تصوير شخصيت على « ع » در نهج البلاغه
يك بعد ديگر از ابعاد ارزش و اهميت نهج البلاغه ترسيم شخصيت امير المؤمنين عليه الصلوة و السلام است ، چيزى كه ما امروز به آن كمال احتياج را داريم .
[ 30 ]
امير المؤمنين على « عليه السلام » اين چهره ناشناخته ، اين انسان والا ، اين نمونه كامل مسلمانى كه اسلام مىخواهد انسانها آنچنان ساخته بشوند ، در لابلاى اوراق و سطور نهج البلاغه كاملا شناسايى و تعريف مىشود . نهج البلاغه در حقيقت كتاب معرّفى على بن ابيطالب « عليه السلام » است . چگونه ممكن است كسى به افقهاى اسرارآميز و شگفتآور ، و واديهاى گوناگون معرفتى كه در نهج البلاغه هست دست نيافته باشد و بتواند آنها را اين گونه زيبا و جذاب ترسيم و توصيف كند . در نهج البلاغه همه ابعاد يك شخصيت والاى انسانى وجود دارد : از معرفت ، از اخلاق ، از خصلتهاى ويژه يك انسان ، و از اخلاق ويژه والايى كه فقط اسلام به انسانها تعليم داده است ، يك انسان كامل در نهج البلاغه مجسم مىشود و آن انسان كامل خود امير المؤمنين « عليه السلام » است ، و اين نه فقط از باب شناسايى چهره امير المؤمنين « عليه السلام » مهم است بلكه از باب شناسايى اسلام و اينكه اسلام چگونه انسانى را مىخواهد بسازد حائز اهميّت است . امروز بشريت معاصرمان از ما سؤال مىكند : « اين اسلامى كه شما از آن دم مىزنيد و فكر مىكنيد رسالت آن جهانى است ، در صدد ساختن چگونه انسانى است ؟ » براى پاسخ چه كسى را بهتر و زيباتر و جامعتر و والاتر از على بن ابيطالب « عليه السلام » مىتوان نشان داد ؟ و چهره على بن ابيطالب « عليه السلام » در هيچ جا مانند نهج البلاغه آشكار نمىشود . البته درباره عظمت اين كتاب و ارزش اين سخنان و اين نامهها مطالب عميق گفته شده و خيلى حرفها مىتوان زد ، من فقط اشارهاى مىكنم تا سپاس و تشكر قلبى من از كسانى كه اين كنگره و كنگرههاى قبل و اين حركت به سمت شناساندن نهج البلاغه را سازمان دادند ، اين نكته را روشن كند كه به چه مناسبت ما اين كار را اينقدر عظيم و حائز اهميت مىدانيم .
با اينكه مدتهاست نهج البلاغه تا حدود زيادى از فراموشى بيرون آمده و نام آن به گوش مردم رسيده و به نحوى در دسترس مردم قرار گرفته است ، باز اعتقاد دارم كه در اطراف نهج البلاغه تحقيقات علمى و همه جانبهاى بايد انجام بگيرد . البته كارهايى كه تا كنون انجام گرفته و شمهاى از آنها در كتابنامه نهج البلاغه درج شده است ، قابل توجه و سزاوار تقدير و تشكر است .
[ 31 ]