سيرى در الغدير
تأليف : محمد امينى نجفى
‹ صفحه 2 › * نام كتاب : سيرى در الغدير * مؤلف محمد امينى نجفى * ناشر : مؤلف * چاپ : اول / 1370 * تيراژ : 10000 * چاپ : مهر - قم * حق هر گونه تكثير ونشر متعلق به مؤلف است .‹ صفحه 3 ›سيرىدر الغدير
تأليف : محمد امينى نجفى
‹ صفحه 4 › [ . . . ] ‹ صفحه 5 › بسم الله الرحمن الرحيم اين نوشتار پرتوى است از كتاب شريف الغدير (تأليف علامه امينى ره ) كه به ياد آن مرحوم وبه مناسبت هزار و چهار صدمين سالروزعيد خجسته غدير نگارش يافته است . ‹ صفحه 7 › * علامه شيخ عبد الحسين احمد امينى نجفى بهسال 1320 هجرى قمرى در شهر تبريز ديده به جهان گشود . * تحصيلات مقدماتى ودوره سطحعلوم دينى را نزد افاضل تبريز از جمله پدر بزرگوارش فرا گرفت . * در عنفوان جوانىبه نجف اشرف عزيمت كرد وپس از اتمام مرحله ديگرى از تحصيل ، مجددا به تبريز بازگشت. * چند سالى را در موطن خويش به تدريس وتحقيق پرداخت ، ولى ديرى نپاييد كه جذبهديار ملكوتى نجف اشرف ، ديگر بار او را به سوى آن سامان كشانيد . * علامه به نجفرفت وبراى هميشه در آن سرزمين مقدس رحل اقامت افكند . * اساتيد وآيات عظامبزرگوارى چون : ميرزا على شيرازى ، ميرزاى نائينى ، سيد ابو الحسن اصفهانى ، شيخمحمد حسين كاشف الغطا وشيخ محمد حسين غروى اصفهانى از جمله اساتيد مهم علامه درنجف بودند . * جديت وتلاش خستگى ناپذير علامه - به مدد توفيقات الهى - خيلى زود اورا به مقام والاى اجتهاد رسانيد . از ان پس بود كه امر تحقيقات شبانه روزىوتأليفات گسترده ، تمامى اوقات حيات آن مرحوم را اشغال نمود . * كتبى چون تفسيرفاتحة الكتاب ، شهداء الفضيلة ، سيرتنا وسنتنا ، ثمرات الاسفار ، رياض الانسوالغدير از جمله آثار جاويدان اوست . * علامه براى تأليف كتاب الغدير ، منابع موردنياز موجود در كتابخانه هاى عمومى و ‹ صفحه 8 › خصوصى نجف اشرف را به دقت بررسى نمود وسپسبراى تكميل تحقيقات خويش به ايران ، هند ، سوريه وتركيه سفر كرد ومصادر مربوطهموجود در كتابخانهها را با تلاشى تحسين برانگيز ودر عين حال حيرت آور مطالعهواحيانا استنساخ نمود . * مجاهد بزرگوار ما كه در آخرين سالهاى حيات خود - از فرطمطالعات بى وقفه و پيگير - اسير بستر بيمارى گرديده بود ، در روز جمعه ( 28 ربيعالثانى 1390 هجرى قمرى مطابق با 12 تيرماه 1349 شمسى ) هنگام اذان ظهر در تهراندار فانى را بدرود گفت . او آنگاه كه چشم از دنيا فرو مى بست زير لب اين عبارت رابا خود زمزمه مى كرد : " اللهم إن هذه سكرات الموت قد حلت ، فأقبل إلى بوجهكالكريم . . . " . * جنازه شريفش پس از انتقال به نجف اشرف در كتابخانه عمومى اميرالمؤمنين - كه در حقيقت بوستان معرفتى بود كه اساس ان را خود ان مرحوم پى ريختهبود - به خاك سپرده شد . روح پرفتوحش شاد وغريق رحمت الهى باد . ‹ صفحه 9 › ‹ صفحه 15 ›مقدمه
‹ صفحه 16 › [ . . . ] ‹ صفحه 17 › فروغ حيات دنيوى پيامبر ( ص ) در روز دوشنبه28 صفر ( 1 ) سال دهم هجرت خاموش شد وپس از سه روز ( 2 ) بدن مباركش مظلومانه دردل شب ( 3 ) دفن گرديد . به روايت تاريخ ، در اين سه روز گوركنى ( 4 ) ابو عبيدهنام به مدد دلالى كه چارپا مى فروخت ( 5 ) همت كردند ومردى را به بهانه اينكه ازهمه پيرتر است ( 6 ) خليفه مسلمين نمودند . ( 7 ) آن شب كه پيامبر ( ص ) را به خاكمى سپردند ، مرم در خانههاى خود از فرط خستگى در خوابى سنگين غنوده بودند . ( 8) تنها ، دخترى بر سر گور با دو كودك خردسالش----------
( 1 ) در خصوص تاريخ وفاتپيامبر اكرم ( ص ) اقوال ديگرى نيز مطرح شده است .
( 2 ) البداية والنهاية ج5 / 271 ، تاريخ ابى الفداء 1 / 152 ، تاريخ طبرى ج 3 / 204 ، السيرة الحلبيه ج 3/ 403 ، تاريخ الخميس ج 2 / 192 ، الغدير ج 7 / 75 .
( 3 ) البداية والنهاية ج5 / 270 ، 271 ، طبقات ابن سعد ج 2 / قسمت دوم / 79 ، انساب الاشراف ج 1 / 567 ،568 ، 573 ، امتاع الاسماع ص 551 ، العقد الفريد ج 2 / 251 ، تاريخ الخميس ج 2 /192 ، العبر ج 1 / 11 ، تاريخ ابن خلدون ج 2 / قسمت دوم / 64 ، الغدير ج 7 / 75 .
( 4 ) سيره ابن هشام ج 4 /313 ، تاريخ طبرى ج 3 / 204 ، البداية والنهاية ج 5 / 266 - 268 ، امتاع الاسماع ج548 ، السيرة الحلبيه ج 3 / 402 ، انساب الاشراف ج 1 / 573 ، الغدير ج 5 / 367 .
( 5 ) تاج العروس ج 4 /281 ، النهاية في غريب الحديث ج 1 / 88 [ ذيل كلمه برطش ] ، الغدير ج 7 / 135 .
( 6 ) شرح نهج البلاغهابن ابى الحديد ج 1 / 134 ، ج 2 / 18 ، 20 ط قديم [ = ج 2 / 57 ، ج 6 / 43 ، 45 ،51 ، 52 ط جديد ] ، المحاضرات ( تأليف راغب ) ج 2 / 213 ، كنز العمال ج 6 / 391 ،الامامة والسياسه ج 1 / 11 ، انساب الاشراف ج 1 / 579 ، الغدير ج 1 / 389 ، ج 7 /80 .
( 7 ) تاريخ طبرى ج 3 /199 ، الصواعق المحرقه ص 7 ، السيرة الحلبيه ج 3 / 395 ، 396 ، شرح نهج البلاغهابن ابى الحديد ج 1 / 128 ط قديم [ = ج 2 / 39 ط جديد ] ، كنز العمال ج 3 / 140 ،العقد الفريد ج 2 / 252 ، الغدير ج 7 / 75 .
‹ صفحه 18 › اشكريزان زمزمه ها بر لب داشت : يا ابت ، يارسول الله ! ماذا لقينا بعدك من فلان وفلان . ( 9 ) مردم خسته ، سه روز است كهفرياد كشيده اند . سه روز است كه دستشان مشت وپايشان لگد به مخالفان خليفه حوالهكرده . نه پايشان ياراى آن دارد كه لطفى كرده تا بقيع بيايند ونه دستشان ناى كندنقبرى براى عزيز از دست رفته را دارد . حتى شيخين هم فرصت حضور در مراسم تدفين رانيافتهاند . ( 10 ) مردم آنقدر در دهان مخالفين خليفه خاك پر كرده اند ( 11 ) كهلزومى ندارد ماتم ريختن خاك بر قبر پيامبر ( ص ) را داشته باشند . حنجره ها آنقدردر كشتن مخالفين " اقتلوا فلانا " ( 12 ) ويا " قاتلوهم " يا" نضرب عنفك " ( 13 ) گفتهاند كه ديگر طمع نوحه سرايى براى پيامبر ( ص) را نبايد از آنها داشت . بدنها خسته است وچشمها از دود آتش خانه وحى ( 14 )افسرده . اى كلنگهايى كه قبر پيامبر ( ص ) را حفر مى كنيد ، بى صدا باشيد ! بىصدا ، كه دخت خليفه - در سايه خلافت پدر - در خواب ناز خفته است . ( 15 ) اىكلنگها بى صدا باشيد كه مردم خفتهاند و فردا وفرداهاى ديگر بسى مشغلهها دارند .فردا روز غارت اموال مردم است . فردا در نماز ، خليفه با خالد قرار ترور دارد . (16 ) فردا بر منبر رسول خدا ( ص ) خليفه سنت فحاشى به نواميس پيامبر را بدعت مى گذارد. ( 17 )----------
( 8 ) طبقات ابن سعد ج 2/ قسمت دوم / 78 ، الغدير ج 7 / 75 .
( 9 ) الامامة والسياسه ج1 / 13 ، اعلام النساء ج 4 / 115 ، الامام على ( تأليف عبد الفتاح عبد المقصود ) ج1 / 190 ، الغدير ج 7 / 77
( 10 ) كنز العمال ج 3 /140 ، الغدير ج 7 / 75 .
( 11 ) شرح نهج البلاغهابن ابى الحديد ج 2 / 16 ط قديم [ = ج 6 / 40 ط جديد ] ، الغدير ج 7 / 75 ، 76 .
12 - مسند احمد بن حنبل ج1 / 56 ، تاريخ طبرى ج 3 / 210 ، الامامة والسياسه ج 1 / 10 ، السيرة الحلبيه ج 3/ 396 ، الرياض النضره ج 1 / 214 ، انساب الاشراف ج 1 / 258 ، العقد الفريد ج 2 /253 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 58 ط قديم [ = ج 1 / 174 ط جديد ] .الغدير ج 7 / 76 .
( 13 ) الامامة والسياسه ج1 / 13 ، العقد الفريد ج 2 / 253 ، تاريخ ابى الفدا ج 1 / 156 . . . الغدير ج 7 /76 . 78 .
( 14 ) تاريخ طبرى ج 3 /198 ، الامامة والسياسه ج 1 / 12 ، 13 ، تاريخ ابى الفدا ج 1 / 156 ، العقد الفريدج 2 / 253 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 134 ط قديم [ = ج 2 / 56 ط جديد] ، اعلام النساء ج 4 / 114 - 116 ، اثبات الوصية ص 124 ، انساب الاشراف ج 1 / 586، روضة المناظر ج 11 / 113 الغدير ج 7 / 77 .
( 15 ) طبقات ابن سعد ج 2/ قسمت دوم / ص 78 ، 79 ، ( الغدير ج 7 / 75 ) . تاريخ الخميس ج 2 / 191 ، البدايةوالنهاية ج 5 / 270 .
( 16 ) اثبات الوصية ص 124
‹ صفحه 19 › فردا بقيع ، دوباره شاهد دفنى شبانه است . (18 ) فردا بايد از فاطمة پوزش طلبيد . ( 19 ) از فردا كسى را حق آن نيست كه برفرزندش نام " محمد " گذارد ( 20 ) ويا از محمد ( ص ) روايت برخواند . (21 ) فردا شجره رضوان را بايد از ريشه بركند ( 22 ) كه ياد آور بيعت مردم باپيامبر است . فردا سر مالك بن نويره ها را بايد به تيغ سپرده ، ناموس آنها را بهكابين در آورد . ( 23 ) فردا سگان حوئب ( 24 ) بر شترى پارس مى كنند . ( 25 )فردا براى اعتلاى دين اسلام ، على را با تيغ اجتهاد ( 26 ) سر مى زنند . فردا حسن( ع ) آزرده از خنجر كينه توزان ماهها در بستر از----------
( 17 ) شرح نهج البلاغهابن ابى الحديد 4 / 80 ط قديم [ = ج 16 / 215 ط جديد ] .
( 18 ) مستدرك الصحيحين ج3 / 163 ، السيرة الحبيه ج 3 / 399 ، مطالب السئول ص 10 ، الرياض النضره ج 1 / 156.
( 19 ) الامامة والسياسيهج 1 / 13 ، 14 ، الرياض النضره ج 1 / 156 ، 157 ، البداية والنهايه ج 5 / 289 ،اعلام النساء ج 4 / 123 ، 124 ، الغدير 7 / 228 ، 229 .
( 20 ) مجمع الزوائد ج 8 /48 ، 49 . . . الغدير ج 6 / 309 ، 331 .
( 21 ) سنن دارمى ج 1 /85 ، سنن ابن ماجه ج 1 / 16 ، مستدرك الصحيحين ج 1 / 102 ، تذكرة الحفاظ ج 1 / 6 ،7 ، مجمع الزوائد ج 1 / 149 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 3 / 120 ط قديم [= ج 12 / 93 ط جديد ] ، البداية والنهاية ج 8 / 106 ، 107 ، كنز العمال ج 5 / 239، تلخيص المستدرك ج 1 / 149 ، الغدير ج 6 / 294 - 297 .
( 22 ) طبقات ابن سعد ج 2/ قسمت اول / 73 ، سيرة عمر ص 87 ، السيرة الحلبيه ج 3 / 29 ، 30 ، شرح المواهباللدنية ج 2 / 207 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 59 ، 60 ، ج 3 / 122 طقديم [ = ج 1 / 178 ، ج 12 / 101 ط جديد ] فتح البارى ج 7 / 361 ، ارشاد السارى ج6 / 350 ، در المنثور ج 6 / 73 ، الغدير ج 6 / 146 ، 148 .
( 23 ) تاريخ ابن عساكر ج5 / 112 ، البداية والنهايه ج 6 / 321 - 323 ، روضة المناظر ج 11 / 113 ، 114 ،تاريخ الخميس ج 2 / 233 اسد الغابه ج 3 / 39 ، ج 4 / 295 ، تاريخ ابى الفدا ج 1 /158 ، الاصابه ج 1 / 414 ، 415 ، ج 2 / 209 ، ج 3 / 357 ، صواعق المحرقه ص 21 ، تاجالعروس ج 8 / 75 ، تاريخ طبرى ج 3 / 21 ، [ صفحه 241 در چاپ افست بيروت ( مكتبةخياط ) بطور كامل تحريف وحذف شده است . ضمن مقابله با نسخه اصلى الحسينيه رجوعبفرماييد به تاريخ طبرى ج 3 / 277 - 280 تصحيح محمد ابو الفضل ابراهيم ] ، كاملابن اثيرج 3 / 136 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد 1 / 60 ط قديم [ = ج 1 / 179ط جديد ] ، الغدير ج 7 / 106 ، 158 - 169 .
( 24 ) پيامبر ( ص ) بهعايشه مى فرمود " اى عايشه ! روزى بيايد كه سگان حوئب بر تو پارس كنند وتوبا على جنگ مى كنى ودر حق او ظلم مى نمايى " . العقد الفريد ج 2 / 288 ، (الغدير ج 3 / 189 ) . احاديث ديگرى قريب به اين مضمون از پيامبر ( ص ) نقل شده استكه كليه آنها در كتاب الغدير با ذكر بيش از سى مصدر درج است . [ الغدير ج 3 / 188- 191 ] .
( 25 ) تاريخ طبرى ج 5 /178 ، تاريخ ابى الفدا ج 1 / 173 ، معجم البلدان - ذيل كلمه حوئب - ج 3 / 355 ،356 ، العقد الفريد ج 2 / 280 - 288 ، الغدير ج 3 / 190 ، 191 .
( 26 ) المحلى ج 10 / 484مسألة 2079 ، الغدير ج 1 / 323 - 328 ، ج 9 / 393 .
‹ صفحه 20 › درد مى نالد . ( 27 ) فردا سبط نبى ، با جگرپاره پاره خويش نجوا دارد . ( 28 ) فردا سر حسين ( ع ) در طشت طلا ، ( 29 ) ازخليفه ضربت عصا مى خورد . ( 30 ) فردا فرداى خزان باغ نبى است . فردا فرداىخالدها ومروانهاست . فردا روز سلطه شجره ملعونه وفرزندان طلقاست . فردا وفرداهاىديگر روز كشتار حجر بن عدى ها ( 31 ) و محمد بن ابى بكرهاست . ( 32 ) فردا دندههاى عبد الله بن مسعودها خرد مى شود . ( 33 ) فردا روز تدارك ربذه هاست . ( 34 )فردا وفرداهاى ديگر عمارها را بايد زير مشت ولگد گرفت . ( 35 ) فردا مسجد كوفهانباشته از دستهاى قطع شده است . ( 36 ) فردا در دار الاماره براى هر سر بريده 500درهم جايزه مى دهند . ( 37 ) فردا درخت زيبا ، بدن مثله شده ميثم را در آغوش----------
( 27 ) مناقب ابن مغازلىص 382 ، 383 ، سير اعلام النبلاء ج 3 / 269 ، صواعق المحرقه ص 137 . . . .
( 28 ) الاستيعاب ج 1 /141 ، الاصابه ج 1 / 331 ، سير اعلام النبلاء ج 3 / 273 ، 274 ، حلية الاولياء ج 2/ 38 ، صواعق المحرقة ص 84 ، ربيع الابرار ج 4 / 208 ، 209 . السيرة الحلبيه ج 3 /324 .
( 29 ) مرآة الجنان ج 1 /135 ، تذكرة الخواص ص 267 .
( 30 ) تاريخ طبرى ج 6 /267 ، كامل ابن اثير ج 4 / 330 ، البداية والنهايه ج 8 / 192 ، مجمع الزوائد ج 9 /195 ، الاتحاف ص 23 ، صواعق المحرقه ص 131 ، رسائل جاحظ ص 295 .
( 31 ) تاريخ طبرى ج 6 /141 - 160 ، الاغانى ج 16 / 2 - 11 ، تاريخ ابن عساكر ج 2 / 370 - 381 ، البدايةوالنهايه ج 8 / 49 - 55 الغدير ج 9 / 117 - 120 ، ج 11 / 37 - 70 .
( 32 ) تاريخ طبرى ج 6 /58 - 62 ، كامل ابن اثير ج 3 / 140 - 143 ، البداية والنهايه ج 7 / 313 ، 314 ،مروج الذهب ج 2 / 39 ، الاستيعاب ج 2 / 235 ، تهذيب التهذيب ج 9 / 81 ، الغدير ج11 / 64 - 70 .
( 33 ) انساب الاشراف ج 5/ 36 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 235 - 237 ط قديم [ = ج 3 / 40 - 44ط جديد ] ، الغدير ج 9 / 3 - 6 .
( 34 ) صحيح بخارى - كتابزكات وتفسير - ج 3 / 7 ، ج 7 / 94 ، 95 انساب الاشراف ج 5 / 52 - 54 ، طبقات ابنسعد ج 4 / قسمت اول / 166 ، 167 ، مروج الذهب ج 1 / 438 - 440 ، تاريخ يعقوبى ج 2/ 148 - 150 ، فتح البارى ج 3 / 212 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 240 -242 ط قديم [ = ج 3 / 52 - 59 ط جديد ] ، كامل ابن اثير ج 3 / 43 ، العقد الفريد ج2 / 276 ، الغدير ج 8 / 292 - 330 .
( 35 ) انساب الاشراف ج 5/ 48 ، 49 ، الامامة والسياسه ج 1 / 33 ، طبقات ابن سعد ج 3 / قسمت اول / 185 ،شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 239 ط قديم [ = ج 3 / 47 - 52 ط جديد ] ،الاستيعاب ج 2 / 422 ، الغدير ج 9 / 15 - 20 .
( 36 ) شرح نهج البلاغهابن ابى الحديد ج 1 / 286 ط قديم [ = ج 3 / 199 ط جديد ] ، كامل ابن اثير ج 3 / 183الغدير ج 11 / 31 ، 32 .
( 37 ) تاريخ طبرى ج 8 /276 [ = ج 7 / 188 تصحيح محمد ابو الفضل ابراهيم ] .
‹ صفحه 21 › مى كشد . ( 38 ) فردا بر سر قبر پيامبر ( ص) ، سر از تن جداى زيد را نصب مى كنند . ( 39 ) فردا به مدت شش سال بدن بى سر (40 ) يحيى را به دار مى كشند . 41 فردا فرداى غربت دين پيمبر است . ( 42 ) فرداوفرداهاى ديگر وليدها - مست و مخمور - در نماز جماعت ، امامت مى كنند . ( 43 )فردا مغيرة بن شعبه ها پس از زنا با امثال ام جميل ( 44 ) به محراب مسجد آمده ،اظهار تقدس مى كنند . فردا روز تلاش افسانه پردازان است . ( 45 ) فردا معاويةروات را براى ساخت اكاذيب ، به كاخ خضراء فرا مى خواند . ( 46 ) فردا خليفه سوگندياد مى كند كه نام پيامبر را نيز دفن كند . ( 47 ) . فردا . . . . الغدير الغدير، تاريخ اين فرداهاست . الغدير ، زبان سيلى خوردگان اسلام است كه از نيام خاموشىبرآهيخته است . الغدير ، شكوائيه آن عزيزى است كه خارى در چشم واستخوانى در گلوداشت . الغدير ، پالايش داستان اسلام از جعليات قصه گويان است .----------
( 38 ) الاصابه ج 3 / 504.
( 39 ) الغدير ج 3 / 75 ،الاعلام ج 3 / 59 [ = ج 3 / 99 ط قديم ] .
( 40 ) المحبر ص 482 .
( 41 ) المحبر ص 484 .
( 42 ) پيامبر ( ص ) خود مى فرمود : " الاسلام بد أغريبا وسعود غريبا كما بدأ " . سنن ابن ماجه ج 2/ 477 ، سنن ترمذى ج 5 / 13 ، مسند احمد ج 1 / 398 ، ج 4 / 73 .
( 43 ) انساب الاشراف ج 5/ 33 ، الاصابه ج 3 / 638 ، تاريخ الخلفاء ص 155 ، الاغانى ج 4 / 176 - 178 ،العقد الفريد ج 2 / 277 ، الغدير ج 8 / 120 - 125 .
( 44 ) سنن بيهقى ج 8 /234 ، 235 ، الاغانى ج 14 / 140 ، تاريخ طبرى ج 4 / 206 ، 207 ، فتوح البلدان ص344 ، 345 ، كامل ابن اثير ج 2 / 209 ، وفيات الاعيان ج 2 / 455 ، الغدير ج 6 /137 - 144 .
( 45 ) رجوع شود به الغديرج 5 / 208 - 378 .
( 46 ) الغدير ج 11 / 73 ،شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 358 ط قديم [ = ج 4 / 63 ط جديد ] .
( 47 ) مروج الذهب ج 2 /341 ، 342 ، الاخبار الموفقيات ص 576 ، 577 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1/ 463 ط قديم [ = ج 5 / 129 ، 130 ط جديد ] ، الغدير ج 10 / 283 ، 284 .
‹ صفحه 22 ›انگيزه نگارش كتاب الغدير
واعتصموا بحبل الله جميعا ولا تفرقوا ( 48 )راز تفوق مسلمين در پرهيز از تفرق وتشعب بوده وبنيان سعادتشان در تمسك به "حبل الله " خلاصه مى گردد . همانطوريكه برخى از حضرات علماى اهل سنت نقلفرموده اند ، مراد از " حبل الله " در آيه فوق الذكر ولايت على بن ابىطالب ( ع ) است . ( 49 ) شافعى ( امام شافعيان ) در ابياتى كه در اين خصوص سرودهاست تصريح مى كند كه " حبل الهى " ولاى اهل بيت است : ولما رأيت الناسقد ذهبت بهم * مذاهبهم في ابحر الغى والجهل ركبت على اسم الله في سفن النجا * وهماهل بيت المصطفى خاتم الرسل وامسكت حبل الله وهو ولاؤهم * كما قد أمرنا بالتمسكبالحبل ( 50 ) - يعنى : آنگاه كه ديدم مذاهب مردم ، آنها را در درياى گمراهى وجهلفرو برده است ، - با نام خدا بر كشتى هاى نجات - كه اهل بيت پيامبر هستند - نشستم- وبه حبل الله كه ولاى اهل بيت است چنگ زدم ، چرا كه ما به تمسك به " حبلالله " امر شده ايم . حاكم حسكانى نيز كه از حفاظ بزرگ حنفى مذهب است در كتاب" شواهد التنزيل " فصلى را به اين موضوع اختصاص داده وبه نقل احاديثمتعددى در خصوص شأن نزول اين آيه پرداخته است . از جمله رواياتى كه حسكانى - بهنقل از عبد الله بن عمر - در كتاب خويش بدان اشاره نموده ، حديث قدسى " ولايةعلى بن ابى طالب----------
( 48 ) سوره آل عمران 103.
( 49 ) رجوع بفرماييد بهالعمده ص 150 ، اسعاف الراغبين ص 112 ، رشفة الصادى ص 25 ، 70 ، ينابيع الموده ص118 ، 119 ، اهل البيت ( تأليف توفيق ابو علم ) ص 61 ، 62 ، شواهد التنزيل ج 1 /130 . . . . يكى از رواياتى كه نقل شده است حديث ذيل مى باشد : ابن عباس روايت مى كند : " در خدمت پيامبر ( ص ) بوديم كه فردى اعرابى آمد وبه پيامبر گفت : اىرسول خدا ! ما از شما شنيديم كه فرموديد : به " حبل الله " چنگ زنيد .اين " حبل الله " كه ما بايد بدان چنگ زنيم چيست ؟ پيامبر ( ص ) بادستشان به دست على ( ع ) زدند وگفتند : به اين على تمسك كنيد ، اوست كه " حبلالله المتين " است " . ينابيع الموده ص 119 ، اهل البيت ص 61 ، 62 .
( 50 ) رشفة الصادى ص 25 ،الغدير ج 2 / 301 .
‹ صفحه 23 › حصنى فمن دخل حصنى امن من عذابى " ( 51) است . مرحوم علامه امينى بمنظور اعتلاى اسلام ، ايمان آورندگان به اين دين حنيفرا به سوى حبل الهى مى خواند وكتاب الغدير را با حديث شريف " عنوان صحيفةالمؤمن حب على بن ابى طالب " آغاز مى نمايد . جويندگان جاه وقدرت وپويندگانمال وثروت ، پس از فوت رسول خدا ( ص ) - با اين كه در زمان حيات پيامبر ( ص ) باعلى ( ع ) بعنوان جانشنين وى بيعت كرده بودند - اين ريسمان الهى را رها كردندوپيشگامان طريق تفرق واضمحلال اتحاد مسلمين گشتند . بعدها ما پول معاويه وامثال او، تاريخ زندگانى وسنت پيامبر ( ص ) دستخوش تحريف گرديد ، احاديث ساختگى ودروغين درمنقبت خلفا ساخته شد وحتى روايات بسيارى در خصوص موضوع خلافت از زبان پيامبر ( ص )جعل گرديد . در پى تغيير احكام الهى وجعل احاديث ، كتب بسيارى در زمينههاى مختلفاز جمله حديث ، تاريخ ، تفسير ، فقه و . . . تدوين شد كه اساس آنها بيشتر بر پايههمين روايات ساختگى استوار بود . رفته رفته مذاهب - كه سنگ بناى آنها در دورهحكومت خلفاى اوليه گذاشته شده بود - يكى پس از ديگرى ظهور يافت ومسلمين را بيش ازپيش دچار تشتت وتفرق نمود . راه دستيابى مجدد به اتحاد مسلمين - يعنى همان اتحادواتفاقى كه در زمان رسول خدا ( ص ) حاكم بود - تنها از طريق شناخت دقيق وقايع مذكورميسر است و تحصيل اين حقايق مستلزم تلاشى گسترده وپيگير مى باشد تا با تحقيقوتفحص در درياى بيكران كتب ، مرواريدهاى حقيقت صيد گردد . از اينروست كه مرحومعلامه خود مى فرمايد : " كتاب الغدير كوششى است براى كشف حقيقت " . درنشريه كتابخانه امير المؤمنين ( ع ) - كه تحت اشراف علامه امينى تنظيم مى شد -آمده است كه : " وحدت اسلامى بر مبناى اظهار حقايق در بين امت مى باشد (حقايق قرآنى وسنت پيامبر ) ، نه وحدت سياسى كه استعمارگران به دست عمال خود آن راعلم مى كنند ووقتى نتيجه مطلوب را گرفتند آن را بهم مى زنند " . ( 52 )----------
( 51 ) شواهد التنزيل ج 1/ 131 .
‹ صفحه 24 ›بحث ولايت در الغدير
در يك نگاه كلى ، تمامى مطالب الغدير را مى تواندر دو موضوع خلاصه كرد . موضوع اول عبارت است از : اثبات ولايت مطلقه ائمه معصومين( سلام الله عليهم اجمعين ) - از طريق تثبيت خلافت بلافصل امير المؤمنين ( صلواتالله عليه ) - ، ودوم : نفى ولايت غير معصوم در اسلام وبررسى آثار شوم وخانمانسوزولايت غير معصوم بر جامعه اسلامى . مرحوم علامه در جلد هفتم الغدير در ذيل مبحثىتحت عنوان ( الخلافة عندنا إمرة الهية ) مى فرمايند : " به نظر شيعه جايزنيست امر خلافت را در اختيار افراد امت ، يا افرادى از امت كه اهل حل وعقد هستندواگذار نمود ، زيرا عقل سليم حكم مى كند كه امام بايد ويژگيها وشرايطى داشته باشدكه عصمت وقداست روحى وسرشت پاك از جمله آنهاست " . علامه در طى همين مبحثاشاره مى فرمايند كه تعيين امام معصومى كه بتوان ولايت عامه ومطلقه جامعه اسلامى را بدو سپرد تنها از جانب خداست ومردم تحت هيچ عنوانى حق انتخاب امامى كه داراىولايت الهى باشد ندارند . مرحوم علامه درباره قاعده هميشگى جريان اينگونه انتخاباتمى فرمايند : " چه بسيار آبروها كه به سبب اينگونه انتخابات ريخته شده ،ومقدسات مورد اهانت قرار گرفته ، وحقايق ضايع گشته و حق ثابت رو به تباهى رفته است. در اين انتخابات ، مصالح عمومى پايمال گرديده ، آئينهاى درستى كه بايد جهان رابه راهى شايسته اندازد رو به زوال ونابودى نهاده ، اساس سازش درهم ريخته ، ودرهاىصلح وصفا به روى بشر بسته شده است ودر اثر جنگهاى خانمانسوز ، خونهاى پاكى بر زمينجارى گشته وبنيان وپيكره اسلام راستين سست گرديده واز هم گسيخته شده است . . .وخلاصه اينهمه بدبختيها وفجايع كه در اثر انتخاب مردم بوجود آمد كار را به جايى رساندكه فرومايگانى همچون آن فرد بى شخصيت كفن فروش ، ( 53 ) وآن دلال چارپا كه معاملاتبازار او را به خود مشغول داشته بود ، ( 54 ) وآن بزازى ( 55 ) كه برادران ( وديگراقاربش ) را برگرده مردم تحميل مى نمود ، ( 56 ) وآن گوركنى ( 57 )----------
( 52 ) نشريه ساليانهمكتبة الامام امير المؤمنين ( ع ) العامه - شماره 3 ، سال 1383 - صفحه 22 ، 23 .
( 53 ) طبقات ابن سعد ج 3/ قسم اول / 130 ، 131 .
( 54 ) تاج العروس ج 4 /281 ، النهاية في غريب الحديث ج 1 / 88 .
( 55 ) المعارف ص 575 .
( 56 ) تفصيل موضوع درصفحات 125 تا 139 كتاب حاضر - با مصادر مربوطه - آمده است .
‹ صفحه 25 › كه عرض خود را از طولش باز نمى شناخت ، وآناسير آزاده شده تازه كار ونادان بى دادگر و غاصب ، ( 58 ) وآن شرابخوار باده پيما، ( 59 ) وآن آزمند آشوبگر بى پروا ، ( 60 ) همگى چشم خود را به منصب فرمانروايىبر مسلمانان دوختند . بله ، همينان بودند كه بندگان خدا را بردگان خويش قرار دادهواموال بيت المال را جزء دارايى خود شمرده وكتاب خدا ( قرآن ) را وسيله نيرنگودغلكارى قرار دادند ودين خدا را دستاويز تبهكاريهاى خويش ساختند " . ( 61 )مبناى تحقيقى مرحوم علامه امينى حدود چهل سال است كه از تاريخ تدوين كتاب الغدير مى گذرد وبه جرأت مى توان گفت كه در دنياى تحقيقات اسلامى كسى نيست كه با نامالغدير وبا نام علامه امينى ناآشنا باشد ، اين كتاب در 20 جلد به زبان عربى ، بانثر بسيار پخته وادبى نگارش يافته كه تاكنون ( 11 ) جلد آن به طبع رسيده است . آيةالله العظمى سيد محسن حكيم و آية الله سيد حسين حمامى درباره اين كتاب گفته اند: " لا يأتيه البالطل من بين يديه " 62 و آيات عظام سيد عبد الهادىشيرازى وشيخ محمد رضا آل ياسين وعلامه اردوبارى گفته اند : " لا ريب فيه هدى للمتقين" . ( 63 ) با آن كه مطالب الغدير به مذاق بسيارى خوشايند نيست ، از آنجائيكهبا اتكاء به منابع ومآخذ متقن نوشته شده است تا كنون ظرف اين مدت چهل سال كسى ياگروهى نتواسته نقدى يا ردى بر كتاب الغدير ويا حتى نقدى بر صفحهاى از الغديربنگارد . مرحوم علامه خود مى فرمود : " من براى نوشتن الغدير ، 10 هزار كتابرا ( كه ممكن است هر كتاب در چندين مجلد باشد ) از باى بسم الله تا تاى تمت خواندهام ( 64 ) وبه 100 هزار----------
( 57 ) مراجعه بفرماييدبه مصادر متعددى كه در صفحه 17 در ذيل پانويسهاى 4 و 7 ذكر شده است .
( 58 ) بحث ومصادر مربوطهدر صفحات 146 تا 156 خواهد آمد .
( 59 ) الاغانى ج 4 / 178، اسد الغابة ج 5 / 91 ، مروج الذهب ج 1 / 435 .
( 60 ) اجمال سيره مرواندر صفحه 126 كتاب حاضر وتفصيل آن در الغدير ج 8 / 257 - 267 آمده است .
( 61 ) الغدير ج 7 / 135 .
( 62 ) الغدير ج 5 صفحه د، ه .
( 63 ) الغدير ج 3 صفحه ر، ز ، ح ، ج 8 صفحه ب ، فهرس ملحقات احقاق الحق صفحه 7 .
( 64 ) در نشريه كتابخانهامير المؤمنين نيز به اين موضوع اشاره شده است . رجوع بفرماييد به نشريه ساليانهكتابخانه - شماره 1 ، سال 1373 - صفحه 28 .
‹ صفحه 26 › كتاب مراجعات مكرر داشتهام " . مصادرومنابعى كه در كتاب الغدير مورد استناد قرار گرفته همگى از منابع علماى اهل سنتاست ، واين بدين معنا نيست كه كتب اهل سنت در نظر علامه امينى داراى اعتبار ، وياكتب علماى مذهب شيعه غير قابل اعتماد است . يكى از قواعد اساسى منطقى در جدل ،احتجاج از طريق ارائه مسلمات طرف مقابل است . مرحوم علامه با عنايت به همين قاعدهمنطقى ، مطالب الغدير را با استناد به اقوال وآراء اهل سنت استوار ساختهاند وخود مى فرمايند : " مطالبى كه ما در الغدير گفتهايم مذهبى نيست بلكه اسلامى است" ، يعنى مسائلى نيست كه فقط مذهب شيعه بدان معتقد باشد بلكه مطالبى است كهدر ميان جميع مذاهب اسلامى متفق عليه است . برخى تصور باطلى از الغدير دارند ومى پندارندالغدير باعث تفرقه وجدايى مذاهب اسلامى از يكديگر مى گردد ، كسانى كه اين تصوررا دارند نه تنها الغدير را مطالعه نكرده اند بلكه از تأثير الغدير در ممالك اسلامى بى اطلاع هستند . اولا هر كس كه الغدير را بخواند در مى يابد كه مؤلف كتاب ازحسن نيت كاملى برخوردار است ومنظور وى از تدوين اين كتاب تنها اظهار حقايق تاريخاسلام مى باشد . ثانيا مطالب الغدير چيزى نيست كه نظرات شخصى مرحوم امينى باشدوكثرت منابعى كه در الغدير بدانها اشاره شده است شاهد اين مدعاست . تقريبا مى توانگفت جملهاى بدون دليل وبدون مأخذ در الغدير نوشته نشده است . لذا اگر كسى بخواهدادعا كند كه كتاب داراى تأثير تفرقه كلمه مى باشد ، بايد بپذيرد تمامى كتابهايىكه در الغدير به آنها ارجاع شده است ريشههاى اصلى اين تأثير است وما مى دانيم كهمآخذ الغدير عبارت است از امهات كتب اسلامى غير شيعى از جمله صحاح سته . ثالثا پساز انتشار الغدير ، مقالات متعددى در مجلات فرهنگى مصر وسوريه وعراق و . . . درتجليل از اين كتاب درج گرديد ( 65 ) وسيل نامه هاى تقدير از سراسر ممالك اسلامجارى شد . اكثر نويسندگان اين نامهها از علماى بزرگ اهل سنت هستند از ملوك ووزراىكشورهاى اسلامى گرفته تا ائمه جمعه وجماعات واساتيد دانشگاهها براى الغدير تقريظنوشتند وبه قدردانى از زحمات مؤلف آن پرداختند . از ميان اين نامهها واين تقاريظ، نزديك به 50 نمونه در مقدمه مجلدات----------
( 65 ) مراجعه بفرماييد بهمقدمه جلد هشتم الغدير .
‹ صفحه 27 › الغدير درج گرديده است . اين نامهها واينمقالات همگى بيانگر اين مطلب است كه الغدير كتابى است كه كليه فرق اسلامى برمطالب مستند آن اتفاق نظر دارند . اينك براى آشنايى اجمالى با اين كتاب ، به معرفىاهم عناوين آن مى پردازيم . اين عناوين فقط ذكر جلوه هايى از كتاب الغدير مى باشدوبه اين معنا نيست كه به كل موضوعات آن اشاره شده است . همچنين بايد توجه داشتارجاعاتى كه در اين نوشتار به الغدير داده ايم ، به متن عربى كتاب است ونه ترجمههاى فارسى . شايان ذكر است كه كليه مطالبى كه پس از اين بيان مى گردد مبتنى برمصادر ومنابع علماى اهل سنت مى باشد كه تفصيل آن در الغدير آمده است . ( 66 )ذيحجة سال 1410 هجرى قمرى مطابق با تيرماه 1369 شمسى ممحمد امينى نجفى----------
( 66 ) ما خصوصيات كليهمنابعى را كه در پانويس هاى كتاب حاضر بدانها ارجاع شده است در آخر همين كتاب بطوردقيق ذكر كرده ايم . محققينى كه مايلند بطور مستقيم به مآخذ پانويسها مراجعهبفرمايند شايسته است به محل و سال چاپ منابع مربوطه عنايت لازم را مبذول بدارند .تذكر اين نكته نيز لازم است كه مصادر در پانويس هاى اين كتاب در بسيارى از موارديا چاپ ارجاع شده در الغدير متفاوت است .
‹ صفحه 28 › [ . . . ] ‹ صفحه 29 ›بحثهائىاز جلد اول الغدير
‹ صفحه 30 › [ . . . ] ‹ صفحه 31 ›داستان غدير
در سال دهم هجرت ، رسول خدا ( ص ) در مدينه اعلامفرمود كه عازم سفر حج است . هنگامى كه پيامبر ( ص ) مدينه را به سوى مكه ترك مى فرمودجمعيت كثيرى او را همراهى مى كردند . تعداد اين جمعيت از 90 هزار تا بيش از 120هزار نفر ثبت شده است . علاوه بر اين تعداد ، افراد بسيارى نيز از بلاد ديگر بهسوى سرزمين مكه شتافتند . پس از انجام مناسك حج ، در راه بازگشت از مكه در وادىغدير خم - كه محل جدا شدن راههاى مدينه ومصر وعراق از يكديگر است - جبرئيل وحىآورد كه " يا ايها الرسول بلغ ما أنزل إليك من ربك وإن لم تفعل فما بلغترسالته . . . " [ اى رسول خدا ، آن چيزى را كه از سوى خداوند ( درباه على )به تو نازل شده است به مردم ابلاغ نما ، كه اگر چنين نكنى رسالت خداى را ابلاغنكرده اى ] . ( 1 ) حضرت در آن وادى فرود آمد وتمامى مردم را در آن گرماى سوزانبرگرد خويش جمع نمود وپس از اقامه نماز ظهر به ايراد خطبهاى طولانى پرداخت . ودرضمن آن - به منظور ابلاغ مهمترين امر الهى - چنين فرمود : " خداوند مولاى مناست ومن مولاى تمامى مؤمنين . . . هر كس كه من بر او ولايت دارم على نيز مولاىاوست " . بعد پيامبر ( ص ) دعا فرمود كه " خدايا دوستان على را دوستبدار ودشمنانش را دشمن باش . . . " پيامبر ( ص ) سپس به مردم دستور دادند كه: تمامى كسانى