بسم الله الرحمن الرحیم
 
نگارش 1 | رمضان 1430

 

صفحه اصلی | کتاب ها | موضوع هامولفین | قرآن کریم  
 
 
 موقعیت فعلی: کتابخانه > مطالعه کتاب تسنیم تفسیر قرآن کریم ، جلد 4, آیت الله عبدالله جوادى آملى ( )
 
 

بخش های کتاب

     FEHREST -
     FOOTNT01 -
     FOOTNT02 -
     FOOTNT03 -
     FOOTNT04 -
     FOOTNT05 -
     TASNIM01 -
     TASNIM02 -
     TASNIM03 -
     TASNIM04 -
     TASNIM05 -
     TASNIM06 -
     TASNIM07 -
     TASNIM08 -
     TASNIM09 -
     TASNIM10 -
     TASNIM11 -
     TASNIM12 -
     TASNIM13 -
     TASNIM14 -
     TASNIM15 -
     TASNIM16 -
     TASNIM17 -
     TASNIM18 -
     TASNIM19 -
     TASNIM20 -
     TASNIM21 -
     TASNIM22 -
     TASNIM23 -
 

 

 
 

 

next page

1- تفسير برهان ، ج 1، ص 90؛ جامع البيان ، ج 1، ص 197؛ تفسير تبيان ، ج10، ص 180 ؛ مجمع البيان ، ج 1، ص 206.
2-سوره نمل ، آيه 76؛ سوره جاثيه ، آيه 16.
3-سوره صف ، آيه 6.
4-سوره صف ، آيه 14.
5-سوره فاطر آيه 3.
6-سوره يوسف ، آيه 68.
7-سوره حج ، آيه 78
8-بحار، ج 23، ص 259.
9-سوره انبياء، آيه 23.
10-سوره مائده آيه 1.
11-سوره اسراء آيه 34.
12-سوره توبه ، آيه 111.
13-سوره احزاب آيه 23.
14-ج 1، ص 183.
15-ج 1، ص 208.
16-سوره ابراهيم ، آيه 7.
17-سوره توبه ، آيه 111.
18-سوره انعام آيه 54.
19-تفسير ابن عربى ، ج 1، ص 124-126 با تحرير.
20-غرائب القرآن ، ج 1-2، ص 272.
21-سوره حجر، آيات 49-50.
22-سوره ق ، آيه 33.
23-سوره اعراف ، آيه 154.
24-سوره فاطر، آيه 28.
25-سوره بينه ، آيه 8.
26-تفسير صدرالمتاءلهين ، ج 2، ص 205-206.
27-سوره فاطر، آيه 34.
28-سوره بقره ، آيه 38.
29-سوره اعراف ، آيه 69.
30-سوره اعراف ، آيه 74.
31-سوره مائده ، آيه 20.
32-سوره فجر، آيه 15.
33-سوره اسراء، آيه 83. برخلاف فطرت انسان كه به سمت توحيد است :(فطرت اللّه التى فطرالناس عليها) (سوره روم ، آى ه 30). اگر انسان تنها از بعدالهى كه در آياتى مانند (ثمّ اءنشاءناه خلقا اخر) (سوره مؤ منون ، آيه 14) و (ونفخت فيهمن روحى ) (سوره حجر، آيه 29) مطرح شده برخورداربود، خداخواه محض بود، اما بعدديگر او كه در آياتى مانند (انّى خالق بشرا من طين ) (سوره ص ، آيه 71) به آن اشارهشده او را به خودخواهى مى كشاند و اگر تذكر انبياى الهى نباشد آن خوى سركش بر اومسلط مى شود؛ بر خلاف فرشتگان كه فقط بعد الهى دارند و هيچ گاه معصيت نمى كنند:(لايعصون اللّه ما اءمرهم ) (سوره تحريم ، آيه 6).
34-سوره انفال ، آيه 53.
35-سوره هود، آيه 56.
36-سوره فاطر، آيه 43.
37-سوره فاطر، آيه 2.
38-سوره نحل ، آيه 114.
39-سوره ضحى ، آيه 11.
40-سوره انفال ، آيه 53.
41-سوره انفال ، آيه 54.
42-سوره مائده ، آيه 3.
43-الميزان ، ج 5، ص 184.
44-سوره تكاثر، آيه 8.
45-بحار، ج 24، ص 52.
46-سوره مائده ، آيه 11.
47-سوره احزاب ، آيه 9.
48-سوره آل عمران ، آيه 103.
49-نهج البلاغه ، خطبه 29.
50-سوره انفال ، آيه 26.
51-سوره توبه ، آيه 55.
52-نهج البلاغه ، خطبه 199.
53-سوره آل عمران ، آيه 178.
54-سوره انعام ، آيه 44.
55-سوره قصص ، آيه 78.
56-سوره الرحمن ، آيات 1-4.
57-بحار، ج 63، ص 376.
58-وسائل الشيعه ، ج 7، ص 6.
59-بحار، ج 91، ص 146؛ (... و شكرى اياك يفتقر الى شكر فكلما قلت لك الحمدوجب علىّ لذلك اءن اءقول لك الحمد.)
60-سوره نحل ، آيه 53.
61-سوره ابراهيم آيه 7.
62-سوره بقره ، آيه 152.
63-تفسير صدرالمتاءلهين ، ج 3، ص 189.
64-سوره احزاب ، آيه 41.
65-سوره نور، آيه 37.
66-سوره انفال ، آيه 45.
67-سوره غافر، آيه 16.
68-تفسير صدرالمتاءلهين ، ج 3، ص 190؛ بيان السعاده ، ج 1، ص 155، باتحرير وتلخيص .
69-تفسير ابن عربى ، ج 1، ص 125.
70-سوره بقره ، آيه 83.
71-سوره مائده ، آيه 12.
72-سوره بقره ، آيه 84.
73-سوره نساء، آيات 154-155. 74-سوره مائده ، آيه 70.
75-سوره مائده ، آيه 13.
76-سوره آل عمران ، آيه 187.
77-سوره اعراف ، آيه 169.
78-سوره اعراف آيه 169.
79-خطبه 192.
80-سوره آل عمران ، آيه 93.
81-سوره بقره ، آيه 27.
82-سوره رعد آيه 25.
83-سوره طه ، آيات 123-124.
84-سوره بقره ، آيات 38-39.
85-سوره نمل ، آيه 89.
86-سوره انعام ، آيه 160.
87-سوره بقره ، آيه 261.
88-سوره شورى ، آيه 40.
89-مفاتيح الجنان ، دعاى افتتاح .
90-همان ، مناجات شعبانيه .
91-سوره نباء، آيه 26.
92-سوره شورى ، آيه 40.
93-سوره نحل ، آيه 90.
94-سوره بقره ، آيه 178.
95-سوره شورى ، آيه 25.
96-سوره آل عمران ، آيه 9 و 25. 97-مفاتيح الجنان ، دعاى افتتاح . چنينمنزلتى كه مصداق كامل قرآن صاعد است هرگز براى اوساطاهل نجوا نيست ، چه رسد به مبتديان اهل ندا.
98-همان ، مناجات شعبانيه .
99-بحار، ج 11، ص 256، بيان .
100-ديوان حافظ، غزل 208.
101-همان ، غزل 363.
102-نهج البلاغه ، خطبه 3.
103-مانند رساله عهد شيخ رئيس ، ابن سينا.
104-سوره نور، آيه 37.
105-سوره انفال ، آيه 2؛ سوره حج ، آيه 35.
106-سوره انبيا، آيه 90.
107-سوره فاطر، آيه 28.
108-سوره مؤ منون ، آيه 57.
109-سوره آل عمران ، آيات 28 و 30.
110-كشف الاسرار، ج 1، ص 177.
111-نورالثقلين ، ج 1، ص 71.
112-تفسير برهان ، ج 1، ص 90.
113-تفسير برهان ، ج 1، ص 90.
114-الجامع لاحكام القرآن ، ج 1، ص 330؛ كشف الاسرار، ج 1، ص 165-167،باتفاوت اندك .
115-تفسير برهان ، ج 1، ص 90 ؛ قمى ، ج 1، ص 46؛ نورالثقلين ، ج 1، ص73.
116-صحيفه سجاديه ، دعاى 45.
117-همان ، دعاى 12.
118-سوره غافر، آيه 60.
119-سوره بقره ، آيه 186.
120-مفاتيح الجنان ، دعاى كميل .
121-نورالثقلين ، ج 1، ص 72. 122-نورالثقلين ، ج 1، ص 73؛ خفره : نقضعهده و غدر به .
123-بحار، ج 36، ص 97؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 90؛ تفسير عياشى ، ج 1، ص‍ 42.
124-درّالمنثور، ج 1، ص 154.
125-سوره بقره آيه 124.
126-جشمه و اءجشمه الامر، كلفه ايه (بحار، ج 9، ص 178).
127-بحار، ج 9، ص 178؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 90.
128-سوره آل عمران ، آيه 164.
129-سوره غافر، آيه 5.
130-ر.ك تفسير اءبى السعود، ج 1، ص 118؛ البحر المحيط، ج 1، ص 335.
131-سوره بقره ، آيه 79.
132-تفسير اءبى السعود، ج 1، ص 118.
133-كشف الاسرار، ج 1، ص 169.
134-سوره مائده ، آيه 48.
135-سوره نساء، آيه 47.
136-مفردات راغب ، (ن ز ل ).
137-ر.ك المنار، ج 1، ص 291.
138-ر.ك غرائب القرآن ، ج 1، ص 272.
139-سوره آل عمران ، آيه 93.
140-سوره مائده ، آيه 43.
141-به نظر مرحوم بلاغى در آلاء الرحمن (ص 89) تورات ، پيش از ظهور اسلامنيزمحرف بود و برهمين اساس مراد از (ما معكم ) را كه قرآن مصدق آن است بشارتى مىداند كه حتى درتورات محرف نيز وجود داشته و آن اين است كه خداوند كلامش را دردهان پيامبرآخرالزمان مى گذارد يا مراد، معارف تحريف نشده چوناصل توحيد و لزوم ايمان به خدا ونبوت عام و رسالت حضرت موسى و نظير آن است .
142-سوره مائده ، آيه 48.
143-سوره صف ، آيه 6.
144-كشف الغطاء، ص 391.
145-سوره آل عمران ، آيه 19.
146-ر.ك روح المعانى ، ج 1، ص 387.
147-سوره بقره ، آيه 91.
148-سوره نساء، آيه 47.
149-سوره بقره ، آيه 97 ؛ سوره آلعمران ، آيات 3 و 50؛ سوره مائده ، آيه 46.
150-سوره بقره ، آيه 146.
151-سوره شعراء، آيه 196.
152-جامع البيان ، ج 1، ص 289-295.
153-سوره بقره ، آيه 146؛ سوره انعام ، آيه 20.
154-سوره اعراف ، آيه 157.
155-سوره هود، آيه 98.
156-نورالثقلين ، ج 1، ص 73.
157-سوره توبه ، آيه 13.
158-سوره قلم ، آيه 10.
159-ر.ك تفسير اءبى السعود، ج 1، ص 18؛ روح المعانى ، ج 1، ص 389.
160-سوره يوسف ، آيه 20.
161-تفسير تبيان ، ج 1، ص 188.
162-اين وجه را طبرسى (جوامع الجامع ، ج 1، ص 47) و نيشابورى (غرائب القرآن، ج 1، ص 273)ورشيد رضا (المنار، ج 1، ص 292) اختيار كرده اند.
163-سوره نساء، آيه 77.
164-سوره آل عمران ، آيه 21.
165-سره مؤ منون ، آيه 117.
166-سوره يوسف ، آيه 20.
167-سوره بقره ، آيه 40.
168-از اين رو برخى گفته اند: خطاباول شامل عالم و مقلد هر دو مى شود و خطاب دوم اختصاص بهاهل علم دارد كه از مقدمات سلوك گذشته اند. (ر.ك روح المعانى ، ج 1،ص 390).
169-سوره مائده ، آيه 13.
170-سوره توبه ، آيه 102.
171-ر.ك المنار، ج 1، ص 292.
172-تفسير برهان ، ج 1، ص 91.
173-ر.ك تفسير اءبى مسعود، ج 1، ص 118؛ البحر المحيط، ج 1، ص 335-336.
174-سوره نمل ، آيه 14.
175-سوره بقره ، آيه 89.
176-سوره بقره ، آيه 146؛ سوره انعام ، آيه 20.
177-از امام باقرعليه السلام در ذيل (ولاتشتروا باياتى ثمنا قليلا) وارد شده كهگروهى از بزرگان يهود، مانند حىّ بن اخطب و كعب ابن اشرف ، سالانه از يهوديان ،طعمه ومستمرى مى گرفتند:لهم ماءكلة على اليهود فىكل سنة و چون ترسيدند كه با ايمان بهرسول اكرم صلى الله عليه و آله مستمرى آنان قطع شود آياتمشتمل بر صفت رسول اكرم صلى الله عليه و آله در تورات را تحريف كردند و اين استمراد از ثمن در آيه (نورالثقلين ، ج 1، ص 73).
178-بحار، ج 71، ص 204.
179-سوره آل عمران ، آيه 187.
180-سوره انشقاق ، آيه 10.
181-بحار، ج 70، ص 132.
182-سوره بقره ، آيه 286.
183-سوره صف ، آيه 10.
184-سوره فاطر، آيه 29.
185-سوره بقره ، آيه 16.
186-سوره انعام ، آيات 12 و 20 ؛ سوره اعراف ، آيه 9؛ سوره هود، آيه 21.
187-سوره بقره ، آيه 207.
188-سوره توبه ، آيه 111.
189-الجامع لاحكام القرآن ، ج 1، ص 41.
190-نهج البلاغه ، نامه 74.
191-سوره لقمان ، آيه 24.
192-سوره زمر، آيه 8.
193-سوره قصص ، آيه 76.
194-سوره قصص ، ايه 78.
195-سوره سباء، آيه 45.
196-سوره نساء ،آيه 142.
197-سوره توبه ، آيه 9-11.
198-سوره انشقاق ، آيه 6.
199-سوره بقره ، آيه 197.
200-سوره فصلت ، آيه 40.
201-سوره شعرا، آيه 136.
202-سوره بقره ، آيه 6.
203-سوره آل عمران ، آيات 75-77.
204-سوره بقره ، ايه 89.
205-سوره آل عمران ، آيه 78.
206-سوره بقره ، آيه 75.
207-سوره بقره ، آيه 79.
208- سوره بقره ، آيه 90.
209-سوره جن ، آيه 15.
210-سوره همزه ، آيات 6-7.
211- سوره بقره ، آيه 207.
212-سوره بقره ، آيه 146.
213- سوره بقره ، آيه 159.
214- سوره بقره ، آيه 174.
215- سوره نساء، آيه 10.
216- سوره بقره ، آيه 174.
217- در آيه اى ديگر نگاه تشريفى خداوند نيز به همراه تكلّم ، از آنان نفى مىشود: إ نّ الذين يشترون بعهداللّه و أ يمانهم ثمناً قليلاً أُولئك لاخلاق لهم فى الاخرة ولايكلّمهم اللّه و لاينظر إ ليهم يوم القيمة (سورهآل عمران ، آيه 77). با توجه به اين كه خداوند لايعزب عنهمثقال ذرّة (سوره سبأ ، آيه 3) و او بكلّ شى ءٍ شهيد (سوره فصّلت ، آيه 53) و على كلّ شى ء محيط (سوره فصّلت ، آيه 54) است روشن است كه مراد از نظر، نگاهتشريفى و محبّت آميز است .
218- سوره بقره ، آيه 174.
219- سوره بقره ،آيه 174.
220- سوره بقره ، آيه 175.
221- سوره مائده ، آيه 44.
222- سوره مائده ، آيه 45.
223- سوره مائده ، آيه 47.
224- سوره بقره ، آيه 283.
225- سوره ق ، آيه 37.
226- نورالثقلين ، ج 1، ص 73.
227- مفاتيح الجنان ، زيارت مطلقه اميرالمؤ منين عليه السلام ، زيارت دوم .
228- بحار، ج 9، ص 64؛ نورالثقلين ، ج 1، ص 73.
229- بحار، ج 9، ص 308؛ تفسيربرهان ، ج 1، ص 91.
230- تفسير تبيان ، ج 1، ص 191.
231- سوره حج ، ص 41.
232- سوره بقره ، آيه 49.
233- نهج الفصاحه ، ج 2، ص 396؛ نهج البلاغه ، نامه 47.
234- نهج الفصاحه ، ج 2، ص 582.
235- من لايحضر، ج 1، ص 203.
236- نهج الفصاحه ، خطبه 199، ازرسول اكرم صلى الله عليه و آله .
237- سوره مريم ، آيه 59.
238- سوره مائده ، آيه 68.
239- سوره مائده ، آيه 66.
240- سوره بقره ، آيه 43.
241- سوره نساء، آيه 162.
242- سوره ابراهيم ، آيه 40.
243- سوره توبه ، آيه 5.
244- سوره نساء، آيه 142.
245- مفردات راغب ، ق و م با اندك تصرف .
246- روح المعانى ، ج 1، ص 391-392.
247- تفسيراءبى السعود، ج 1، ص 118.
248- روح المعانى ، ج 1، ص 391-392؛ غرائب القرآن ، ج 1، ص 275؛ منهجالصادقين ، ج 1، ص 256.
249- المنار، ج 1، ص 256.
250- ر.ك منهج الصادقين ، ج 1، ص 256.
251- برخلاف آياتى كه در مكّه نازل شده كه مراد از زكات در آنها يا زكات مستحباست يا تزكيه نفس ؛ زيرا از ميان فروع دين تنها نماز، در مكّه واجب شد و فروعى مانندزكات و روزه ، در مدينه واجب شد.
252- پيامبراكرم صلى الله عليه و آله فرمود:الخلق كلّهمعيال اللّه فأ حبّهم إ لى اللّه عزّوجلّ أ نفقهم لعياله (بحار، ج 93، ص 118).
253- نهج الفصاحه ، ج 1، ص 437.
254- سوره لقمان ،آيه 20.
255- تفسير صدرالمتاءلهين ، ج 3، ص 249؛ قوت القلوب ، ج 2، ص 100؛عوارف المعارف ، ص 160.
256- سوره بقره ، آيه 43.
257- سوره بقره ، آيه 238.
258- سوره شعراء، آيه 219.
259- سوره اسراء، آيه 78.
260- سوره حج ، آيه 77.
261- سوره فتح ، آيه 29.
262- وسائل الشيعه ، ج 8، ص 293، ح 9.
263- ر.ك غرائب القرآن ، ج 1، ص 275، تفسير أ بى السعود، ج 1، ص 118.
264- ر.ك روح المعانى ، ج 1، ص 392.
265- سوره حج ، آيات 39-41.
266- سوره مريم ، آيه 31.
267- سوره مريم ، آيه 55.
268- سوره انبياء،آيه 73.
269- سوره مائده ، آيه 12.
270- سوره محمدصلى الله عليه و آله ، آيه 4.
271- سوره توبه ، آيه 103.
272- سوره بقره ، آيه 276. 273- نورالثقلين ، ج 1، ص 74.
274- سوره اءعلى ، آيات 14-15.
275- سوره فتح ، آيه 29. سيمااز سَمْهَ وسَمْهَ به معناى نشانه است ، نه به معناى چهره .
276- سوره فتح ، آيه 29. سيمااز سَمْهَ وسَمْهَ به معناى نشانه است ، نه به معناى چهره .
277- ملحقات الا حقاق ، ج 14، ص 276.
278- بحار، ج 68، ص 344؛ تهذيب ، ج 2، ص 313.
279- بحار، ج 24، ص 395.
280- نورالثقلين ، ج 1، ص 74.
281- بحار، ج 68، ص 216.
282- نهج الفصاحه ، ج 2، ص 396. 283- همان ، ص 624.
284- نورالثقلين ، ج 1، ص 74.
285- همان ، ص 567.
286- سوره آل عمران ،آيه 186.
287- نورالثقلين ، ج 1، ص 74.
288- سوره مائده ، آيه 63.
289- سوره نساء، آيه 161.
290- بحار، ج 51، ص 258.
291- تفسير صدرالمتاءلهين ، ج 3، ص 251.
292- تفسير برهان ، ج 1، ص 92؛ نورالثقلين ، ج 1، ص 73.
293- تفسيرعياشى ، ج 1، ص 42؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 92.
294- تفسيرعياشى ، ج 1، ص 42؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 92.
295- تفسير عياشى ، ج 1، ص 43؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 92.
296- تفسير عياشى ، ج 1، ص 43؛ تفسير برهان ، ج 1، ص 92.
297- سوره نحل ، آيه 44.
298- سوره حشر، آيه 7.
299- درّالمنثور، ج 1،ص 155.
300- الجامع لاءحكام القرآن ، ج 1، ص 323.