـهـم السـلام ،قـال قـال رسـول الله ، صـلى الله عـليـه و آله ،: يـجى ء يوم القيامه ذوالوجهين ، ذا لعالسـانـه فـى قـفـاه و آخـر مـن قـدامـه ، يـلتـهـبـان نـاراحـتـى يـلهـبـا جـسـده . ثـميـقـال له : هـذا الذى كـان فـى اذنـيا ذاوجهين و لسانين . يعرف بذلك يوم القيامه . ثوابالاعمال و عقاب الاعمال ، ص 316، عقاب من كان ذاوجهين و ذالسانين . 268- و آنـچـه را كـه خـدا فـرمان به پيوند آن داده مى گسلند، و در زمين تباهى مىكنند؛ برايشان نفرين است و منزلگاه بد. رعد 25. 269- والفتنه اشد من القتل .بقره 191. 270- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 369، كـتـاب ايـمـامن و كفر، باب النميمه، حديث 2. 271- يـا ابـاذر، ايـاك و الغـيـبـه فـان الغـيـبـه اشـد مـن الزنـا. قـلت : يـارسـول الله و لم ذاك بـابـى انـت و امـى ؟ قـال : لانالرجـل يزنى فيتوب الى الله فيتوب الله عليه ، و الغيبه لا تغفر حتى يغفرها صاحبها.اى اباذر، از غيبت بپرهيز، بدرستى كه غيبت بدتر از زناست . گفتم : اى پيامبر خدا، پدرو مـادرم بـه فـدايـت ، از چـه سـبب چنين است ، فرمود: زيرا كه مردى كه زنا كرده بسا كهتوبه نمايد، پس خداوند بر او ببخشايد؛ اما غيبت بخشيده نخواهد شد تا آنكس كه غيبت اورا كـرده انـد از آن درگـذرد. بـحـارالانـوار، ج 74، ص 89، كـتـاب الروضـه ،باب مواعظ النبى صلى الله عليه و آله و سلم . 272- پـس هـر آنـكه به سنگينى دانه اى خرد كار نيكى انجام دهد آن را خواهد ديد. وهـر آنـكـه بـه سـنـگـيـنـى دانـه اى خـردكـار بـدى انـجـام دهـد آن را خـواهـد ديـد.(زلزال / 7 و 8). 273- پروردگارا، مرا بازگردان . (مؤ منون / 99.) 274- در دعـاى پـيامبر صلى الله عليه و آله است : بارالها، جانشينان مرا مورد رحمتخويش قرار ده . وسائل الشيعة ، ج 18، ص 100، كتاب القضاء، باب 11. 275- در تـوقـيـع مـبـارك از صـاحب الامر عجل الله تعالى فرجه است :... و اما الحوادثالواقـعه ، فارجعوا فيها الى رواه حديثنا؛ فانهم حجتى عليكم ، و انا حجة الله عليهم . (وامـا در پـيشامدهايى كه روى مى دهند به راويان حديث ما رجوع كنيد، زيرا اينان حجت من برشـمـا هـسـتـنـد و مـن حـجت خدا بر ايشان هستم .) وسائل الشيعه ، ج 18، ص 101، كتابالقضا ابواب صفات قاضى ، باب 11، حديث 9. 276- بر او و دارندگان نعمت نعمتشان گوارا باد. 277- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 235، كـتـاب ايـمان و كفر، باب المؤ من وعلامانه و صفاته ، حديث 19. 278- هـر كـس از فـقـيـهـان كـه خـود نـگـهـدار، نـگـاهبان دين خود، مخالف هواى نفس ،فـرمـانـبـر مـولاى خـويش باشد. مردم مى تواند از او تقليد كنند. (احتجاج ، ج 2، ص458، باب احتجاجات امام حسن عسكرى عليه السلام . 279- صـاحـب تـاج العـروس مـى نـويـسـد: كـلمه شطحات در ميان متصوفهمـشـهـور شـده و در اصـطـلاح آنـان عـبـارت اسـت از سـخـنـانـى كـه درحـال بـيـخـودى و غـلبـه شـهود حق از آنان صادر مى شود به طورى كه در آن هنگام جز حقنـبـيـنـنـد. تـاج العـروس ، (چـاپ مصر)، ج 2، ص 172 و صاحب دستور العلما گويدشطح سخنى است كه در حال مستى و غلبه سلطان حقيقت گفته شود. و آن كلماتىاست كه از آنها بوى هيجان و بيهوده گويى به مشام رسد و ظاهر آن مخالف علم و خارج ازحد معروف باشد. دستور العلماء، ج 2، ص 214. امـام (س ) در كـتـاب مـصـبـاح الهـدايه در منشاء شطح نظر دقيقى ارائه نموده اند.ايشان مى فرمايند: والشطحيات كلها من نقصان السالك و السلوك . (شطحيات جملگى ازكوتاهى سالك و سلوك است .) مصباح الهدايه ، ص 207. 280- بـلويـن يـعـنـى تلون عبد در احوال خو، يعنى از حالى به حالى گشتن .ابـوالقـاسـم قـشـيـرى گـويـد: تـلويـن صـفـت اربـاباحـوال اسـت ؛ و تـمـكـيـن صـفـت اهـل حـقـايـق . پـس مـادام كـه عـبـد در طريق است صاحب تلوينبـاشـد. فـرهـنـگ اصطلاحات و تعبيرات عرفانى ، ص 257. عبدالرزاق كاشانى دراصـطـلاحـات گـويـد: تـلوين دگرگونى احوال عبد است . و اين نزد بيشتر افراد مقامنـاقـص و پـيـش مـا كـامـلتـريـن مـقـامـات اسـت . و حـال عـبـد در ايـن مـقـامحـال كـلام خداوند است كه كل يوم هو فى شاءن . شيخ محى الدين نيز همين سخن را دراصـطـلاحـات صـوفـيـه دارد. ولى امـام (س ) تـلويـن را نـقـص شـمـرده اسـت نـهكمال . 281- هـمـانـا اوليـاى مـن زيـر قـبـه هـاى مـنـند، جز من كسى آنان را نمى شناسد. اسرارالشـريـعـه و اطـوارالطريقه و انوارالحقيقه ، ص 197، مصباح الهدايه و مفتاح الكفايه ،ص 387، مرصادالعباد، ص 127. 282- هـمـانا اين خانه صاحبى دارد. سخن عبدالمطلب در جواب ابرهه كه براىتـخـريـب خانه كعبه آمده بود. بحارالانوار، ج 15، ص 131، 136 تاريخ نبينا،باب 1، حديث 70، 71. سيره هشام ، ج 1، ص 65. 283- اصول كافى ، ج 2، ص 335 و 336، كتاب ايمان و كفر، باب اتباعالهورى ، حديث 3. 284- حـقـيـقـت شرعيه عنوان لفظى است كه شارع آن را در معناى جديد، غير ازمعناى لغوى آن ، بدون قرينه به كار برده است . به عبارت ديگر آن را از معناى اصلى واولى خود گردانيده باشد. 285- مـرآة العقول ، ج 10، ص 312، كتاب ايمان و كفر، باب اتباع الهوى، حـديـث 1.286- مـضـمـون ايـن حديث در عوالى اللئالى (ج 4، ص 97)، كتابايمان و كفر، باب اتباع الهوى ، حديث 2. 287- (ص / 26). 288- (قصص / 50). 289- اصول كافى ، ج 2، ص 335، كتاب ايمان و كفر، باب اتباع الهوى، حديث 2. 290- نهج البلاغه فيض الاسلام ، خطبه 28، ص 89. 291- اصول كافى ، ج 2، ص 335، كتاب ايمان و كفر، باب اتباع الهوى، حديث 1. 292- بـه آيـه 23 سـوره جـائيـه ، آيـه 50 سوره قصص ، و آيه 10سوره روم ، رجوع كنيد. 293- در بـحـار (ج 103، ص 220، بـاب اول از ابواب نكاح ، حديث 24) چنينآمـده اسـت : تـنـاكـحـوا تـكـثـروا؛ فـانى اباهى بكم الامم يوم القيامه و لو بالقسط. و درمـسـتـدرك الوسـائل تـنـاكـحـوا تـنـاسـلو ابـاهى بكم الامم يوم القيامه . ج 14، ص 153،ابواب مقدمات نكاح ، باب 1، حديث 17. 294- (هود / 112). 295- عـلم اليـقـيـن ج 2، ص 971. و در مـجـمـع اليـانذيل آيه فوق ، و كشاف (ج 2، ص 432) مشابه آن آمده است . 296- حديث 1، پاورقى 51. 297- (شورى / 15). 298- بحارالانوار، ج 36، ص 11، تاريخ امير المؤ منين ، باب 26، حديث 12. 299- پس آيا ديدى آنكه هوس خود را خداى خويش گرفته ؟ (جائيه / 23). 300- منازل السائرين ، ص 8، قسم البدايات ، باب يقظه . 301- از امـام بـاقـر و امـام صـادق عـليـه السـلام روايـت شـده كـه فـرمـونـد: كـانرسـول الله صـلى الله عـليـه و آله اذا صـلى ، قـام عـلى اصـابـع رجـليـه حـتى تورمت ،فانزل الله تبارك و تعالى طه ... تفسير على بن ابراهيم قمى ، ج 2، ص 58. 302- (طه / 1، 2). 303- اى پـروردگـار مـن تـو خـود نـاتـوانـيـم را از اندكى از گرفتاريهاى دنيا وكيفرهاى آن مى دانى ... و اين عذابى است كه آسمانها و زمين تاب آن نياورند. دعاىكميل ، مصباح المتهجد، ص 587. 304- بـانـگ كـوچ در مـيـانـتان در داده شده است . نهج البلاغه ، خطبه 195. 305- بـار خـدايا، از تو دورى از خانه فريب و بازگشت به خانه سرور و از توآمـادگـى بـراى مـرگ پـيـش از گـذشـت هـنـگـام آن در خـواسـت مـى كـنـم . دراعـمـال شـب بـيـست و هفتم ماه رمضان دعاى فوق با اندك اختلاف از امام سجاد عليهالسـلام روايـت شـده اسـت . اقـبـال ، ص 228. المـراقـبـات فـىاعمال السنه ، ص 155. مفاتيح الجنان ، اعمال شب 27 ماه رمضان . 306- اصول كافى ج 2، ص 12، كتاب ايمان و كفر، باب فطرت خلق برتوحيد، حديث 3. 307- پـس روى خـود همچنان به سوى آيين اسلام بدار، در حالى كه در آن استوارىبـه هـمـان سـرشـت خدا كه مردم را بر آن پديد آورد. در آفرينش خداوند هيچ دگرگونىنيست . دين راست اينست ، اما بيشتر مردم نمى دانند. (روم / 30). 308- اصـول كـافـى ج 2، ص 12 و 13، كـتـاب ايـمان و كفر، باب فطرةالخـلق على التوحيد، حديث 1 و 5. التوحيد ص 328، 331، باب 53، احاديث 1 و 2و 4، 8. تـفـسـيـر بـرهـان ، ج 3، ص 261، 263.ذيل آن آيه 30 سوره روم . 309- عـن عـبـدالله بـن سـنـان ، عـن ابـى عـبـدالله عـليـه السـلامقـال : سـالتـه عن قول الله عزوجل : فطرت الله التى فطر الناس عليها) ما تلكالفـطـره ؟ قـال : هـى السـلام . فـطـرهـم الله حـيـن اخـذ مـيـثـاقـهـم عـلى التـوحـيـد،قـال : السـت بـربـكـم ) و فـيه المومن و الكافر. (از عبدالله بن سنان از امام صادقعـليه السلام روايت شده كه گفت از ايشان درباره آيه همان سرشت خدا كه مردم را برآن پديد آورد) پرسيدم كه اين سرشت ) چيست ؟ فرمود: اسلام است . خداوند آن گاهكـه بـر يـكـتـا پرستى از آنان پيمان گرفت ؛ پديدشان آورد. گفت : آيا پروردگارشـمـا نـيـسـتـم ؟) و مـؤ مـن و كـافـر هـر دو در آن بـودنـد.) اصـول كـافـى ، ج 2، ص 12، كـتـاب الايـمـان و الكـفـر) ، باب فطرت خلق برتوحيد) ، حديث 2. 310- عـن زراره ، عـن ابـى جـعـفـر عـليـه السـلامقـال سـالتـه عـن قـول الله عـزوجـل : حـنـفـاء لله غـيـر مـشـركـيـن بـه .قـال : الحـنـيـفـيـه مـن الفـطـره التـى فـطـر الله النـاس عـليـهـا: لاتـبـديـل لخـلق الله . قـال : فـطـرهـم عـلى المـعـرفـه بـه ،... وقـال : قـال رسـول الله صـلى الله عـليـه و آله :كـل مـولود يـولد عـلى الفـطـره . يـعـنـى المـعـرفـه بـان اللهعزوجل خالقه . كذلك قوله : و لئن سالتهم من خلق السماوات و الارض ليقولن الله .(از زراره از امـام بـاقـر عـليه السلام روايت شده است كه گفت از ايشان درباره آيه درحـالى كـه بـراى خـدا بـر آيـيـن اسلام استوارند و او را شريكى نمى گيرند، پرسيدم .فـرمـود: اسـلام از هـمـان سـرشـتـى اسـت كـه خداوند مردم را با آن پديد آورد. در آفرينشخـداونـد هـيـچ دگـرگـونـى نـيـسـت . فرمود: مردم را با شناخت خود پديد آورد... و فرمود:پـيـامـبـر خـدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر نوزادى با سرشت خدايى زاييده مى شود؛يـعـنـى ، بـا مـعرفت به اينكه خداى عزوجل آفريننده اوست . و همين گونه است آيه : واگـر از آنـهـا بـپـرسـى كـه آسـمـانـهـا و زمـين را كه آفريده ؟ خواهند گفت : خداوند.اصـول كافى ، ج 2، ص 12 و 13، كتاب ايمان و كفر، باب فطرت خلق برتوحيد، حديث 4. 311- و قـال صـلى الله عـليـه و آله : كل مولود يولد على فطره حتى ابواه يهودانه وينصرانه و يمجسانه . (هر زاده شده اى بر فطرت توحيد زاده است ، پس والدين او او رايـهـودى يـا نـصـرانـى مـجـوس گـردانـنـد. عـوالى اللئالى ، ج 1، ص 35،فصل چهارم ، حديث 18. 312- حديث 1، پاورقى 51. 313- رشحات البحار، ص 28، 31، كتاب انسان و فطرت . 314- مصرع دوم از اين بيت حافظ است :
315- مصرع دوم از اين بيت سعدى است :
316- روى خـود را به سوى آنكه آسمانها و زمين را آفريد گردانيدم . (انعام /80). 317- خداوند نور آسمانها و زمين است . (نور 36/). 318- اگـر با ريسمانى به ژرفناى زمين فرو فرستاده شويد، بر خداوند فرودآيـيـد. عـلم اليـقـيـن ، ج 1، ص 54. مـقـصـد اول ، بـاب 3،فصل 5. 319- آيا در خداوند، پديد آوردنده آسمانها و زمين ، شكى هست ؟ (ابراهيم / 12). 320- مراد مرحوم شاه آبادى است . حديث 1 پاورقى 51. 321- اصـول كـافـى ، ج 2، ص 54، كـتـاب ايمان و كفر، باب تفكر،حديث 1. 322- خـواجـه عبدالله بن محمد انصارى هروى (396، 481) از محدئين و عرفاى بزرگاست كه به شيخ ابوالحسن خرقانى ارادت داشته و پس از وى جانشين او گرديد. از آثاراوسـت : مـنـازل السـائريـن ، زادالعـارفـيـن ، رسـالهدل و جان . 323- منازل السائرين ، ص 13، قسم البدايات ، باب تفكر. 324- و آنها را از روز قيامت بيم ده زمانى كه جانها به گلو رسد. مؤ من / 18). 325- دلهايى دارند كه با آنها (چيزى ) نمى فهمند. (اعراف / 179). 326- هـمانا در آن پندى است براى كسى كه او را دلى باشد يا گوشى نيوشنده ،در حالى كه گواه و گاه است . ق / 37. 327- حديث 1 پاورقى 2. 328- پـس روى خـود همچنان به سوى آيين اسلام بدار، در حالى كه در آن استوارىبـه هـمـان سـرشـت خدا كه مردم را بر آن پديد آورد. در آفرينش خداوند هيچ دگرگونىنيست . دين راست اينست ، اما بيشتر مردم نمى دانند. (روم / 30).
| |||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
|||||||||||||||
