در حالات مرحوم ميرزاجواد ملكى تبريزى (ره )
مرحوم ميرزا جواد ملكى تبريزى رحمه الله عليه هر شب كه براى تهجّد از خواب بيدارمى شد ضمن اجراى دستورات و آداب برخاستن از خواب ازقبيل سجده و دعا، مدّتى در بسترش صدا به گريه بلند مى كرد و سپس بيرون مى آمد وبه اطراف آسمان نگاه مى كرد و آيات
(إِنَّ فِى خَلْقِ السَّموَاتِ وَ الاَْرْضِ...)⁽¹⁰¹⁾
را مى خواند و سر به ديوار مى گذاشت و مدّتى گريه مى كرد، سپس براى وضوگرفتن آماده مى شد و در كنار حوض مى نشست و مى گريست و از هنگام بيدار شدن تابرگشتن به محل نماز چند جا مى نشست و بر مى خاست و گريه مى كرد، وقتى كه وضومى گرفت و به مصلاّيش مى رسيد و مشغول تهجّد مى شد، ديگر حالش خيلى منقلب مى شدو قابل وصف نبود، او در نمازها و مخصوصاً در قنوت آنها گريه هاى طولانى داشت تاآنجا كه بعضى ايشان را جزء بكّائين عصر به شمار آورده اند.⁽¹⁰²⁾
از امام سجّاد عليه السلام پرسيد: چرا شب زنده داران صورتى زيباتر از صورتديگران دارند؟
فرمود: چون آنان با خداى خويش خلوت كرده اند، خداوند از نور خود بر چهره آنانپوشانده است .⁽¹⁰³⁾
اميرمؤمنان على عليه السلام و شبهايش
امام صادق عليه السلام فرمود:
حضرت على عليه السلام اتاقى را در خانه اش براى خواندن نماز اختصاص داده بود،چون مقدارى از شب مى گذشت يكى از كودكانش را كه بيدار بود همراه خود به آن اتاق مىبرد و مشغول نماز مى شد.⁽¹⁰⁴⁾
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
اى على بر تو باد نماز شب و كسى كه نماز شب را سبك بشمارد از ما نيست پس بهوصيّت من عمل كن ، و دستور بده تمام اُمّتم نماز شب را بخوانند.
با خواندن نماز شب تاريكى قبر را يادآور شويم
روايت شده است كه خداى متعال به حضرت موسى عليه السلام وحى كرد كه : اى موسى !در تاريكى شب از خواب برخيز (و مناجات و راز و نياز كن ) تا قبرت را باغى از باغهاىبهشت قرار دهم .⁽¹⁰⁵⁾
همچنين آمده است نماز گزار بايد با خواندن نماز صبح ، صبحِ قيامت را به ياد آورد و ازنماز ظهر به ياد گرمى محشر بيفتد و از نماز شب ، تاريكى قبر را متذكّر شود.⁽¹⁰⁶⁾
پاداش نماز شب بيان نشده
امام صادق عليه السلام فرمود:
هر كارِ نيكى كه انسان با ايمان انجام مى دهد پاداشش در قرآن ذكر شده است ، جز نمازشب ، كه به خاطر اهميّت آن خداوند آن را با صراحت بيان نفرمود، همين قدر فرموده است :(تَتجافى جُنُوبُهُومْ عَنِ الْمَضاجِعِ...)⁽¹⁰⁷⁾، پهلوهايشان از بسترها دردل شب دور مى شود (و به پا مى خيزند و رو به درگاه خدا مى آورند) و پروردگارِ خودرا با بيم و اميد مى خوانند و از آنچه به آنان روزى داده ايم انفاق كنند! هيچ كس نمى داندچه پاداشهاى مهمّى كه مايه روشنى چشمهاست براى آنان نهفته شده ، اين پاداشِ كارهايىاست كه انجام مى دادند.⁽¹⁰⁸⁾
هيچگاه نماز شبش ترك نشد
در شرح حال آيت اللّه شهيد مطهرى رحمه الله عليه آمده است كه :
او هميشه با وضو بود و به اين كار توصيه مى كرد، نسبت به انجام فرايض ‍فرزندان خود نظارت دقيق داشت ، بعد از نماز مغرب و عشا سجده هاى طولانى به جا مىآورد و از سنّ تكليف به بعد، هيچ گاه نماز شبش ترك نشد.⁽¹⁰⁹⁾
شب زنده دارى مرحوم ملا هادى سبزوارى
در شرح حال حكيم الهى ، حاج ملاّ هادى سبزوارى نوشته اند: در تمامسال ، ثلث آخر شب را بيدار بودند و در تاريكى شب عبادت مى كردند، تااوّل طلوع آفتاب .⁽¹¹⁰⁾
دعا در نماز براى همه
(رسول خدا صلى الله عليه و آله مشغول نماز بود كه شنيد مردى در نماز خود مىگويد:
پروردگارا! تنها من و محمّد را مشمول رحمت خود قرار ده و جز بر ما دو نفر، بر هيچ كسرحم نكن !
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله پس از آنكه نماز خود را به پايان برد، رو به اوكرد و فرمود: (چرا) تو يك چيز وسيع را محدود ساختى ⁽¹¹¹⁾.)
(يعنى چرا همه مسلمانان را دعا نمى كنى و رحمت خدا را به من و خودت اختصاص مى دهى ؟)
آيت اللّه حسن زاده آملى گويد:
رساله اى در امامت نوشتم و آن را به حضور شريف استاد علاّمه طباطبائى رضوان اللّهتعالى عليه رائه دادم ، مدّتى در نزد او بود و لطف فرمودند و يك دوره تمام ، آن رامطالعه فرمودند، در يك جاى آن رساله ، درباره خودم دعاى شخصى كرده بودم كه : بارخدايا مرا به فهم خطاب محمّدى صلى الله عليه و آله اعتلا ده .
در هنگام ردّ رساله به اين جانب فرمود: آقا! تا من خود را شناختم دعاى شخصى در حق خودمنكردم بلكه دعايم عام است . اين تأ ديب اخلاقى بسيار در من اثر گذاشت .⁽¹¹²⁾
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر گاه يكى از شما دعا كند، دعايش را عموميّتدهد و همه را دعا كند، زيرا اين كار دعا را زودتر مستجاب مى كند.⁽¹¹³⁾
و نيز فرمود: كسى كه با جمعى نماز بخواند و تنها براى خود دعا كند و آنان رافراموش نمايد، به آنان جفا كرده است .⁽¹¹⁴⁾
مطلب ديگرى كه غفلت از آن روا نيست اين است كه : بر پا داشتن نماز و دعا كردن براىخود و ديگران ، وظيفه نمازگزار به پايان نمى رسد، بلكه اين آغاز راه است و هرنمازگزارى موظّف است علاوه بر اين ، عملاً نيز براى حلّ مشكلات مسلمانان اقدام كند،چنانكه آيت اللّه جوادى آملى فرموده اند: دينى كه مى گويد: هنگام سحر در نماز شبحدّاقل چهل نفر را دعا كن . همان دين مى گويد: روز هم به فكر حلّمشكل چهل نفر باش ، شب برخيز و ديگران را دعا كن ، يعنى روز هم مواظب كارشان باش .اين درس ‍ كرم به انسان مى آموزد، كه ديگران مهمان سفره انسان باشند.⁽¹¹⁵⁾
امام صادق عليه السلام فرمودند:
جان ايمان سه چيز است :
1 - نماز شب خواندن .
2 - روزه دار را افطار دادن .
3 - به ملاقات برادران رفتن .⁽¹¹⁶⁾
در حالات مرحوم ميرزاى قمى رحمه الله عليه
در شرح حال استادِ ميرزاى قمى رحمه الله عليه (مرحوم سيد حسين خوانسارى رحمه اللهعليه ) آمده است :
اين مرد بزرگ ، هرگز نماز شب و زيارت عاشورا و نماز جماعت را ترك نكرد و هرگاهبه مسجد نمى رفت ، در منزل با زن و فرزند خود نماز جماعت مى خواند.⁽¹¹⁷⁾
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمودند:
نماز آدمى در دل شب ، شعار صالحان است .⁽¹¹⁸⁾
شيخ مفيد (ره )
(شريف ابويعلى جعفرى ) درباره شيخ مفيد رحمه الله عليه گفته است :
او مقدار كمى از شب را مى خوابيد، آنگاه بر مى خاست و نماز مى گزارد، يا كتاب مىخواند، يا درس مى گفت ، يا قرآن تلاوت مى كرد.⁽¹¹⁹⁾
رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:
بر شما باد به نماز شب ، كه آن روش صالحانِ پيش از شما و وسيله نزديك شدن بهخداوند و مانع گناهان (آينده ) و كفاره گناهان (گذشته ) و دور كننده دردها از بدن مىباشد.⁽¹²⁰⁾
در حالات امام خمينى رحمه الله عليه
يكى از پزشكان مى گويد:
در ايّامى كه امام خمينى رحمه الله عليه در بيمارستان تحت معالجه وعمل جرّاحى بودند، لوله تنفّس در تراشه ايشان بود، (وقتى اين لوله در مجراى تنفسىقرار مى گيرد، شخص نمى تواند صحبت كند)، امّا امام با اينكه لوله به مجراى تنفسىايشان وصل بود، نماز ظهر و عصر آن روز را به همان وضع ادا نمودند و حتّى نماز شبخود را ترك نكردند.⁽¹²¹⁾
در بين راه مشغول خواندن نمازهاى نافله ...
يكى از شاگردان علاّمه طباطبائى رحمه الله عليه درباره او مى گويد:
علاّمه اهل ذكر و دعا و مناجات بود، در بين راه كه او را ديدم غالباً ذكر خدا بر لب داشت .
بهنوافل مقيّد بود و گاهى ديده مى شد كه در بين راهمشغول خواندن نمازهاى نافله است .
شبهاى ماه رمضان تا صبح بيدار بود، مقدارى مطالعه مى كرد و بقيّه را به دعا و قرائتقرآن و نماز و اذكار مشغول بود.⁽¹²²⁾
تا حالا نشده من از نماز شب ايشان بيدار شوم
در خاطرات مربوط به امام خمينى رحمه الله عليه مى خوانيم : خويشاوندان ايشان مىگفتند:
از پانزده سالگىِ ايشان كه ما در خمين بوديم ، آقا يك چراغ موشى ⁽¹²³⁾ كوچك مىگرفتند و مى رفتند به يك قسمت ديگر كه هيچ كس بيدار نشود و نماز شب مى خواندند.
همسر امام رحمه الله عليه مى گويند:
(تا حالا نشده كه من از نماز شب ايشان بيدار شوم ). چون چراغ را مطلقاً روشن نمىكردند.
نه چراغ اتاق را روشن مى كردند، نه چراغ راهرو را و نه حتى چراغ دستشويى را [او ازيك چراغ قوه كوچك كه تنها جلوى پايشان را روشن مى كرد، استفاده مى كردند.⁽¹²⁴⁾]و براى اين كه كسى بيدار نشود، هنگام وضوى نماز شب ، يك ابر زير شير مى گذاشتندكه آب چكّه نكند و صداى آن ، كسى را بيدار نكند.⁽¹²⁵⁾
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
زمستان براى مؤمن فصل خوبى است ، زيرا روزهاى كوتاهش را روزه مى گيرد وشبهاى طولانى اش را براى نماز (شب ) بر مى خيزد.⁽¹²⁶⁾
عارفان ، سرمه بيدارىِ شب بر چشمانشان كشيده اند
خداى متعال به حضرت داوود عليه السلام فرمود:
اى داوود! مردان با تقوا شبهايشان را نخوابند مگر آنكه نمازشان را براى من بگذارند. وروزهايشان را به پايان نبرند مگر آنكه پيوسته مرا ياد كنند. اى داوود! همانا عارفان ،سرمه بيدارىِ شب بر چشمانشان كشيده اند و شب را درحال قيام اند و از اين رهگذر، رضاى مرا مى طلبند.⁽¹²⁷⁾
كنيزك نماز شب خوان
(حسن بن صالح ) - از صوفيه و عرفاى مشهور عراقى - كنيزكى داشت ، آن را بفروختبر قومى .
چون ميانه شب بود، كنيزك برخاست و گفت : اىاهل سراى ، نماز! نماز! ايشان تعجّب نمودند و گفتند: آيا صبح بدميد و بامداد شد؟ كنيزكگفت : شما جز فريضه نگزاريد؟ گفتند: نه . كنيزك به نزد حسن بن صالح بازگشت وگفت : اى خواجه ! مرا بر قومى فروختى كه ايشان نماز شب نمى خوانند، مرا از ايشانباز ستان . حسن وى را از ايشان بازستاند.⁽¹²⁸⁾
اگر بهشت مى خواهى نماز شب بخوان
يكى از صالحان گفت :
شبى خوابيدم و عبادت (نماز شب ) به جا نياوردم ، پس شنيدم كه هاتفى مى گفت :
آيا بندگان خدا مى خوابند و حال آنكه خداوند بهشت رضوان را بين آنان تقسيم مىفرمايد؟ پس هر كه اضافه بخواهد، شب طولانى را با خواب ، كوتاه نمى كند و بهاندكى از بهشت قانع نمى شود.⁽¹²⁹⁾
نصيحت على عليه السلام براى مردم عراق
(امام باقر عليه السلام فرمود:
اميرالمؤمنين على عليه السلام آن گاه كه در عراق بود، روزى پس از نماز صبح به وعظو نصيحت پرداخت و از خوف خدا گريست ، ديگران هم از گريه حضرت گريستند، آن گاهفرمود: به خدا قسم كه از زمان دوستم رسول خدا صلى الله عليه و آله اقوامى را بهياد دارم كه صبح و شام را به پايان مى بردند در حالى كه چهره هاى آنان گرفته واحوالشان پريشان و شكمها از گرسنگى به پشت چسبيده و پيشانى آنان از اثر سجدهچون زانوى شتر بود!
شب را در حال سجده و قيام براى پروردگارشان به روز مى آوردند. گاهى مى ايستادندو گاهى پيشانى بر خاك مى نهادند و با خداى خود سرگرم گفتگو و مناجات بودند وآزادى خويش را از آتش جهنّم ، از حضرت او مى خواستند، به خدا سوگند با همهاحوال ، آنان را مى ديدم كه بيمناك و هراسانند!
راوى مى گويد: پس از اين سخنان ، ديگر آن حضرت را خندان نديدند، تا به جوار رحمتحضرت حق منتقل شد.)⁽¹³⁰⁾
بر تو باد به استغفار در تاريكى شب
خداى متعال فرمود: اى داوود! بر تو باد به استغفار در تاريكى شب ، هر كس ‍ به خاطرمن به نماز ايستد آنگاه كه مردم در خوابند، به فرشتگانم دستور مى دهم تا براى اواستغفار كنند و بهشت من مشتاق ديدار او گردد و هر تر و خشكى براى او دعا كند.⁽¹³¹⁾
نماز شب حضرت مهدى عليه السلام
استاد الهى و عارف ربّانى ، مرحوم حاج شيخ جواد انصارى همدانى رحمه الله عليه مىفرمود:
يكى از مؤمنان ، شبى كه براى نماز شب بيدار شده بود مشاهده كرد كه در حدود پانصدخانه از خانه هاى همدان نورافشانى مى كنند. به او الهام شده بود كه در اين خانه هانماز شب خوانده مى شود، در نقطه اى (از زمين ) عمودى از نور ديده بود كه تا آسمانكشيده شده است و به او الهام شده بود كه در آن مكان ، وجود مقدّس حضرت مهدى عليهالسلام هست كه به نماز شب ايستاده است .⁽¹³²⁾
(عباد) يكى از سربازان رسول خدا صلى الله عليه و آله و نماز شب او
وقتى كه ارتش اسلام به همراه رسول خدا صلى الله عليه و آله از غزوه (ذات الرقاع )به سوى مدينه بر مى گشت ، بين راه در ميان درّه اى شب را به استراحت پرداخت ، پيامبراكرم صلى الله عليه و آله دو سرباز دلير را مأ مور حفاظت دهانه درّه كرد. آن دو كه(عباد) و (عمّار) نام داشتند، ساعات شب را بين خود تقسيم كردند، نگهبان )اوّل عباد بود كه مقدارى از شب را به نماز مشغول شد. در ميان مردى از افراد دشمن كه درتعقيب مسلمين بود خود را نزديك درّه رساند و عباد را كه درحال نماز بود هدف تير قرار داد. او به قدرى غرق مناجات بود كه سوزش تير را كمتراحساس كرد، آن را از پاى خود در آورد و به نماز ادامه داد... با تير دوّم نيز چنين كرد،وقتى كه سوّمين تير به پايش ‍ نشست ديگر نتوانست آن طور كه مى خواست مناجاتش راادامه دهد؛ به خاطر اين با ركوع و سجودى كوتاه نمازش را به پايان برد و عمّار رابيدار كرد.
چون عمّار حال عباد را ديد با اعتراض به او گفت : چرا در آغاز كار مرا بيدار نكردى ؟ عبادگفت : من در حال مناجات با پروردگار خود بودم و سوره اى از قرآن را مى خواندم ، لذّتمناجات و شيرينى توجّه به خداى متعال مانع از آن شد كه نماز خود را قطع كنم ، اگرنبود كه رسول خدا صلى الله عليه و آله حفاظتِ اين نقطه را بر عهده من گذارده بود،هرگز نماز و سوره اى را كه مى خواندم قطع نمى كردم و جان خود را در طريق مناجات باخدا از دست مى دادم ، پيش از آنكه آهنگ بريدن نماز كنم !⁽¹³³⁾
نماز شب مرحوم ميرزا سليمان تنكابنى
صاحب (قصص العلماء) درباره پدرش مرحوم ميرزا سليمان تنكابنى مى گويد:
نماز شبش هيچ گاه ترك نشد، يك شب وقت سحر از خواب بيدار شدم ، ديدم پدرم نشستهاست و به شدّت مى گريد، بعد از مدّتى كه گريه اش تمام شد، از سبب آن سؤال كردم ؟
در پاسخ فرمود: در قنوت نماز وتر، مناجات (خمس عشرة ) مى خواندم و مى گريستم ،ناگاه شنيدم كه از سقف اتاق ، آوازى بر آمد كه : (ايّها العالمالعامل ...) (مرحوم والد، بيش از اين سخنى نگفت و دنباله صدايى را كه شنيده بود اظهارنكرد).
سپس بيان داشت كه : وقتى آن آواز را شنيدم ، چنان گريه بر من مستولى شد كه نتوانستمنماز را تمام كنم ، بى اختيار نشستم و گريستم . و تا من زنده ام ، راضى نيستم اين ماجرارا به كسى بگوييد.⁽¹³⁴⁾
مادرم فاطمه زهرا عليها السلام در نماز شبش ...
امام حسن مجتبى عليه السلام فرمودند:
مادرم فاطمه عليها السلام را ديدم كه در شب جمعه اى در محراب عبادت خويش ‍ ايستاده ومرتب در حال ركوع و سجود بودند تا اينكه سپيده صبح آشكار شد و مى شنيدم كه مؤمنانو مؤمنات را دعا مى فرمود و نام آنان را يكايك مى برد و بسيار در حقّشان دعا مى فرمود وبراى خود دعايى نمى كرد.
به ايشان گفتم : مادرم ! چرا همان گونه كه براى ديگران دعا مى كنى براى خود نيز دعانمى كنى ؟
فرمودند: فرزندم ! ابتدا همسايه و بعد خود انسان .⁽¹³⁵⁾
مال شبهه ناك مانع نماز شب مى شود
آيت اللّه شهيد قدوسى رحمه الله عليه مى فرمود:
ما وقتى كه در نهاوند بوديم ، سالى يك بار با خانواده ،منزل يكى از آشنايان دعوت مى شديم ، پس از تكرار چند نوبت ديدم همان شبى كه ما درآن ميهمانى غذا مى خوريم نماز صبح روز بعد به آخر وقت كشيده مى شود (و موفّق بهنماز شب نمى شويم ) متوجّه شدم در اموال آن شخص اشكالى وجود دارد.⁽¹³⁶⁾
اى صبح ! تو شاهد باش ...
از (امّ سعيد) كنيز امير مؤمنان عليه السلام پرسيدند:
على عليه السلام در ماه رمضان بيشتر عبادت مى كند يا در ساير ماهها؟
پاسخ داد: على عليه السلام هر شب با خداى خود به راز و نيازمشغول است و براى او ماه رمضان و ديگر اوقات يكسان است .
و نيز در شرح حال آن حضرت آمده است :
وقتى كه او را پس از ضربت خوردن از مسجد به خانه مى بردند نگاهى به محلّ طليعهفجر افكند و فرمود:
اى صبح ! تو شاهد باش كه على را فقط اكنون (به حكم اجبار) دراز كشيده مى بينى!⁽¹³⁷⁾
نماز شب علامه محمد تقى مجلسى رحمه الله عليه
علاّمه محمّد تقى مجلسى رحمه الله عليه - پدر علاّمه محمّد باقر مجلسى رحمه الله عليه- مى گويد:
الحمد للّه ربّ العالمين كه بنده در چهارده سالگى همه اينها را مى دانستم ، يعنى خدا ونماز و بهشت و دوزخ ، و نماز شب [مى خواندم ] در مسجد صفا، و نماز صبح را به جماعت[مى خواندم ] و اطفال را نصيحت مى كردم به آيات و حديث به تعليم پدرم رحمه اللهعليه .⁽¹³⁸⁾
مهلت خواستن حضرت مريم عليها السلام
روايت شده است : هنگامى كه فرشته مرگ (عزرائيل )، براى قبض روح حضرت مريم عليهاالسلام نزد او حاضر شد، مريم مهلت خواست تا سجده اى به جا آورد، چون اجازه يافت ،به سجده رفت و در همان حال ، تسليم فرمان حق شد و جان داد.⁽¹³⁹⁾
در مأ خذ ديگرى آمده است : حضرت عيسى عليه السلام پس از مرگ مادرش ‍ مريم ، او راصدا زد و گفت : مادر! آيا مى خواهى به دنيا برگردى ؟
پاسخ داد: آرى ، (دوست دارم برگردم ) براى آن كه در شب سرد براى خدا نماز بگزارمو در روز بسيار گرم روزه بگيرم ، آن گاه فرمود: اى پسر جان من ! اين راه (برزخ وقيامت ) بيمناك است .⁽¹⁴⁰⁾
رهبر معظم انقلاب خطاب به جوانان ...
رهبر معظم انقلاب حضرت آيت اللّه خامنه اى - دامت ظله العالى - در اهميّت نماز شب مىفرمايند: (نماز شب بخوانيد و آن هم نماز شب با توجّه ، نماز شبى كه مى فهميد چه مىكنيد، نه نمازى كه در آن توجّه نباشد. نماز شب بايد با توجه و عنايت باشد. اثر نمازشب در شما كه جوان هستيد، بسيار زيادتر از نماز شبى است كه (من ) مى خوانم .
اين اثرات را حفظ كنيد و چيزهايى كه براى هدف و تكاملتان لازم است فرا بگيريد وايام را از دست ندهيد كه اين ايّام و اين فرصتهاقابل بازگشت نيستند).⁽¹⁴¹⁾
مناجاتها و نمازهاى شب استاد شهيد مطهرى حالت ويژه اى داشت . سروش نيمه شبان استادمطهرى هنگام نماز شب اين بود: نخوابيد، شيطانخوشحال مى شود. رهبر انقلاب مى فرمايند: اين مرد، نيمه شب تهجد با آه و ناله داشت ،نماز شب مى خواند و گريه مى كرد، به طورى كه صداى گريه و مناجات او افراد را ازخواب بيدار مى كرد... اتاق ايشان وضعيت خاصى داشت ... يك (اللّه ) بود كه با نئونسبز با اين شب نماها نوشته شده بود و فقط در شب جلوه داشت و مشخص مى كرد كه استادهمان نيمه شبها كه مشغول ذكر خدا هستند و ذهنشان هم به ياد خداست مى خواهند كه از همهحواس خود نيز استفاده كنند...)⁽¹⁴²⁾
گريه هاى شبانه
يكى از اساتيد حوزه علميه قم گويد: شبى مهمان حاج آقا مصطفى بودم ، نصف شب ازخواب بيدار شدم و صداى آه و ناله اى شنيدم ، نگران شدم كه در خانه چه اتفاقى افتادهاست !
حاج آقا مصطفى را بيدار كردم و گفتم : ببين در خانه شما چه خبر است ؟
ايشان نشست و گوش فرا داد و گفت : صداى آقا (امام خمينى ) است كهمشغول تهجّد و عبادت است .⁽¹⁴³⁾
بيدار نشدن مرحوم آخوند كاشى براى نماز شب
(حضرت حجة الاسلام والمسلمين آسيد محمّد حسين مدرس ) در اصفهان فرمودند:
يك روز طلبه ها جشنى گرفته بودند از آخوند كاشى هم دعوت مى كنند كه در آن جشنشركت كنند،
ايشان هم تشريف مى آورند و تا دير وقت مشغول بودند و براى نماز شب بيدار نشدهبلكه براى نماز صبح از خواب بيدار مى شوند.
دوباره (هفده ربيع ) طلبه ها جشن مى گيرند و آخوند را دعوت مى كنند كه تشريفبياورند و اين بار هم ايشان خوابشان مى برد.
شب در خواب (حضرت رسول ) صلى الله عليه و آله را مى بينند و حضرت مى فرمايند:
ما دفعه قبل (نهم ربيع ) را به خاطر شادى قلب دخترم (زهرا سلام اللّه عليها) تو رابخشيديم كه نماز شبت ترك شد ولى (هفدهم ربيع ) چرا خوابت برده بلند شو نمازشبت را بخوان .
شيطان مانع بيدار شدن مى شود
و شيخ برقى بسند معتبر از حضرت امام محمّد باقر عليه السلام روايت كرده كه فرمود:از براى شب شيطانى است كه او را رها مى گويند، پس هرگاه بنده اى از خواب بيدارشود و اراده كند برخاستن براى نماز شب را آن شيطان باو گويد حالا وقت برخاستن تونيست ، پس دفعه ديگر كه بيدار شود و خواهد برخيزد آن شيطان گويد كه وقتبرخاستن نشده يعنى زود است پس ‍ پيوسته او را از برخاستنزايل كند و حبس كند او را تا فجر طلوع كند و چون فجر طالع شدبول كند در گوش او آن وقت بگذرد از او در حاليكه دُم خود را مى جنباند از ناز و به خودمى بالد.
و ابن ابى جمهور از رسول خدا صلى الله عليه و آلهنقل كرده كه آن حضرت روزى باصحاب خود فرمود كه احدى از شما هر گاه خوابيدشيطان گره ميزند بر پسِ سر او سه گره بزند مكان هر گرهى عَلَيْكَ لَيْلٌ طَويلٌفَارْقُدْ يعنى شب دراز است بخواب ، پس هر گاه بيدار شد و ذكر خدا كرد يك گره گشودهشود و اگر وضو گرفت يك گره ديگر گشوده گردد و اگر نماز خواند يك گره ديگرگشوده گردد پس داخل صبح شود به حال نشاط پاكيزه نفس والاّ صبح كند خبيث النّفسكسلان ، و اين روايت در كتب اهل سنّت نيز مذكور است .
و قطب راوندى روايت كرده از اميرالمؤمنين عليه السلام كه فرمود: طمع نكن در سه چيز باسه چيز: طمع مكن در بيدارى شب با پر خوردن ، و در نور صورت با خوابيدن در جميعشب ، و در امان از دنيا با صحبت فسّاق .
ذكر موجودات
(آيت اللّه امينى ) فرمودند:
(آسيد باقر سدهى ) كه استاد ما بود و ايشان هم شاگرد مرحوم (آيت اللّه آميرزا رحيمارباب ) بود فرمود كه :
ما سر درس مرحوم ارباب بوديم و ايشان لمعه درس مى دادند يك روز در درس لمعهفرمود:
يك شب من از اتاقم به قصد وضو به سوى صحن مدرسه آمدم كه نماز شبم را بخوانموقتى از اتاق بيرون آمدم ديدم صداى همهمه اى مى آيد هرچه نگاه كردم ديدم همه جا خاموشاست ، صدا از درخت و همه جا مى آيد مثل يك ذكرى بود.
رفتم وضوخانه ديدم آنجا هم صدا مى آيد، تعجّب كردم اين صداى ذكر از كجاست . آمدمداخل ايوان نماز بخوانم ، امّا همينطور در فكر بودم كه اين صدا از كجا مى آيد؟ قدرى كهرفتم ، ديدم مرحوم آخوند كاشى مشغول نماز شب هستند و در قنوت وِتْرشان همينطور ذكرمى خواند و گريه مى كند و در و ديوار هم ذكر مى گويند.
من همينطور ايستادم و به او نگاه كردم ، تا نماز صبح شد، ديدم سر و صدا تمام شد.
فردا رفتم درس و گفتم : آقا من يك حاجتى به شما دارم .
فرمود: بفرمائيد؟! گفتم : من چنين چيزى از شما ديدم و ذكر در و ديوار.
آخوند فرمود: خودتان شنيديد؟ گفتم : بله .
فرمودند: خداوند به تو عنايتى كرده است كه شنيده اى .
(چون قرآن كريم مى فرمايد: در و ديوار تسبيح خدا را مى كنند اگر كسى درك كند وبفهمد ذكر موجودات را معلوم است كه خداوند التفاتى به او كرده است )