فهرست

پيش سخن

آنچه انسان را در مسير پر فراز و نشيب زندگانى از نابسامانى ها محفوظ مى دارد و موجب سعادت دو جهان و سرافرازى و سربلندى در امتحانات الهى مى شود ، پژوهش پيرامون علوم الهى و معارف اسلامى و پوشاندن جامه عمل به دستورات بلند ربانى مى باشد .

در اين خصوص ، دست يابى به حقيقت معارف الهى و آشنايى با جايگاه حساس و ويژه آنها در حيات انسانى بسيار ضرورى احساس مى شود .

مركز علمى تحقيقاتى دارالعرفان در راستاى اهداف عالى خود ، اين بار افزون بر استفاده از مطالب پربار و عالمانه دانشمند محقق حضرت استاد حسين انصاريان ، با انتشار گلچينى از متن سخنرانى هاى معظم له ، از بيان پر حرارت و جذاب سخنرانى هاى استاد نيز تشنگان معارف سراسر نور ائمه اطهار (عليهم السلام) را بى نصيب نگذاشته و بدون خارج ساختن متن سخنرانى از قالب گفتارى آن ، باب ديگرى را براى استفاده از معارف آل الله (عليهم السلام) و سيراب گشتن از اين چشمه پر فيض باز نموده است .

اميد كه با عنايات خاص اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) بيش از پيش بتوانيم از زمزم معارف آن ذوات مقدس سيراب گرديم .

 

مركز علمى تحقيقاتى دار العرفان

 

 

بسمه تعالى

وعده داده بودم در رابطه با پاكى همه جانبه اى كه براى هر انسانى تحصيلش ميسر است مصداقى را بيان كنم .

اين مصداق كه هم در قرآن كريم ـ با نشانه هايى كه آيات بيان مى كند ـ و هم در روايات و هم در گفتار اهل دل ، اهل حال ، اهل دانش و اهل بينش مطرح است ، وجود مبارك اميرالمؤمنين (عليه السلام)است .

امام (عليه السلام) نسبت به خدا ، انسان و دنيا از انديشه و نظر پاك برخوردار بود . در مرحله قلب و نيّت قلب از پاكى برخوردار بود . در عمل و كردار و در اخلاق و حالات هم درياى بى ساحلى از پاكى و طهارت بود . طوفان بلاها و خطرها و تنگناها و مصائب سنگين در نظر پاك او نسبت به حق ، نسبت به انسان و نسبت به دنيا در اخلاق و  عمل او اثر منفى نگذاشت و راهى براى ايجاد انحراف در هيچ كدام از نواحىِ وجود مبارك او پيدا نكرد .

 

خدا در ديدگاه على (عليه السلام)

فعل حضرت حق

درباره وجود مقدس حضرت حقّ البته در جهت فعل حقّ ـ كه شياطين بيشترين انحراف را در طول تاريخ در انديشه ها ايجاد كردند ـ وجود مقدس او اين نظر را داشت ، ( در حالى كه خودش گرفتار انواع حوادث و بلاها و مشقّت ها بود ببينيد چه نظر پاكى نسبت به فعل حقّ داشت :

اِرْتَفَعَ عَنْ ظُلْمِ عِبادِه .

خدا را اين گونه ديد و درست ديد ، نظرى كه درباره خدا و فعل خدا داشت ، صحيح ترين و پاك ترين نظر بود ، چون قرآن مجيد اعلام كرد غير از مخلَصين هر كس درباره خدا نظر بدهد و حرف بزند نظر كاملى نيست و سخن جامعى نيست ، اما صريحاً قرآن كريم نظر مخلصين را در رابطه با پروردگار امضا كرد .

اميرالمؤمنين (عليه السلام) مى فرمايد : او وجود مباركى است كه نسبت به بندگانش كمترين ستمى روا نمى دارد ، نه در دنيا و نه در آخرت ، كمبودها ، نقص ها و عيب ها هم در هر شكلى كه در زندگى مردم رخ نشان مى دهد كارخانه توليدش را خود مردم مى دانند .

( إِنَّ اللَّهَ لاَ يَظْـلِمُ النَّاسَ شَيْـًا... )

خداوند متعال به كمترين چيزى به بندگانش ستم روا نمى دارد ، اين مردم هستند كه خودشان زمينه ستمكارى بر خودشان را فراهم مى كنند .

خيلى حرف زيبايى است ، اميرالمؤمنين (عليه السلام) اعتقادش اين است كه عيب هاى زندگى ، نقص هاى زندگى ، كمبودهاى زندگى ، مشكلات زندگى و دردهاى زندگى را مجموعتان با عادل شدن معالجه كنيد ، و الا تا در جامعه ستم هست طبعات ستم هم خواهد بود ، آثار ستم هم خواهد بود .

رهايى از طبعات ستم به اين است كه همه تصميم بگيرند آدم هاى پاكى بشوند ، انسان هاى عادلى بشوند ، انسان هاى با انصافى بشوند .

نهايتاً حرف اسلام اين است كه كليد حل مشكلات متخلق شدن همه ، به اخلاق پروردگار است . اگر يك نفر ستمكار هم بين مردم باشد باز كشتى حيات عيب پيدا خواهد كرد ، و خيمه حيات دچار تنگنا خواهد شد . در قيامت هم همين طور ، با اين كه مَــلِكِ يَوْمِ الدِّينِ است قدرت واحد و تمام مهار قيامت به تنهايى به دست اوست .

در قرآن مجيد مى فرمايد : به اندازه رشته نازك وسط هسته خرما كه به زحمت هم به چشم مى آيد ، يا در آيات ديگر مى فرمايد : به اندازه سوراخ ريز ميان هسته خرما به احدى ستم روا نخواهم داشت .

اين طور نيست كه در بازار قيامت بگويم اين طرفم فرعون است ، اين نمرود است ، اين شمر است ، اين يزيد است و با اين اوضاعى كه در دنيا داشتند بيش از حد جرمشان توى سرشان بزنم ، نه ، جريمه به اندازه جرم است ، خداوند ستم نمى كند .

منفعت اين ديدگاه

يك منفعت اين نظر پاك اين است كه هيچ گاه انسان گلايه مند و شاكى از وجود مقدس او نمى شود . وقتى كه آنجا را در اوج عدالت ببيند و ستمكارى و مولدش را انحراف فكرى و روحى خود انسان بداند ، تمام درهاى گلايه و شكايت از پروردگار عالم به روى ذهن بسته مى شود ، آن وقت رابطه آدم با پروردگار عاشقانه مى شود ، بى رغبتى به حق در دل پيدا نمى شود ، كسالت از حق در باطن پديدار نمى شود و خستگى از حق براى انسان نمى آيد . بلكه انسان در اين سير فكرى پاك روز به روز بر عشق و ايمان و ارتباط و عبادت و حركتش به جانب مقام قرب اضافه مى شود . اين پاكى و عشق تا جايى مى رسد كه نوشته اند : روز عاشورا هر چه بر أبا عبد الله (عليه السلام)مى گذشت برافروختگى چهره او بيشتر مى شد ، و زمانى كه شمر تيزى خنجرش را مى خواست به گلوى حضرت بكشد سيد الشهداء (عليه السلام)لبخند زد ، اين لبخند خيلى معنى داشت ، معنايش هم اين بود كه تمام وجودم از محبوبم در اوج رضايت قرار دارد و آنچه مى گذرد مربوط به انحراف انسان است نه تقدير و عمل پروردگار . اين نظر وجود مباركشان به پروردگار در جهت فعل پروردگار است .

احكام حضرت حق

و اما درباره احكام پروردگار :

عَدَلَ عَلَيْهِمْ فى حُكْمِه .

پروردگار عالم در فرمان دادن به بندگانش فقط و فقط عدل را رعايت مى كند .

وَ قامَ بِالْقِسْطِ فى خَلْقِه .

و تمام حيات بشر را در سيطره عدلش اداره مى كند ، و ستم ها مربوط به خودشان است .

انسان از ديدگاه على (عليه السلام)

و اما نظرشان در رابطه با انسان ، خيلى نظر شگفت انگيزى است .

يك گروهى در زمان خود اميرالمؤمنين (عليه السلام) در اوج هواپرستى و خودپرستى و جهالت ـ كه خطرناكترين بيمارى ها و كاملا بر ضد خدا قرار گرفتن است ـ چنان با شخصيت اميرالمؤمنين (عليه السلام)درگير شدند كه نهايتاً حكم كفر بر اميرالمؤمنين (عليه السلام)جارى كردند .

شما مطلبى را فقط مى شنويد ، بايد به گذشته برگرديد و خود را در زمان اميرالمؤمنين (عليه السلام)قرار بدهيد و اميرالمؤمنين (عليه السلام) را اميرالمؤمنين ببينيد ، هم از ديد پروردگار هم از ديد پيغمبر ، حداقل سيصد آيه در قرآن است كه اهل تسنن هم نقل كرده اند ، مى گويند مصداق اكمل اين سيصد آيه در امت ، اميرالمؤمنين (عليه السلام) است .

پيغمبر را شما ببينيد و با چشم پيغمبر ، على را نگاه كنيد ، من فقط يك نظر پيغمبر را مى گويم كه : شيخ سليمان بلخى حنفى در كتاب ينابيع الموده خود نقل مى كند كه روى منبر پيغمبر به مردم فرمود : واقعاً هر كسى كه دلش مى خواهد آدم را با علمش ببيند ، نوح را با عزمش ببيند ، ابراهيم را با حلمش ببيند ، موسى را با هيبتش ببيند ، و عيسى را با زهدش ببيند اشاره كردند :

فَلْيَنْظُرْ اِلى عَلى اِبْنِ اَبى طالِب .

اين يك نفر به تنهايى همه انبيا است ، آن وقت اين هواپرستان خودپرست جاهل ، در دل جامعه اسلامى ـ كه خودشان را هم به مردم باورانده بودند كه ما آدم هاى درستى هستيم ـ اعلام كردند كه : على كافر است و جنگ با او و كشتنش واجب است و شرّش را بايد از سر جامعه كم كرد .

از گنهكار نااميد نباشيد

در چنين موقعيتى نظر ايشان راجع به انسان چه بود ؟ وقتى كه به او مى گفتند با اين گروه هواپرست و خودپرست جاهل كه شما را تا پستى كفر به باور مردم دادند چه بايد كرد ؟ شما بوديد چه نظرى داشتيد ؟ آنقدر براى انسان احترام قائل بود كه ـ درباره اين گروه ـ وقتى كه از او مى پرسيدند چكار بايد كرد ؟ مى فرمود : از گنهكار نا اميد نباشيد ، كريمانه با او برخورد بكنيد ، معالجه اش بكنيد . مى فرمود : انسان هاى خوب كه خوبند ، انسان هاى پاك كه پاكند ، ما در كنار آنها كارى و زحمتى نداريم ، يك كاروان پاكى هستند كه به جانب لقاء خدا حركت مى كنند ، بايد به داد اينها رسيد ، بايد دل براى اينها سوزانيد ، بايد براى اينها گريه كرد و بايد براى آنها طبيبانه اقدام كرد . و اصرار داشت نااميد نباشيد .

حرمت انسان

براى حريم انسان ، جان انسان ، وجود انسان آنقدر احترام قائل بود كه مى گفت : دشمن ترين دشمنان من بيمارند ، بايد علاجشان كرد . علاج .

او غير حكومت هايى بود كه اگر يك نفر بر اثر درد بگويد : بالاى چشمتان ابروست ، مأمور در خانه اش بيايند و دعوتنامه بفرستند و او را به انواع مراكز اطلاعاتى بكشند و رُسَش را دربياورند و پدرش را جلوى چشمش بياورند و به خاك سياه بنشانند .

او مى گفت : اولا اينها انسان هستند و بعد هم عارضه بيمارى به آنها خورده ، بايد معالجه شان كرد ، نااميد هم نباشيد .

يك روزى روى منبر كوفه در ايام حكومت و قدرتش سخنرانى مى كرد ، آنقدر مردم تحت تأثير سخنرانى بودند كه مات زده نگاهش مى كردند ، يكى از همين گروه از وسط جمعيت بلند شد و گفت : پسر ابوطالب ! خدا ريشه ات را بكند كه چقدر خوش زبانى ! تا چهل پنجاه نفر قصد حركت كردند ، امام از روى منبر فرمود : با شما بود ؟! گفتند : نه . فرمود : به چه كسى گفت خدا ريشه ات را بكند ؟ گفتند : به شما . فرمود : حق درگيرى بر عهده من است ، من بايد با او درگير بشوم ، من هنوز سخنرانى ام تمام نشده ، بگذاريد بنشيند و گوش بدهد ، شايد هدايت بشود .

هدايت انسان ها

او نسبت به انسان ها فقط دغدغه هدايت داشت . به خدا قسم در سه جنگ جمل و صفين و نهروان تا جايى كه در توان اميرالمؤمنين (عليه السلام)بود جنگ واقع نشود كوشيد اما نشد و دشمن جنگ را به او تحميل كرد .

نوشته اند در جنگ جمل بعد از اين كه حضرت پيروز شد به جاى اين كه بگويد شهرها را چراغان بكنيد ، نقل و شيرينى پخش بكنيد و پرچم هاى رنگارنگ بزنيد ، آمد وسط ميدان جمل ، كنار كشته هاى دشمن ، عين مادر داغ ديده اشك ريخت و گفت : اينها دلم را سوزاندند ، و سوز دل من به اين است كه همه بايد بهشت مى رفتند ، اما خودشان راهشان را به سوى جهنم كج كردند .

كدام فرمانده نظامى براى كشته هاى دشمن اشك ريخت ؟! سراغ داريد ؟ فرماندهان پيروز ، هميشه غرور نشان مى دهند و مارش پيروزى مى زنند و چراغانى مى كنند ، درجه مى گيرند ، اما اميرالمؤمنين (عليه السلام)آنقدر براى انسان دغدغه داشت كه مى آمد كنار كشته دشمن اشك مى ريخت كه چرا جهنم رفتيد ؟ چه درسهايى اميرالمؤمنين (عليه السلام) از پاكى به ما مى دهد !

ما چه كرده ايم ؟

پدران ! مادران ! معلم ها ! اساتيد دانشگاه ! حاكمان مملكت ! شما چه مقدار دغدغه انسان را داريد ؟ چه مقدار ؟ اين همه سوز دل را چگونه بايد معالجه كرد ؟ مشكلات را چگونه بايد حل كرد ؟ ثروت مملكت را چگونه بايد خرج كرد ؟ محبت ها ، چگونه بايد خرج بشود ؟ معلم چگونه بايد خود را خرج شاگرد بكند ؟ استاد دانشگاه چگونه بايد خود را خرج كند ؟ دولت چگونه بايد خود را خرج ملت كند ؟ شما يك مو از على به تنتان هست ؟ شما به اندازه اى كه او دغدغه انسان را داشت ، داريد ؟ او براى گمراه اشك مى ريخت ، شما براى گمراه تا حالا چه كرده ايد ؟ الآن هم كه كشور ما يَخْرُجُونَ مِنْ دينِ اللّهِ اَفْواجاً است .

چقدر شما دغدغه داريد ؟ چقدر ناراحتيد ؟ چقدر دختران ما از نظر روش و افكار و اخلاق تبديل به دختران تلاويو و واشنگتن شده اند ؟ چقدر جوان هاى اين مملكت فاسد و معتاد و دزد و جيب بر شدند ؟ شما چقدر دغدغه انسان را داريد ؟

محبت به شقى ترين مردم

شبى كه زير تيزى شمشير زهر ابن ملجم داشت دست و پا مى زد ـ نزديك نيمه شب بيست و يكم ـ حسن و حسين و قمر بنى هاشم و محمد حنفيه را صدا زد ، گفت : عزيزان من ! يك نفر به من حمله كرده ، من امشب شهيد مى شوم ، فردا ننشينيد بگوييد على را كشتند پس تا جايى كه دلمان خنك بشود بايد بكشيم ، يك نفر مرا كشته است . بعد به حسن و حسينش گفت : حسن جان ! حسين جان ! اگر دلتان آمد قاتل مرا ببخشيد ، اگر بنا شد قصاص بكنيد ، در تاريكى محراب ، حسنم ! حسينم ! يك ضربت به من زده ، دوتا نزده ، مبادا دوتا شمشير به او بزنيد ، اگر با آن يك ضربت كشته شد بدنش را دست مردم ندهيد چون من مى دانم مردم عصبانى هستند ، عادل هم نيستند ، چاقو و خنجر و چوب مى آورند ، بدنش را ممكن است سوراخ سوراخ كنند ، چشمش را دربياورند ، خودتان جنازه قاتل مرا دفن كنيد ، به دست مردم نيفتد .

چه كسى چنين دغدغه اى را نسبت به انسان دارد ؟ آن هم نسبت به اشقى الاشقياء و قاتل خود .

به جز از على كه گويد به پسر كه قاتل من *** چو اسير توست اكنون به اسير كن مدارا

اين چه پاكى روح و فكرى است كه وقتى صبح نوزدهم او را روى گليم مى گذارند ، سر گليم را بچه ها مى گيرند مى آورند داخل خانه ، بلافاصله نان و آب و شير مى آورند ، چشمش را باز مى كند مى گويد : حسن جان ! ابن ملجم هم مسافر است ، او هم روزه نيست ، صبحانه مرا به او بدهيد بعد براى من صبحانه بياوريد . و براى اين كه قاتل را بيدار و آگاه كند آفتاب كه طلوع كرد به پسرهايش گفت : قاتل را بياوريد من او را ببينم . ابن ملجم را آوردند . فرمود : بنشين كنار بستر من . براى اين كه او را تحريك بكند و به خود بيايد ، با آن حال مظلومانه اش برگشت گفت : من براى تو بد امامى بودم ؟! عيبى داشتم ؟!

سفارش به استاندار

در عهدنامه مالك اشتر نوشت : مالك ! كارى كن كه در خيمه حيات از حداقل زندگى خوب تمام مردم برخوردار باشند ، چه اين كه مردم هم دين تو باشند يا هم دين تو نباشند ، براى تو فرقى نكند . يك وقت نگويى چون اينها مؤمن هستند به اينها بيشتر برسم ، ولى اينها چون يهودى ، مسيحى يا زرتشتى اند از تداركات كشور چيزى به آنها ندهم .

دنيا در ديدگاه على (عليه السلام)

اما راجع به دنيا پاك ترين نظر را داشت :

اِنَّ الدُنْيا دارُ صِدْق لِمَنْ صَدَقَها ، وَ دارُ عافيَة لِمَنْ فَهِمَ عَنْها وَ دارُ غِنىً لِمَنْ تَزَوَّدَ مِنْها وَ دارُ مَوْعِظَة لِمَنِ اتَّعَظَ بِها ، مَسْجِدُ أَحِبّاءاللّهِ وَ مُصَلّى مَلائِكَةِ اللّهِ وَ مَهْبَطُ وَحْىِ اللّهِ وَ مَتْجَرُ اَوْلياءَ اللّهاِكْتَسَبُوا فيها الرَحْمَة وَ رَبِحُوا فيها الْجَنَة 

شما در تمام مكتب ها بگرديد اگر نمونه اين نظر را راجع به دنيا ديديد ؟

نيّت اميرالمؤمنين (عليه السلام)

و اما نيّت او ، كافى است كه شما در كتاب هاى شيعه و سنى وزن نيت او را از زبان پيغمبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم)بشنويد . اين وزن نيت على (عليه السلام) در پاكى در سن بيست و سه سالگى است :

ضَرْبَةُ عَلى يَوْمَ الْخَنْدَقْ اَفْضَلْ مِنْ عِبادَةِ الثَقَلَيْنْ .

در پاكى نيت ، شما كافى است پاكى نيت او را در اين آيه سوره بقره ببينيد :

( وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ... )

خدايا ! جانم را آن هم در سن بيست سالگى با تو معامله مى كنم فقط محض خودت . من نه كارى به بهشت دارم و نه كارى به جهنم ، جانم را با شخص خودت معامله مى كنم .

عمل اميرالمؤمنين (عليه السلام)

اما از نظر عمل : به به ! امام باقر (عليه السلام) مى فرمايد : يك روز در اتاق پدرم زين العابدين نشسته بودم ، داشتم عبادت پدرم را نگاه مى كردم ، ركوعش را ، سجودش را ، حالش را ، بعد با صداى بلند شروع كردم گريه كردن . پدرم نمازش را كه سلام داد و فرمود : باقرم ! چرا گريه مى كنى ؟ گفتم : پدر از اين سنگينى عبادتت دلم سوخت ـ پدرم شروع كرد گريه كردن . به پدرم گفتم : من دلم براى شما سوخت گريه كردم ، شما براى چه گريه مى كنى ؟ فرمود : عزيز دلم ! اگر زمان على بودى و عبادت على را مى ديدى چه مى گفتى ! اين عبادت من عبادت است ؟! چه عبادتى .

يك شعر از يك سنى حنفى مسلك بخوانم ، حنفى ها خيلى متعصب اند .

شير خدا شاه ولايت على *** صيقلى شرك خفى و جلى

روز احد چون صف هيجا گرفت *** تير مخالف به تنش جا گرفت

غنچه پيكان به گل او نهفت *** صد گل محنت ز گل او شكفت

روى عبادت سوى محراب كرد *** پشت به درد سر اصحاب كرد

بيست و سه سالش بود ، جراح به پيغمبر گفت : نود زخم خورده ، همه را بستم اما يك تير به عصب استخوان پا فرو رفته تا مى خواهم آن را دربياورم شديد ناله مى زند ، من هم مى دانم دردش خيلى است ، نمى گذارد آن را دربياورم ، چكار كنم ؟ پيغمبر فرمود : صبر كن وقت نماز بشود .

خنجر الماس چو بينداختند *** چاك به تن چون گلش انداختند

گُل گُل خونش به مصلى چكيد *** گشت چو فارغ ز نماز آن بديد

اين همه گل چيست ته پاى من *** ساخته گلزار مصلاى من

صورت حالش چو نمودند باز *** گفت كه سوگند به داناى راز

كز علل تيغ ندارم خبر *** گر چه زمن نيست خبردارتر

« جامى » از آلايش تن پاك شو *** در قدم پاك روان خاك شو

شايد از اين خاك به گردى رسى *** گرد شكافى و به مردى رسى

اخلاق اميرالمؤمنين (عليه السلام)

يك موردش را برايتان بگويم ، ايام حكومتش است ، رئيس جمهور مملكت است ، در راه دارد مى آيد يك دختر خانمى را مى بيند زار زار گريه مى كند . على در مقابل گريه گريه كنندگان طاقت نمى آورد ، دختر خانم ! چى شده ؟ گفت : من كنيزم و كلفت هستم ، پول به من داده اند خرما خريده ام ، خرما خوب نيست ، خانمم گفته برو پس بده و آمده ام به خرمافروش مى گويم : پس بگير ، مى گويد : پس نمى گيرم .

فرمود : بيا با همديگر برويم من خرمايت را پس بدهم . آمد در مغازه خرمافروش ، خيلى با محبت فرمود : اين خرما را عوض بكن . گفت : به تو هيچ ربطى ندارد ، به خرما فروش لات و بى تربيت دوباره فرمودند ، اگر ممكن است عوض كن ، گفت مزاحم كسبم نشو . و از پشت دخل آمد و يك مشت به سينه اميرالمؤمنين (عليه السلام) زد و از مغازه بيرون پرتش كرد . گفت : مى گويم برو . به دختر فرمود : خوب اين كه پس نگرفت بيا برويم در خانه اتان به خانمت بگويم حالا با اين خرماها قناعت كن .

هيچ قدرتمندى در روى اين كره زمين به اين پاكى مى شناسيد ؟ اينقدر اخلاق والا . دختر راه افتاد ، على هم راه افتاد ، همسايه روبرويى آمد در مغازه خرمافروش لات ، گفت : با كدام دستت به اين سينه زدى ؟ گفت : با اين دست . گفت : خوشت آمد با اين مشتى كه به اين مرد زدى نه ؟! تو فهميدى اين كيست ؟ گفت : نه ، كيست ؟ با اين لباس پاره اش آمده بود اينجا مزاحم ما شده بود . گفت : نفهميدى ؟ گفت : نه ، گفت : اين سينه ، صندوق اسرار خداست ، اين شوهر فاطمه زهراست ، اين پدر حسن و حسين و اين اميرالمؤمنين (عليه السلام)است . دويد دنبال اميرالمؤمنين (عليه السلام) ، آمد خودش را بيندازد روى پاى على ، زير بغلش را گرفت ، گفت : مرا ببخش ، بد كردم . فرمود : تو مرا ببخش ، من آمدم مزاحم كاسبى ات شدم .لا اله الا الله .

شما رئيسهاى كشورها يك موى على به تنتان هست ؟ خرما را گرفت و بهترين خرما را براى دختر آورد و فرمود : برو ، گفت : على جان ! دير شده مرا مى زنند . فرمود : خوب من مى آيم از جانب تو عذرخواهى مى كنم . خانم ديد كنيزش دير كرده ، پنج دفعه هى آمد در را باز كرد و بيرون را نگاه كرد ، بعد يك مرتبه ديد كنيزش با اميرالمؤمنين (عليه السلام) دارد مى آيد ، على را مى شناخت ، دو لنگه در را باز كرد اميرالمؤمنين (عليه السلام)رسيد فرمود : يك مقدار دير شده عذرش را قبول كن ، گفت : آقا جان ! فداى قدمتمان بشوم ، من اين كنيز را به شما بخشيدم . امام هم رو كرد به كنيز ، فرمود : من هم تو را در راه خدا آزاد كردم برو ، اين يك مصداق پاكى .

مجلس امشب به نام على شد ، على هنوز مظلوم است ، على هنوز تنهاست ، چند روز است از كنار قبرش صداى ناله هاى مظلومانه بلند است  فرهنگ على هنوز در دنيا فرهنگ مظلومى است ، پاى منبرش يك نفر بلند شد و گفت : به من ظلم شده . فرمود : چقدر به تو ظلم شده ؟ گفت : يك ظلم . فرمود : به تو يك ظلم شده اما به من به اندازه ريگ هاى بيابان ، و به تعداد نخ پشم گوسفندان دنيا ظلم شده .

مصيبت جانكاه

زهرا داشت جان مى داد و اشك مى ريخت ، اميرالمؤمنين (عليه السلام)گفت : چرا گريه مى كنى ؟ گفت : به مظلوميت تو گريه مى كنم . در دامن خودش جان داد . بعد از ظهر بود ، به حسن و حسين ، و زينب و كلثوم گفت : عزيزانم ! بلند بلند گريه نكنيد ، نمى خواهم همسايه هاى ديوار به ديوارمان هم بفهمند كه مادرتان را از دست داديد .

نيمه شب شد بدن دختر پيغمبر را داخل آن حياط كوچك آورد ، صدا زد : حسن جان ! حسين جان ! شما آب بياوريد ، من بدن مادرتان را با كمك شما غسل بدهم . اما وسط غسل ديدند بابا غسل را رها كرد و آمد صورت به ديوار گذاشت ، شروع كرد بلند بلند گريه كردن . مگر بابا به ما نگفته بلند بلند گريه نكنيم ؟ چرا خودش بلند بلند گريه مى كند ؟ آمدند گفتند : بابا چى شده ؟ فرمود : دستم به بازوى مادرتان رسيد ، آنقدر با غلاف شمشير به بازوى مادرتان زده اند...بعد بدن را كفن كرد و صدا زد حسن جان ! حسين جان ! دخترانم ! اين آخرين بارى است كه مادرتان را مى بينيد . بچه ها آمدند ، دوتا دختر دو طرف بدن مادر سر گذاشتند ، امام حسن صورت ، روى صورت مادر ، ابى عبد الله صورت ، كف پاى مادر ، حسين جان ! براى شما سخت تر بود صورت روى پاى مادر يا براى خواهرت زينب وقتى صورت روى گلوى بريده تو گذاشت .