|
|
|
 |
|
 |
| |
3 تقوا عامل عافيت ؛ قال الصادق عليه السلام :
من سرّه طول العافية فليتق الله .
بحار / 72 / 232
4 عافيت در سكوت
قال على عليه السلام : العافية عشرة اجزاء تسعة منها فى الصمت الاّ بذكر الله وواحد فى ترك مجالسة السفهاء. تحفالعقول / 89
5 درخواست عافيت به جاى صبر
قال زين العابدين عليه السلام : لما ضرب على كتفرجل يطوف بالكعبة و يقول اللهم انى اساءلك الصبر: ساءلت البلاءقل اللهم انى اساءلك العافية و الشكر على العافية .
دعوات راوندى / 114
6 درخواست عفو به جاى بلا و رنج
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لرجل لما سمع قرائة النبى السورة القارعةفى صلوة المغرب دعا ان يعذب بذنوبه فى الدنيا فمرض بئسما قلت الاّ قلت ربناآتنا فى الدنيا حسنة و فى الاخرة حسنة و قنا عذاب النار فدعا له حتى افاق .دعوات راوندى / 114
7 بهترين دعا طلب عفو و عافيت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لماسئل عن الدعاء الافضل تساءل ربّك العفو و العافية فى الدنيا و الاخرة . درالمنثور / 1 / 560
اشاره
درخواست عافيت به جاى زندان ؛ حضرت رضا عليه السلام فرمودند: حضرت يوسف درزندان از خداوند شكايت كرد و گفت : پروردگارا! به چه جهت من مستحق زندان شدم . خداوندبه او وحى نمود: زيرا خود اختيار كردى وقتى كه گفتى زندان نزد من محبوبتر است چرانگفتى عافيت نزد من از آنچه زنان مرا به سوى آن دعوت مى كنند بهتر است . نورالثقلين / 2 / 424
انتظارات بى جا
1 قطع ارتباط با مردم
قال على عليه السلام : قلت اللهم لاتحوجنى الى احد من خلقكفقال رسول الله : يا على لا تقولنّ هكذا فليس من احد الاّ و هو محتاج الى الناسقال فقلت كيف يا رسول الله قال قل اللهم لا تحوجنى الى شرار خلقك . بحار /93 /3 25
2 آزمايش نشدن در دنيا
قال على عليه السلام : و قد سمع رجلا يقول اللهم انى اعوذ بك من الفتنة اراك تعوذمن مالك و ولدك يقول الله تعالى : (انما اموالكم و اولادكم فتنة ) ولكنقل اللهم انى اعوذ بك من مضلاّ ت الفتن . بحار / 93 / 6
3 راضى بودن همه ى مردم از انسان
انّ موسى عليه السلام قال : يا ربّ احبس عنّى السنة بنى آدم فانّهم يذمّونى فاوحى الله يا موسى هذا شى ء ما فعلته مع نفسى افتريد ان اعمله معك ؟فقال : قد رضيت ان يكون لى اُسوة بك . سفينة البحار / 7 / 592
4 سلامت از زبان مردم
قال علقمه فقلت للصادق عليه السلام يابنرسول الله انّ الناس من ينسبوننا الى عظايم الامور و قد ضاقت بذلك صدورنافقال : يا علقمة ان رضا الناس لا يملك و السنتهم لا تضبط و كيف تسلمون مما لم يسلممنه انبياء الله ... الم ينسبوا جميع انبياء الله الى انهم سحرة طلبة الدنيا... المينسبوانبينامحمداالى انه شاعر مجنون ....
سفينة البحار/7/ 591
5 استجابت دعا با عدم رعايت شرايط آن
قال الصادق عليه السلام : اربع لايستجاب لهم دعا:رجل جالس فى بيته يقول يا رب ارزقنى فيقول له الم آمرك بالطلب ورجل كانت له امراءة فدعا عليها فيقول الم اجعل امرها بيدك ورجل كان له مال فافسده فيقول يا رب ارزقنىفيقول الم آمرك بالاقتصاد ... و رجل كان له مال فادانه بغير بينةفيقول الم آمرك بالشهادة . دعوات راوندى / 33
اشاره
شخصى به حضور امام صادق عليه السلام رسيد و گفت : از دنيا خسته شده ام و از خداوندطلب مرگ نمودم . حضرت فرمودند: از خداوند آرزوى زندگى كن بر اين اساس كه او رااطاعت كنى نه آن كه گناه كنى ؛ اگر در دنيا زنده بمانى و اطاعت خدا كنى براى توبهتر است از آن كه بميرى نه آن كه گناه كنى و نه اطاعت كنى . بحار / 6 / 128
عبرت
1 عبرت گرفتن نشانه ى خردمندى
قال على عليه السلام : افضل العقل الاعتبار .... غرر الحكم / 3273
2 لزوم عبرت گرفتن از گذشتگان
قال على عليه السلام : و اعتبروا بما قد راءيتم من مصارع القرون قبلكم قد تزايلتاوصالهم و زالت اءبصارهم و اسماعهم و ذهب شرفهم و عزّهم و انقطع سرورهم و نعيمهم.نهج البلاغه / خطبه 161
3 عبرت گرفتن از ابليس
قال على عليه السلام : فاعتبروا بما كان منفعل الله بابليس اذا حبط عمله الطويل .نهج البلاغه / خطبه 192
4 عبرت از عمالقه و فراعنه
قال على عليه السلام : و انّ لكم فى القرون السالفه لعبرة اين العمالقه و ابناءالعمالقه اين الفراعنة و ابناء الفراعنة . نهج البلاغه / خطبه 182 عمالقهافرادى قوى هيكل از نواده هاى حضرت نوح بودند.
5 عبرت از قدرتمندان
قال على عليه السلام : اءين الذين عسكروا العساكر و مدنوا المدائن .غرر الحكم/ 2796
6 عبرت از جباران دنيا
قال على عليه السلام : اءين الجبابرة و ابناء الجبابرة . غرر الحكم /2794
7 اندك بودن اعتبار
قال على عليه السلام : ما اءكثر العبرواقلّ الاعتبار. نهج البلاغه / حكمت 297
8 آثار و بركات عبرت
الاعتبار يقود الى الرشد غرر الحكم / 1121 من كثر اعتباره قلّ عثاره .
غررالحكم / 8056
9 همراه بودن با گذشتگان
قال على عليه السلام فى وصيته لابنه الحسن : يا بنىّ انى و ان لم اكن عمّرت عمرمن كان قبلى فقد نظرت فى اءعمالهم و فكّرت فى اخبارهم و سرت فى آثارهم حتّى عدتكاحدهم ....نهج البلاغه / نامه 31
10 عبرت از اقبال و ادبار دنيا
قال على عليه السلام : ما قال الناس لشى ء طوبى له الاّ و قد خبّاءَ له الدهر يومسوء.
نهج البلاغه / حكمت 286
اشاره
در روايت است كه پشه اى وارد بينى نمرود گشت و تاچهل روز او را آزار مى داد و عزيزترين فرد نزد نمرود انسانى بود كه بر سر او بزندتا آرام گيرد آنقدر به سر او زدند تا اينكه به هلاكت رسيد. سفينة البحار/1/334
نگاه
برخى از نگاه ها در اسلام عبادت محسوب مى شود و بعضى از نگاه ها ممنوع و حرام است :
نگاه عبادت
1 نگاه به صورت حضرت على عليه السلام 2 نگاه به صورت والدين 3 نگاه بهقرآن كريم 4 نگاه به كعبه ؛ قال النّبى صلّى اللّه عليه و آله : النظر الى علىابن ابى طالب عبادة و النظر الى الوالدين عبادة و النظر الى المصحف عبادة و النظر الىالكعبة عبادة .بحار/89/199
5 عالم 6 امام عادل 7 برادر دينى ؛ قال النبى صلّى اللّه عليه و آله : النظر الىالعالم عبادة و النظر الى الامام المقسط عبادة ... و النظر الى الاخ عبادة . بحار / 71/ 73
8 حجر الاسود 9 دريا 10 به كسى كه سطح زندگى او از ما كمتر است ؛قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : النظر ... الى الحجر عبادة ... و الى البحرعبادة . بحار / 10 / 368
قال على عليه السلام : و اكثر ان تنظر الى من فضلّت عليه فانّ ذلك من ابوابالشكر.
نگاه ممنوع
نهج البلاغه / نامه 9
1 نگاه به نامحرم ؛ قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : النظر سهم من سهامابليس . فقيه / 4 / 18
قال الصادق عليه السلام : اول النظرلك والثانية عليك و الثالثة فيها الهلاك.سفينة البحار/2/595
2 نگاه به نامه ى مردم ؛ قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : من نظر فى كتاباخيه بغير اذنه فكانّما ينظر فى النار. مستدرك / 10 / 87
3 نگاه به عيب مردم ؛ قالرسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لا تنظروا فى عيوب الناس كالارباب و انظروافى عيوبكم كالعبيد. بحار / 75 / 284
4 نگاه به ثروت مردم ؛ و لا تمدنّ عينيك الى ما متعنا به ازواجا منهم زهرة الحيوةالدنيا. طه /131
اشاره
شخصى به نام حجر مذرى گويد سالى به حج رفتم ، در آنسال جمعى از مهاجران و انصار و على عليه السلام نيز در مكه بودند، ابوذر را نيز ديدمكه در مراسم حج شركت كرده روزى با ابوذر در مسجد الحرام نشسته بوديم در اين ميانحضرت على عليه السلام آمد و از جلوى ما عبور كرد، ديدم ابوذر به آن حضرت نگاه كردو به نگاه خود ادامه داد به او گفتم خدا تو را رحمت كند چه زمانى چشمت را از تماشاىحضرت على عليه السلام برمى دارى ؟ گفت : اين كه نگاه مى كنم بهدليل آن است كه از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله شنيدم كه فرمود: النظر الى على بنابى طالب عبادة .... امالى طوسى / 2 /2 70
علم و دانش
1 ارزش علم
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : سارعوا فى طلب العلم فالحديث من صادقخير من الدنيا و ما عليها من ذهب و فضّة . كنزالعمال / 10 / 154
2 طلب علم و جهاد در راه خدا
قال على عليه السلام : الشاخص فى طلب العلم كالمجاهد فىسبيل الله . بحار / 1 / 179
3 برترى علم بر عبادت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : فضل العلم احبّ الىّ منفضل العبادة .بصائرالدرجات /3/7
4 زندگى در پرتو علم
قال على عليه السلام : اكتسبوا العلم يكسبكم الحياة . غرر الحكم /2 486
5 زكات علم
قال الصادق عليه السلام : انّ لكلّ شى ء زكاة و زكاة العلم ان يعلّمه اهله . تحفالعقول / 364
6 فراگيرى علوم مهمّ
قال على عليه السلام : العلم اءكثر من ان يحاط به فخذوا منكل علم احسنه .
غرر الحكم / 1819
7 عبادت خداوند در پرتو علم
قال على عليه السلام : ... بالعلم يطاع الله و يعبد بالعلم يعرف الله و يوحّدبالعلم توصل الارحام و به يعرف الحلال و الحرام . امالى صدوق / 492
8 پاداش آموزش علم براى خدا
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : من تعلّم العلم للّه وعمل للّه و علّم للّه دُعى فى ملكوت السموات عظيما. امالى طوسى / 167
9 برترى علم بر ثروت
قال على عليه السلام : يا كميل ! العلم خير منالمال العلم يحرسك و انت تحرس المال و المال تنقصه النفقه و العلم يزكوا على الانفاق. نهج البلاغه / حكمت 147
10 تحصيل علم راه سعادت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : من سلك طريقا يطلب فيه علما سلك الله بهطريقا الى الجنة .امالى صدوق / 58
11 استغفار موجودات براى طالب علم
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : ان طالب العلم يستغفر لهكل شى ء حتى الحيتان البحر و هواّم الارض و سباع البر و انعامه . امالى مفيد /29
12 عدم خستگى از طلب علم
قال على عليه السلام : على المتعلّم ان يداءب نفسه فى طلب العلم و لا يملّ من تعلّمه ولا يستكثر ما علم . غرر الحكم / 6197
13 احترام به استاد
قال زين العابدين عليه السلام : حق سائسك بالعلم التعظيم له و التوقير لمجلسهو حسن الاستماع اليه و الاقبال عليه و ان لا ترفع عليه صوتك ....خصال / 567
14 خدمت به استاد
قال على عليه السلام : اذا راءيت عالما فكن له خادما. غرر الحكم /4 044
15 عمل به علم
قال على عليه السلام : على العالم ان يعمل بما علم ثم يطلب علم ما لم يعلم .غرر الحكم / 6196
16 فضيلت علم بر عمل
سئل رجل عن رسول الله صلّى اللّه عليه و آله عناءفضل الاعمال فقال صلّى اللّه عليه و آله : العلم بالله و الفقه فى دينه و كررهماعليه فقال يا رسول الله ! اءساءلك عنالعمل فتخبرنى عن العلم ، فقال صلّى اللّه عليه و آله : ان العلم ينفعك معهقليل العمل و ان الجهل لا ينفعك معه كثير العمل .تنبيه الخواطر / 1 / 82
17 امتياز علم
در مزيت و فضيلت كسب علم همين بس كه از چهار جهت رفع محدوديت شده و همه ى انسان هادعوت به تحصيل علم شده اند:
الف طايفه و نژاد؛ قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : طلب العلم فريضة علىكل مسلم .
كافى /1/35
ب مكان ؛ قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اطلبوا العلم ولو بالصين .بحار / 1 / 180
ج زمان ؛ قال الصادق عليه السلام : طلب العلم فريضة علىكل حال . بحار / 1 / 172
د معلّم ؛ قال على عليه السلام : الحكمة ضالةكل مؤ من فخذوها و لو من افواه المنافقين .تصنيف غرر الحكم / 58
18 مغرور شدن به علم
قال على عليه السلام : من ادّعى من العلم غايته فقد اظهر من جهله نهايته.غررالحكم /2/720
قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله : منقال انا عالم فهو جاهل . منية المريد / 137
19 خطر علم بدون عمل
قال على عليه السلام : من تعلّم العلم و لميعمل به بما فيه حشره الله يوم القيامة اعمى .مكارم الاخلاق / 348
20 خطر عمل بدون علم
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : منعمل على غير علم كان ما يفسد اكثر مما يصلح .
محاسن برقى / 1 / 314
21 علت روى نياوردن مردم به تحصيل علم
قال على عليه السلام : انّما زهّد الناس فى طلب العلم كثرة ما يرون من قلّة منعمل بما علم .غرر الحكم / 3895
22 علم و قرب به سوى خداوند
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اذا اتى علىّ يوم لا ازداد فيه علما يقرّبنىالى الله تعالى فلا بورك لى فى طلوع الشمس ذلك اليوم . كنزالعمال /2 8687
اشاره
الف پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله در شب معراج گروهى را مشاهده كرد كه لب هاىآنان را با مقراضى از آتش قطع مى كنند بهجبرئيل فرمود: اينان كيستند؟ جبرئيل گفت : اينها خطيبان امّت تو هستند كه مردم را امر بهنيكى مى كردند و خود را فراموش كردند.
نورالثقلين /1/75
ب حضرت على عليه السلام در باره ى علمايى كه به علم خودعمل نمى كنند مى فرمايد: و قد تسمّى عالما و ليس به ... فالصورة صورة انسان والقلب قلب حيوان ... ذلك ميت الاحياء. نهج البلاغه / خطبه 87
شخصى از انصار نزد پيامبر آمد و پرسيد اگر در يك زمان تشييع جنازه و مجلس علم باهم باشد در كدام يك بهتر است شركت كنم ؟ فرمود: اگر براى تشييع جنازه اى افرادىباشند كه عهده دار شوند حضور يافتن در مجلس علم از هزار تشييع جنازه و عبادت هزارمريض و از نماز هزار شب و روزه هزار روز و از هزار صدقه و از هزار حج مستحب و هزارجهاد مستحب برتر است . بحار/1/204
عالم
1 منزلت عالم
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : فضل العالم على غيرهكفضل النبى على امّته .كنز العمال / 28798
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : العلم وديعة الله فى ارضه و العلماء امناؤ هعليه فمن عمل بعلمه ادّى امانته و من لم يعمل بعلمه كتب فى ديوان الخائنين .الدرةالباهرة / 24
2 نشانه هاى عالم
قال لقمان لابنه و هو يعظه : ... للعالم ثلاث علامات : العلم بالله و بما يحبّ و بمايكره .خصال / 121
3 نگاه به سيماى عالم
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : النظر الى وجه العالم عبادة.بحار/1/195
4 فضيلت عالم بر عابد
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : ركعتان يصليهما العالماءفضل من اءلف ركعة يصيلّها العابد.
فقيه / 4 / 367
5 تكريم از عالم
قال على عليه السلام : من وقّر عالما فقد وقرّ ربه .غرر الحكم /8 704
6 حراست عالم از دين
قال الصادق عليه السلام : علماء شيعتنا مرابطون بالثغر الذى يلى ابليس وعفاريته يمنعونهم عن الخروج على ضعفاء شيعتنا و عن ان يتسلّط عليهم ابليس و شيعته.احتجاج /1/13
7 خطر لغزش عالم
قال على عليه السلام : زلّة العالم كانكسار السفينة تغرق و تغرق .بحار / 2/ 58
8 عالم ترين فرد
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اعلم الناس من جمع علم الناس الى علمه.امالى صدوق /27
9 تواضع عالم براى شاگرد
قال على عليه السلام : تواضعوا لمن تعلّمونه العلم و تواضعوا لمن طلبتم منه العلم.
10 وظايف عالم امالى صدوق / 294
قال على عليه السلام : من نصب نفسه للناس اماما فعليه ان يبداء بتعليم نفسهقبل تعليم غيره و ليكن تاءديبه بسيرته قبل تاءديبه بلسانه و معلّم نفسه و مؤ دّبهااحقّ بالاجلال من معلّم الناس و مؤ دّبهم . بحار / 2 / 56
11 فضيلت علما بر شهدا
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : يوزن يوم القيامة مداد العلماء و دم الشهداءفيرجح عليهم مداد العلماء على دم الشهداء.كنزالعمال / 28715
12 محبوبيت علما در دلها
قال على عليه السلام : العلماء باقون ما بقى الدهر اعيانهم مفقوده و امثالهم فىالقلوب موجودة .
13 علما بهترين افرادخصال / 186
سئل عن على عليه السلام عن خير الخلق بعد الائمّةفقال عليه السلام : العلماء اذا صلحوا.قيل فمن شرار خلق الله بعد ابليس و فرعون و نمرود و بعد المتسمّين باءسمائكمقال : العلماء اذا فسدوا هم المظهرون للاباطيل الكاتمون للحقايق .احتجاج / 2 /513
اشاره
قاسم بن محمد بن ابى بكر يكى از فقها و دانشمندان مدينه بود كه اتفاق بر دانش اوداشتند. شخصى از او سؤ الى كرد گفت : نمى دانم . آن شخص گفت : من به سوى تو آمدمو كسى غير تو را نمى شناسم . قاسم گفت : نگاه بهطول محاسن من و جمعيت فراوانى كه اطراف من هستند نكن سوگند به خدا اگر زبانم راقطع كنند بهتر از آن است كه بدون علم سخن بگويم ؛فقال السائل انى جئت اليك لا اعرف غيرك ؟ فقال القاسم لا تنظر الىطول لحيتى و كثرة الناس حولى و الله ما اءحسنه ... و الله لئن يقطع لسانى احبّ الىان اتكلّم بما لا علم لى به .بحار / 2 / 123
تفقه در دين
1 اهميت تفقه در دين
قال الكاظم عليه السلام : تفقهوا فى دين الله فان الفقه مفتاح البصيرة و تمامالعبادة و السبب الى المنازل الرفيعه .... بحار / 78 / 321
2 تفقه در قرآن كريم
قال على عليه السلام : تعلّموا القرآن فانّه اءحسن الحديث و تفقهوا فيه فانه ربيعالقلوب .نهج البلاغه / خطبه 110
3 تفقه در دين
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : افّ لكلّ مسلم لايجعل فى كل جمعة يوما يتفقّه فى امر دينه ويساءل عن دينه . بحار / 1 / 176
4 بهترين فقه
قال على عليه السلام : ان اءفضل الفقه الورع فى دين الله والعمل بطاعته فعليك بتقوى الله فى سرّ امرك و علانيته . شرح نهج البلاغه /6 / 71
5 فقيه حقيقى
قال على عليه السلام : الا اخبركم بالفقيه حقّ الفقيه ؟ من لم يرخّص الناس فىمعاصى الله و لم يقنّطهم من رحمة الله و لم يؤ منّهم من مكر الله و لم يدع القرآن رغبة عنهالى ما سواه .تحف العقول / 204
6 عظمت فقيه
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : فقيه واحد اشدّ على ابليس من الفعابد.بحار/ 1 / 177
7 ارتحال فقيه
قال على عليه السلام : اذا مات المؤ من الفقيه ثلم فى الاسلام ثلمة لا يسدّها شىء.كافى /1/38
8 فقها امناى پيامبران
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : الفقهاء اءمناءالرسل ما لم يدخلوا فى الدنيا قيل يا رسول الله ما دخولهم فى الدنيا؟قال : اتباع السلطان فاذا فعلوا ذلك فاحذروهم على اديانكم .
بحار / 2 / 36
اشاره
فقاهت در زمان كوتاه
شخصى خدمت پيامبر اكرم رسيد و عرض كرد قرآن كريم را به من بياموزيد. هنگامى كهسوره مباركه زلزال بر او تلاوت شد و به آيات (فمنيعمل مثقال ذرة خيرا يره ...) رسيد عرض كرد: همين مقدار مرا كفايت مى كند و از خدمت پيامبرمرخّص شد. پيامبر اكرم فرمودند: اين شخص فقيه برگشت .بحار/92/107
عمل
1 ضرورت عمل
قال على عليه السلام : لا تكن ممن يرجوا الاخرة بغيرالعمل و يرجوا التوبة بطول الامل يحب الصالحين و لايعمل عملهم . نهج البلاغه / حكمت 150
2 مداومت در عمل
قال الصادق عليه السلام : العمل الدائمالقليل على اليقين افضل عند الله من العمل الكثير على غير يقين . بحار / 71 /214
3 بهترين عمل
قال النبى صلّى اللّه عليه و آله : اءفضلالاعمال احمزها بحار / 70 / 191 و احبّالاعمال الى الله حفظ اللسان . نهج الفصاحة / 14
4 اخلاص در عمل
قال على عليه السلام : عليك بالاخلاص فانّه سببقبول الاعمال و شرف الطاعة
غرر/2/479
5 تلاش در عمل
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اجتهدوا فىالعمل فان قصر بكم ضعف فكفّوا عن المعاصى .اعلام الدين / 153
6 ابقا در عمل
قال الباقر عليه السلام : الابقاء على العمل اشدّ منالعمل . سفينة البحار / 2 / 279
7 اخفا در عمل
قال الرضا عليه السلام : المستتر بالحسنةتعدل سبعين حسنة . بحار / 47 /2 51
8 دعوت به عمل
قال الصادق عليه السلام : كونوا دعاة للناس بغير اءلسنتكم و لا تكونوا دعاةبالسنتكم .سفينة البحار / 2 / 278
9 كيفيت عمل
قال الصادق عليه السلام : فى قوله تعالى (ليبلوكم اءيّكم اءحسن عملا) ليس يعنى اكثرهم عملا و لكن اصوبكم عملا و انّما الاصابة خشية الله و النية الصادقة .
الميزان / 20 / 11
10 بهره ورى از عملبعد از مرگ
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اذا مات الانسان انقطع عمله الاّ من ثلاث الاّ منصدقة جارية او علم ينتفع به او ولد صالح يدعوا له . كنزالعمال / 43655
11 پرهيز از اعمال زيان آور
قال على عليه السلام : ايّاك و كل عمل ينفر عنك حرّا اويذّل لك قدرا او يجلب عليك شرّا او تحمل به الى القيامة وزرا. غرر الحكم /2727
12 عدم اعتماد به عمل جز به فضل خدا
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : اعلموا انّه لن ينجوا احد منكم بعمله و لا انا الاّان يتغمدنى الله برحمة منه و فضل . كنزالعمال / 5314
13 شدت نياز به عمل در قيامت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لو كانلرجل عمل سبعين نبيا لاستقلّ عمله من شدّة ما يرى يومئذٍ يعنى يوم القيامة . بحار / 77/ 82
14 كوتاهى در انجام عمل
قال على عليه السلام : من قصّر فى العمل ابتلى بالهمّ. نهج البلاغه / حكمت1 27
15 عرضه شدن عمل
لما سئل الصادق عليه السلام عن قوله تعالى (وقل اعملوا فسيرى الله عملكم و رسوله و المؤ منون ) ايّانا عنى . بحار / 23 / 337
16 تجسم عمل در قيامت
قال على عليه السلام : اعمال العباد فى عاجلهم نصب اعينهم فى اجالهم . نهجالبلاغه / حكمت 7
اشاره
الف اتقان در عمل
پيامبر اكرم وقتى سعد بن معاذ را دفن كرد قبر او را بسيار محكم نمود بعد فرمود: من مىدانم به همين زودى قبر او از بين مى رود و لكن خداوند دوست دارد هنگامى كه انسان كارىرا انجام مى دهد كار را درست انجام دهد و محكم كارى نمايد. انّى لاعلم انه سيبلى ويصل اليه البلاء ولكن الله يحب عبدا اذا عمل عملا اءحكمه .
وسائل / 2 / 884
ب برترى يك عمل بر همه ى اعمال
در روز خندق هنگامى كه حضرت على عليه السلام عمرو بن عبدود را بهقتل رسانيد پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به آن حضرت فرمود: لو وزن اليومعملك بعمل جميع امّة محمد لرجح عملك . بحار / 20 / 216
حديث
1 ارزش حديث
قال الباقر عليه السلام : لحديث واحد تاءخذه عن صادق خير لك من الدنيا و مافيها.
امالى مفيد / 42
2 ارزش راوى حديث
قال الصادق عليه السلام : الراوية للحديث المتفقّه فى الديناءفضل من اءلف عابد لا فقه و لا رواية . بحار / 2 / 8
3 پاداش حفظ حديث
قال الصادق عليه السلام : من حفظ عنّا اءربعين حديثا من احاديثنا فىالحلال و الحرام بعثه الله يوم القيامة فقيها عالما و لم يعذّبه (9).خصال / 542
4 ارزش فهم حديث
قال الصادق عليه السلام : حديث تدريه خير من الف حديث ترويه . معانىالاخبار / 3
5 ضرورت تعقّل در حديث
قال على عليه السلام : اعقلوا الخبر اذا سمعتموهعقل رعاية لا عقل رواية فانّ رواة العلم كثير و رعاتهقليل . نهج البلاغه / حكمت 98
6 معيار صحت حديث
قال الصادق عليه السلام : ما لم يوافق من الحديث القرآن فهو زخرف . كافى/1/49
7 دشوار بودن تحمّل برخى از احاديث
قال الصادق عليه السلام : ان حديثنا صعب مستصعب لا يحتمله الاّ ملك مقرب او نبىّمرسل او عبد امتحن الله قلبه للايمان .... معانى الاخبار /1 89
8 نقل به معنا در حديث
عن محمد بن مسلم قال قلت لابى عبدالله اسمع الحديث منك فازيد و انقصقال : ان كنت تريد معانيه فلا باءس .(10)
9 بيان حديث و زنده نمودن قلب ها
قال الصادق عليه السلام : تلاقوا و تحادثوا العلم فانّه بالحديث تجلى القلوبالرائنة و بالحديث احياء امرنا فرحم الله من احيى امرنا. بحار / 1 /2 02
قال الباقر عليه السلام : ان حديثنا يحيى القلوب وقال منفعته فى الدين اشدّ على الشيطان من عبادة سبعين الف عابد. بحار / 2 /151
10 لزوم انگيزه ى الهى در نقل حديث
قال الصادق عليه السلام : من اراد الحديث لمنفعة الدنيا لم يكن له فى الاخرة نصيب ومن اراد به خير الا خرة اعطاه الله خير الدنيا و الا خرة . كافى / 1 /8 1
11- بيان حديث به اندازه ظرفيت فكرى
قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله : لاتحدثّوا 0لامّتى من احاديثى الاّ بما تحملهعقولهم .
كنزالعمال /10/242
اشاره
جابربن يزيد جعفى گويد: از امام باقر عليه السلام 90 هزار حديث شنيدم كه براىكسى بازگو نكردم و در آينده هم بيان نخواهم كرد. حدثنى ابوجعفر تسعين الف حديثلم احدّث بها احدا قطّ و لا احدّث بها احدا به امام باقر عليه السلام عرض كردم بارسنگينى روى دوش من قرار داديد كه طاقت آن را ندارم حضرت فرمود: به بيابان برو وگودالى را حفر كن و سر خود را در ميان آن قرار بده و بگو حدثّنى محمد بن على بكذا وكذا.
شيطان
1 ضرورت دشمنى با شيطان
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله لابن مسعود و هو يعظه : يابن مسعود اتّخذالشيطان عدوّا فانّ الله تعالى يقول : (ان الشيطان لكم عدوا فاتّخذوه عدوا).مكارم الاخلاق / 2 / 354
2 شيطان امام متعصّبين
قال على عليه السلام : ... فافتخر على آدم بخلقه و تعصّب عليه لاصله فعدوّ اللهامام المتعصّبين و سلف المستكبرين الذى وضع اساس العصبية .نهج البلاغه /خطبه 192
3 هواپرستى مايه ى تسلط شيطان
قال على عليه السلام : انّما بدء وقوع الفتن اهواء تتّبع ... فهنا لك يستولىالشيطان على اوليائه .نهج البلاغه / خطبه 50
4 عوامل صيانت از شيطان
قال الصادق عليه السلام : قال ابليس خمسة (اشياء) ليس لى فيهن حيله و سائرالناس فى قبضتى من اعتصم بالله عن نية صادقة و اتكلّ عليه فى جميع اموره و من كثرتسبيحه فى ليله و نهاره و من رضى لاخيه المؤ من بما يرضاه لنفسه و من لم يجزع علىالمصيبة حين تصيبه و من رضى بما قسم الله له و لم يهتمّ لرزقه .خصال / 1 / 285
5 مجالست با هواپرستان عامل حضور شيطان
قال على عليه السلام : مجالسة اهل الهوى منساءة للايمان ومحضرة للشيطان.نهج البلاغه /خطبه 86
6 لشكر شيطان
قال الصادق عليه السلام : ليس لابليس جند اشدّ من النساء و الغضب .تحفالعقول / 363
7 توبيخ از پيروان شيطان
قال على عليه السلام : فى ذم اتباع الشيطان اتخذوا الشيطان لامرهم ملاكا و اتخذهمله اشراكا فباض و فرّخ فى صدورهم ... فنظر باعينهم و نطق بالسنتهم ....
نهج البلاغه / خطبه 7
8 وسوسه شيطان در خواب و بيدارى
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : انّ الشيطان لايزال يراقب العبد و يوسوس فى نومه و يقظته .سفينة البحار / 1 / 698
9 شركت با شيطان
قال الصادق عليه السلام : من لم يبال ما قال و ماقيل له فهو شرك شيطان و من لم يبال ان يراه الناس مسيئا فهو شرك شيطان و من اغتاباخاه المؤ من فهو شرك شيطان ....من لا يحضر الفقيه / 4 / 417
10 شيطان مانع احسان و صله رحم
قال الصادق عليه السلام : اذا همّ احدكم بخير اوصلة فان يمينه و شماله شيطانينفليبادر لا يكفّاه عن ذلك . بحار / 68 / 224
اشاره
الف امام باقر عليه السلام فرمودند: جمعى از اصحاب پيامبر صلّى اللّه عليه و آلهگفتند: يا رسول الله ! ما از صفت نفاق مى ترسيم زيرا هنگامى كه در محضر شما هستيمشما ما را موعظه مى كنيد نسبت به دنيا بى رغبت مى شويم گويا بهشت و آخرت را مىبينيم وقتى به منزل خود بر مى گرديم ، حال ما عوض مى شود به گونه اى كه درحضور شما نبوده ايم . پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: هرگز اين تغيير حالتنشانه ى نفاق نيست ، بلكه از وسوسه هاى شيطان است به خدا سوگند اگر شما همانحالت را نگه مى داشتيد به مقامى مى رسيديد كه با ملائكه مصافحه مى كرديد؛ كلاّان هذه من خطوات الشيطان فيرغبكم فى الدنيا و الله لو تدومون على الحالة التّىوصفتم انفسكم لصافحتكم الملائكة و مشتيم على الماء. كافى /2/310
ب هنگامى كه پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از دنيا رفت ، شيطان گفت : پيامبرپاكيزه است و نيازى به غسل ندارد. حضرت على عليه السلام فرمود: دور شو اى دشمنخدا به درستى كه پيامبر مرا فرمان به غسل و كفن و دفن داده است ؛ انّ نبيكم طاهر مطهرفادفنوه و لا تغسلوه . قال على عليه السلام : (اخساءياعدوّ الله فانّه امرنى بغسلهوكفنه ودفنه ). سفينة البحار/1/ 377
لباس
1 جنس لباس از پنبه
قال على عليه السلام : البسوا ثياب القطن فانّه لباسرسول الله صلّى اللّه عليه و آله و هو لباسنا.
وسائل /2/ 357
2- لباس نو ؛
قال الصادق عليه السلام : لاجديد لمن لا خلق له دعائم الاسلام /2/158
3 محبوب بودن لباس سفيد
قال الصادق عليه السلام : انّ عليّا كان لا يلبس الاّ البياض اكثر ما يلبس ويقول فيه تكفين الموتى . وسائل / 2 / 356
4 عدم شرم از لباس وصله دار
و عن على عليه السلام : انّه لبس ثوبا مرقّعافقيل له فى ذلك فقال لباس الدّون يخشع له القلب .دعائم الاسلام / 2 / 159
5 لباس رنگين در منزل ؛ قال الباقر عليه السلام :
كنّا نلبس المعصفر فى البيت .
وسائل / 2 / 358
6 لزوم نظافت در لباس
قال الصادق عليه السلام : نقاء الثوب يكبت العدو وغسل الثياب يذهب الهمّ و الحزن .مستدرك / 1 / 207
7 لباس زيبا براى نماز
عن الحسن بن على عليه السلام انّه كان اذا قام الى الصلوة لبس اجود ثيابهفقيل له يابن رسول الله ! لم تلبس اجود ثيابك ؟فقال عليه السلام : انّ الله جميل يحب الجمالفاتجمّل لربّى .
وسائل / 2 / 331
8 تنوّع در لباس
عن جعفر بن محمدّ عليه السلام انّ رجلا ساءلهفقال يابن رسول الله ! هل يعدّ من السرف ان يتخذالرجل ثيابا كثيرة يتجمّل بها و يصون بعضها من بعض ؟فقال عليه السلام : لا ليس هذا من السرف ان الله عزّ و جلّيقول : (لينفق ذو سعة من سعته ).
جامع احاديث الشيعه / 16 / 706
9 پوشيدن لباس خشن و نرم
كان لباس ابى محمد العسكرى بياض ناعمة فحسر ذراعيه . فاذا مسح اسود خشن على جلده. فقال : هذا لله و هذا لكم . سفينة البحار / 7 / 566
10 دعا به هنگام پوشيدن لباس نو
اذا لبست ثوبا جديدا فقل : الحمد لله الذى كسانى من اللباس مااتجمّل به فى الناس اللهم اجعلها ثياب بركة اسعى فيها لمرضاتك و اعمر فيهامساجدك .
جامع احاديث الشيعه / 16 / 741
11 ممنوع بودن پوشيدن برخى از لباس ها
الف لباس نازك و بدن نما؛ قال الصادق عليه السلام : من رقّ ثوبه رقّ دينه.
مستدرك / 1 / 210
و اذا لبس الجسد الثوب اللين طغى . دعائم الاسلام / 2 / 159
ب لباس شهرت ؛ قال على عليه السلام : انّالله يبغض شهرة اللباس . محجةالبيضاء / 2 / 24
ج لباس براى مباهات ؛ قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : من اخذ يلبس ثوباليباهى لينظر الناس اليه لم ينظر الله اليه حتى ينزعه . كنزالعمال /4 1200
د لباس جنس مخالف ؛ عن الصادق عليه السلام : ... كانرسول الله يزجر الرجل يشبّه بالنساء و ينهى المراءة ان تشبّهبالرجال فى لباسها. جامع احاديث الشيعه / 16 / 733
ه اسراف در لباس ؛ عن اسحاق بن عمار قلت لابى عبدالله يكون للمؤ من عشرة اقمصتهقال : نعم . قلت : عشرين قال : نعم ، و ليس ذلك من السرف انّما السرف انيجعل ثوب صونك ثوب بذلتك . مكارم الاخلاق / 98
و لباس ابريشم براى مرد؛ قال الصادق عليه السلام : لا يلبسالرجل الحرير و الديباج الاّ فى الحرب . كافى / 6 / 453
اشاره
لباس متناسب با زمان
حماد بن عثمان گويد: شخصى به امام صادق عليه السلام عرض كرد: چرا شما همانندپدر خود على بن ابى طالب عليه السلام لباس زبر و خشن نمى پوشيد بلكه لباسنو در تن نموده ايد؟ فرمود: پدرم در زمانى زندگى مى كرد كه آن لباس مورد انكارجامعه نبود و اگر لباس نو مى پوشيد مشهور مى گشت بنابراين بهترين لباس متناسببا اهل زمان خواهد بود گرچه حضرت مهدى عليه السلام وقتى بيايند به سيره حضرتعلى عليه السلام عمل مى نمايد. (فخير لباسكل زمان لباس اهله غير انّ قائمنا اذا قام لبس ثياب علىّ و سار بسيرة علىّ عليه السلام).كافى / 1 / 411
عيد
1 عيد حقيقى
قال على عليه السلام : اليوم لنا عيد و غدا لنا عيد وكل يوم لا يعصى الله فيه فهو يوم عيد.مستدرك / حديث 6679
2 عيد ولايت
عن ابى عبد الله عليه السلام : ... فان الانبياء صلوات الله عليهم كانت تاءمرالاوصياء باليوم الذى كان يقام فيه الوصىّ ان يُتخّذ عيدا. فروع كافى / 4/1 49
3 عظمت عيد غدير
عن الرضا عليه السلام : و ان يوم الغدير بين الاضحى و الفطر و الجمعه كالقمربين الكواكب ... و هو يوم التهنئة يهنى ء بعضكم بعضا.يقول الحمد لله الذى جعلنا من المتمسكين بولاية امير المؤ منين و الائمة و هو يوم التبسّمفى وجوه الناس من اهل الايمان ... و هو يوم الزينة .اقبال الاعمال / 464
4 عيد قربان و مغفرت خداوند
خطب على عليه السلام فى عيد الضحى ... فقال : ... و انّ هذا يوم حرمته عظيمه وبركته ماءمولة و المغفرة فيه مرجوّة فاكثروا ذكر الله تعالى و استغفروه و توبوا اليهانه هو التّواب الرّحيم . من لا يحضر الفقيه / 1 / 520
5 عيد فطر روز اجتماع مردم
قال الرضا عليه السلام : انّما جعل يوم الفطر العيد ليكون للمسلمين مجتمعا يجتمعونفيه و يبرزون لله عزّ و جلّ فيمجّدونه على ما منّ عليهم .... من لا يحضر الفقيه / 1/ 522
6 عيد، روز پذيرفته شدن اعمال
قال على عليه السلام : انّما هو عيد لمن قبل الله صيامه و شكر قيامه وكل يوم لا يعصى الله فيه فهو يوم عيد. نهج البلاغه / حكمت 428
7 عيد نوروز
قال على عليه السلام : نيروزنا كل يوم . من لا يحضر الفقيه / 3 /3 00
قال الصادق عليه السلام : اذا كان يوم النيروزفاغتسل و البس انظف ثيابك و تطيّب باطيب طيبك و تكون ذلك اليوم صائما.وسائل / 5 /2 88
8 عيد و شب زنده دارى
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : من احيى ليلة العيد لم يمت قلبه يوم يموتالقلوب .
وسائل /5/ 139
9 زيبايى صورت و سيرت در عيد
قال زين العابدين عليه السلام : يتزين منكم يوم العيد الىغسل و كحل و ليدُع ما بلغ ما استطاع و لا يكوننّ احدكم احسن هياءة و ارذلكم عملا.مستدرك / 6670
10 تزيين عيد به اذكار الهى
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : زيّنوا اعيادكم بالتكبير، زيّنوا العيدينبالتهليل و التكبير و التحميد و التقديس . كنزالعمال / 24094 24095
اشاره
امام حسن مجتبى عليه السلام در عيد فطرى به گروهى برخورد كرد كه بازى مى كردندو مى خنديدند به آن ها فرمود: خداوند متعال ماه رمضان را ماه مسابقه در اطاعت و بندگىخويش قرار داده و گروهى رضايت الهى در پرتو طاعت كسب مى كنند و به رستگارى مىرسند، لكن گروهى انجام وظيفه نمى كنند و روز قيامتاهل باطل خسارت مى كنند؛ و يخسر فيه المبطلون .تحفالعقول / 236
جوان
1 نعمت جوانى
قال على عليه السلام : شيئان لا يعرف فضلهما الا من فقدهما الشباب و العافية .
غرر الحكم / 5764
2 غنيمت شمردن فرصت جوانى
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : يا اباذر اغتنم خمساقبل خمس شبابك قبل هرمك و صحتك قبل سقمك و غناكقبل فقرك و فراغك قبل شغلك و حياتك قبل موتك . بحار / 81 / 173
3 تعليم در جوانى
قال على عليه السلام : العلم فى الصغر كالنقش فى الحجر بحار/1/224
4 تعليم دانش در جوانى
قال الباقر عليه السلام : لو اتيت بشاب من شباب الشيعه لا يتفّقه لادبتّه . ولو اتيت بشاب من شباب الشيعه لا يتفّقه لاوجعته . بحار / 1 / 214
5 مباهات خداوند به عبادت جوان
ان الله تعالى يباهى بالشباب الملائكة يقول : انظروا الى عبدى ترك شهوته مناجلى .كنز العمال / 43057
6 كراهت داشتن سلام به زن جوان
كان اميرالمؤ منين يسلّم على النساء و كان يكره ان يسلم على الشابّة منهنّ ويقول اتخوّف ان تعجبنى صوتها فيدخل علىّ اكثر ممّا اطلب احسن الاجر.
بحار / 40 / 335
7 جوان بودن اهل بهشت
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : الحسن و الحسين سيّداشباباهل الجنة و اهل الجنة كلّهم شباب .بحار / 43 / 292
8 ظهور حضرت مهدى عليه السلام در سن جوانى
يطيل الله عمره فى غيبته ... لو خرج القائم عليه السلام ... يرجع اليهم شابا.بحار / 52 / 385
9 پاداش اعمال جوانى در حال مرض و پيرى
يكتب للمريض الكبير من الحسنات على حسب ما كانيعمل فى شبابه و صحّته من اعمال الخير. بحار / 16 / 351
اشاره
علاقه ى جوان به حفظ قرآن
حضرت على عليه السلام جوانى را در حال خياطى ديد كه آواز مى خواند، فرمود: اى جواناگر قرآن بخوانى براى تو بهتر است عرض كرد دوست دارم اما بلد نيستم . حضرتچيزى در گوش او گفت كه تمام قرآن در قلب او نقش بست و حافظكل قرآن كريم شد. بحار / 42 / 17
ب علاقه ى جوان به زيبايى
حضرت على عليه السلام دو پيراهن خريدند و آن كه زيباتر بود به قنبر هديه نمودندو فرمودند: زيرا تو جوان و داراى نشاط هستى ؛ انت شاب و لك شرّة الشباب .
بحار / 40 / 324
رزق
1 خداوند ضامن رزق
قال على عليه السلام : عياله الخلائق ضمن ارزاقهم و قدّ راقواتهم . نهجالبلاغه /خطبه 19
2 عدم غفلت از رزق مورچه
قال على عليه السلام : انظروا الى النملة فى صغر جثّتها و لطافة هيئتها ...مكفول برزقها ....
نهج البلاغه / خطبه 185
3 حكمت وسعت رزق
قال الصادق عليه السلام : ان الله تعالى وسّع فى ارزاق الحمقى ليعتبر العقلاء ويعلموا انّ الدنيا ليس ينالها ما فيها بعمل و لا حيلة . بحار / 103 / 34
4 رسيدن رزق بدون گمان
قال الصادق عليه السلام : ابى الله عزّ و جلّ الاّ انيجعل ارزاق المؤ منين من حيث لا يحتسبون .كافى / 5 / 83
5 عدم امكان فرار از رزق
قال رسول الله صلّى اللّه عليه و آله : لو انّ ابن آدم فرّ من رزقه كما يفرّ من الموت لادركه رزقه .مكارم الاخلاق / 2 / 377
6 زمان طلب رزق
اطلبوا الرزق فيما بين طلوع الفجر. بحار/93/344
|
|
|
|
 |
|
 |
|
