89- فجر [سپيده دم]

در آيه اول، خداوند، به فجر قسم خورده است. به اين انفجار نور در خيمه ظلمت‏شب. جالب است كه بدانيم سوره «فجر» بعد از سوره «ليل‏» نازل شده است همچنانكه در طبيعت همسپيده دم فجر، پس از «شب‏»، فرا مى‏رسد.

اين سوره را، در روايات، سوره حسين بن على دانسته‏اند و به خواندن آن توصيه كرده‏اند. (امام صادق‏«ع‏»: اقرؤا سورة الفجر فى فرائضكم و نوافلكم فانها سورة الحسين بن على(ع)(تفسير برهان ج 4 ص 457.))

اينهم جالب است. چرا كه قيام كربلاى حسين، خود انفجارى فجرى از ايمان و جهاد بود در ظلمت‏شب جور و شرك بنى اميه. و همچنانكه با فجر و آغاز روز، حركت و حيات مردم، شروع مى‏شود، با خون حسين و يارانش در عاشورا، اسلام جانى تازه گرفت و حياتى مجدد يافت. درمفهوم «فجر»، در تفاسير، مصداقهاى گوناگونى ذكر شده است.

در اين سوره، از وابستگى به دنيا كه در نتيجه طغيان و كفران نعمت پديد مى‏آيد نكوهش شده و وعده عذاب شديد در دنيا و آخرت داده شده است و در پايان، باز هم گريزى به معاد وتاكيدى روى رجعت انسان به سوى پروردگار، آمده است.

چهلمين سوره‏اى است كه در سال دوم يا سوم بعثت در مكه نازل شده و 30 آيه دارد.