الگوهاي رفتاري امام علي (ع) جلد 5 - مباحث اطلاعاتي

فَعِندَ ذلِكَ اءَخَذَ البَاطِلُ مَاَّخِذَهُ، وَرَكِبَ الجَهلُ مَرَاكِبَهُ، وَعَظُمَتِ الطَّاغِيَةُ، وَقَلَّتِ الدَّاعِيَةُ،وَصَالَ الدَّهرُ صِيَالَ السَّبُعِ العَقُورِ، وَهَدَرَ فَنِيقُ البَاطِلِ بَعدَ كُظُومٍ،
وَتَوَاخَى النَّاسُ عَلَى الفُجُورِ، وَتَهَاجَرُوا عَلَى الدِّينِ، وَتَحَابُّوا عَلَى الكَذِبِ،وَتَبَاغَضُوا عَلَى الصَّدقِ.
فَإِذَا كَانَ ذلِكَ كَانَ الوَلَدُ غَيظا وَالمَطَرُ قَيظا وَتفِيضُ اللِّئَامُ فَيضَا وَتَغيضُ الكِرَامُغَيضا، وَكَانَ اءَهلُ ذلِكَ الزَّمَانِ ذِئَابا، وَسَلاَطِينُهُ سِبَاعا، وَاءَوسَاطُهُ اءُكَّالا، وَفُقَرَاؤُهُاءَموَاتا؛ وَغَارَ الصِّدقُ، وَفَاضَ الكَذِبُ، وَاستُعمِلَتِ المَوَدَّةُ بِاللِّسَانِ، وَتَشَاجَرَ النَّاسُبِالقُلُوبِ، وَصَارَ الفُسُوقُ نَسَبا، وَالعَفَافُ عَجَبا، وَلُبِسَ الاِسْلامُ لُبْسَ الْفَرْوِمَقْلُوبا.
(پس در آن هنگام كه امويان بر شما تسلط يابند،باطل بر جاى خود استوار شود، و جهل و نادانى بر مركب ها سوار، و طاغوت زمان عظمتيافته ، و دعوت كنندگان به حق اندك و بى مشترى خواهند شد.
روزگار چونان درنده خطرناكى حمله ور شده ، وباطل پس از مدّتها سكوت ، نعره مى كشد، مردم در شكستن قوانين خدا دست در دست هم مىگذارند، و در جدا شدن از دين متّحد مى گردند، و در دروغ پردازى با هم دوست و درراستگويى دشمن يكديگرند
و چون چنين روزگارى مى رسد، فرزند با پدر دشمنى ورزد، و باران خنك كننده ، گرمىو سوزش آورد، پست فطرتان همه جا را پر مى كنند، نيكان و بزرگواران كمياب مىشوند، مردم آن روزگار چون گرگان ، و پادشاهان چون درندگان ، تهيدستان طعمهآنان ، و مستمندان چونان مردگان خواهند بود،
راستى از ميانشان رخت بر مى بندد، و دروغ فراوان مى شود، با زبان تظاهر به دوستىدارند اما در دل دشمن هستند، به گناه افتخار مى كنند، و از پاكدامنى به شگفت مى آيند، واسلام را چون پوستينى واژگونه مى پوشند.) ⁽¹²⁾
آفت ها اگر بدرستى شناسائى نگردند، فرد و جامعه را به انحراف مى كشانند.
رهبران و مديران انقلاب را دگرگون مى سازند.
مردم انقلابى را بى تفاوت و سست مى كنند.
اهداف آغازين نهضت فراموش مى شود.
ارزش ها كم رنگ و به تدريج مسخ و فراموش مى گردد.
و انقلابيّون را در برخورد با مشكلات زندگى دلسرد كرده به ضد انقلابمبدّل خواهد ساخت كه سير ارتجاعى آغاز كرده و خود در برابر ارزشهاى انقلابايستادگى كرده و عوامل انقلاب را تضعيف مى كنند.
2 - آفت زدگى ياران پيامبر صلى الله عليه و آله
آفت ها در برخى از نهضت ها تا آنجا پيش رفته اند كه رهبران قيام ها و حركت هاىانقلابى را ار پاى در آوردند با اهداف انقلابى بيگانه ساختند و به وابستگى و سازشكشاندند كه حركتى بر ضدّ حركت تكاملى خود برگزيدند و به نابودى انقلاب خودهمّت كردند.
اگر علل سقوطها و علل سير ارتجاعى رهبران ملت ها بدرستى ارزيابى شود اين حقيقتثابت مى شود كه (آفت ها) نقش فراوانى در دگرگونى ها و مسخ ارزشها دارند كه :
برخى از ياران و اصحاب پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله دست از اسلام ناببردارند و به خط نفاق و دوروئى پناه ببرند.
امام على عليه السلام اين واقعيّت تلخ را اينگونه توضيح مى دهند كه :
فَلَقَد كُنَّا مَعَ رَسُولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وَإِنَّ القَتلَ لَيَدُورُ عَلَى الاَّْبَاءِوَالاَبْنَاءِ وَالاِخْوَانِ وَالْقَرَابَاتِ، فَمَا نَزْدَادُ عَلَى كُلِّ مُصِيبَةٍ وَشِدَّةٍ إِلا إِيمَانا، وَمُضِيّا عَلَىالحَقِّ، وَتَسلِيما لِلاَمْرِ، وَصَبْرا عَلَى مَضَضِ الْجِرَاحِ.
وَلكِنَّا إِنَّمَا اءَصبَحنَا نُقَاتِلُ إِخوَانَنَا فِى الاِسْلامِ عَلَى مَا دَخَلَ فِيهِ مِنَ الزَّيْغِ وَالاِعْوِجَاجِ،وَالشُّبْهَةِ وَالتَّاءْوِيلِ. فَإِذَا طَمِعْنَا فِى خَصلَةٍ يَلُمُّ اللّهُ بِهَا شَعَثَنَا، وَنَتَدَانَى بِهَا إِلَىالبَقِيَّةِ فِيَما بَينَنَا، رَغِبنَا فِيهَا، وَاءَمسَكنَا عَمَّا سِوَاهَا.
(ما با پيامبر صلى الله عليه و آله بوديم ، و همانا جنگ و كشتار گرداگرد پدران ،فرزندان ، برادران و خويشاوندان ما دور مى زد، امّا از وارد شدن هر مصيبت و شدّتى جزبر ايمان خود نمى افزوديم ، و بيشتر در پيمودن راه حق ، و تسليم بودن برابر اوامرالهى ، و شكيبايى بر درد جراحت هاى سوزان ، مصمّم مى شديم .
امّا امروز با پيدايش زنگارها در دين ، كژى ها و نفوذ شبهه ها در افكار، تفسير وتاءويل دروغين در دين ، با برادران مسلمان خود به جنگ خونين كشانده شديم ، پس هرگاهاحساس كنيم چيزى باعث وحدت ماست و به وسيله آن با يكديگر نزديك مى شويم ، وشكافها را پُر و باقيمانده پيوندها را محكم مى كنيم ، به آنتمايل نشان مى دهيم ، آن را گرفته و ديگر راه را ترك مى گوييم.) ⁽¹³⁾
و بعضى از ياران مجاهد حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام كه درجَمَل و صفّين نيز حماسه آفريدند، به صف دشمنان و مخالفان امام بپيوندند و براىكشتن آنحضرت هم قسم و هم داستان گردند.
ابن مُلجم مرادى از نمايندگان مردم يَمَن بود كه به مدينه آمد و با امام على عليه السلامبيعت كرد، و چون مريض شد يك هفته در منزل آنحضرت پذرائى شد و با گرفتن هزينهسفر و اسب سوارى و تشكّر فراوان با امام على عليه السلام خداحافظى كرد،
چه كسى باور مى كرد كه او قاتل امام باشد؟
شمر بن دوالجوشن از فرماندهان لشگرهاى امام على عليه السلام در جنگ صفّين بود، جنگكرد، و زخمى شد.
امّا سرانجام جذب خوارج و منافقان زمان شد و در صحراى كربلا به انواع جنابت ها آلودهگرديد.
و در تداوم سير تاريخ در نهضت هاى اسلامى چهره هاى فراوانى بودند كه سرد شدند،ساكت شدند به انزوا گرائيدند و مجاهدت ها و افتخارات گذشته خود را ناديدهانگاشتند.
امام على عليه السلام نسبت به سعد وقّاص و ياران همراه او كه دچار آفت زدگى شدند وگوشه گيرى اختيار كردند و از يارى حقّ سَر باز زدند ، فرمود :
يَا حَارِثُ، إِنَّكَ نَظَرتَ تَحتَكَ وَلَم تَنظُر فَوقَكَ فَحِرتَ! إِنَّكَ لَم تَعرِفِ الحَقَّ فَتَعرِفَمَن اءَتَاهُ، وَلَم تَعرِفِ البَاطِلَ فَتَعرِفَ مَن اءَتَاهُ.
فقال الحارث : فإ نى اءعتزل مع سعيد بن مالك و عبد اللّه بن عمر،فقال عليه السلام :
إِنَّ سَعِيدا وَعَبدَ اللّهِ بنَ عُمَرَ لَم يَنصُرَا الحَقَّ، وَلَم يَخذُلاَ البَاطِلَ.
مشكل حق ناشناسى
(اى حارث ! تو زيرپاى خود را ديدى ، امّا به پيرامونت نگاه نكردى ، پس سرگردانشدى ، تو حق را نشناختى تا بدانى اهل حق چه كسانى مى باشند؟ وباطل را نيز نشناختى تا باطل گرايان را بدانى .
(حارث گفت من و سعيد بن مالك ، و عبدالله بن عمر، از جنگ كنار مى رويم ، امام فرمود :)
همانا سعيد و عبداللّه بن عمر، نه حق را يارى كردند، و نهباطل را خوار ساختند.) ⁽¹⁴⁾
و يا اهداف آغازين انقلاب را انكار كردند، و حقائق روشن را ناديده انگاشتند، انس بن مالكبا اينكه در روز غدير حاضر بود و پس از بيعت پيامبر صلى الله عليه و آله بيعت كرد.
امّا در آستانه جنگ جَمَل آن را ناديده گرفت و به دروغ انكار كرد.
امام على عليه السلام در يك سخن افشاگرانه فرمود :
وقال عليه السلام لا نس بن مالك ،وقد كان بعثه إ لى طلحة و الزبير لما جاء إ لىالبصرة يذكرهما شيئا مما سمعه من رسول اللّه صلى الله عليه و آله فى معناهما، فلوىعن ذلك ، فرجع إ ليه ، فقال :
إِنِّى اءُنسِيتُ ذلِكَ الاَمْرَ، فَقَالَ عليه السلام :
إِن كُنتَ كَاذِبا فَضَرَبَكَ اللّهُ بِهَا بَيضَاءَ لاَمِعَةً لاَ تُوَارِيهَا العِمَامَةُ.
يعنى البرص ، فاءصاب اءنسا هذا الداء فيما بعد فى وجهه ، فكان لا يرى إ لامبرقعا.
نفرين كردن امام عليه السلام
و درود خدا بر او فرمود :
(چون به شهر بصره رسيد انس بن مالك را به سوى طلحه و زبير فرستاد تا آن چهاز پيامبر صلى الله عليه و آله درباره آنان شنيده يادشان آورد، انس ، سر باز زد و گفتمن آن سخن پيامبر صلى الله عليه و آله را فراموش كردم ، فرمود)
اگر دروغ مى گويى خداوند تو را به بيمارى برَصَ (سفيدى روشن ) دچار كند كهعمّامه آن را نپوشاند.) ⁽¹⁵⁾
(پس از نفرين امام انس به بيمارى بَرَص در سر و صورت دچار شد كه همواره نقاب مىزد.)
3 - انقلاب هاى معاصر و آفت ها
و در انقلاب الجزاير، رشد آفت ها، رهبران نهضت را دچار تفرقه و اخلاف كرد كه پس ازدادن هزاران كشته بازهم وابسته بمانند
و انقلاب فلسطين را آفت ها از پاى در آورد كه با صهيونيست هاى جلاّد سازش كنند.
و زحمات فراوان جمال عبدالنّاصر در مصر را آفت ها بر باد دادند كه انور سادات پا برروى كشته هاى فراوان مصر بگذارد و در كمپ ديويد، دست در دست اسحق رابين و موشهدايان بگذارد و سازش كند، و افتخار و صلابت و اصالت اعراب را در هم بشكند،
او در آغاز حركات انقلابى عبدالنّاصر از مشاوران و معاونين او بود.
و در انقلاب ايران ديديم كه :
برخى از ياران و طرفداران انقلاب اسلامى ، به روشنفكران خائن روى كرده و در احمدآباد بر روى قبر مصدّق اجتماع كنند كه امام خمينى رحمة الله عليه به آنها هشدار داد وفرمود:
(باز هم مى روند روى قبر آن مرد و توطئه مى كنند، نكنيد كارى كه من بگويم آن شخصچه سيلى ها به اسلام زد.)
مصدّق از ياران آية اللّه كاشانى بود كه سرانجام به نهضت خيانت كرد.
آقاى لاهوتى كه از زندان آزاد شد، امام خمينى رحمة الله عليه در يكى از برنامه هاىتلويزيونى ايشان را معرّفى كرده فرمود:
(اين آقاى لاهوتى پايش را در زندان ارّه كردند)
و مردم به ايشان علاقمند شدند، امّا به زودى دچار آفت شد و بر ضد امام و انقلاب موضعگيرى كرد.
امام از سپاه پاسداران تشكّر مى كرد.
امّا لاهوتى در يك سخنرانى تهران گفت :
سپاه همان گارد جاويدان است .
امام على عليه السلام فرمود:
انقلاب اسلامى را بايد به ديگر كشورهاى جهان صادر كنيم .
امّا لاهوتى مى گفت :
مگر انقلاب يك بُغچه لباس است كه آن را صادر كنيم ؟
و سرانجام فرزندان او كه داماد يكى از شخصيّت هاى مهم كشور بودند، روزها به شكاربسيجيان مى رفتند و در جنگ مسلّحانه درون شهرى دستگير و هر دو اعدام شدند و لاهوتىنيز از آن غصّه مضاعف دوام نياورد و مُرد.
چه كسى باور مى كرد مرجع تقليدى با عوامل خود به جان مردم افتاده وقتل و غارت را امضاء كند؟
چه كسى باور مى كرد، قائم مقام رهبرى اسناد و اسرار مهم نظامى كشور را در اختيارآمريكا و عوامل آمريكا بگذارد؟ و از باند و گروهى حمايت كند كه 84 نفر را ترور كردند.
و در ادامه نهضت ديديم كه دو نفر از مراجع صاحب رساله عمليّه براى ارتباط با آمريكابر ضد مواضع فكرى امام خمينى رحمة الله عليه اطّلاعيّه اى صادر كنند.
و چه كسى فكر مى كرد كه يك روحانى با پذيرش ده ها مسئوليت مانند:
وزارت كشور، نمايندگى مجلس ، نمايندگى امام در سپاه ، در جهاد سرانجام پس ازاستيضاح در مجلس ، امتياز روزنامه اى گرفته ، بر ضدّ رزش هاى انقلاب و اسلام مقالهبنويسد، نظر بدهد
و در پايان انحرافات فكرى خود، از آمريكا واسرائيل دفاع كند و رهبر و كشور خودش را زيرسئوال ببرد؟
اگر كسى تاريخ بيست ساله انقلاب اسلامى را مطالعه كند.
انواع ريزش ها، سقوطها، دگرگونى ها، مسخ شدن ها را خواهد يافت كه (آفت زدگى ) عامل اصلى آن بود و هم چنان ادامه خواهد داشت .
هركس در تداوم نهضت يا مراحل آغازين به خود (محورى ) و (هواپرستى ) روى آوردسقوط كرد،
هواپرستى يكى از آفات در هم شكننده است كه به سادگىقابل درمان نخواهد بود.
با توجّه به بحث (آفت شناسى ) در انقلاب ، بسيار حياتى و ضرورى است كهگروهى از فرهيختگان ، انقلابيّون دلسوز، مجاهدان خود ساخته ، پرهيزكاران مقاوم با نام (هسته هاى گزينش و كارشناسى نيروهاى اطّلاعاتى ) ، آفت ها و آفت زدگان را دقيقاشناسائى كرده از پُست هاى كليدى كشور كنار زنند و بدون هرگونه شعازدگى حزبگرائى ، وابستگى جناحى ، هركجا آفت زده اى را يافتند معرّفى و پاكسازى كنند تاانقلاب اسلامى با سلامت و اصالت تداوم يافته و مردم انقلابى ما بتوانند راه امام وشهيدان را پاسدار باشند.
سوم - اهميّت حفاظت اطّلاعات از ديدگاه امام عليه السلام
يكى از روش هاى حفظ نظام اسلامى و سلامت جامعه ، رعايت (راز دارى ) و پخش نكردناخبار و اطلاعات مربوط به فرد و جامعه مى باشد.
هر كشورى اسرارى دارد.
هر انسانى مسائلى دارد كه بايد بر ديگران پوشيده باشد.
نبايد ويژگى ها يا كاستى هاى سياسى ، نظامى ، اقتصادى كشور اسلامى را بر زبانراند
يا در نوشته اى نوشت ،
زيرا همانگونه كه گوش هاى دوستان و ياران اخبار مهم كشور را مى شنود، گوش هاىدشمن نيز تيز است ، و اخبار مهم كشور را دريافت كرده بر ضد امنيّت و آرامش كشور و امتاسلامى توطئه هاى خطرناكى را سامان خواهد داد.
از اين رو در سيستم حساب شده تعاليم حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام حفاظت و اطّلاعاتارزش و جايگاه مهمى دارد.
هم افراد بايد راز دار باشند و هم نيروهاى مسلح و كارگزاران نظام اسلامى بايد اسرارمملكت اسلامى را حفظ كنند،
در هر جا آن را مطرح نكنند،
و در هر جمع و اجتماعى زبان به افشاى آن نگشايند.
در اين قسمت به برخى از تذكّرات مهم و ارزشمند امام عليه السلام نسبت به حفاظت واطّلاعات اشاره مى كنيم .
1 - حفظ اسرار شخصى
آبرو و اسرار يك مسلمان چونان خون او نقش تعيين كننده در آينده او دارد، اگر با كشتنانسانى به زندگى او خاتمه داده مى شود، با افشاء اسرار يك مسلمان ، و به خطرانداختن آبروى يك فرد نيز زندگى سياسى ، اجتماعى او در خطر جدّى قرار خواهد گرفت.
زيرا آبروى يك انسان به منزله خون اوست ، و چون آبروى مسلمانى از بين برود خون اونيز ريخته شده است و ديگر جايگاهى در جامعه اسلامى نخواهد داشت .
بنابراين در روايات اسلامى سفارش فراوانى شده است كه اسرار برادران مؤ من خود رافاش نكنيد، و خودتان در حفظ اسرار شخصى بكوشيد كه از هركس سزاوارتر به حفظاسرار شخصى خود مى باشيد.
امام عليه السلام در حكمت 6 به اين واقعيّت اشاره مى فرمايند.
صَدرُ العَاقِلِ صُندُوقُ سِرِّهِ، وَالبَشَاشَةُ حِبَالَةُ المَوَدَّةِ، وَالاِحْتَِمالُ قَبْرُ الْعُيُوبِ.
المَساءَلَةُ خِبَاءُ العُيُوبِ، وَمَن رَضِيَ عَن نَفسِهِ كَثُرَ السَّاخِطُ عَلَيهِ.
ارزش رازدارى و خوشرويى
(سينه خردمند صندوق راز اوست ، و خوشرويى وسيله دوست يابى ، و شكيبايى ،گورستان پوشاننده عيب هاست .
پرسش كردن وسيله پوشاندن عيب هاست ، و انسان از خود راضى ، دشمنان اوفراوانند.) ⁽¹⁶⁾
زيرا اگر انسان خود پاسدار اسرار خود نباشد، ديگران هرگز رعايتحال او را نخواهند كرد.
اگر زندگى اجتماعى انسان به حفظ آبرو و اسرار او بستگى دارد پس هر حرفى رانبايد بزند و مسائل زندگى خود را براى هر كسى نبايد بگويد كه امام عليه السلامفرمود:
الكَلاَمُ فِى وَثَاقِكَ مَا لَم تَتَكَلَّم بِهِ؛ فَإِذَا تَكَلَّمتَ بِهِ صِرتَ فِى وَثَاقِهِ، فَاخزُنلِسَانَكَ كَمَا تَخزُنُ ذَهَبَكَ وَوَرِقَكَ، فَرُبَّ كَلِمَةِ سَلَبَت نِعمَةً وَجَلَبَت نِقمَةً.
ضرورت رازدارى و كنترل زبان
(سخن در بند توست ، تا آن را نگفته باشى ، و چون گفتى ، تو در بند آنى ، پسزبانت را نگهدار چنانكه درهم و دينار را نگه ميدارى ، زيرا چه بسا سخنى كه نعمتى راطرد يا نعمتى را جلب نمود.) ⁽¹⁷⁾
امام على عليه السلام با توجّه به حفظ اسرار شخصى و مسئوليّت آن خطاب بهفرزندش امام مجتبى عليه السلام فرمود:
وَ المَرءُ اَحفَظُ لِسِرِّهِ
( هر انسانى بايد بيشتر از ديگران در حفظ اسرار خويشبكوشد.) ⁽¹⁸⁾
بنابر اين يك مسلمان متعهّد بايد پاسدار اسرار شخصى خود و خانواده خود باشد تاديگران يا دشمنان دست آويزهاى مهمّى براى افشاگرى بر عليه او نداشته باشند كهدر ضرب المثل هاى قديمى زيبا رهنمود داده اند كه :
(زبان سُرخ سر سبز مى دهد بر باد)
بر امّت اسلامى و بر رهبران و مديران جامعه اسلامى واجب است كه اسرار و اطلاعاتشخصى افراد را حفظ كرده راز دار باشند.
امام على عليه السلام به مالك اشتر دستور مى دهد كه :
وَليَكُن اءَبعَدَ رَعِيَّتِكَ مِنكَ، وَاءَشنَاءَهُم عِندَكَ، اءَطلَبُهُم لِمَعَائِبِ النَّاسِ؛ فَإِنَّ فِىالنَّاسِ عُيُوبا، الوَالِى اءَحَقُّ مَن سَتَرَهَا، فَلاَتَكشِفَنَّ عَمَّا غَابَ عَنكَ مِنهَا، فَإِنَّمَا عَلَيكَتَطهِيرُ مَا ظَهَرَ لَكَ، وَاللّهُ يَحكُمُ عَلَى مَا غَابَ عَنكَ، فَاستُرِ العَورَةَ مَا استَطَعتَ يَستُرِ اللّهُمِنكَ مَا تُحِبُّ سَترَهُ مِن رَعِيَّتِكَ. اءَطلِق عَنِ النَّاسِ عُقدَةَ كُلِّ حِقدٍ، وَاقطَع عَنكَ سَبَبَ كُلِّوِترٍ، وَتَغَابَ عَن كُلِّ مَا لاَ يَضِحُ لَكَ، وَلاَ تَعجَلَنَّ إِلَى تَصدِيقِ سَاعٍ، فَإِنَّ السَّاعِيَ غَاشُّ،وَإِن تَشَبَّهَ بِالنَّاصِحِينَ.
(از رعيّت ، آنان كه كه عيب جوترند از خود دور كن ، زيرا مردم عيوبى دارند كه والىدر پنهان داشتن آن از همه سزاوارتر است ، پس مبادا آن چه بر تو پنهان است آشكارگردانى ، و آن چه كه هويداست بپوشانى ، كه داورى در آن چه از تو پنهان است باخداى جهان مى باشد، پس چندان كه مى توانى زشتى ها را بپوشان ، تا آن را كه دوستدارى بر رعيّت پوشيده ماند خدا بر تو بپوشاند، گره هر كينه اى را در مردم بگشاى ،و رشته هر نوع دشمنى را قطع كن ، و از آن چه كه در نظر روشن نيست كناره گير، درتصديق سخن چين شتاب مكن ، زيرا سخن چين گرچه در لباس اندرز دهنده ظاهر مى شود امّاخيانتكار است .) ⁽¹⁹⁾
2 - ضرورت حفظ اسرار جامعه اسلامى
هم چنانكه زندگى و مرگ يك انسان به حفظ آبرو، و حفظ اسرار او بستگى دارد.
تكامل يا سقوط جامعه ، امنيّت و سلامت امّت اسلامى نيز به حفظ اسرار و رازدارى نيازمنداست .
زيرا اگر دشمنان جامعه اسلامى از كاستى ها و ضعف ها، ازتزلزل ها و سستى هاى موجود در جامعه با خبر شوند، و از وضعيّت داخلى امت اسلامىمطّلع باشند، راه هاى تهاجم و نفوذ را شناخته و آنگاه ضربه هاى خطرناكى را بهكشور اسلامى وارد خواهند آورد.
در جنگهاى صدر اسلام يكى از علل پيروزيها و خط شكنى هاى حضرت اميرالمؤ منين عليهالسلام رازدارى و حفظ اسرار نظامى در عمليّات هاى گوناگون بود كه مى توانست دشمنرا غافلگير كند، و فرصت هرگونه تحرّكى را از دشمن صلب كند مانند : عمليّات (ذاتالسّلاسل )
و هرگاه امّت اسلامى به اصل (راز دارى ) توجّه نكرد ومسائل مهم حفاظت و اطلاعات را افشا كرد، ضربه پذير شد و راه را براى غلبه دشمنفراهم كرد.
با توجّه به اهميّت حفظ اسرار، حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام در يك كلام ارزشمندرهنمود مى دهد كه :
لاَ تَقُل مَا لاَ تَعلَمُ، بَل لاَ تَقُل كُلَّ مَا تَعلَمُ، فَإِنَّ اللّهَ فَرَضَ عَلَى جَوَارِحِكَ كُلِّهَافَرَائِضَ يَحتَجُّ بِهَا عَلَيكَ يَومَ القِيَامَةِ.
ارزش سكوت
(آن چه نمى دانى مگو، بلكه همه آن چه را كه مى دانى نيز مگو، زيرا خداوند بزرگبر اعضاء بدنت چيزهايى را واجب كرده كه از آنها در روز قيامت بر تو حجّتآورد.) ⁽²⁰⁾
هموراه حوادث گوناگونى در كشور پديد مى آيد،مسائل گوناگونى در دولت و ملت اسلامى رخ مى دهد كه بازگو كردن آن در ميان دوستو دشمن ره آوردهاى شومى خواهد داشت و دشمن را اميدوار خواهد كرد.
پس آنچه مى دانيم نبايد بگوئيم .
و تمامى آنچه را كه مى دانيم نبايد براى همه بازگو كنيم .
بخصوص در شرائط فعلى روزگار ما كه چشم و گوشفضول دشمن در فضا و زمين و دريا با انواعوسائل و ابزار فوق مدرن همه جا حضور دارد.
امام على عليه السلام در يك دستورالمل وحى گونه مى فرمايد:
مؤ من بايد عاقل باشد و زبان خود را با عقل خويشكنترل كند،
هرچه مى گويد حساب شده باشد،
و آنچه را كه مى خواهد بگويد به تجزيه وتحليل بگذارد.
و فرمود :
قَلبُ الاَحْمَقِ فِى فِيهِ، وَلِسَانُ الْعَاقِلِ فِى قَلْبِهِ. ومعناهما واحد.
(قلب احمق در دهان او، و زبان عاقل در قلب او قراردارد.) ⁽²¹⁾
3 - ضرورت حفظ اسرار نظامى
يكى ديگر از وظائف سنگين و مهم امت اسلامى و نيروهاى مسلّح در امّت اسلامى ، حفظ اسرارنظامى كشور اسلامى است .
اگر دشمن از قدرت نظامى ما با خبر باشد.
و شيوه هاى دفاعى يا تهاجمى ما را بداند.
و از چگونگى ابزار جنگى ما با خبر باشد.
به آسانى مى تواند با ما مقابله كند و راه پيروزى را بر امّت اسلامى ببندد و درمقابل انواع تهاجمات خود را سامان دهد.
از اين رو يكى از وظائف مهم مردم و نيروهاى مسلّح ، حفظ اسرار نظامى است كه با بود ونبود نظام اسلامى برابر است .
چون اين مسئله يكى از مسائل مهمّ نيروهاى مسلّح و نظام اسلامى است حضرت اميرالمؤ منينعليه السلام خطاب به فرماندهان نظامى در نامه 50 مى نويسد:
مِن عَبدِ اللّهِ عَلِيِّ بنِ اءَبِي طَالِبٍ اءَمِيرِ المُؤ مِنِينَ إِلَى اءَصحَابَ المَسَالِحِ:
اءَمَّا بَعدُ، فَإِنَّ حَقّا عَلَى الوَالِى اءَلا يُغَيِّرَهُ عَلَى رَعِيَّتِهِ فَضلٌ نَالَهُ، وَلاَ طَولٌ خُصَّ بِهِ،وَاءَن يَزِيدَهُ مَا قَسَمَ اللّهُ لَهُ مِن نِعَمِهِ دُنُوّا مِن عِبَادِهِ؛ وَعَطفا عَلَى إِخوَانِهِ.
اءَلاَ وَإِنَّ لَكُم عِندِى اءَلا اءَحتَجِزَ دُونَكُم سِرّا إِلا فِى حَربٍ، وَلاَ اءَطوِيَ دُونَكُم اءَمرا إِلا فِيحُكمٍ، وَلاَ اءُؤَخِّرَ لَكُم حَقّا عَن مَحَلِّهِ، وَلاَ اءَقِفُ بِهِ دُونَ مَق طَعِهِ، وَاءَن تَكُونُوا عِندِى فِىالحَقِّ سَوَاءً.
فَإِذَا فَعَلتُ ذلِكَ وَجَبَت لِلّهِ عَلَيكُمُ النِّعمَةُ، وَلِى عَلَيكُمُ الطَّاعَةُ؛
وَاءَلا تَنكُصُوا عَن دَعوَةٍ، وَلاَ تُفَرِّطُوا فِى صَلاَحٍ، وَاءَن تَخُوضُوا الغَمَرَاتِ إِلَى الحَقِّ،فَإِن اءَنتُم لَم تَستَقِيمُوا لِى عَلَى ذلِكَ لَم يَكُن اءَحَدٌ اءَهوَنَ عَلَيَّ مِمَّن اعوَجَّ مِنكُم ، ثُمَّاءُعظِمُ لَهُ العُقُوبَةَ، وَلاَ يَجِدُ عِندِي فِيهَا رُخصَةً.
فَخُذُوا هذَا مِن اءُمَرَائِكُم ، وَاءَعطُوهُم مِن اءَنفُسِكُم مَا يُصلِحُ اللّهُ بِهِ اءَمرَكُم ، وَالسَّلاَمُ.
(از بنده خدا، على بن ابيطالب ، اميرمؤ منان به نيروهاى مسلّح و مرز داران كشور
پس از ياد خدا و درود! همانا بر زمامدار واجب است كه اگر اموالى به دست آورد، يا نعمتىمخصوص او شد، دچار دگرگونى نشود، و با آناموال و نعمتها، بيشتر به بندگان خدا نزديك ، و به برادرانش مهربانى روا دارد.
آگاه باشيد! حق شما بر من آن است كه جز اسرار جنگى هيچ رازى را از شما پنهان ندارم ،و كارى را جز حكم شرع ، بدون مشورت با شما انجام ندهم ، و در پرداخت حق شما كوتاهىنكرده ، و در وقت تعيين شده آن بپردازم ، و با همه شما بگونه اى مساوى رفتار كنم .
پس وقتى من مسؤ وليّت هاى ياد شده را انجام دهم ، بر خداست كه نعمتهاى خود را بر شماارزانى دارد، و اطاعت من بر شما لازم است ، و نبايد از فرمان من سرپيچى كنيد، و در انجامآن چه صلاح است سُستى ورزيد، و در سختيها براى رسيدن به حق تلاش كنيد،حال اگر شما پايدارى نكنيد، خوارترين افراد نزد من انسان كج رفتار است ، كه او رابه سختى كيفر خواهم داد، و هيچ راه فرارى نخواهد داشت ، پسدستورالعمل هاى ضرورى را از فرماندهانتان دريافت داشته ، و از فرماندهان خود در آنچه كه خدا امور شما را اصلاح مى كند، اطاعت كنيد، بادرود.) ⁽²²⁾

الگوهاي رفتاري امام علي (ع) جلد 5 - مباحث اطلاعاتي