لزوم گسترش تعليمات نهج البلاغه در جهان اسلام
سخنرانى در كنگره پنجم نهج البلاغه فروردين ماه 1364 ه ش برابر با رجب 1405 ه ق تهران حسينيه ارشاد
[ 37 ]
مايه خوشوقتى بسيارى است كه شاهد تشكيل يك مجمع ديگر درباره نهج البلاغه به همّت برادران عزيز در « بنياد نهج البلاغه » هستيم . بنده به عنوان يك فرد مسلمان و به عنوان كسى كه مدتى از زندگى فكرى و مطالعاتى خودم را در زمينه مباحث نهج البلاغه گذراندهام ، و به عنوان يك مسؤول در نظام جمهورى اسلامى ، اين حركت را يك حركت مبارك و لازم و خوش عاقبت ، و مرحله كنونى را براى رسيدن به مراحل نهايى ، مرحلهاى ابتدايى و فرخنده مىشمارم .
همّت برادران در خور تقدير بسيار است و به اينجا هم نبايد بسنده بشود و خدمت به نهج البلاغه بايد همچنان ادامه پيدا كند . البته در فاصله بين اين كنگره و كنگره سال گذشته ، كارها و تلاشهايى در زمينههاى مختلف انجام گرفته است كه بنده در جريان بعضى از آنها قرار گرفتهام . اما مىخواهم تأكيد كنم كه اين اجتماعات بايد مقدمهاى براى كارهايى عظيم باشد . ما زمان بسيارى را با عدم ارتباط با نهج البلاغه گذراندهايم .
بايد امروز با فرصتهايى كه هست آن نقايص را جبران كنيم .
البته كسانى كه در زمينه نهج البلاغه كار كردهاند كم نيستند ، چه در ايران و چه در بعضى ديگر از كشورهاى اسلامى ، اما كارهاى اصولى و اساسى كه بتواند مدرسه
[ 38 ]
نهج البلاغه را در كل فضاى جهان اسلام گسترش بدهد ، همچنان باقى است ، اگرچه پايههاى آن كارهاى اصولى ، دارد تدريجا انجام مىگيرد . واقعا نهج البلاغه گنجينه عظيمى است كه به اين سادگى ، حتى به موجودى آن نمىشود دسترسى پيدا كرد ،
يعنى آن را فهميد ، و بعد از اينكه چنين موجودى را شناختيم ، نوبت كار اصلى يعنى بهرهبردارى است . ما هنوز موجودى نهج البلاغه را هم نمىدانيم ، البته بسيارى از منابع غنى اسلامى همين وضعيت را دارند ، اما نهج البلاغه با رتبه و پايه والايى كه دارد در حقيقت يك استثناء است و بايد به صورت يك گنجينه استثنايى با آن برخورد كرد .
وقتى تأمل مىكنم ، مىبينم آرزويى كه ، داشتهايم و داريم اين است كه جامعه ما با اين كتاب عزيز الفت و انس پيدا كند . از امثال ما نمىشود حالا انتظار كارهاى تحقيقاتى داشت . مگر اينكه خداى متعال توفيق دهد روزى به حجره طلبگى خودمان برگرديم و از اين كارها داشته باشيم . من درباره توجهى كه ما بايد به نهج البلاغه پيدا كنيم مىخواهم هشدار بدهم . ما اين توجه را امروزه كم داريم ، مثل اينكه نمىدانيم چه گنجينه معرفت بىپايانى در اين كتاب هست ، يا هنوز براى مردم ما ، حتى براى محققين ما ، اهميت دستيابى به منبع عظيم اين كتاب بىنظير به طور كامل كشف نشده است .
