على ( ع ) از ديدگاه محمد ( ص )
[ 200 ]
( على از ديدگاه محمد ( ص ) ) احمد بن حنبل مىگويد : « فضائلى كه درباره على ( ع ) وارد شده است ، در باره هيچ كس نقل نشده است . قاضى اسماعيل و نسائى و نيشابورى مىگويند :
« درباره هيچ يك از صحابه ، رواياتى با اسناد صحيح مانند على ( ع ) وارد نشده است » نظرية الامامة ص 242 . لذا ما بعنوان نمونه چند جمله از پيامبر اكرم ( ص ) نقل مىكنيم .
1 « اى على ، نسبت تو به من ، نسبت هارون به موسى است ، مگر در نبوت كه پس از من پيامبرى نيست » [ 1 ] .
( 1 ) اين روايت در منابع فراوانى از دو گروه مسلمانان آمده است . بعضى از منابع گروه اهل سنت به نقل از كتاب فضائل الخمسه تأليف علامه معاصر آقاى سيد مرتضى فيروزآبادى ج 1 ص 299 تا 317 بدينقرار است :
صحيح بخارى ، بدء الخلق ، صحيح مسلم ، فضايل صحابه فضايل على ( ع ) ، صحيح ابن ماجه ص 12 ، مسند احمد بن حنبل ج 1 ص 174 ، حلية الاولياء ابو نعيم ج 7 ص 194 ،
خصايص نسائى ص 15 و 16 ، مشكل الاثار طحاوى ج 12 ص 309 ، مسند ابو داود طيالسى ج 1 ص 29 ، صحيح ترمذى ج 2 ص 301 ، تاريخ بغداد خطيب بغدادى ج 3 ص 288 مستدرك الصحيحين ج 2 ص 337 ، الدر المنثور ، سيوطى در تفسير آيه « ما كان لاهل المدينة و من حوله من الاعراب : . . . » الطبقات ، ابن سعد ج 3 قسم 1 ص 14 ، تاريخ طبرى ج 2 ص 368 ،
اسد الغابة ، ابن الاثير ج 5 ص 8 ، كنز العمال ج 3 ص 154 ، مجمع الزوايد ج 9 ص 109 ،
الرياض النضرة ج 42 ص 16 .
[ 201 ]
2 « هر كس كه من مولاى او هستم ، على مولاى او است » [ 1 ] .
3 « به على ناسزا نگوييد ، او شيفته و بىقرار ذات الهى است » 2 4 « پروردگار عالميان درباره على بن ابيطالب ، تعهدى نموده فرموده است :
على پرچم هدايت ، كانون نور ايمان ، و پيشواى اولياء اللّه و نور براى هر كسى كه مرا اطاعت كند » 3 .
5 « على امير مردم با ايمان ، پيشواى متقين ، رهبر كمال يافتگان پاك به بهشت پروردگار عالميان است . كسى كه او را تصديق نمود ، رستگار شد و كسى كه او را تكذيب كرد ، رسوا و ساقط گشت » 4 .
6 « هر كس بخواهد به حضرت آدم در علمش بنگرد و به نوح در تقوايش ،
و به ابراهيم در بردباريش و به موسى در هيبتش و به عيسى در عبادتش ، بنگرد به على بن ابيطالب » 5 .
اين شش جمله را كه پيامبر اسلام درباره على بن ابيطالب فرموده است ، به عنوان نمونهاى از شخصيت على ( ع ) در نزد پيامبر نقل نموديم . و چنانكه ملاحظه مىشود ، مجموع جملات بخوبى اثبات مىكند كه على ( ع ) در قلمرو مكتبهاى الهى در رديف اول رهبران است . بنابراين رسالت او بعنوان نمايندگى كلّ از رسالتهاى كلى تاريخ ، احتياجى به گفتگو و تفصيلات بيشتر ندارد .
( 1 ) بنا به تحقيقات مرحوم علامه امينى در جلد يكم الغدير ، جمله مزبور كه پيامبر در غدير خم گفته است ، از 110 صحابى پيغمبر و 84 تابعى ( كسانى كه پيامبر را نديده صحابه پيامبر را ديدهاند ) و 360 نفر از راويان علما ثابت شده است .
-----------
( 2 ) مناقب ابن شهر آشوب نقل از سفينة البحار ج 2 ص 540 و الغدير ج 10 ص 279 و حلية الاولياء ابو نعيم چاپ دوم ج 1 ص 68 .
-----------
( 3 ) الغدير ج 10 ص 278 .
-----------
( 4 ) همين مأخذ و كلمه سرور مؤمنين و رهبر رشد يافتگان در شرح ابن ابى الحديد ج 1 ص 12 و 13 .
-----------
( 5 ) شرح تجريد ملا على قوشچى ، باب امامت و اربعين فخر رازى نقل از احمد بن حنبل و بيهقى ص 474 .
[ 203 ]
