پيامبر هرگاه براى جنگ عزيمت مى كردند ميان دو تن از صحابه را عقد اخوت مى بست ،چنانكه قبل از جنگ تبوك ميان سعيد بن عبدالرحمان و ثعلبه انصارى عقد بست . سعيد درملازمت پيامبر عازم جهاد شد و ثعلبه عهده دار خانه گرديد.
روزى ثعلبه به خانه سعيد براى تهيه غذا مى رفت ، شيطان او را وسوسه كرد كهبه زن سعيد نگاه كند، چون نگريست او را زيبا ديد و بى قرار شد، آمد دست به اورساند، زن سعيد گفت : روا باشد برادرت به جهاد رود و تو قصد تجاوز به حريمبرادرت كنى ؟!
اين سخن در او تاءثير كرد و رو به صحرا نهاد و در پاى كوهى به خاك افتاد و شب وروز به ناله و فرياد مشغول بود.
وقتى پيامبر با اصحاب از جنگ برگشتند همه بهاستقبال برادران آمدند غير از ثعلبه ، سعيد به حالت گريان بهدنبال او بيرون آمد و تفحص مى كرد كه او را دريابد؛ تا آخر او را يافت كه در پسسنگى نشسته است در حاليكه با حسرت بر سر مى زد و با آواز بلند مى گفت : واى ازشرمسارى و رسوائى روز قيامت .
سعيد او را در بر گرفت و دلدارى داد و خواست او را نزد پيامبر آورد تا چاره اى براىعفو بنمايد. گفت : دستهاى مرا ببند و ريسمانى در گردنم افكن چون بردگان فرارى .
پس سعيد او را نزد پيامبر آورد، حضرت به او فرمود: بزرگ گناهى كرده اى از پيش منبرو ملازم درگاه خداى تعالى باش تا دستورى آيد.
بعد از مدتى ، وقت نماز عصر آيه عفو و توبه ⁽⁶⁴¹⁾نازل شد و پيامبر، على عليه السلام و سلمان رابدنبال ثعلبه فرستادند.
آنان در طلب ثعلبه به بيابان در آمدند و عاقبت او را يافتند كه با خداى راز و نياز مىكند و طلب عفو مى نمايد. امير المؤ منين عليه السلام ازحال او گريان شد، و بشارت به او دادند كه خداى تو را آمرزيده است !
او را همراه خود به شهر مدينه آوردند، در وقت نماز شب (مغرب و عشاء) بود كه پيامبربعد از فاتحه سوره تكاثر مى خواندند چون آيهاول ⁽⁶⁴²⁾ را ثعلبه استماع كرد نعره زد و در آيه دوم ⁽⁶⁴³⁾ خروشى عظيم به اودست داد و چون آيه سوم ⁽⁶⁴⁴⁾ را استماع نمود بيهوش افتاد، و بعد از نماز ديدند اوجان داده است . پيامبر با جمله اصحاب گريان شدند، دستور دادند او راغسل بدهند و نماز بگذارند و حضرتش در تشيع جنازه ثعلبه به سر انگشتان راه مىرفتند.
علت را پرسيدند: فرمودند: از بسيارى فرشتگان كه در نماز و تشيع جنازه او شركتكردند، اين چنين تشيع كردم ⁽⁶⁴⁵⁾.