آگاهيهای انسان جهان آگاهتر گردد . تكامل و پيشرفت و سعادت او در گرو اين دو آگاهی است . از اين دو آگاهی كدام از نظر اهميت در درجهء اول است و كدام در درجهء دوم ؟ داوری در اين موضوع چندان ساده نيست . برخی بيشتر به خود آگاهی بها میدهند و برخی به جهان آگاهی . احتمالا يكی از وجوه اختلاف طرز تفكر شرقی و طرز تفكر غربی در نوع پاسخی است كه به اين پرسش میدهند ، همچنانكه يكی از وجوه تفاوتهای علم و ايمان در اين است كه علم وسيلهء جهان آگاهی و ايمان سرمايهء خود آگاهی است . البته علم سعی دارد انسان را همان گونه كه به جهان آگاهی میرساند به خود آگاهی نيز برساند . علم النفسها چنين وظيفهای بر عهده دارند . اما خود آگاهيهايی كه علم میدهد مرده و بيجان است ، |