ابن شهر آشوب گويد: وقتى اميرمؤمنان (عليه السلام ) بر عمرو بن عبدود دست يافت اورا ضربت نزد و نكشت ، او به على (عليه السلام ) دشنام داد و حذيفه پاسخش داد، پيامبرصلى الله عليه و آله و سلم فرمود: اى حذيفه ساكت باش ، خود على سبب درنگش را خواهدگفت . آن گاه على (عليه السلام ) عمرو را از پاى درآورد. چون به حضوررسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم رسيد پيامبر رسيد پيامبر سبب را پرسيد، على(عليه السلام ) عرضه داشت : او به مادرم دشنام داد و آب دهان به صورتم افكند، منترسيدم كه براى تشفى خاطرم گردن او را بزنم ، از اين رو او را رها كردم ،چون خشممفرو نشست او را براى خدا كشتم .⁽²⁰³⁾
علامه مجلسى رحمة الله گويد: صبحگاهى رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم بهمسجد آمد و مسجد از جمعيت پر بود، پيامبر فرمود: امروز كدامين شما براى رضاى خدا ازمال خود انفاق كرده است ؟ همه ساكت ماندند، على (عليه السلام ) گفت : من از خانه بيرونآمدم و دينارى داشتم كه مى خواستم با آن مقدارى آرد بخرم ، مقداد بن اسود را ديدم و چوناثر گرسنگى را در چهره او مشاهده كردم دينار خود را به او دادم .رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: رحمت خدا بر تو واجب شد.
مرد ديگرى برخاست و گفت : من امروز بيش از على انفاق كرده ام ؛ مخارج سفر مرد و زنىرا كه قصد سفر داشتند و خرجى نداشتند هزار درهم پرداختم . پيامبر صلى الله عليه وآله و سلم ساكت ماند. حاضران گفتند: اى رسول خدا، چرا به على فرمودى : رحمت خدا برتو واجب شد و به اين مرد با آنكه بيشتر صدقه داده بود نفرموديد؟رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود: مگر نديده ايد كه گاه پادشاهى خادم خودرا كه هديه ناچيزى برايش آورده مقام و موقعيتى نيكو مى بخشد و از سوى خادم خود را كههديه ناچيزى برايش آورده مقام و موقعيتى نيكو مى بخشد و از سوى خادم ديگرش هديهبزرگى آورده مى شد ولى آن را پس مى دهد و فرستنده را به چيزى نمى گيرد؟ گفتند:چرا، فرمود: در اين مورد همچنين است ؛ رفيق شما على دينارى را درحال طاعت و انقياد خدا و رفع نياز فقيرى مؤمن بخشيد ولى آن رفيق ديگرتان آنچه داد همهرا براى معاندت و دشمنى با برادر رسول خدا داد و مى خواست بر على بن ابى طالببرترى جويد، خداوند هم عمل او را تباه ساخت و آن راوبال گردن او گردانيد. آگاه باشيد اگر با اين نيت از فرش تا عرش را سيم و زر بهصدقه مى داد جز دورى از رحمت خدا و نزديكى به خشم خدا و در آمدن در قهر الهى براىخود نمى افزود.⁽²⁰⁴⁾
على (عليه السلام ) فرمود: گروهى خدا را از روى رغبت پرستيدند و اين عبادت تاجراناست . گروهى خدا را از روى ترس و بيم پرستيدند و اينعبادتبردگان است ، و گروهىخدا را از روى شكر و سپاسگزارى پرستيدند و اين عبادت آزادگان است .⁽²⁰⁵⁾
و فرمود: خدايا، من تو را از بيم عذاب و طمع د رثوابت نپرستيدم ، بلكه تو را شايستهبندگى ديدم و پرستيدم .⁽²⁰⁶⁾
و فرمود: دنيا همه اش نادانى است جز مكانهاى علم ، و علم همه اش ‍ حجاب است جز آنچهبدان عمل شود، و عمل همه اش ريا و خودنمايى است جز آنچه خالص (براى خدا) باشد، واخلاص هم در راه خطر است تا بنده بنگرد كه عاقبتش چه مى شود.⁽²⁰⁷⁾
عمل اگر براى غير خدا باشد، وزر و وبال صاحب آن است و اگر انفاق به نيت فخر ومباهات باشد، نصيب سگان و عقابان است . در اين زمينه حكايت لطيفى را كه دميرى در كتاب(حياة الحيوان ) آورده بنگريد:
امام علامه ابوالفرج اصفهانى و ديگران حكايت كرده اند كه : فرزدق شاعر مشهور بهنام همان بن غالب ، پدرش غالب رئيس قوم خود بود، زمانى مردم كوفه را قحطى وگرسنگى سختى رسيد، غالب پدر فرزدق مذكور شترى را براى خانواده خود كشت وغذايى از آن تهيه كرد و چند كاسه آبگوشت براى قومى از بنى تميم رستادو كاسه اىهم براى سحيم بن وثيل رياحى كه رئيس قوم خود بود فرستاد. سحيم كسى است كه درشعر خود گفته بود: (من مردى شناخته شده و خوشنام و با تجربه و كاردانم ، هرگاهعمامه بر سر نهم مرا خواهيد شناخت ) و حجاج هنگامى كه براى امارت كوفه وارد كوفهشد در خطبه خود به اين شعر تمثل جست .
وقتى ظرف غذا به سحيم رسيد آن را واژگون ساخت و آورنده را كتك زد و گفت : مگر مننيازمند غذاى غالب هستم ؟ اگر او يك شتر كشته من هم شترى مى كشم . ميان آنان مسابقهشتر كشى راه افتاد، سحيم يك شتر براى خانواده خود كشت و صبح روز بعد غالب دوشتر كشت ، باز سحيم دو شتر كشت و غالب در روز سوم سه شتر كشت ، باز سحيم سهشتر كشت و غالب در روز چهارم صد شتر كشت . سحيم چون آن اندازه شتر نداشت ديگرشترى نكشت اما آن را به دل گرفت .
چون روزهاى قحطى سپرى شد و مردم وارد كوفه شدند، بنى رياح به سحيم گفتند: ننگروزگاررا متوجه ما ساختى ، چرا به اندازهغالب شتر نكشتى و ما آمادگى داشتيم كه بهجاى هر شترى دو شتر به تو بدهيم . سحيم چنين عذر آورد كه شترانشدر دسترس نبودند،آن گاه سيصد شتر پى كرد و به مردم گفت : همى بخوريد. اين حادثه در دوران خلافتامير مؤمنان على بن ابى طالب (عليه السلام ) اتفاق افتاد،از آن حضرت دربارهحلال بودن خوردن آنها فتوا خواستند، حضر حكم به حرمت كرد و فرمود: اين شتران نهبراى خوردن كشته شده اند و از كشتن آنها مقصودى جز فخر و مباهات در كار نبوده است .از اين رو گوشت آنها را در زباله دان كوفه ريختند و خوراك سگان و عقابان و كركسانگرديد.⁽²⁰⁸⁾ و ⁽²⁰⁹⁾