همه چيز در عين اينكه فعل فاعل و سبب نزديك خود است ، فعل خدا هم هست. در تحف العقول صفحه 468 ضمن حديث مفصلی از امام هادی ( ع ) كهمینمايد رسالهای است كه امام در موضوع جبر و تفويض و عدل به گروهی ازشيعيان نوشته است ( 1 ) ، مینويسد : شخصی از حضرت اميرالمؤمنين علی ( عليه السلام ) از قدرت و استطاعتسؤال كرد كه آيا انسان قدرت و استطاعت دارد و كارها را با قدرت واستطاعت خود میكند يا فاقد قدرت و استطاعت است ؟ و اگر قدرت واستطاعت دارد و كارها را با حول و قوه خود میكند ، پس دخالت خداوند دركاری كه انسان به قدرت و استطاعت خود میكند چگونه است ؟ از متن حديث چنين استفاده میشود كه سؤال كننده معتقد بوده كه انساندارای قدرت و استطاعت هست و كارها را با قدرت و استطاعت خود میكند ،بنابراين دخالت تقدير الهی برايش غير مفهوم بوده است . امام به او فرمود : « سألت عن الاستطاعة ، تملكها من دون الله او مع الله ؟ » تو از استطاعت سؤال كردی . آيا تو كه مالك اين استطاعت هستی ، بهخودی خود و بدون دخالت خداوند صاحب اين استطاعتی يا با شركت خداوندصاحب آن هستی ؟ سؤال كننده در جواب متحير ماند چه بگويد . امام فرمود : پاورقی : . 1 در احتجاج طبرسی اين حديث نقل شده و نوشته است كه امام اين رسالهرا در جواب اهل اهواز نگاشته است . |