کتابخانه الکترونيکي انهار

(--210) بحار الانوار، ج 98، ص 225، روايت 3.
(--211) بحار الانوار، ج 98، ص 23، روايت 3.
(--212) بحار الانوار، ج 93، ص 376، روايت 16.
(--213) بحار الانوار، ج 93، ص 376، روايت 16.
(--214) بحار الانوار، ج 14، ص 289، روايت 14.
(--215) بحار الانوار، ج 14، ص 290، روايت 14 اصل كلام به اين صورت است : يا عيسى ابك على نفسك فى الصلاه ، وانقل قدميك الى مواضع الصلوات ، و اسمعنى لذاذه نطقك بذكرى (اى عيسى ، در نمازبر نفس خويش گريه كن ، و با گامهايت به سوى جايگاه هاى نماز برو، و لذت تكلمبه ذكرم را به من (ارائه بده و) بشنوان .)
(--216) بحار الانوار، ج 69، ص 402، روايت 102، و ج 71، ص 152، روايت 15.
(--217) بحار الانوار، ج 78، ص 11، روايت 70.
(--218) شرح غرر الحكم و دررالكلم ، ج 5، ص 154.
(--219) حضرت استاد (ره ) در جايى چنين سروده است :

تو مپندار كه مجنون سر خود مجنون گشت
	از سمك تا به سمايش كشش ليلابرد

(--220) اقبال الاعمال ، ص 709.
(--221) ناحيه ، مكان . (--222) اين پرسش و پرسش آينده ، پس از پايان جلسه عمومىبه صورت خصوصى از حضرت استاد (ره ) پرسيده شده است ، بنابرايناحتمال دارد كه پاسخ براى خصوص پرسشگر باشد، نه براى همگان .
(--223) ر، ك : مثنوى مولوى ، چاپ نيكلسون ، ج 1، ص 262، س 12.
(--224) ملاصدرا (رحمه الله ).
(--225) ر، ك : مثنوى مولوى ، چاپ نيكلسون ، ج 1، ص 262، س 13.
(--226) ر ك : بحار الانوار، ج 2، ص 72، روايت 35، و ج 57، ص 234، روايت 188، وج 108، ص 15، و ص 85 و 118.
(--227) ر ك ، اصول كافى ، ج 1، ص 49، روايت 7، و بحار الانوار، ج 2، ص 156،روايت 8، 9 و 10.
(--228) آدرس اين روايت گذشت .
(--229) ر، ك : بحار الانوار، ج 11، ص 211، روايت 17، و ج 99، ص 61، روايت 31.
(--230) ر، ك : الميزان ، ج 1، ص 335 337.
(--231) اكنون بر اين مقدار نيز افزوده اند و مسجد پيامبر صلى اللّه عليه و آله و سلمبيشتر از اين توسعه يافته است .
(--232) اين روايات در بحار الانوار، ج 35، ص 110، روايت 39 ذكر شده است .
(--233) ر، ك : بحار الانوار، ج 22، ص 440، روايت 9، و ج 28، ص 237، روايت 23.
(--234) آل عمران : 144 حضرت استاد (ره ) در الميزان ، ج 4، ص 35 درذيل اين آيه شريفه چنين مى نگارند، مقصود از (انقلبتم على اعقابكم ) بازگشت بهكفر گذشته است . و محصل معناى آيه با سياق عقاب و توبيخى كه دارد، اين است كه :حضرت محمد صلى اللّه عليه و آله و سلم فرستاده اى بيش نيست ، مانند سايرفرستادگان خدا، كه كارش تنها تبليغ رسالت پروردگارش مى باشد، و مالك هيچ امرديگر نيست ، و كار تنها به دست خداوند متعال است ، و دين تا زمانى كه خداوند پايداراست ، باقى مى ماند. بنابرانى معنى ندارد كه ايمان به زندگانى او بستگى داشتهباشد، چنانكه از نحوه رفتار شما بر مى آيد كه اگر ايشان از دنيا برود يا كشته شود،دين راها كرده ، و به عقب باز مى گرديد، و بعد از هدايت گمراهى را انتخاب مى كنيد.
(--235) و فرار آنها از اصل دين نبود بلكه تنها فرار از جنگ بود ه پس از كتشه شدنحضرت رسول صلى الله عليه و آله و سلم ديگر جنگ براى چه ؟ و آيه را مقام توبيخآنهاست و به دلالت التزامى مى رساند كه پس از آن حضرت ، بايد جامعه اسلامى وحكومت اسلامى را زنده نگهدارند و احكام و قوانين دينى و سازمانهاى ادارى ، تبليغ وتعليم و تربيت جنگ و دفاع و سازمانهاى قضايى و اقتصادى و مالى و كليه شؤ وناجتماعى طبق مصالح اسلامى و مسلمين اجرا نمايند.
(--236) حضرت استاد (ره ) در تفسير بخش پايانى اين آيه شريفه چنين مى نگارد: اينآيه بيانگر آن است كه در جنگ احد گروهى بودند كه هرگز سست نشدند، و در طاعتخداوند متعال كوتاهى نكردند، لذا خداوند آنان را شاكر و سپاسگذار ناميده و بر اين نكتهصحه گذاشته است كه شيطان نه تنها در اين غزوه بلكه هيچگاه به ايشان راه و طمعندارد، چرا كه صفت سپاسگزارى در آنان ثابت و مستقر گرديده است .
(--237) ر، ك : نامه 6.
(--238) مشابه آن : وسائل الشيعه ، ج 2، ص 168، روايت 25325، و ص 170، روايت25331، و ص ‍ 174، روايت 25349، و بحار الانوار، ج 79، ص 268، روايت 4 و 5، وج 79، ص 268، روايت 6، و ج 103، ص 224، روايت 7، و ص 225، روايت 8، ص 226،و روايت 14، و ص 254 كه در همگى دو گروه ضعيف ، به زنان و يتيمان تفسير شده اند.
(--239) اضافه بر اين در اسلام راهها و دستورات زيادى براى آزادى بردگان ازقبيل كفارات و... قرار داده شده كه تا به حال بيشتر بردگان ، اگر نگوييم همه آنانآزاد گشته اند. و نظر حضرت استاد (ره ) در رابطه بااصل حكم بوده گرفتن ، و اسلام و احكام بردگى است كه همچنان براى هميشه با تحققشرائط آن باقى و لايتغير خواهد بود.
(--240) الميزان ، ج 2، ص 117.
(--241) بحار الانوار، ج 77، ص 385، روايت 10.
(--242) براى توضيح بيشتر در رابطه با شاءننزول آيه شريفه ، به روايتى كه حضرت استاد (ره ) در الميزان ، ج 16، ص 366، ازتفسير قمى نقل فرموده اند، رجوع شود.
(--243) اصول كافى ، ج 2، ص 36، روايت 1.
(--244) ر، ك : نهج البلاغه ، خطبه 79، و بحار الانوار، ج 337 ص 362، روايت 596،ج 58، ص ‍ 257، روايت 50.
(--245) ر، ك : بحار الانوار، ج 50، 98، روايت 9، ج 58، ص 198، روايت 36، و ص254، روايت 42 و 43، و ص 268، روايت 53، و 55، ج 94، ص 357، روايت 1، و ج100، ص 102، روايت 3، و ج 103، ص 274، روايت 28، و ص 276، روايت 38، و ص277، روايت 46.
(--246) بحار الانوار، ج 63، ص 9، و ص 18، روايت 6 و 10، و ص 25، روايت 20، وص 26، روايت 23، و ص 39، روايت 32، و ج 95، ص 127، روايت 76، و 132، روايت12، و نيز ر، ك : بحار الانوار، ج 63، ص 6، و ص 17، روايت 3، و ص 25، روايت 19،و 22، و ص 26، روايت 24، و ج 95، ص 127، روايت 6، و ص 128، روايت 9.
(--247) ترديد از نگارنده است .
(--248) منظور حضرت استاد (ره ) اين است كه چشم زدن ربطى به خوبى و بدىاشخاص ندارد. لذا ممكن است شخص با ايمان و خوبى چشم او شور باشد.
(--249) ر، ك : بحار الانوار، ج 45، ص 944، روايت 39، و ج 100، ص 140، روايت10.
(--250) ر، ك : الميزان ، ج 4، ص 146 و 147.
(--251) ر، ك : الميزان ، ج 4، ص 146 و 147.
(--252) ر، ك : الميزان ، ج 4، ص 141.
(--253) ر، ك : الميزان ، ج 4، ص 141.