اثرات چله
بعضى افراد خدمتشان مى رسيدند كه ما نتوانستيم از عهده خودمان بربياييم آن وقتبرنامه هاى خاص ترى مى دادند مثلا قرآنت را بيشتر كن ، سجده طولانى داشته باش ويا... و خودشان دقيق برنامه ها را كنترل مى كردند. آقاى على محمود حقيقى مى گفتند:
يك بار يكى از شاگردان مى گفت به من ذكرى دادند كه يك اربعين آن را انجام دهم ،روز سى ام يا سى و پنجم بود كه فرمودند كافيه ! اثر خودش رو كرد. در حالى كه منخودم اصلا متوجه نمى شدم و اثرى نمى ديدم بعد از حدود ده روز اثرات رو خودم متوجهشدم يعنى اثراتى كه متوجه روح است را در آن مرتبه عالى متوجه مى شدند،قبل از اين كه خود شاگرد آن را درك كنه .
نگاه آسمانى
نگاهش نافذ بود و متحول مى كرد.
دكتر على انصارى مى گويد:
آن روزهاى آخر كه متوجه رفتن ايشان شده بودم ، خيلى حالت قبض و سنگينى داشتم ،ناگهان ايشان آمدند دم در و به من نگاه عميقى كردند و شروع كردند به صحبت ، من متوجهبودم كه اين صحبت ها، بهانه است و انگار با نگاهشان داشتند مرا آرام مى كردند. بعداحساس كردم تمام حالت قبضم به بسط و آرامشتبديل شد و كانه به من فهماندند كه من با شما هستم نگران نباشيد.
آقاى اسلاميه در اين رابطه برايمان خاطره اى دارند:
حاج عبدالزهرا يكى از ملازمين آقا بود و خيلى هم به من لطف داشت . يك شب با ايشان درمنزل آقاى انصارى بوديم . آقاى انصارى از اندرونى پرده را كنار زدند و نگاهى به اوانداختند، حاج آقا معين يه آهى كشيد و گفت راحت شدم ، يه نسيمى اومد و من يه كمى آرامشپيدا كردم ، حالا آقا چه لطفى به ايشان كرد؟ خدا مى داند!
آقاى افراسيابى هم نگاه هاى نافذ و بهشتى آقاى انصارى را به ياد مى آورد و مىگويد:
نگاهشون و خنده شون آدم را منقلب مى كرد. اصلا نمى شه توصيف كرد و خاطره اى هماز همان نگاه بخصوصى كه مى كردند دارم ، تبسمى كه مى كرد آدم زير و رو مى شد.انگار آدم تو بهشت بود ولى از يك طرفش هم پناه بر خدا وقتى غضب مى كردند! يك بارخدمتشان بودم 65 دقيقه اى كنارشان نشستم ، اما ديدم نمى تونمتحمل كنم ، انگار تو جهنم بودم بلند شدم برگردم ، گفت كجا؟ گفتم مى خواهم بروم ،گفت حالا بشين يك چايى بخور و آن موقع اين گرفتگى رفع شد و بعد متوجه شدم كهچه مشكلى داشتم كه نگاهشان سنگين بود.
و خلاصه در وجودش ، نگاهش ، كلامش ، سكوتش ،اقبال و ادبارش ، دنيايى از معانى نهفته بود. بايد خودت را مى سپردى تا مى توانستىبا او سفر كنى .
مرحوم آقاى دولابى مى گفتند:
بايد شاگردش بودى تا مى فهميدى نگاه انصارى يعنى چى ، و خلاصه شنيدن كىبود مانند ديدن ، و هر كسى نزديك او مى رفت ، با رويت از اين نگاه بهره مى برد، مندوستش داشتم ، نگاهش مى كردم ، چايى ريختنش رو، خوردنش رو، خوابيدنش رو و...
مى دانى سر اين كه او اين گونه متحول مى كرد و درون آدم ها را زير و رو مى ساخت چيست؟ همان مثل است كه مى گويد: از كوزه همان برون تراود كه در اوست .
حال خونين دلان
و اينك شمه اى از احوالات روحانى او:
بعضى اوقات با هم مى رفتيم بيرون و قدم مى زديم . من مى رفتم و تماشايش مىكردم قد و بالايش ، همه نور بود، از همه وجودش ‍ نور را درك مى كردم ، مى رفت توىاون كوه هاى همدان و چقدر راه مى رفت و قدم مى زد، آسمان را نگاه مى كرد، سيارات را نگاهمى كرد، درخت ها، بيابان ها و... وقتى مى رفت و برمى گشت ديدنى بود. چشم هابرافروخته ، صورت زيبا، ابرو كشيده و عشق بازيش ‍ طلوع كرده ...
هيچ وقت گريه علنى نداشت ، آرام و بى صدا اشك مى ريخت ، دستمالش تو دستاش بودو اشك هاش رو پاك مى كرد. و من فقط تماشاچى او حالات نورانى و ملكوتى بودم ...عجيب بود... عجيب .⁽¹³¹⁾
اما گفتنى نيست چرا كه :