سيرى در علوم قـرآن
تأليف: يعقوب جعفرى
مقدمه
حضور در خلوت قرآن وكشف راز ورمزهاى آن، كار هركس نيست واين امر در اختيار خاصّان درگاه الهى است كه از سرچشمه عصمت آب نوشيده اند. اما نمى توان دست روى دست گذاشت زيرا اگر هم چنين حضورى ميسور نباشد، مى توان بر گستره علوم ومعارف قرآن نشست وقطره اى زلال از جارى قرآن چشيد ودل وجان را با آن نوازش داد.وجود انسانهاى مختلف با استعدادهاى گوناگون، مانند جدولها و نهرها ورودخانه هاست كه هر يك به اندازه سعه وجودى خود از آب باران پر مى شوند. آيات قرآنى با خيرات وبركاتى كه دارد، مانند باران رحمت الهى است كه بايد هر كسى مطابق استعدادها وشايستگى هاى خود از آن برخوردار باشد وآن باران پرفيض را در خود جريان بدهد.
فرزانگان ومتفكران بزرگى در طول چهارده قرن كنار اين سفره گسترده الهى نشسته اند وهر كس به اندازه فهم ودرك خود از آن تغذيه كرده اند وبهره ها برده اند اما هنوزهم اين سفره پر خير وبركت باز است وهركس بايد مطابق استعداد خود از آن استفاده نمايد مهم اينست كه انسان در خود احساس نياز كند وهرچه اين احساس شديدتر باشد، دسترسى به معارف وعلوم قرآنى آسانتر خواهد بود:
آب كم جو تشنگى آور بدست *** تا بجوشد آبت از بالا وپست
همنشينى با قرآن وگوش جان سپردن به نواى آن، معرفت وبصيرت انسان را بالا
مى برد وسبب مى شود كه انسان از آيات دلنواز آن بهره برگيرد ودر فضاى عطرآگين قرآنى نفس بكشد.
آنچه در پى مى آيد سير كوتاهى است در معارف بلند اين كتاب عظيم الهى كه نگارنده طى چند سال در فرصت هائى كه پيش مى آمد، انجام داده است ودر اين لحظه هاى خوش دمسازى با قرآن، از نكات جالب وآموزنده آن ره توشه اى گرفته است كه لذت گوارائى آن را با خواننده تقسيم مى كند واو را به مطالعه اين برگها كه به سبب وجود آيات قرآنى نورانى شده است، فرا مى خواند.
روش ما در اين سفر قرآنى بدين گونه است كه خود را سرسپرده قرآن مى كنيم وآنچه كه از آيات قرآنى وكنارهم چيدن آنها بدست مى آيد، اصل قرار مى دهيم ومطالب ديگر را به صورت جنبى بر آن مى افزائيم وبسيار كوشيده ايم كه هرگز افكار پيش ساخته اى بر قرآن تحميل نشود تا خداى نكرده به دره خطرناك "تفسيربه رأى" سقوط نكنيم.
در اين رساله نخست نامها واوصاف قرآن را كه در خود قرآن آمده به مدد آيات قرآنى برشمرده ايم واين اسماء را كه همانند اسماء حسنى الهى است مورد بررسى قرار داده ايم ودر صدد راهيابى به معانى بلندى كه در پشت اين الفاظ نهفته است برآمده ايم سپس كيفيت نزول قرآن وعكس العمل هائى كه از سوى مخاطبين قرآن در عهد رسول الله(صلى الله عليه وآله وسلم) به عمل آمده، با استناد به آيات قرآنى مورد بحث قرار گرفته آنگاه در بخش بعدى آداب تلاوت قرآن بدانگونه كه خود قرآن از ما خواسته است بررسى شده ودر بخش هاى بعدى نكات جالبى از ويژگيهاى قرآن وشيوه هاى پيام رسانى آن آورده شده ودر آخر براى آشنائى بيشتر وبهتر با مفاهيم قرآنى، چند اصطلاح قرآنى با سبك خاصى مورد بحث قرار داده شده است.
اميد است كه خداوند ما را از متمسكين به قرآن وعترت قرار بدهد.
قم ـ يعقوب جعفرى
25 / 1 / 1373