معبودا! گناهانم مرا خموش ساخته ، و سخنم را بريده ، و هيچگونه عذر و برهانى همبراى انجام گناهانم ندارم ، و با اين ترتيب منم كه بگناه خويش اقرار دارم وببدى خود اعتراف مى كنم ، و اين منم كه در بند گناهانم گرفتارم ، و پاى بندعمل و كردارم مى باشم ، و از بيباكى خويشتن را در درياهاى خطاكارى خود انداخته ام و ازمقصد اصلى سرگردان شده و راه چاره بر من بريده شده .
خدايا پس اولا درود فرست بر محمد و خاندان محمد، و ثانيا بمهرخويش بمن ترحم فرما، و بفضل خود اى خداى كريم ازمن درگذر.
معبودا اگر كردارم در برابر طاعت كوچك است ولى در عوض آرزويم در پيش اميد بتوبزرگ است ، معبودا چگونه از درگاهت محرومانه از روى نوميدى باز گردم با اينكهگمانى كه بتو كرم و خود تو داشتم آن بود كه مرا راستگارانه در حاليكه مورد رحمتتقرارم داده اى از درگاهت باز گردانى .
معبودا! من هيچگاه با خوش گمانى خود - كه بتو دارم - نوميدىاشخاص مايوس را بر خود چيره و مسلط نسازم ، تو نيز اميدوارى مرا بخودت- در ميان اميدواران مبدل بنوميدى مفرما.
معبودا! براستى جرم من بزرگ است اگر تو آن را آشكار كنى و گناهم عظيم است اگر آنرا مواخذه فرمائى ، جز آنكه - اى آقاى من - هرگاه بياد جرمبزرگ خود ميافتم و از آن سو آمرزش عظيم تو را بياد آورم آن چه از اين ميان بدستم آيدهمان گذشت تو است .
معبودا! اگر ترس از شكنجه ات در برابر گناه مرا بسوى آتش دوزخ مى خواند ولى درعوض پاداش نيك تو مرا نداى اميدوارى بهشت مى دهد.
معبودا اگر خطاكاريهايم مرا با زيبائيهاى لطف نامانوس ساخته ولى توجه كريمانهاست مرا با يقين مانوس كرده است .
معبودا اگر بى خبرى و غفلت از آمادگى ديدارت مرا بخواب فرو برده ولى در عوض- اى آقاى من - آشنائى بنعمتهاى كريمانه ات مرا بخود آورده.
معبودا اگر خردم بيگانه است از اينكه بتواند آنچه را بسود و صلاح من است برايم آمادهسازد، ولى يقينم باينكه نظر سودمندانه ات در مورد منافع و مصالحم بسوى من متوجهاست بخطا نرفته .
معبودا اگر كوششهايم در روزهائى كه از من سپرى شده بر طبق دلخواه تو نبوده ولىمسلما سالهاى عمرم كه بر من گذشته همه بر پايه ايمان بتو استوار بوده .
معبودا! با دلى اندوهناك و سوزان بدرگاهت آمده و جامه ندارى بتن كرده و سختى نيازمنديممرا همچون مردمان خوار در پيشگاهت وا داشته .
معبودا كرم فرمودى پس مرا نيز مورد كرم خويش قرار ده چون من از خواستاران درگاه توام، وبه نيكى و احسان جود فرمودى پس مرا نيز در زمره بهره مندان ازنعمتتداخل كن . خدايا بينوائى و ندارى مرا جز عطاى تو جيزى جبران نكند، و خواسته مرا جزپاداش نيك تو چيزى بى نياز نكند.
معبودا من بيكى از درهاى عطاى بى پايانت سائلانه روزم را بامداد كرده ، و از رفتنبدرگاه ديگران براى درخواست روگردانده ام و راه و رسم منت بخشى نيكويت چنان نيستكه سائل اندوهناك و پريشانى را چون من كه چشم براه نيكى سابقه دار تو مىباشد از درگاهت برانى .
معبودا بر سر پلى از پلهاى پرخوف و خطر ايستاده ام در حاليكه بكردارهاى خود و پندگيرى از اين دنيا آزمايش شده ام ، و براستى كه اگر با سبك كردن سنگينى هاىگناه كمكم نكنى هلاك خواهم شد، خدايا آيا مرا جزء مردمان بدبخت آفريده اى تا گريه امبدرازا كشد، يا از نيكبختانم آفريده اى تا اميدم را كه بتو دارم نويد دهم .
معبودا اگر مرا از ديدار محمد صلى اللّه عليه و آله در بهشت محروم گرداندى ، و ازخدمتگذارى خدمتگذاران كم سن نيك منظر بى بهره ام سازى ، و روى نيازمنديم را در روزرستاخيز بنوميدى باز گردانى ، و در نتيجه ميان مردمان از درخواستى كه داشته ام نوميدمسازى اينكار با آن چشم اميدى كه بلطف تو داشته ام سازگار نيست ودل من بجز اين مرا آرزومند كرده است اى جودمند نعمت بخش .
معبودا بعزت و جلالت سوگند اگر روزهاى دراز مرا با كند و زنجير كيفرت ببندى و قرين و همدم سازى ، و تنها از ميان همه مردم مرا از عطاى خويش بازدارى و ميان من و مردم والا مقام گرامىحائل شوى هيچ گاه اميد من از تو قطع نشود، و روى اميدى را كه بعفو و گذشت تو دارمبسوى ديگرى باز نگردانم .
خدايا اگر تو مرا به دين اسلام راهنمائى نفرموده بودى من بدان راه نيافتهبودم و اگر ايمان بخودت را روزى من نكرده بودى من ايمان نمياوردم ، و اگر تو زبانمرا بدعا باز نكرده بودى دعا نتوانستم ، و اگر شكنجه سختت را براى من شرح ندادهبودى من پناهجوئى نمى كردم .
معبودا تو را در محبوبترين چيزها در نزدت - كه همان توحيد و يكتاپرستىتو باشد - اطاعت و فرمانبردارى كردم ، و در مبغوض ترين چيزها در نزدت- كه همان كفر بتو باشد - نافرمانيت نكردم ، پس گناهانىرا كه در ميان اين دو مرحله ايمان و كفر است از من بيامرز.
خدايا من اطاعت و فرمانبردارى تو را دوست دارم و گرچه در آن كوتاهى كنم ، و نافرمانيترا خوش ندارم ، و گرچه مرتكب گردم ، پس اى خدا بهشت را بر منتفضل فرما اگر چه شايسته آن نيستم ، و از دوزخ نجاتم ده اگر چه سزاوار آنم .
خدايا اگر تخلف از همراهى با نيكان مرا زمينگير ساخته و از درگاه تو دورم كرده ولى اميد و اطمينان بتو مرا در راه خوبان و اخيار انداخته .
معبودا چگونه دلى را كه در دنيا از محبت خودت آكندى در دوزخ بآتش ‍ سوزان دچارشسازى ؟
معبودا چگونه جانى را كه نيروى ايمانت عزيز و محترم ساختى در ميان طبقات آتش خوار وزبون گردانى ؟
معبودا چگونه زبانى را كه بهترين جامه هاى تمجيد خود را بدان پوشاندى ، شعله هاىسوزان آتشت را بدان مامور سازى ؟
خدايا هر غمنده اى بتو پناهنده گردد، و هر اندوهناكى روى اميد بتو آرد.
معبودا عابدان ، پاداش نيكو و شايانى تو را شنيدند و در برابرت خاشع گشتند، وزاهدان خبر رحمت پهناورت بگوششان خورد و قناعت كردند، و كجروان راه حق ، از جود وكرم تو با خبر شدند و بازگشتند و بزهكاران از آمرزش وسيع تو مطلع گشتند و بطمعافتادند، و مومنان عفو كريمانه و زياده بخشيهاى معروف تو را شنيدند و مشتاق گشتند، ودر نتيجه چنان شد اى سرپرستم كه گروههاى مختلف نافرمان و بندگان معصيت كارتهم بدرگاه تو ازدحام كردند، در هر شهر و ديار شيونها بسوى تو سر دادند، و هرشيونى را آرزوئى است كه حاكى از نيازمندى صاحب آن است ، و هر كدام را دلى است كهاضطراب ترس جلوگيرى تو آن را بهيجان آورده ، و توئى آن خداى درخواست شده اىهستى كه روى هر مطلب نزدت سياه نشود، و بدان كس ‍ كه بدرگاه تو فرود آيد بارهاىهلاكت بار فرود نيايد.
خدايا اگر در دقت براى انتخاب آنچه بزرگوارى جانم در آنست بخطا رفته ام ولى درپيدا كردن راه پناه جوئى بتو - در مورد آنچه سلامت من در آنست- خطا نكرده ام .
معبودا اگر نفس بد انديش من راه سعادت مرا در ارتكاب گناهان هلاكت بارتشخيص داده بود ولى من اينك با دعاى بدرگاه تو براى آنچه موجب نجات آنستسعادتمندش كرده ام ، خدايا اگر كوششم در بدست آوردن آنچه بسود من بود بجائىنرسيد ولى نيكى تو در مورد آنچه بصلاح من بودشامل حالم گرديد.
خدايا اگر در حكم بر خويشتن از روى ستم رفتار كرده ام و آن را بحسرت و آه دچارساخته ام ، اما اينك با آشنا كردنش برحمتت و مهر مشفقانه ات با او بعدالت رفتار كرده ام.
معبودا اگر بى توشه گى در مسير رسيدن بتو مرابحال نابودى و هلاكت انداخته ، ولى خود را بگنجينه هاى حيات بخشى كه در دروانزندگى آماده كردم - يعنى همان اميد بسيارم بتو - رسانده ام .
خدايا هرگاه بياد رحمت و مهر تو مى افتم راههاى وسيله گيريم بديدن آن خندان وخورسند مى شود، و هرگاه بياد خشم تو غضب تو مى افتم ديده هاى مسئلتم گريانمى شود.
معبودا! پيمانه پرى از آب رحمت خود را براى اين بنده مستمند مقرر فرما كه براستىتشنگى او را از پاى در آورده و ناتوانى و سستى رشته حياتش را احاطه كرده .
معبودا مى خوانمت همانند كسى كه جز تو در دعاى خويش بديگرى اميد ندارد و اميدوارم بتوچونانكه اميدش را جز بدرگاه تو بجاى ديگر نبرده .
معبودا چسان روى علم و دانشم را كه بنمعمت بخشى تو دارم از درگاه تو بگردانم درصورتيكه با طلب روزى از تو براى اين تنم يكى از نانخواران تومحسوب مى شوم ،خدايا چگونه زبان خوارى و تضرع خود را ببدم با اينكه سرنوشت مبهم و تاريكم مراپريشان و مضطرب ساخته .
خدايا تو خود بخوبى مى دانى كه اين تن من چسان در زندگى به روزى تو كهرساندنش را بعهد گرفته اى نيازمند است ، و دانائى كه پس از مرگ نيازش ‍ بروزى درمقابل بهشت اندك است ، پس اى خدائى كه از روىتفضل در اين دنياى زودگذر بمن كرم و بخش فرمودى ، در باز پسين يعنى روز نيازمندىمن نيز عطا و كرم خود را از من دريغ مفرما، زيرا از نشانه هاى نعمت بخشى شخص كريمآنست كه آن را بپايان رساند، و از زيبائيهاى كرم جودمند آنست كه آن راكامل گرداند.
خدايا اگر كارهاى جاهلانه از من سر زده بود اكنون از لغزشهاى خويش ‍ شكوه اى نداشتمو از آنها پوزش نمى خواستم و اگر بياد كوتاهيهائى كه كرده ام نمى افتادمسرشك ندامت از ديده نمى باريدم . خدايا پس اولا درود فرست بر محمد و خاندانمحمد و ثانيا آن لغزشهاى يادداشت شده ام را با اين اشكهاى ريزانم پاك كن ، وگناهان بسيارم را بحسنات اندكم ببخش .
خدايا اگر مهر و رحمت تو تنها شامل كوشايان در اطاعت و فرمانبرداريت گردد پستقصير كاران به كه پناه برند؟ و اگر جز كوشش كنندگان در عبادت را نه پذيرىپس كوتاهى كنندگان بكه التجا كنند؟ و اگر بجز به نيكوكاران احسان نفرمائى پسگنهكاران بدكردار چه كنند؟ و اگر بجز پرهيزكاران ، شخص ديگرى در روز رستاخيزبرستگارى و سعادت نرسد پس بزهكاران مجرم به كه استغاثه كنند؟
معبودا! اگر از پل صراط جز آنكس كه برات عبوراعمال نيكى دارد نگذرد، پس كسى كه پيش از مرگ بدرگاه تو توبه نكرده چگونه از آنعبور كند؟
خدايا اگر جز آنكه بوسيله زهد و پارسائى اندروندل خويش را آباد كرده اند ديگرى را مشمول جود و بخشش خويش قرار ندهى ، پس آنبيچاره درمانده اى كه كوشش در ميان مردم جهان او را مورد پسند نكرده است بكجا رود؟
خدايا اگر از كسانى كه تو را بيكتا پرستى شناخته اند بخاطر كارهاى زشتشان بديدهپرده پوشى و اغماض ننگرى بطور مسلم خشم تو آنان را در ميان مشركان وسختيهاى اندوه بارشان جاى گير سازد، معبودا اگر دست كرم و احسانت در روز محشر از مادستگيرى نكند مسلما ما با مردمان كافر و منكر تو مخلوط و آميخته خواهيم شد.
خدايا بخاطر دين اسلام براى ما از بخششهاى اندوخته ات مقرر فرما، و با آنجوائز پاك و خالص خود اعمال ناپاك و آلود بگناهان ما را پاك و خالص فرما.
خدايا بما رحم فرما در هنگام بى كسى يعنى آنگاه كه شكم قبر ما را دربرگيرد، و خشت لحد سقف خانه ما گردد، وباحال ندارى و بيچارگى ما را بدست راست در گورمان بخوابانند، و در تنگترينخوابگاهها تك و تنها ما را بيندازند و بروند، و مرگ ما را در شگفت آورترين جايگاههابزمين افكند، و در سرزمين مردمانى در آئيم كه ظاهرا مسكون است ولى از سكنه خالى است .
خدايا بما ترحم فرما در آن روزى كه به پيشگاهت در آئيم درحال برهنگى و عريانى ، و سرهائى گرد آلود از غبار گور، و رودهائى دگرگون ازخال لحد، و ديده هائى سر بزير از هراس رستاخيز و لبهائى خشكيده از شدت عطش ، وشكمهائى گرسنه از توقف طولانى ، آن هنگامى كه زشتيهاى ما در برابر ديدگان مردمهويدا، و پشت ما از سنگينى گناهان خم گرديده ، و سرگرم مصيبتهائى هستيم كه ازخاندان و فرزندانمان بما رسيده .
اى خدا پس در آن گير و دار و آن وقت با گرداندن روى بزرگوارت ازما مصيبتهاى ما را چندين برابر نفرما، و آن بهره هائى را كه اميدوارى ما در نظرمان مجسمساخته از ما مگير.
معبودا اين ديدگان را چيزى مشتاق گريستن نكرده و آنها را جودمند بزيرش ‍ سرشكنساخته و بى آنكه عزادار كسى باشند از گريه هاى سختى چون گريه زنان جوانمردهبيدار نگاهشان نداشته ، جز همان كارهاى گذشته اى كه از روى عمد و خطا انجام داده ، وجز آنچه از عواقب بلاى خويش بنگرند، و تو اى خداى عزيز قدرت و توانائى دارى كهغمشان را بزدائى .
معبودا اگر ما مجرم و بزهكار هستيم گريه مان بر اين است كه چرا آن قسمت از حرمت تو راكه سزاوارش بوديم ضايع كرديم ، و اگر محروميم گريه مان براى آنست كه چرا جودتو را كه در جستجويش بوديم از دست داديم .
خدايا شيرينى آنچه را زبانم با بلاغت در لطفش جوياى شيرينى آن است ، بپارسائىآنچه دلم از خير خواهى در راهنمائيش آگاه است آميخته گردان ، خدايا تو به نيكى دستوردادى و تو خود سزاوارترى به نيكى كردن ، و تو بعطا در برابرسوال دستور فرمودى و تو خود بهترين سوال شدگانى ، خدايا چگونه نوميدى بما راهيابد تا زبان از درخواست ببنديم در صورتيكه كاملترين جامه آرزو را بتن كرده ايم .
خدايا هرگاه طوفان هراس شاخه هاى بيم و ترس ما را بجنبش در آورد درختان رايكسره را از جاى بر كند، و هرگاه نسيم جانبخش اشتياقمان بشاخه هاى درخت اميد ما بوزدبا تلقيح نويد و بشارت بارور و پر ميوه گردد.
خدايا هرگاه در ميان صفات تو شديد العقاب سخت كيفر را مى خوانيم تاسف مىخوريم و هرگاه صفت غفور رحيم آمرزنده مهربان را برخوانيم شاد و خورسندگرديم ، و بدين ترتيب ما در اين ميان مانده ايم زيرا نه خشم كيفر بارت ما راايمن سازد. و نه مهر و رحمتت ما را مايوس گرداند، خدايا اگر كوششهاى ما نتوانسته استتا ما را سزاوار توجه و نظر كريمانه ات كند ولى اين اندازه هست كه مى تواندخشم تو را از ما دور سازد.⁽³⁹⁾
خدايا تو پيوسته با نزول بهره هاى خلقتت بما نعمت بخش بوده اى و از ميان سايراقاليم نسبت بما بزرگورى بيشترى داشته اى و اين عادت نيكوى تو نسبت بدين دارانبوده ، در زمانهاى گذشته و آينده ، و شبهاى رفته و باقيمانده .
خدايا آنچه از نور هدايت خويش بما عطا فرمودى آن را نردبانى براى رسيدن ما بمهرت- آن مهرى را كه بما شناساندى - قرار ده .
خدايا چگونه سينه هاى ما بمصاحبت دنيا شاد گردد، و چسان كارهاى ما با سختيهاى آنملائم گردد، و چگونه خوشيها و شاديهاى ما در آن خالص ‍ گردد، و چگونه غرور بوسيلهلهو و لعب مالك و اختيار دار ما گردد، با اينكه گورها ما را بنزديك شدن مرگمان دعوتكند و به سوى خود كشاند.
خدايا چسان شادمان شويم در خانه اى كه گودالهائى براى افتادن سر راه ما كنده ، و بامرگ و مردن طنابهاى نيرنگ خودرا بهم بافته ، و جرعه هاى تلخ خود را به اكراه وزور بگلوى ما ريخته ، و جانمان ما را به ادامه نداشتن زندگى راهنمائى كرده- البته اگر اين جهت نبود كه اين نفسهاى ما بخاطر لذتهاى بظاهرفريبنده و فراخش بسخنان او گوش فرا داده و به زر و زيور پست و نابود شدنى آنمفتون و فريفته گشته - خدايا با اين وضع ما از بدسگالى نيرنگهاى دنيابتو پناهنده مى شويم ، و براى عبور از پل اين دنيا از تو كمك خواهيم ، و بكمك تواعضاء و جوارح خود را از باقيمانده شهواتش باز مى داريم و بيارى تو جامه هاى حيرترا از او بيرون مى آوريم ، و بوسيله تو از دلها سختى جهالتش را بر طرف سازيم ،خداى چگونه خانه ها مى توانند ساكنين خود را از ورود بلاها محافظت كنند با اينكه در هرخانه اى لااقل يك تير از تيرهاى مرگ اصابت كرده ؟
خدايا جانهاى ما از انتقال بسوى آن سرانگرانى و اضطرابى ندارد اگر در اثر دورى ورفاقت نداشتن با نيكان بوحشت نيفتد، خدايا جدائى از ياران و خويشان بما زيان نزنداگر اين جدائى سبب نزديكى بتو گردد، اى دارنده عطاها!
خدايا جوههاى هوا و هوس ما از آب اميد خشك نگردد اگر بوم هاى مى شوم در اطراف چشمههاى اشتياق ما بپرواز در نيايد، خدايا اگر عذابم كنى بنده اى را عذاب كرده اى كه او رابراى منظور خويش آفريده اى و سپس ‍ عذابش كرده اى ، و اگر مورد مهر خويش قرارم دهىبنده اى است كه گنهكارش يافته و نجاتش داده اى .
معبودا راهى بنگهدارى از گناه نيست جز نگهدارى تو، و وسيله اى براى رسيدن بكارها نيكنيست جز بمشيت و اراده تو، پس كجا توانم بگذشته هاى خود كه مشيت تو در آن گذشتهاست دسترسى پيدا كنم ، و كجا توانم از گناه خوددارى كنم اگر نگهداريتشامل حالم نگردد!
خدايا تو مرا به درخواست بهشتت راهنمائى كردى پيش از آنكه آن را بشناسم و چون آنراشناختم نفس من بدر خواست آن از تو اقدام كرد، آيا ممكن است در خواست كنندگانرا به نيكى خود راهنمائى كنى و آنگاه كه از تو خواستند عطاى خود را از ايشانباز دارى ؟ و تو در هر كارى كه انجام دهى بزرگوار و پسنديده هستى اى صاجب جلالتو بزرگوارى .
خدايا اگر من از سزاوار آن مهرت كه از تو اميد دارم بناشم ولى تو شايسته آنى كه باكرم و بزرگوارى خويش بر من تفضل فرمائى ، زيرا شخص كريم چنان نيست كه تنهابكسى كه شايستگى دارد نيكى كند، خدايا اگر من شايسته آن مهرت كه اميد آن را دارمنباشم ، ولى تو چنانى كه با فراخناى رحمتت نسبت بگنهكاران جود و كرم فرمائى ...
خدايا اگر چه گناهم مرا ترسان كند ولى در عوض خوش گمانيم بتو مرا پناهدهد، خدايا خواسته من همانند خواسته خواستاران معمولى نيست ، زيرا اگربخواستارى خواسته اش را ندهند از درخواست مجدد خوددارى كند، ولى من چنانم كهدر هر حال چه پاسخم دهى و چه ندهى از درخواست تو، بى نياز نخواهم بود.
خدايا از من درگذر، و اگر نگذرى مار ببخش زيرا گاهى است كه آقا و بزرگ با اينكه از بنده اش راضى نيست او را مى بخشد، خدايا چگونه بخوانمت با اينكه من همانمنم و همان بنده گنهكارم و چگونه از درگاه تو مايوس و نااميد گردم با اينكهتو همان توئى كه كرمت نامتناهى است .
خدايا اين منم كه در پيشگاهت ايستاده و خوش اعتمادى من بتو سايه بر سرم افكنده و توآنگونه كه در خور چون توئى است نسبت بمن رفتار كن و مرا با عفو و گذشت خويش دربر گير.
خدايا اگر مرگم نزديك گشته و كردارم مرا بتو نزديك ساخته من همان اعتراف بگناهم راوسيله كوتاهى كردن و تقصيرات خويش قرار مى دهم .
خدايا در اينصورت اگر بگذرى پس كيست كه از تو بدينكار سزاوارتر باشد، و اگرعذاب كنى پس كيست كه در حكم عدالتش بيشتر باشد.
خدايا چه سخت شوق ديدار تو را دارم ، و چه اميد بزرگى بپاداش تو دارم ، و تو آنبزرگوارى هستى كه آرزوى آرزومندان در پيشگاهتمبدل بنوميدى نگردد، و شوق شوقمندان نزد من بدان نگريستم وتوجه كردم و تنهاوسيله نجاتش توجه و نظر مهربانانه تو است كه نسبت بدو باقىمانده ، پس واى بحالش اگر آن توجه و نظر خود را از او دريغ دارى .
خدايا تو پيوسته در درون زندگى بمن احسان و نيكى فرمودى ، اين احسانت را پس ازمرگ نيز از من دريغ مفرما، خدايا چگونه از توجه نيكوى تو نسبت بخود پس از مرگمنااميد گردم با اينكه در تمام دوران زندگى جز به احسان و نيكى سرپرستيم نكردى ،خدايا گناهم مرا ترسانده ولى در عوض دوستى و محبتى كه بتو دارم مرا در پناهخويش گرفته ، و تو در مورد كار من بدانسان كه خود شايسته آنى سرپرستى فرما. وباز گرد بفضل و بخشش خويش بر كسى كه نادانيش او را در كام خود فرو برده ، اى كههيچ پنهانى بر او پوشيده نيست درود فرست بر محمد و خاندن محمد، و بيامرز از من آنچهرا كه بر مردم پوشيده است .
خدايا گناهانى را در اين دنيا بر من پوشاندى و براى كسى آنها را آشكار نساختى و مننيازم بپوشاندن آن گناهان در روز قيامت بيشتر از دنيا است ، و تو براستى كه در دنيااين احسان را درباره من فرمودى كه براى مردم مسلمان آنها را آشكار نساختى پس اىخداى من در روز قيامت نيز در حضور جهانيان با آشكار ساختن آنها رسوايممفرما.
خدايا جود و كرم تو آرزويم را گستاخ كرده ، و سپاسگزاريت عملم را پذيرفته ، پس مرادر هنگام نزديك شدن مرگم بديدار خويش مسرور و شادكام فرما، خدايا عذرخواهى منبدرگاهت عذر خواهى آن كسى نيست كه از پذيرفتن عذر خويش بى نياز گشته باشد،پس عذرم را بپذير اى بهترين كسى كه گنهكاران بدرگاهش عذرخواهى كنند.
خدايا از درگاهت مرانم در مورد حاجتى كه عمر خويش را در خواستن آن سپرى كرده ام كههمان آمرزش است ، زيرا اشتياق و آرزويم از درگاه تو بسوى ديگر نرود، خدايا سوگندبعزتت اگر مرا بجرم و بزهكاريم مطالبه كنى من هم تورا بعفو و بخششت مطالبه مىكنم ، و اگر بنادانيم بگيرى علم و بردباريت را مطالبه مى كنم ، و اگر به پستى اممجازات دهى كرم و بزرگواريت را مطالبه مى كنم ، و اگر بدوزخم ببرى دوزخيان راباخبر مى كنم كه من كسى بودم كه تو را يگانگى پرستش كرده و دوستت مى داشتم .
خدايا اگر خوارى مرا خواسته بودى هدايتم نمى كردى ، و اگر رسوائيم را مى خواستىمرا نمى پوشاندى ، پس اى خدا مرا بهمان كه هدايتم كردى بهره مند ساز، و همان را كهبدان مرا پوشاندى برايم مستدام دار.
خدايا هر بلائى كه مرا بدان آزمودى يا هر احسانى را كه بمن عطا كردى يا هر نيكى كهبمن دادى همه از روى فزونبخشى تو بود كه انجام دادى و عفو و گذشت سببكمال و تمامى آنها است اگر بخواهى كاملش ‍ سازى .
خدايا اگر مرتكب گناهان نمى شدم گرفتار عقاب و كيفر تو نمى شدم و اگر ازبزرگواريت باخبر نبودم اميد پاداش نيكت را نداشتم ، و تو شايسته ترينبزرگوارانى كه آرزوى آرزومندانرا تحقيق بخشى ، و پر مهرترين كسانى هستى كهمهرش را در خواست كنند در مورد گذشت از گنهكاران .
خدايا دلم مرا آرزومند كند كه تو مرا مى آمرزى و چه خوب آرزوئى است كه دارد، تو بعفوو گذشتت مژده دادى پس آنچه را موجب نويد و مژده استودل آرزويش را دارد بوسيله بزرگواريت آن را تحقيق ده ، و آن جنايات هلاكت بارى را كهانجام داده ام بجود و كرم بر من ببخش .
خدايا چگونه خود را حاضر كنم كه بگويم تو مرا عذاب خواهى كرد بااينكه از لطف وتوجهت اميد آن دارم كه مرا بخويش نزديك گردانى .
خدايا كارهاى نيك مرا ميان جود و كرمت انداخته ، و كارهاى زشت مرا در ميان گذشت و آمرزشتقرار داده ، و من اميد آن دارم كه يك شخص گنهكار و نيكو كار در اين ميان ضايع نگردد.
خدايا هنگامى كه ايمان من بر توحيد و يگانه پرستى تو گواهى دهد،و زبانم بستايش و تمجيدت گويا باشد، و قرآن مار بزياده بخشيهاى كرمت راهنمائىكند چگونه روى اميدم از وعده نيكويت شكفته نگردد.
معبودا! احسانهاى پى در پيت نسبت بمن مرا راهنمائى كند كه نظر خوشى درباره ام دارىپس چگونه بدبخت شود كسى كه نظر تو نسبت باو خوش ‍ باشد.
خدايا اگر چشماى خشم بارت بديده نابودى بمن بنگرد، درمقابل ديده هاى مهرت كه درصدد نجات منند ديگر بخواب نروند.
خدايا اگر گناهم مرا در معرض كيفرت قرار داده ولى اميدم مرا بپاداش ‍ نيكويت نزديكساخته .
خدايا اگر ببخشى بفضل خود بخشنده اى و اگر عذاب كنى از روىعدل تو است ، پس اى خدائى كه جز فضلش اميد نرود، و جز از عدلش ترس ‍ ديگرى نيست، درود فرست بر محمد و خاندان محمد و با فضل خويش ‍ برما منت نه و باعدل خويش حساب ما را نكش .
خدايا تنى برايم آفريده اى و ابزارى در آن بكار نهادى كه هم مى توانم باآنها فرمانبرداريت كنم و هم نافرمانيت ، و هم بدانها تو را بخشم آورم و هم بخشنودى ، ودر نفس من داعى خواننده بسوى شهوات و تمايلات را قرار دادى ، و در خانه اىسكونتم دادى كه پر است از آفات ، آنگاه بمن فرمودى خود را از نافرمانى نگهدارى كن و من بكمك تو خود را نگهدارم و بوسيله تو از گناه خوددارى كنم ، و بتوپناه جويم ، و بيارى تو از معصيت احتراز جويم ، و از تو توفيق خواهم تاموجبات خشنوديت را فراهم سازم ، و از تو درخواست كنم اى سرپرست و مولايم زيرا كهدرخواست من تو را درمانده نكند.
خدايا تو را خوانم خواندن شخص اصرار ورزى كه از خواندن مولاى خود خسته نشود، وبدرگاهت زارى كنم همانند كسى كه بخاطر داشتندليل و حجت در دعوا بر زيان خويش اقرار دارد.
خدايا اگر - از نظر پوزش خواهى از گناه - راهى براىتبرئه شدن رساتر از اعتراف بدان ، سراغ داشتم همان را بدرگاهت مى آوردم .
پس اى خدا با همين اعترافى كه كرده ام گناهم را ببخش ، و هنگام بازگشتم از درگاهخويش نااميد باز مگردان .
خدايا نفس من با اعتراف بگناه بدرگاهت شتافته و بخشش را از تو خواهد، ودهانه هاى آرزوهايش را بسوى توجه و نظر مهربانانه تو باز كرده آن نظرو توجهى را كه سزاوارش نيست پس اى خدا آنچه را درخواست كرده ام باو ببخش ، وآنچه را جويايش هستم بدو كرم فرما كه براستى تو در مورد تحقق بخشيدن بآرزوىآرزومندان بزرگوارترين بزرگوارانى ، خدايا تو خود مى دانى كه من به چه گناهانىدست زده ام ، و چسان بر جان خويشتن زياده روى كرده ام ، و در اينصورت يا مرا بندهفرمانبردارى بحساب آر و مورد اكرام و بزرگوارى خويش قرارم ده و يا بنده نافرمانىمنظورم كن و مشمول رحم و مهرت فرما.
خدايا گويا خود را مشاهده مى كنم كه در گور خود بپهلو خفته و همسايگان و نزديكانتشييع كننده از كنارش رفته و هر بيكسى به بيكسيش گريسته و دلسوزان فاميلشسرشگ از ديده ريخته ، و دوستان و خويشانش از لب گور او را صدا زده ، همانها كه درزمان زندگيش چون بزمين مى افتاد بدشمنيش ‍ بر مى خاستند، و بحالى افتاده كهدرماندگيش بر هيچ بيننده اى پوشيده نمانده ، و بر هر كه او را بدانحال خفته در گور بيند بيچارگيش پوشيده نباشد در آنوقت است كه تو فرمائى : اىفرشتگان من اين بنده من تك و تنهائى است كه نزديكان از او دور گشته ، وبيكسى است كه خاندانش ‍ باو جفا نموده اند، اكنون بر من در آمده و در لحد بيكس و تنهامانده ، و او كسى بود كه در دنيا مرا مى خواند، و به توجه و نظر من در چنين روزى نسبتبخود اميدوار بود، پس اى خدا در آنوقت است كه تو بخوبى از من پذيرائى كنى ، و ازخاندان و خويشانم بمن مهربانترى .
خدايا اگر كناهانم ميان زمين و آسمان را بپوشاند و ستارگان را بشكافد و تا قعر زمينرفته باشد ولى باز هم نوميدى از آمرزشت و ياس از رسيدن بخوشنوديت بمن دست ندهدو در نيتجه نتواند نوميدانه مرا از درگاهت باز گرداند.
معبودا بهمان ترتيب و با همان دعائى كه بمن ياد دادى تو را خواندم پس مرا از آنپاداشى كه وعده ام فرمودى محروم مفرما، نعمت تو بود كه مرا بطرز نيكوى دعا بدرگاهتهدايت كرد، و اتمام نعمت بدان است كه مرا مشمول پاداش ستوده و نيكويت بگردانى .
خدايابعزت و جلال تو سوگند من چنان دوستت دارم كه شيرينى و حلاوتش در دلم جايگيرگشته و اين مطلب كه تو دوستدارانت را مبغوض داشته باشى دردل يكتاپرستانت جايگير نيست و اين سخن را نپذيرند).
خدايا من چشم براه گذشت توام همچنانكه گهنكاران چشم راهش هستند، و از آنسو ازدريافت آن رحمت و مهرت نيز كه نيكوكاران انتظارش ‍ را دارند مايوس نيستم ، خدايا بمنغضب مكن كه من نيرو و تاب غضب تو را ندارم و بر من خشم مكن كه من نتوانم در برابرخشمت ايستادگى كنم .
خدايا مگر ما در برابر آتش دوزخ مرا پروريده ، پس اى كاش مرا نپروريدهبود؟ و آيا براى شقاوت و بدبختى مرا زائيده ؟ پس اى كاش مرا نزائيده بود.
خدايا اشگم ريزان گردد در وقتى كه لغزشهايم را ياد كنم ولى نمى دانم چرااشكم ريزان نگردد با اينكه نمى دانم سرانجامم بكجا انجامد، و مسيرم بكجا پايانيابد، و نفس خود را چنان بينم كه بمن نيرنگ زند، و روزگارم را مشاهده مى كنم كه مراگول زند، در صورتيكه بالهاى مرگ بر سرم سايه افكنده ، و ديدگانش از نزديك مراتحت نظر و نگاه خويش قرار داده ، وبا اينكه بانگ بلندش گوشهايم را پر كرده عذرمدر ارتكاب گناه و غفلت از مرگ چيست ؟
خدايا من از آن بزرگوارى كه در ميان زندگان جامه تندرستيش را ببرم كرم اميد آن دارمكه با زيادى مهرش در ميان مردگان برهنه ام نسازد. و از آنكس ‍ كه در دوران زندگى بااحسان خود سرپرستيم كرد اميدوارم كه هنگام مرگم همان را براى آمرزش واسطه و شفيعمگرداند.
اى مونس هر بيكس ، به بيكسى من در گور همدمى بخش ، و اى همدم هر تك و تنها، بهتنهائيم در قبر رحم فرما، و اى دانا هر راز و سخن در گوشى ، و اى بر طرف كنندهسختى و گرفتارى نظرت در ميان ساكنين اين كره خاكى نسبت بمن چسان است ! كه تو دردوران زندگى اين دنيا بمن مهربان بودى ، اى كه در نعمت بخشى از همگان زياده بخشتر، و انعام نعمتش به بندگان از همه بيشتر است .
خدايا نعمتهائى كه بمن دادى آنقدر بسيار شد كه از شمردنش ‍ عاجز گشته و طاقتسپاسگزارى و پاداشش را ندارم . پس تو را ستايش بر آن نيكى و احسانى كه فرمودى ،و تو را سپاس بر گرفتاريت كه دادى ، و تو را ستايش بر عطائى كه كردى .
خدايا محبوبترين چيزها نزد من و سودمندترين آنها براى خانه گورم آن چيزهائى است كهبراهنمائى خويش مرا بدان كنى ، و بمهر خويش مرا بخود نزديك سازى پس درود فرستبر محمد و خاندانش و مرا بدانچه گفتم وادار كن ، چون تو نسبت بمن از خودم مهربانترين.
خدايا اگر كوتاهى و تقصيرم مرا شايسته محروميت از رحمت تو داند ولى اعترافبگناهم مرا به نيكوئى و احسان رحمتت اشارت كند، خدايا اگر گنهكاران اعترافبگناه خود كنند آيا آنانرا بدرگاهت مى پذيرى ؟ و آيا اعتراف بخطا كارى ، خطاكاران رابى نياز سازد؟
خدايا ببهترين ثناها ثنايت گويم چونكه بلا و آزمايشت در پيش من بهترين آزمايشها است ،تو بمن نيكى كردى ولى من بخويشتن بد كردم ، تو نعمتهائى بسيار بدوش مننهادى ولى من بر پشت خويش گناهانى سنگينى بار كردم ، چه بسيار نعمتى كهما شكرش را نگذارديم ، و چه بسيار خطاهائى را كه بر من شماره كردى و من شرم دارم كهآنها را بزبان آرم و اگر آنها را نبخشى از زشتى و كيفر آن بيمناكم .
خدايا پس هرگاه بدرگاهت فرياد كنم بفريادم رحم كن ، و هرگاه تو را مناجات كنممناجاتم را بشنو و خواسته ام را انجام ده چونكه من بخطاى خويشتن اعتراف دارم وندارى و بيچارگيم و هوا پرستى و سنگدلى و ناتوانى كردارم را برايت بيان كنم ، وتو خود فرموده اى : ... اينان براى پروردگارشان فروتنى نكردند و زارىننمودند و من اينك اى خداى من پيش روى توام كه مرا مى بينى و سخنم را مى شنوى وبازگشتگاه و جايگاهم را مى دانى ، و هم آنچه را كه مى خواهم گفتارم را بدان آغاز كنم ،اى آقاى من تقديرات تو درباره من بر بد كرداريم نسبت بتو جريان يافته وبهر آنچه از من سر زده در پنهانى و آشكارم ، و تو بپايان رساننده اى آنچه را از من برآن پيمان گرفته اى ، و بدست تو است نه بدست ديگرى آنچه را از فزونى و كمى منبخواهى ، پس درود فرست بر محمد و خاندانش و درباره من آنچه را تو خود شايسته آنىانجام ده تو آنچه را من از تو درخواست كردم بكرم خويش بمن عطا فرما و گر چهشايسته آن نباشم .
معبودا مرا كامل آفريدى و در كودكى پروريدى ، و دار او با كفايتم قراردادى تو را براين نعمت ها و بر هر حالى ستايش كنم و از تو خواهم خدايا كه نعمتهاى خود را با كاميابىببهشت و نجات از آتش برايم كامل گردانى اى كريم
خدايا اگر مرا بگناهانم مواخذه كنى و بكردارم بسنجى اينكار تو منافات ندارد كه نسبتبمستمندان مهربان و بدرخواست كنندگان جودمند، و بجويندگان بخشنده و بگنهكارانآمرزنده باشى ، چون تو مهربانترين مهربانانى ، و تو آن خدائى هستى كه آمرزش گناهو سر و صورت دادن به عيب بندگان برايت بزرگ نيست .
پس اى خداى من درود فرست بر محمد و خاندانش و بيامرز گناهانم را، و سر وصورت ده به عيوبم ، و از انجام فرمان برداريت و رحمت فراخنايت بدان اندازه بمن عطافرما كه مرا در زمره بندگان و مژه است و برگزيدگانت و شايستگان بزرگوارى وبخشندگيت قرار دهد، زيرا من درخواست بزرگى از تو كردم و تو بزرگتر از آنى كهمن از تو در خواست كردم و توبه ام بپذير كه تو براستى توبه پذيرى مهربانهستى ، اى بهترين كسى كه خوانندگان بخوانندش ، و اى برترين كسى كه شخصاميدوار بدو اميد كند، من بعهد و پيمان دين اسلام بدرگاهتتوسل جويم ، و بحرمت قرآن كريم بر تو تكيه و اعتماد كنم ، و بحق محمد وخاندان محمد بدرگاهت تقرب جويم . پس درود فرست بر محمد و خاندان محمد و آن عهد وپيمانى را كه بوسيله آن اميد روا شدن حاجتم را دارم برسميت بشناس ، بمهرتاى مهربانترين مهربانان .
و من دعائه عليه السلام فى المناجاه